तरस हा गवताळ प्रदेशातील एक प्राणी आहे, ज्याचा अधिवास आजकाल कमी होत गेल्यामुळे तो सहजासहजी दिसणे कमी झाले आहे. जेव्हा आम्हाला तरस दिसायला लागल्याची बातमी मिळाली होती, तेव्हा आम्ही लगेच तारीख ठरवली आणि पुण्याजवळ मुक्कामाला निघालो. दुसऱ्या दिवशी पहाटे ३ वाजता आम्ही उठलो आणि ३:३० वाजता गवताळ प्रदेशातील स्कॅव्हेंजर (सफाई कामगार) तरस पाहण्यासाठी रस्त्यावर आलो. आज आमच्यासमोर काय नाट्य होणार आहे ह्याची आम्हाला काहीच कल्पना नव्हती. आम्ही पहाटे ५च्या सुमारास घटनास्थळी पोहोचलो, आम्ही जवळ गेलो, तेव्हा समोर २०-२५ फुटांवर तरस उभे असलेले दिसले. पहाट असल्याने अंधार होता. आम्ही फक्त तरस शेत ओलांडून दाट झुडपांमध्ये गायब होताना पाहू शकलो.
आम्ही आजूबाजूला फिरायचे ठरवले आणि तासाभराने परत आलो. प्रकाश थोडा चांगला होता आणि तेथे तरस एका मेलेल्या प्राण्यावर ताव मारताना दिसले. आम्ही काही फोटो काढले, कारण जवळपास १०+ वर्षांच्या शोधानंतर तरस हा प्राणी आम्हाला दिसला होता.
मेलेला प्राणी आम्ही पाहिला, तेव्हा आढळून आले की ती एक गाय होती, जी काही कारणाने मेली असावी. अजूनही गावामध्ये गावकरी अशा प्राण्यांना जवळच्या गवताळ प्रदेशात फेकून देतात.
आम्ही आमच्या कारमधून फोटो काढत होतो आणि अचानक शेतात डाव्या डोळ्यातून काहीतरी दिसले. मी कॅमेरा हलवला आणि दुसरा शिकारी आणि गवताळ प्रदेशाचा राजा दिसला, हे पाहून मी आश्चर्यचकित झालो.. तो होता लांडगा.
आता पुढची कृती काय होईल याची आम्हाला खातरी नव्हती, कारण लांडग्यालाही गायीचा काही भाग खायचा होता. काही मिनिटांत, मादी लांडगा या अल्फा नरामध्ये सामील झाली आणि त्यांनी गायीच्या जवळ जाण्यासाठी हालचाल सुरू केली. तरसाने गायीचे काही भाग आधीच खाल्ले होते आणि ते जवळच्या गुहेत गायब झाले होते. हीच योग्य वेळ आहे हे लांडग्याला कळले आणि ते थेट घटनास्थळी पोहोचले आणि खाण्यास सुरुवात केली.
हे आणखी १० मिनिटे चालले आणि अचानक आम्हाला दिसले की तरस पुन्हा गायीच्या जवळ येऊ लागले आहे. तरसाला लांडग्यांच्या हालचालींची माहिती नव्हती, तरस लांडग्यांना पाहिल्याबरोबर त्यांच्यावर धावून गेला आणि आम्ही पुढील ५-१० मिनिटे जे पाहिले, ते आमच्यासाठी अविश्वसनीय नैसर्गिक इतिहासाचे क्षण होते. सामान्यतः तरस पाहणे सोपे नसते आणि येथे केवळ तरसच नाही, तर लांडगादेखील होता. त्याने दोन्ही लांडग्यांचा पाठलाग सुरू केला आणि त्यांना घटनास्थळापासून अर्धा कि.मी. दूर नेले.
