कविता

निसर्गाचा न्याय
हिवाळा उन्हाळा पुन्हा पावसाळा,
युगे युगे असे ऋतुचक्र फिरे,
निसर्ग देतो भरभरून सारे
मानवाची हाव तरिही ना सरे !!
मानवाचे अनाचार वाढले,
निसर्गचक्र सारेच बिघडले
अवघी सृष्टी धरूनी वेठीस
स्वार्थासाठी तीला लुबाडले !!
मग प्रलय बनूनी पाऊस आला
झोडपून टाके सर्व जगाला,
नदीच झाला सारा गाव ,
सर्वस्व सवे घेऊन गेला !!
डोंगर कुशीतलं टुमदार गाव
निसर्ग सौंदर्याने डोळे दिपले
पाऊस माराने पडली दरड
उभे गावच गाडले गेले !!
निसर्गाचे नुकसान केले
गोठल्या मानवाच्या संवेदना,

खोल ह्रदयात उमटला, नादमय विणेचा झंकार,
सावळे रूप विठाईचे, जाहले नयनात साकार !!
मकरकुंडले डुलती कानी, पीतांबर झळके कटीवर,
वारक-यांची वाट पाहत, उभा ठाकला विठू वीटेवर !!
टाळ मृदुंगाची धून, कानी गुंजते मधुर ,
दर्शनाची ओढ लागे, पाय चालती भर्भर !!
दोन वरीस वारी नाही, आसावले भेटीस मन,
कामात चित्त लागेना, वारीतच गुंतले ध्यान !!
वारीतला गुलाल बुक्का, उधळण भक्तीरंगाची,
पाहतसे वाट भक्तांची, चंद्रभागाही पंढरीची !!
उदास तु ही पांडुरंगा, रूक्मिणीही उदासली,
वैष्णवांच्या मेळ्यावीना, सूनी पंढरी भासली !!

विठुराया....

तुझ्या प्रेमामृताच्या वर्षावात नित्य न्हाऊनही,
कोरडीच राहिली काया....
मन विषयी गुंतले निरंतर,
सोडवेना कधी माया...
क्षणामागून क्षण संपले,
जीवन जातसे वाया...
पश्चात्तापे मन तप्त,
लाभो तुझी छाया...
आता लागो तुझे ध्यान,
पडतसे मी पाया...
नको दूर लोटूस मजला,
विनविते तुज विठुराया...!!

जयगंधा..
९-११-२०१४.

दगडाचा जन्म देवा, कधी कुणाला नसावा..
कसे जगणे म्हणावे, चटक्यांच्या जगण्याला..

दर्‍याखोर्‍यातून कितीदा, देह घरंगळलेला..
किती युगे उलटती, फक्त वाट पाहण्याला..

कुणी लाथ घातलेली.. कुणी उशाला घेतलं..
कुठे पडतांना तुटलं.. कुठं तुटतांना फुटलं..

इतकाल्या दगडांतून, निवडक उचलतात..
अन् रुक्ष आकारातूंन एखादाच घणतात..

छिन्नी-हातोडीचे घण.. टवक्यांना अंत नाही
घाव जागजागी पडती.. त्यात घडते विठाई!

--

दगडाचा देव होतो, त्यात कर्तुत्व कुणाला?
खरा शिल्पकार म्हणतो, दगडाचा गुण झाला!

राघव
[२०२१]

दाटून आलेलं आभाळ पण पाऊस पडत नव्हता
उडू की नको या विवंचनेत पडलेला एक अर्धा भिजलेला कावळा
कसा बसा, शहारत, तोल सावरत गर्द आकाशाकडे बघत
चारी दिशांना काय शोधत होता कुणास ठावूक
नक्की काय करावं या विवंचनेत त्याचा चेहरा बहुधा अधिकच काळवंडलेला
शेजारच्या कावळीच्या जास्त जवळ जावं तर सोशल डिस्टंसिंग आड येणार
अंतर पाळावं तर शेजारच्या बिल्डिंग वरचा कॉम्पिटिटर टपूनच बसलेला
अंधारे क्षितिज लंघून पलीकडे जावं तर
..पलिकडे नक्की काय आहे,
.. मित्र आहेत की शत्रू की इथल्यासारखंच तिथे
..जाताना वीज तर पडणार नाही ना

प्रारंभः

मनुष्य हा सुखाच्या शोधात असतो असं म्हणतात. एखादं सुख कधी लाभतं, कधी लाभत नाही. एखादं सुख लाभल्यानंतर ते सुख वाटत नाही. एखादं वाटलं तरीही ते क्षणभंगुर निघतं. एखाद्या सुखाचं रुपांतर नंतर दुःखात होतं. सुखाच्या अनेक प्रकारांचे आपलेच अनंत रंग आहेत. कधी कधी परिस्थिती इतकी विषण्ण करणारी होते की शेवटी आपण स्वतःवरच हसतो. ते देखील एक वेगळ्याच प्रकारचं सुखच आहे. साधारणपणे आंबा म्हटलं की आपल्याला आनंद होतो आणि तो खावासा वाटतो. परंतु त्याच क्षणी बरेच आंबे नासके असतात, बेचव असतात, उतरलेले असतात, किडे लागलेले असतात, तसंच काहीसं सुखांचं देखील आहे.

तुमच्या जाण्याने जग सुने झाले
सुख सारे असूनही भासे काहीतरी उणे ||

किती आठव काढावी
किती स्मृती जपावी
त्या आठवांनी डोळा पाणी आले
तुमच्या जाण्याने जग सुने झाले ||१||

रिक्त झाली तुमची नेहमीची जागा
तुम्ही दिसणार तेथे आम्हा असे आशा
असे कसे मधूनच जग सोडूनिया गेले?
तुमच्या जाण्याने जग सुने झाले ||२||

कार्ये केली अनेक; ओंजळ भरून दिले दान
दया केली दीनांवर; सदा काळजी काळीज भरून
रिक्त राहीले स्वतः केले दुसर्‍यांचे भले
तुमच्या जाण्याने जग सुने झाले ||३||

छोठ होत वय माझ,
‌ पण खोट नवत प्रेम प्रिये .
माध्यमिकच्या त्या बाल वयातील
तू माझ पहिल पहिल प्रेम प्रिये.
शाळेच्या पहिल्याच दिवशी
पाहून तुज आकर्षिले माझे मन प्रिये .
तुझ पाहण्याची मज असायची ओढ प्रिये.
तुज पाहता शाळेच्या आदोगर,
हृदयाचा पडायचा टोल प्रिये.
तुझ्या येण्याने Classroom म्हणजे,
जणू बहरलेला मोगराच प्रिये
तुझ्या समवेत class मधे Inglish History ही वाटे गोड प्रिये.
तू नसताना Class मध्ये संगीतही वाटे बोर प्रिये.
हे सर्व घडायचे माझ्या मनी पण,