(* कविता जेंडर न्यूट्रल वाचावी)
कमिटेड टू हूम
कमिटेड टू व्हॉट
पुरोगामी पुरोगामी
कितीसा पुरोगामी आहेस ?
तुझ्यासाठी
आपले कुणीच नाही
तूला तू त्यांचा आहेस असे वाटते
तेही फसवे नसते का ?
आपल्यातल्या आपल्यांचा
होऊ शकला नाहीस
त्यांचाही होऊन रहाणे
खरेच जमेल का तूला ?
आणि तूही कुणाचाच नाहीस
हेच खरे नसते का ?
त्यागी आहेस
हे बरे आहे एका अर्थाने
आपल्या अंगच्या वस्त्रांचाही
त्यागकरुन त्या तपस्वी मुनींप्रमाणे
जंगलात जाऊन कायमचा
एकांतवास अनुभवून पहाशील का ?
लाल करा ओ , माझी लाल करा
येता जाता लाल करा
पुसा मला तुम्ही येता जाता
पुसूनि पुरते हाल करा ,
लाल करा ओ लाल करा
येता जाता लाल करा
भजा मज तुम्ही भाई दादा
तुमचाच राहीन , हा पक्का वादा
गॉड बोलुनी बेहाल करा
लाल करा ओ माझी लाल करा
येता जाता लाल करा
समजू नका मज ऐरागैरा
नीट बघून घ्या माझा चेहरा
या गोंडस, लोभस मित्रासाठी
प्रेमाची पखाल करा
लाल करा ओ माझी लाल करा
येता जाता लाल करा
नका कटू कधी बोलत जाऊ
बनेन मग मी शंभू न शाहू
मी स्वप्न पाहत नाही
कारण , मला ते पडत नाही
नेहेमी ठरवतो आज झोपल्यावर स्वप्न बघायचे
काहीतरी वेगळंच बनायचे
मी पडतो , लकटतो त्या पलंगावर
विचार हाच असतो , कि आज स्वप्न बघायचे
डोळे काही मिटत नसतात
स्वप्न कुठले बघायचे नि कसे ?
याचेच विचार मनात घोळत असतात
हळूहळू झापड यायला लागते
डोळे जड होत जातात , निद्रादेवी प्रसन्न होते
मिट्ट काळोख , कसलीही आठवण नाही , कसलीच साठवण नाही
डोळे उघडतात , पण तोंडावर पाणी शिंपडून
पुन्हा एक तासभर पलंगावर तस्साच पडून राहतो
दोन भिकारी भीक मागती
पुलाखाली करिती वस्ती
नेहेमी नेहेमी करुन याचना
भुलवी फसवी पांथस्थांना
एके दिवशी सांज वेळी
अशीच होती रीती झोळी
कोसुनी त्या चंद्रमौळी
करिती याचना भरण्या झोळी
धूर प्रकटला, डोळे दिपले
शिवशंभोने दर्शन दिधले
दोघांसी तीन अंडे दिले
इच्छा धरुनी फोड तयासी
इप्सित मिळेल त्वरित तुम्हांसी
दोघेही ते खुश जाहले
परतीच्या प्रवासा निघाले
दोघांच्याही दोन वेगळ्या वाटा
जाण्यापूर्वी गळाभेटा
वर्षानंतर भेटू पुन्हा आपण
देऊ यथेच्छ एकमेका आलिंगन
तिच्या आवडीनिवडीसाठीच
मी मैत्रीलाच गहाण ठेवलं
ते बोलावयाचे नेहेमी मजला
यायला सांगायचे नाक्यावर
एकही धड वाटत नव्हता तिला
एकेकाचं हळूहळू शिरकाण करून टाकलं
शिकाऱ्यावानी माग काढत होती माझा
नजरेत असावं म्हणून समोरच मचाण बांधून टाकलं
त्यांना खबर पोहोचताच याची
सुटकेसाठी त्यांनी जीवाचं रान करून टाकलं
लग्नाआधीच तिच्याविरुद्ध माझं कान भरून टाकलं
चंडी रूप धारण करून मग तिनं
सर्वांचंच पायताण करून टाकलं