तरसाला वाटले की लांडगे दूर गेले आहेत आणि गायीच्या जागेवर परत जाऊ लागले आणि अचानक आम्हाला दिसले की अल्फा लांडगा मागून तरसाजवळ आला आणि तरसाची शेपटी ओढली आणि पुन्हा तरस त्यांचा पाठलाग करू लागले. मी या क्रियेचे व्हिडिओ फूटेज घेत होतो, त्यामुळे फोटो काढता आले नाहीत, पण तरस आणि लांडगा समोरासमोर उभे असलेले काही आश्चर्यकारक फोटो मिळाले. असे काही दिसणे आणि फोटो मिळणे म्हणजे खूप दुर्मीळ गोष्ट आहे.
तर आता तरस परत आले आणि गाईच्या शरीराचा मोठा भाग काढून गुहेकडे धावू लागले. आम्ही तरसाबरोबर थोडे अंतर गेलो, पण नंतर ते दिसले नाही आणि आम्ही परत आलो. तितक्यात कोणतातरी लहान प्राणी गायीच्या इथे दिसला. तो लांडगा नव्हता आणि आमच्यासाठी आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे तो गोल्डन जॅकल म्हणजे कोल्हा होता. लांडगा आणि तरस यांच्यापेक्षा कोल्हा लहान असल्याने, त्याला माहीत होते की खाण्यासाठी त्याच्याकडे खूप कमी वेळ आहे. त्याने खूप पटापट खाल्ले आणि पळून गेला आणि पुन्हा लांडगा पार्टीत सामील झाला.
आता आम्ही जेवण करून आलो आणि पाहिले, तर भटक्या कुत्र्यांनी खाणे सुरू केल्याचे दिसले. त्यानंतर जवळपास दोन तास काहीच घडले नाही. तेवढ्यात तिकडे लांबून आम्हाला मेंढपाळ आणि असंख्य शेळ्या, मेंढ्या येताना दिसल्या. अर्धा तास ते तिथेच होते. आमची चलबिचल होत होती, कारण जोपर्यंत हे लोक तिकडे असणार, तोपर्यंत कोणताही प्राणी येणार नव्हता. मग आम्ही त्यांच्याशी जरा गप्पा मारल्या आणि त्यांना विनंती केली की ते पुढे जाऊ शकतील का. त्यांनाहि ते पटले आणि ते पुढे निघून गेले. आम्ही आमच्या कार झाडाच्या मागे लांब लावलेल्या, जेणेकरून त्यांना आम्ही दिसणार नाही आणि आमचा त्रासहि होणार नाही. परत सुरू झाला वेट गेम. आम्हाला उशीर होत होता, पण आम्ही आणखी एक तास थांबायचे ठरवले. काही क्षणांनंतर, आम्हाला लांडगे पुन्हा गेममध्ये सामील होताना दिसले.
त्यांनी त्यांची पार्टी केली आणि दुरून कोल्हा येताना दिसला. तो परत आला आणि त्याचा भाग खाऊन निघून गेला.
संध्याकाळ झाली होती आणि आम्ही विचार करत होतो की पार्टी करायला तरस पिल्लांसह येऊ शकेल. सूर्य जवळजवळ मावळतीकडे चालला होता आणि आम्हाला दुरून तरस दिसले. पण सकाळच्या उलट, तरस खूप लाजाळू आणि कृतीत मंद होते. तरस गायीजवळ जवळ येत असताना, आजूबाजूला हजारो माश्या उडाल्या आणि तरसाने खाण्याचे आणि आम्ही फोटो व्हिडिओ काढण्याचे काम सुरू ठेवले. (फोटो मुद्दाम ब्लर केला आहे, कारण काही लोकांना बघण्याचा त्रास होऊ शकतो.)
आता मिट्ट अंधार पडला होता आणि आम्ही तिथून निघून जाण्याचा निर्णय घेतला. हा आमच्या आयुष्यातील सर्वात अविस्मरणीय दिवसांपैकी एक होता, ज्यामध्ये आम्ही गवताळ प्रदेश, तरस, लांडगा आणि कोल्हा यांच्यातील अन्नासाठी लढा पाहू शकलो.
प्रतिक्रिया
6 Nov 2022 - 11:43 am | सौंदाळा
अप्रतिम
सर्व फोटो बघून तुम्हाला प्राणी पक्षी वश करुन घ्यायची काही विद्या येते असे वाटते. अगदी स्पेशल पोज दिल्यासारखे प्राणी उभे आहेत.
