मुक्त कविता

फार पूर्वी कोणीतरी फेकलेला दगड
डोक्याला लागून झालेली जखम दाखवण्यासाठी
मी डॉक्टरकडे गेल्यावर
अचानकच वाढला माझा मेंदू गाठोड्याएवढा

खदाखदा हसला डॉक्टर
आणि बाहेर घेऊन गेला मला
तोपर्यंत वाढला मेंदू अवाढव्य
जोमेट्रिक प्रोग्रेशन मध्ये
हवा भरलेल्या फुग्यासारखा
आभाळभर मेंदूच-
लिबलिबित मासाचा सुरकुत्यांसकट
तरीही जड वाटेना मला.

पोचता पोचता उंबऱ्याशी माहेरच्या,
मनाच्या अंगणात पडतो आठवणींचा सडा
नव्याने अनुभवताना सवयीची माया
नकळत जातात भिजून, पापण्यांच्या कडा

परत परत लागतात शोधावे,
'माझ्या' कपाटात सजलेले अनोळखी खण
जुनाट फोटोत डोकावणारे सवंगडी
आठवतात नुसतेच बनून 'काही' जण

मायेच्या ऊन ऊन घासांत,
न शोधताच सापडते अमृताची चव
कौतुकानं लावलेल्या वेलीवर जुईच्या,
हवं तेव्हा चमकतं, लबाड दवं

गप्पांच्या फडात लावतात हजेरी,
हव्या - नकोशा नात्यांचे बेमालूम पाश
पायाखालच्या रस्त्यात खुणेला मिळतं,
चिमुकल्या डोळ्यांनी साठवलेलं हक्काचं आकाश

मूळ कलाकृती

संदर्भ फक्त चालीसाठी आणि गाभा हेतु: मिपावर पुन्हा पुन्हा प्रवेश करणार्या आणि मिपावर दंग्यासाठी ठरावीक आयडीने येणार्या महाभागांना हा भाग समर्पीत आहे

( हल्ली मिपावर वावर आहे ‘एक्स्पर्ट(?) टॉकर’चा! अशीच एक टॉकर येतो ‘डु आय्डी बनून’.
जुन्या आय्डीने बदल्यासाठी नवी कोरी डु आयडी सलामत! मग काय?
जुन्या आय्डीची 'फुकाची घालमेल'. नव्या डु आय्डीची 'उत्साही सुरर्सुरी.
पण, त्या जुन्या आयडीला काय बरे सांगायचे असावे? )

लढत होतो मी पूर्वी जेव्हा
सुसंवादक मिपा दारी तेव्हा

उंच गुढीतच तपशीलाची गाठी
सकस धाग्यात अनाचे दोडोबा..

संकृताचा थाट, नवरसाची दावी वाट
न चुकता (मारी)हजरजबाबी खुट्टा..

विनोद्बुद्धी सबूत, संवादही मजबूत
संदर्भाचा तर खजिना अबाबा...

धाग्यात दरारा सदा (घ्यावाच) लागतो
प्रवक्त्यांचा सासुरवास सदानकदा

मालोजींकडे जातो घेऊन साथी
शिवकालीन चीजा आणि शिवबा..

त्रिकाळी वाचन, सतत (पंग्यास)तयार
चतुरस्त्रा ज्ञानी दोडोबा..

एकतर्फी प्रेम झाले आवरी संताप तू
वेदना मी बाळगावी हा दिला का शाप तू

वाटही पाहून झाली काळ तो सरला किती
ना घरी ओलांडले या उंबऱ्याचे माप तू

झुरत का मी राहिलो तव घेतल्या वचनावरी
का कधी शंका न आली मारली मज थाप तू

प्रेम केले तुजवरी मी सोडुनी धर्मासही
जागली धर्मास अपुल्या उलटुनीया साप तू

जन्म दुसरा खास घेइन गाठ पडण्या तुजसवे
मीहि देतो शाप तुजला घे शिरावर पाप तू ..
.

