संस्कृती

सत्य

विवेकपटाईत's picture
विवेकपटाईत in जनातलं, मनातलं
17 Aug 2021 - 10:23 am

एकदा सहा ऋषी जनकल्याणाच्या भावनेने प्रेरित होऊन सत्याच्या शोधात हिमालयात पोहचले. एका हिमाच्छादित पर्वतावर त्यांनी कठोर तपस्या सुरु केली. सत्य त्यांच्या समोर प्रगट झाले. सर्वांनी सत्याला तपासले. आनंदाने सर्वांनी सत्याचे वर्णन करणे सुरु केले. प्रत्येकाने केलेल्या सत्याचे वर्णन वेगवेगळे होते. सर्व प्रज्ञांवंत होते. सर्व विचार करू लागले, आपल्यापैकी कुणीही असत्य बोलत नाही. सर्वच सत्यधर्म पाळणारे आहे. मग प्रत्येकाने सत्याचे वेगळे स्वरूप कसे काय अनुभवले. शेवटी त्यांच्यापैकी एका वृद्ध ऋषीने मौन सोडले, तो सर्वांना उद्देश्यून म्हणाला, बहुतेक प्रत्येकाचे सत्य वेगळे असते.

संस्कृतीआस्वाद

ऋग्वेद: खगोल विज्ञान : पृथ्वी सूर्याची परिक्रमा करते

विवेकपटाईत's picture
विवेकपटाईत in जनातलं, मनातलं
2 Aug 2021 - 3:58 pm

आयं गौः पृश्निरक्रमीदसदन्मातरं पुरः।
पितरंच प्रयन्त्स्व:॥
ऋषिका: सार्पराज्ञी, देवता: सार्पराज्ञी, सूर्य

(ऋ. १०/१८९/१)

अर्थ: पृथ्वी गति करते. पृथ्वी आकाशगंगा रुपी मातेच्या घरात आहे. पृथ्वी आपल्या पिता सूर्याची परिक्रमा करते.

ऋग्वेद म्हणजे ज्ञान आणि विज्ञानाची खाण. या खाणीत अनेक अनमोल रत्न आहेत. पृथ्वी सूर्याची परिक्रमा करते, हे सत्य आपल्या वैदिक ऋषिंना माहित होते, तरीही याचे श्रेय त्यांना देण्याचा प्रयत्न आपण केला नाही याचे कारण आपली गुलाम मानसिकता. आपल्या वैदिक ज्ञानाची माहिती सर्वांना कळावी यासाठी हा प्रपंच.

संस्कृतीलेख

प्राचीन ज्ञानाचे पुनरुत्थान (डिजिटलीकरण) आणि प्रकाशन - पतंजलिचे महत्वपूर्ण योगदान

विवेकपटाईत's picture
विवेकपटाईत in जनातलं, मनातलं
28 Jul 2021 - 5:07 pm

भारताची संस्कृती हजारो वर्ष जुनी आहे. हजारो वर्षांत इथे निर्मित झालेले ज्ञान मौखिक आणि लिखित परंपरेत सुरक्षित ठेवण्याचे प्रयत्न विद्वानांनी सतत केले. अधिकांश लिखित ज्ञान ताडपत्र इत्यादीवर पुस्तक स्वरुपात सुरक्षित ठेवले. विदेशी आक्रांतानी आपले ज्ञान नष्ट करण्याचा पुरजोर प्रयत्न केला. लाखो पुस्तके जाळून नष्ट केली. तरीही कालप्रवाहात लाखो ताडपत्री पाण्डूलिपी निश्चित जिवंत राहल्या असतील. देशाला स्वतंत्रता मिळाली. पण आपले दुर्भाग्य गुलामी मानसिकता असलेल्या काळ्या साहेबांचे राज्य भारतात आले. आपल्या प्राचीन ज्ञानाविषयी त्यांच्या मनात आदर कमीच.