प्रत्येक चीअर्सबरोबर एकेक थेम्ब सर्वानी ओवाळून टाकला
एक कागद कस्पटासम, रद्दीमध्ये फरपटला
जसा जीव हा आप्तांमधुनी, गर्दीमध्ये भरकटला
एक कागद कस्पटासम ||धृ ।।
एक बालक हाती घेई,
मायेने मग आकार देई,
बनता त्याचे जहाज हवाई, उंच तया उडविला ।। १ ।।
उंच विहरता मन स्वच्छंदी,
हीन भासली भुतल रद्दी,
वाटे मनासी खाशी शक्ती, दैवचि अर्पि मजला ।। २ ।।
वाटे त्यासी उंच उडावे
वादळ वारे यांसी भिडावे
कांबीटाचा कणा देउनी, पतंग सुंदर केला ।। ३ ।।
इतकी उंची तये गाठली
साद मनीची नभी आटली
ढील देण्या जाता बालक, मांजा संपून गेला ।। ४ ।।
काही करण्या उरले नसता । आपली पाटी कोरी असता ।
काही बकांची ध्यानस्थ स्तब्धता । मत्स्यमारीकारणे ।।
दिसता कोणीही नवखा । लबाड साधिती मोका ।
त्याची बुडवती नौका । लागलीच ।।
पाडावी भोके यथेच्छ । भाषा तरी वापरावी स्वच्छ ।
भासवावे तयाते तुच्छ । आत्मक्लेशे ।।
कवीचे उडवावे शिरस्त्राण । मागाहुनि करावे शिरकाण ।
मनसोक्त मारावे पादत्राण । कवितेवरी ।।
आपण गाडिले कुठे झेंडे । आपल्या कापसा किती बोंडे ।
सगळे विसरून फेकती अंडे । अशावेळी ।।
अशाने होते तरी काय । कवी हतोत्साही होऊन जाय ।
परि अंतरी लागते हाय । कायमची ।।
नाही पुरेसे....
जगात शर्यती खूप आहेत
नाही पुरेसे चपळपण सशांचे
नको राहूस आळशी
ठेव आदर्श कासवांचे
चांगुलपणाचे दाखले नुसते
नाही पुरेसे दाखवायचे
लाव हातभार तू पण
जग हे आसवांचे
विझण्यास सूर्य
नाही पुरेसे ढग पावसांचे
नको राहूस कोरडा
ढाळ चार दोन थेंब आसवांचे
राजेंद्र देवी
त्याची केव्हाही आठवण आली तरी,
सर्वांगावर सरकन् काटा येतो,
डोक्यावरचा केस न केस उभा रहातो,
आणि थंडीच्या दिवसातही दरदरुन घाम फुटतो,
अंधारलेल्या डोळ्या समोर, नाचतात आकृत्या भेसुर,
जिभेला पडते कोरड आणि काना मधून निघतो धुर,
कित्येकांना याने लाचार बनवले, भिकारी बनवले,
याच्या दहशती मूळे कित्येक पापभिरु दूराचारी झाले,
तो आहेच असा भितीदायक,
आता पर्यंत भेटलेला सर्वात मोठा खलनायक,
मी मी म्हणणा-यांची त्याच्या पुढे टरकायची,
नुसत्या आठवणीने कित्येकांची बोलती बंद व्हायची,
खुळखुळ वाजं खिशातऽऽ
भलतंच खुललंया आज...
बायकुचं चुकवून ड्वाळं…
सुमडीत गाठलंया बार
अन् झनानलंऽऽऽ
बाटल्यामंदीऽऽऽ
अन ग्लासातनं व्हटात गेलं जी
तर्राट झालं जीऽऽ...
तर्राट झालं जीऽऽऽऽ...
तर्राट झालं जीऽऽऽऽऽऽ....
झिंगून गेलंया सारंऽऽ
त्वंडाचं सुटलंया घाण
अल्लद झेपावल्यालंऽऽ
आभाळामंदी विमान..
ग्यलं व्हटातनं..
या प्वटा मंदी
अन प्वटातून भेजामंदी जीऽऽ
तर्राट झालं जीऽऽ...
तर्राट झालं जीऽऽऽऽ...
तर्राट झालं जीऽऽऽऽऽऽ....
