संस्कृती

मराठी शाळांतील घटती पटसंख्या हा कोण्या चर्चेचा विषय होऊ शकतो असे आम्हास बिलकुल वाटत नाही. किंबहुना त्यात चर्चा करण्यासारखे काय आहे असाच विचार आमच्या मनात येतो.

तसे पाहता मराठी ही फार प्राचीन भाषा आहे. कित्येक मराठी भाषाकोविदांप्रमाणे संस्कृत पश्चात जी भाषा जन्मास आली ती मराठीच. यापेक्षा पुढे जाऊन काही (अतिरेकी) मराठी प्रेमी मराठी ही अश्मयुगीन कालखंडापासून असल्याचे पुरावे देखील सादर करू शकतील. (सध्या तर या अशाच अतिरेक्यांचे पेव फुटलेले दिसते. कालांतराने ही मंडळी मंडळांतून फुटतात किंवा यांना कोणीतरी हातापायाने फोडते ती गोष्ट वेगळी). असो....

काल: क्रीडति (भाग ५) इस्लामची हिजरी कालगणना.

काल: क्रीडति (भाग १) - आठवड्याचे सात दिवस.
काल: क्रीडति (भाग २) - अधिकमास आणि क्षयमास.
काल: क्रीडति (भाग ३) - तिथिवृद्धि आणि तिथिक्षय.
काल: क्रीडति (भाग ४) - ग्रेगोरिअन कॅलेंडर आणि Leap Years.

ह्या भागामध्ये इस्लामची हिजरी कालगणना आणि तदनुषंगिक काही.

'सिद्धार्थ' आणि शशी कपूर
(आपला आवडता अभिनेता दिवंगत झाला कि च त्याच्या आठवणीत काही लिहावे हे वाईट आहे! पण तसं होतंय खरं. )

मला त्याचा आवडून गेलेला चित्रपट म्हणजे 'सिद्धार्थ'.
नोबेल परितोषिक विजेत्या Hermann Hesse या जर्मन लेखकाच्या 'Siddhartha' या कादंबरीवर आधारित हा सिनेमा Conrad Rooks ने निर्माण केला.
तरुण सिद्धार्थ आत्मशोध घेण्यासाठी घराबाहेर पडतो.... आणि मग त्याला येत गेलेले अनुभव, आणि शेवटी त्याला उमगलेले सत्य, असा सगळा प्रवास या चित्रपटात टिपला आहे.

आजकाल विरोधाभासात्मक उपमा देणे फारसे प्रचलित नाही. कोणे एके काळी हा प्रवादच होता. परंतु त्याचे दुष्परिणामच जास्त व्हावयाचे. एखाद्यास त्या वाक्याचे मर्म समजणे कष्टप्रद झाल्याने तो मार्मिकटोला न राहता भीमटोला समजून उगाच कुस्त्यांचे फड रंगत, अगदीच उदाहरणादाखल एखाद्या सुंदरीच्या सौंदर्याचे वर्णन जर निरलसपणे "भयंकर सुंदर" असे केले तर त्यातील सौंदर्याचे पान करण्या ऐवजी अपमानाचे पान खिलवल्याचा गैर समज होण्याची शक्यता वाटते. परिणामी..... असो!

उपटसूंभ

भाग १ - आठवड्याचे सात दिवस.
भाग २ - अधिकमास आणि क्षयमास.
भाग ३ - तिथिवृद्धि आणि तिथिक्षय.

धागा लेखास कारण sciencenews.org या वेबसाईटवर, 'भटक्या आशियायी पशुपालकांचा ताम्रयुगीन (ब्राँझ एज) सांस्कृतीक घडणीवर प्रभाव कसा पडला असावा ?' अशा अर्थाचा एक लेख आला आहे. लेखास त्यांनी जनुकीय, पुरातत्वीय अनुवंशशास्त्र असा टॅग लावल्याचे दिसते. ब्रुस बॉवर यांचा हा लेख कोपनहेगन विद्यापीठातील विलर्स्लेव आणि हार्वर्ड मेडिकल स्कूलच्या डेव्हीड रीच यांच्या अलिकडील संशोधनावर अधिक अवलंबून दिसतो.

राणी एलिझाबेथ, साधी एलिझाबेथ.
[ही एक रूपककथा. लावू तितके अर्थ. करू तसा विचार.]

नियमीतपणे छानशा बोलीभाषेतून बाल कविता करणार्‍या एका (#) कवि महोदयांच्या सहज म्हणून लिहिलेल्या एका कवितेकडे माझ्या छिद्रन्वेषी स्वभावाने लक्ष वेधले. कवितेतील वेगवेगळ्या पशुपक्षांना आपल्या स्वभाव वैशिष्ट्याचाच कंटाळा आलेला असतो. जसे की मांजर म्हणते की मी म्याऊ म्याऊच कधी पर्यंत म्हणू? कोंबडी म्हणते कुकूचकू करून कंटाळ्चा आलाय, तर कावळा म्हणतो मी काळाच रहाणार का ?