संस्कृतीलेख

बर्लिनचा 'सिटी पॅलेस' अवतरला नव्या रुपात

पराग१२२६३'s picture
पराग१२२६३ in जनातलं, मनातलं
24 Jul 2021 - 7:31 pm

जर्मनीची राजधानी बर्लिनच्या मधूनच वाहणाऱ्या स्प्रे नदीच्या किनाऱ्यावर ‘स्टाड्टश्लोस’ (सिटी पॅलेस) म्हणजेच ‘हम्बोल्ड्ट फोरम’ (Humboldt Forum) उभारण्यात आलेला आहे. या नवनिर्मित राजवाड्याचा उर्वरित भागही 20 जुलै 2021 पासून सामान्य लोकांसाठी उघडण्यात आला आहे. बर्लिन शहराच्या स्थापनेला 2012 मध्ये 775 वर्षे पूर्ण झाल्याच्या निमित्ताने एकेकाळी बर्लिनची ओळख असलेल्या या राजवाड्याची पुन:उभारणी करण्याची योजना जर्मन सरकारने आखली होती.

संस्कृतीइतिहासदेशांतरसमीक्षालेखबातमी

डोक्याला शॉट [सप्तमी]

गड्डा झब्बू's picture
गड्डा झब्बू in जनातलं, मनातलं
21 Jul 2021 - 11:53 am

पुर्वपिठिका

भडकलेल्या तपास अधिकाऱ्यांनी माझ्या खाजगी पर्णकुटीचा नाजुक दरवाजा दयाच्या मदतीशिवाय सहजपणे तोडला आणी आत घुसुन मला व बुसाबाला खेचुन एकमेकांपासुन वेगळे केले त्यावेळी आमची तीन दिवस आणि तीन रात्रींसाठी लागलेली अखंड रूदन समाधी भंग पावली!

हे ठिकाणधोरणमांडणीवावरसंस्कृतीकलानृत्यनाट्यधर्मइतिहासवाङ्मयकथाबालकथाकविताचारोळ्याप्रेमकाव्यबालगीतमुक्तकविडंबनम्हणीवाक्प्रचारव्याकरणव्युत्पत्तीशब्दक्रीडाशुद्धलेखनसुभाषितेविनोदसाहित्यिकसमाजजीवनमानतंत्रआईस्क्रीमआरोग्यउपहाराचे पदार्थओली चटणीऔषधी पाककृतीकालवणकैरीचे पदार्थग्रेव्हीडावी बाजूपारंपरिक पाककृतीमत्स्याहारीमांसाहारीमेक्सिकनऔषधोपचारभूगोलदेशांतरवन डिश मीलवाईनव्यक्तिचित्रणशेतीसिंधी पाककृतीगुंतवणूकसामुद्रिकमौजमजास्थिरचित्रप्रकटनविचारसद्भावनाशुभेच्छाअभिनंदनप्रतिक्रियाआस्वादसमीक्षालेखसल्लाप्रश्नोत्तरेविरंगुळा

डोक्याला शॉट [षष्ठी]

गड्डा झब्बू's picture
गड्डा झब्बू in जनातलं, मनातलं
17 Jul 2021 - 2:49 am

Howdy मिपाकर्स

आज पुन्हा आवाक झालात ना मी तुम्हाला प्रेम भावनेने नमस्कार मिपाकर्स किंवा तुच्छ भावनेने हॅलो फुल्स वगैरे वगैरे न म्हणता एकदम Howdy मिपाकर्स म्हणालो म्हणुन?

येस्स... मला खात्रीच होती की तुम्हाला असा प्रश्न पडेल म्हणून.

तर त्याचं काय आहे मंडळी ती एक मोट्ठी रहस्यमय ष्टोरी आहे आणि ती रहस्यमय ष्टोरी सांगायलाच आज मी तुमच्यासमोर पुन्हा आलो आहे.

आता मी लोकल वरून एकदम ग्लोबल झालो आहे. माझी भाषा सुद्धा थोडी बदलल्याचे तुमच्या चाणाक्ष नजरेतुन सुटणार नाही, आणि त्याला कारणीभूत आहेत मला लाभलेल्या नवीन गुरुमैया!