पहिल्या प्रेमी
गुंतत गेलो
सुटणे गुंता
विसरत गेलो

होती काळी
शेजारी ती
पण गोरा मी
मिरवत गेलो

येता जाता
हसतच होती
सुचता थापा
मारत गेलो

जुळले सूतहि
प्रेमहि जमले
प्रेमी तिचिया
डुंबत गेलो

गडबडलो मी
प्रेमात तरी
आनंदाला
उधळत गेलो ..

.

परवा बऱ्याच वर्षांनी मामाच्या गावी जाउन आलो,
सगळं बदललय!
हल्ली फाट्यावरून तासभर डोंगर वाट तुडवत जावं लागत नाही,
सगळ्यांकडे गाड्या आहेत.
सुर्य मावळल्यावर वेशीतल्या पिंपळाच्या पारावरही गर्दी होत नाही,
घराघरात टीवी आलेयत.
पहिल्यासारखा पहाटे चंद्राच्या प्रकाशात गाव उजळून निघत नाही,
सगळीकडे बल्ब लागलेयत.
शाळा सुटल्यावर मुले पटांगणात गोट्या आणि विटी दांडू खेळत नाहीत,
शिकवण्या असतात.
मारुतीच्या देवळापुढे शेकोट्या करून तरुण गप्पा मारत बसत नाहीत,
स्मार्टफोन आलेयत.

काल मी माझ्या कविता एका पोत्यात भरुन टाकल्या
पोत्यात भरता भरता काही मधल्यामध्येच फाटल्या

'तुझ्या'वरच्या कविता मात्र एक एक करुन कापल्या
घरामागे शेकोटी करुन मग त्यात काही फेकल्या

'रंडी'वरच्या कविता मात्र पुन्हा पुन्हा वाचल्या
घडी घालून त्यांना मग पोत्यातच घातल्या

तरीही काही कागद उडतच राहीले
अर्धे मुर्धे जळालेले तुकडे फिरतच राहीले
काही आभाळी जाऊन पुन्हा खाली झरतच राहीले
तर काही राख होऊन वेदनांना कुरवाळत मरतच राहीले

अजूनही काही कविता या पोत्यात सडतच आहेत
एक 'ही' सोडली तर बाकी सगळ्या रडतच आहेत

कविवर्य मंगेश पाडगावकर हे माझे आवडते कवी. त्यांचे काव्यवाचन ऐकल्यावर प्रतिक्रिया म्हणून सुचलेली ही कविता मी ७-८ महिन्यांपूर्वी लिहिली होती. आज इथे देत आहे.

कविता ऐकावी कवीच्या मुखातुनी
वीणा वाजत असे त्याच्या मनी

शब्दांचे यमक जुळवुनी सहज
हरेक मोती गुंफिती अलगद

आईला जितके तिचे बाळ प्रिय
कवीला तितकीच कविता प्रिय

कवीच जाणे योग्य जागा शब्दांची
आणि महती विराम चिन्हांची

प्रत्येक कवीची एक शैली खास
ओळखू जावे तर होती आभास

मोजक्या शब्दांची ही सारी किमया
साधे कवीला सहजच लीलया

मला ना
काही कळतच नाहीये
काय करू त्या अर्धवट राहिलेल्या कवितांचं
.
.
.
आता हेच बघ ना
त्या दिवशी माझ्या जवळून जाताना
तुझ्या अोढणीचा झालेला तो निसटता स्पर्श....
कागदावर उतरवून तर घेतलाय
पण पुढे काय करू त्याचं ??
काही कळतच नाहीये मला
.
.
.
आणि नविन कानातलं घालून एकदा
मान किंचीत तिरपी करून
आरश्यात पाहत होतीस तेव्हा,
ते तुझं तसं बघणंही लिहून ठेवलंय मी
माझ्या कवितेच्या वहीत...
अगदी आरश्यातल्या तुझ्या सकट
पण मग त्या मीटरमधे बसणारं
काही सुचलंच नाहीये अजून पुढे