शब्द चांदणी कोडे ७
प्रस्तुती - शशिकांत ओक.
चांगली स्मरणशक्ती कोणाला नको असते? सर्वांनाच हवी असते. याच स्मरणशक्तीच्या विश्वाचा एक भाग आहे स्मृती सहायक.स्मृती सहायक म्हणजे जे काही आठवायचं आहे ते आठवायला मदत करणारी साधने.या साधनांपैकीच एक साधन आहे आद्याक्षरांपासून बनवलेली लघुरुपे.
भरपूर मुद्दे किंवा मोठी यादी असेल तेव्हा या प्रत्येक मुद्द्यातला महत्वाचा शब्द किंवा यादीतल्या वस्तू यांची आद्याक्षरे घेऊन त्यापासून एखादा शब्द किंवा वाक्य बनवणे ही युक्ती वापरली जाते.
यातले काही शब्द हे मजेदार असतात.किंबहूना ते मजेदार असल्यानेच लक्ष वेधून घेतात आणि दीर्घकाळ स्मरणात राहतात.
दारु पुरती प्रतिभा याची केवळ मर्यादित,
रोज ढोसतो आणि होतो, चारीमुंड्या चित ॥१॥
कर्म दुविधेने तापुन हा झाला, पुरता संभ्रमित,
जना विचारतो कर्मफले हा चारीमुंड्या चित ॥२॥
सकाळी होती वांधे याचे, त्याचे गातो गीत,
हा खातो का पितो कळेना, चारीमुंड्या चित ॥३॥
वडा-पावच्या भंपक कविता, ना कोणी वाचित,
सुमार विडंबने पाडी त्याचू, चारीमुंड्या चित ॥४॥
र ला ट जुळवून करतो हा विषयांचे भरीत,
कसा निपजला थुकरट कवि हा चारीमुंड्या चित ॥५॥
किती मारल्यास उड्या तरी तुझी उंची मर्यादित,
घेशी कुणाशी होड रे फट्टू चारीमुंड्या चित ॥६॥
मराठीतल्या काही नवकवींच्या गजल ऐकल्या कि असं वाटतं मराठीत गजलेला दुःख सोडून विषय आहेत का नाहीत. मध्ये एक अशीच गजल ऐकली आणि साधारण विशीतल्या त्या गजलकाराचा गळा एकाच गजलेत तीन वेळा कापला गेला. म्हटलं अरे देवा!!! गळा कापणे, पाठीवर घाव करणे, गेला बाजार पारिजातकाचा उल्लेख ह्याच्या पुढे गजल आहे का नाही.
खालच्या ओळी थोड्याश्या वैतागाने लिहिल्यात. वृत्तांच्या गणितात बसत असतील तर गजल म्हणू नाहीतर कविता, तेही नसेल तर मुक्तछंद आहेच.....
भिंतीवरती उगा टांगशी घाव कशाला?
दुःखांचे मोजसी सदा तू भाव कशाला?
शब्दांनी केला शब्दांवर घाव
विसरलो शब्द राहिला नाही ठाव
माणसांनी केला शब्दांचाच खेळ
आता कसा घालू शब्दांना मेळ
अवधानांनेे झाला शब्दांवरच वार
कशी लावू आता शब्दांना धार
अविश्वासाने केला शब्दांचाच घात
शब्दांनी करायची अविश्वासा वर मात
शब्दांनी केला नात्यातच बुद्धिभेद
एकत्र येऊन सारू नात्यातील मनभेद