धोरणमांडणीवावरसंस्कृतीकलानृत्यनाट्यधर्मपाकक्रियाइतिहासवाङ्मयकथाबालकथाचारोळ्याप्रेमकाव्यबालगीतमुक्तकविडंबनगझलउखाणेम्हणीव्याकरणव्युत्पत्तीशब्दक्रीडाशुद्धलेखनआईस्क्रीमइंदुरीउपहाराचे पदार्थओली चटणीऔषधी पाककृतीकैरीचे पदार्थपारंपरिक पाककृतीमटणाच्या पाककृतीमायक्रोवेव्हमेक्सिकनभूगोलदेशांतरवन डिश मीलव्यक्तिचित्रणसिंधी पाककृतीज्योतिषकृष्णमुर्तीस्थिरचित्रप्रकटनसद्भावनालेखअनुभवशिफारससंदर्भचौकशीप्रश्नोत्तरेवादआरोग्यविरंगुळा

डोक्याला शॉट [षष्ठी]

गड्डा झब्बू's picture
गड्डा झब्बू in जनातलं, मनातलं
17 Jul 2021 - 2:48 am

Howdy मिपाकर्स

आज पुन्हा आवाक झालात ना मी तुम्हाला प्रेम भावनेने नमस्कार मिपाकर्स किंवा तुच्छ भावनेने हॅलो फुल्स वगैरे वगैरे न म्हणता एकदम Howdy मिपाकर्स म्हणालो म्हणुन?

येस्स... मला खात्रीच होती की तुम्हाला असा प्रश्न पडेल म्हणून.

तर त्याचं काय आहे मंडळी ती एक मोट्ठी रहस्यमय ष्टोरी आहे आणि ती रहस्यमय ष्टोरी सांगायलाच आज मी तुमच्यासमोर पुन्हा आलो आहे.

आता मी लोकल वरून एकदम ग्लोबल झालो आहे. माझी भाषा सुद्धा थोडी बदलल्याचे तुमच्या चाणाक्ष नजरेतुन सुटणार नाही, आणि त्याला कारणीभूत आहेत मला लाभलेल्या नवीन गुरुमैया!

धोरणमांडणीवावरसंस्कृतीकलानृत्यनाट्यधर्मपाकक्रियाइतिहासवाङ्मयकथाबालकथाचारोळ्याप्रेमकाव्यबालगीतमुक्तकविडंबनगझलउखाणेम्हणीव्याकरणव्युत्पत्तीशब्दक्रीडाशुद्धलेखनआईस्क्रीमइंदुरीउपहाराचे पदार्थओली चटणीऔषधी पाककृतीकैरीचे पदार्थपारंपरिक पाककृतीमटणाच्या पाककृतीमायक्रोवेव्हमेक्सिकनभूगोलदेशांतरवन डिश मीलव्यक्तिचित्रणसिंधी पाककृतीज्योतिषकृष्णमुर्तीस्थिरचित्रप्रकटनसद्भावनालेखअनुभवशिफारससंदर्भचौकशीप्रश्नोत्तरेवादआरोग्यविरंगुळा

‘भेट’ तिची त्याची (कथा परिचय: ४ )

कुमार१'s picture
कुमार१ in जनातलं, मनातलं
6 Jul 2021 - 4:25 pm

विदेशी कथा परिचयमालेतील या आधीचे लेख :

१. कोसळणारा पाउस : १०० वर्षांपूर्वी ! (https://www.misalpav.com/node/48861)
२. एका आईचा सूडाग्नी (https://www.misalpav.com/node/48900)
३. कुणास सांगू ? (https://www.misalpav.com/node/48952)
..........

संस्कृतीआस्वाद

२१५ - आता पुढे काय?

सारिका होगाडे's picture
सारिका होगाडे in जनातलं, मनातलं
4 Jul 2021 - 11:21 am

२१५ - आता पुढे काय?

यावर्षी कॅनडामध्ये ‘कॅनडा डे’ साजरा करायचा कोणाचाही, इथल्या कुठल्याही लोकांचा, विचार नव्हता, इच्छा नव्हती. काय आहे कॅनडा डे? तर हा दरवर्षी १ जुलैला साजरा केला जातो. राणीने १९८२ मध्ये जेव्हा कॅनडा काबीज (?) केला आणि तिची सत्ता स्थापन केली, त्या दिवसाला कॅनडा डे म्हणतात. म्हणजे आपल्या १५ ऑगस्टच्या अगदी उलट. त्यामुळे कॅनडा डे हा नेटिव्ह लोकांसाठी दुःखाचा, तिरस्काराचा असा दिवस झाला. त्यांनी तो कधीही साजरा केला नाही, अर्थातच!

संस्कृतीविचार