भारतात आढळणारे तरस उंचीला खूप जास्त असते का? डिस्कव्हरी वगैरे वर पाहिलेली तरसे कुत्र्याच्या साईजची वाटतात. मधे चाकणजवळ तरसाने माणसावर हल्ला केल्याचा व्हिडिओ आला होता (यु ट्यूब वर आहे) त्यात तरस माणसाच्या कमरेच्या पण वर होते. वरील फोटोंमध्ये पण तरस मोठे वाटत आहे.
असो, पहाटे ३.३० ते सूर्य मावळेपर्यंत म्हणजे खूपच चिकाटीने बैठक मारलीत आणि आमच्यासाठी सुंदर फोटोंची मेजवानी दिलीत त्याबद्दल खूप खूप धन्यवाद.
9 Nov 2022 - 2:38 pm | MipaPremiYogesh
धन्यवाद, निसर्गाची कृपा आणि थोडा अभ्यास ह्या मुळेच हे शक्य झाले आहे. तसा जास्त फरक नाहीये आपल्या आणि तिकडच्या तरसात..पण बरोबर आहे बऱ्यापैकी उंच असते तरस..
6 Nov 2022 - 4:11 pm | Bhakti
खुपच रोमांचित घटना व फोटो!
अचानक आम्हाला दिसले की अल्फा लांडगा मागून तरसाजवळ आला
हे कसं समजलं.
Hollywood चा अल्फा(२०१८) हा एक लांडग्याच्या सिनेमा आहे.मस्त तोच आठवला.
9 Nov 2022 - 2:41 pm | MipaPremiYogesh
धन्यवाद. अल्फा हा इतर लांडग्यांपेक्षा जरा मोठ्ठा आणि धष्टपुष्ट आणि aggresive असतो कारण पूर्ण कळपाची जबाबदारी त्याच्यावर आणि अल्फा मादी ह्यांच्यावर असते.
6 Nov 2022 - 8:03 pm | कुमार१
घटना व फोटो. फारच छान!
9 Nov 2022 - 2:42 pm | MipaPremiYogesh
धन्यवाद कुमार जी...
8 Nov 2022 - 4:02 pm | श्वेता व्यास
छान प्रसंग व प्रचि. पहिला फोटो खतरनाक!
9 Nov 2022 - 2:44 pm | MipaPremiYogesh
धन्यवाद, आम्हाला अंधारात असाच दिसला एकदम...
9 Nov 2022 - 1:14 pm | नगरी
मला यायलाआवडेल
9 Nov 2022 - 2:46 pm | MipaPremiYogesh
नक्कीच जाऊयात एकदा
9 Nov 2022 - 1:25 pm | श्वेता२४
तुमचे वर्णन व फोटो लाजवाब आहेत. तुमच्यामुळे प्राण्यांच्या जीवनाचा काही भाग अनुभवता आला. हो. मी वाचतानाच त्या प्रसंगाचा अनुभव घेतला. तुम्ही तर प्रत्यक्ष तिथे होतात. बापरे! कल्पनाच करवत नाही. मला तरी असल्या प्राण्यांची भीतीच वाटते. हे असे काही प्रत्यक्ष पाहणे शक्य नाही. त्यामुळे हा अनुभव समोर ठेवल्याबद्दल धन्यवाद.
9 Nov 2022 - 2:50 pm | MipaPremiYogesh
धन्यवाद आपल्या अभिप्रायाबद्दल..खरंच खूप थरारक आणि अविस्मरणीय अनुभव होता आमच्या साठी. पण एक सांगतो प्राणी आपल्याला कधीच त्रास देत नाहीत अगदीच आपण काही आगळीक केली किंवा त्यांना त्रास दिला तर..इतक्या वर्षात एकदाही असे झाले नाहीये .
9 Nov 2022 - 2:04 pm | राजेंद्र मेहेंदळे
वा योगेश!!
पहाट्पासुन ते अंधारेपर्यंत तिथे थांबलात म्हणजे फारच चिकाटी म्हणायची. डिस्कवरी/नॅट जिओ चे लोक महिना महिना मुक्काम ठोकतात तेव्हा त्यांना असे काही शॉट्स मिळत असतील, ते तुम्हाला दिवसभरातच मिळाले म्हणजे भलतेच भाग्य म्हणायचे.
फोटो खतरनाक मस्त आले आहेत. असाच भटकत रहा आणि अनुभव मांडत रहा.
9 Nov 2022 - 2:55 pm | MipaPremiYogesh
धन्यवाद राजेश. हो प्रयत्न नक्कीच राहील
9 Nov 2022 - 6:25 pm | कर्नलतपस्वी
लेख फोटोसह आवडला.
9 Nov 2022 - 7:19 pm | जव्हेरगंज
thank you
10 Nov 2022 - 12:43 pm | गोरगावलेकर
भाग्यवान आहात हे सर्व अनुभवायला मिळाले. अर्थात त्यामागे आपले परिश्रम आहेतच.
10 Nov 2022 - 2:28 pm | अमर विश्वास
लाजवाब फोटो आणि समर्पक वर्णन ...
दोन्हीच्या मागे तुमचा अभ्यास जाणवतोय
10 Nov 2022 - 5:06 pm | सरिता बांदेकर
छान फोटो मिळाले तुम्हाला.
आवडला लेख.
10 Nov 2022 - 5:20 pm | कानडाऊ योगेशु
पुण्याजवळ म्हणजे नक्की कुठे?
10 Nov 2022 - 10:56 pm | स्मिताके
खरोखर दुर्मिळ अनुभव, सुंदर लेख व फोटो. अशा ठिकाणी जाण्याची कल्पनाही मी करू शकत नाही. तुमच्या लेखामुळे हा अनुभव काय असेल हे समजलं.
अनेक धन्यवाद.
11 Nov 2022 - 4:02 am | चामुंडराय
तुमचा "Day of the Jackal" भारी !!
अगदी पोझ दिल्यासारखे प्रचि आहेत.
सगळ्या Canine वंशावळीने तुम्हाला दर्शन दिले.
छान लेख.
11 Nov 2022 - 8:41 am | प्रचेतस
तरस आणि लांडग्यामधला संघर्ष बघायला मिळणे ही मूळात दुर्मिळातली दुर्मिळ घटना. ती तुम्हाला बघायला मिळाली आणि ती तुमच्याद्वारे आम्हालाही बघायला मिळणे हे एकदम खास. फोटो तर सुपर्ब आहेत. तुम्ही काढलेले व्हिडिओदेखील येथे अवश्य येऊ द्यात.
11 Nov 2022 - 9:28 pm | टर्मीनेटर
'गलेमा'त वाघ तर दिवाळी अंकात तरस, लांडगा आणि कोल्हा...क्या बात! एकंदरीत 'वाईल्ड फोटोग्राफी' मध्ये तुम्ही चांगलेच निपुण झालेले दिसत आहात, फारच छान 👍
अशा दुर्मीळ घटना फोटोरुपाने आमच्यासमोर मांडल्यात त्यासाठी मनःपूर्वक आभार!
13 Nov 2022 - 4:05 pm | सुखी
झकास फोटो..
8 Dec 2022 - 3:54 pm | अथांग आकाश
लेख खुप आवडला!!!

8 Dec 2022 - 5:32 pm | Nitin Palkar
अतिशय सुंदर लेख आणि प्र चि.
9 Dec 2022 - 8:40 am | ज्ञानोबाचे पैजार
चिकाटीने इतका वेळ एका जागेवर न हलता बसून रहायचे काही सोपे काम नाही.
साधारण किती अंतरावरुन काढले असतील हे फोटो?
पैजारबुवा,
12 Dec 2022 - 2:56 pm | MipaPremiYogesh
धन्यवाद. काही १०-१२ फूट तर काही २० फुटांवरून काढले अंदाजे