आपण अन्न खातो तसेच बनतो का?

फळांनी लवकर पोट भरतं

फळे काउंटही होत नाहीत. इतर कुठल्याही खाण्यापेक्षा फळे खाल्ल्यानंतर परत भूक लागण्याचा वेळ सगळ्यात कमी आहे.
(कारणः high fiber content, which is good)
आरोग्याला चान्गली म्हणुन फळे खावीत, जेवणाऐवजी नाही.

असं असतं तर सगळे एस्किमो तामसी आणी सगळे जैन सात्वीक झाले असते. पण (सुदैवाने) असं होत नाही.

(राजस) शैलेंद्र

विशीष्ट वेळी कांदा खावु नये म्हणतात, पण त्याचे कारण वेगळे आहे. (खरंतरं त्या विशीष्ट वेळी सात्वीक गुणांची फारशी गरज नसते.)

सात्विक-तामस आहार..
माझ्या मते, जर अन्न बनवणारा अन् अन्न खाणारा, या दोघांच्याही मनात जसे विचार असतील तसा वृत्तीवर फरक पडत जातो.
आपल्याकडे एक पद्धत आहे.. जेवण्याआधी अन्नाभोवती पाणी फिरवण्याची. का फिरवायचं असतं असं पाणी? आपल्यातल्या भगवंताला नैवेद्य दाखवून जेवायची ही पद्धत आहे. अन् भगवंताचा प्रसाद हा वाईट कसा असेल? हे सर्व फक्त अन्नाशी नाही तर आपल्या मनातल्या भावांवर अवलंबून आहे.

श्रीरामकृष्ण परमहंसांच्या दोन गोष्टी आहेत -
- एकदा एक व्यापारी त्यांचे दर्शन घ्यायला येतो. येतांना मिठाईचा डब्बा घेऊन येतो. ठाकुर त्याच्याशी जास्त बोलत नाहीत. तो जातांना ती मिठाई त्यांच्यापुढे ठेवतो अन् निघून जातो. तो गेल्यावर ती मिठाई ते स्वतःही खात नाहीत अन् दुसर्‍यांनाही खाऊ देत नाहीत. का? तर म्हणे, "तो व्यापारी इतका स्वार्थी आहे की एक छोटीशी वस्तू देतांनाही हजार इच्छा जोडून देईल. मग ते आपल्या वृत्तींवर परिणाम केल्याशिवाय कसे राहील?"

- एकदा नरेंद्रनाथ मुद्दाम मांसाहार करतात. ठाकुरांकडे ते कळेल याच भावनेने त्यांनी तसे केलेले असते. काही लोक अपेक्षेप्रमाणे जाऊन ठाकुरांपुढे त्याबद्दल गरळ ओकतात. ठाकुर त्यावर म्हणतात - "त्याने काहीही खाल्ले तरी त्याला काही फरक पडणार नाही. तो ध्यानसिद्द योगी आहे. पण तुमच्यापैकी कुणी जर असे केले असते तर मी तुमच्याशी बोलूही शकलो नसतो."

आपल्या मनाची योग्यता कशी, यावर बरेच काही अवलंबून असते. बाकी ज्याचा त्याचा मार्ग.

राघव

'अहो रूपं अहो ध्वनी'चा म्हणजे काय? डोक्यावरून गेलं.

सवतचि भासे मला| दूती नसे ही माला||
नच एकांती सोडी नाथा| भेटू न दे हृदयाला||

अवांतरः या थिअरीप्रमाणे अवाजवी सात्विक आहार घेतला की १८ व्या वर्षी संन्यास, २५ व्या वर्षी समाधी वगैरे विचार मनात येत असतील का?

यह बात कुछ हज़्म नहीं हुई| काफ़ी सवाल पैदा होते हैं|

किती सात्त्विक आहार म्हणजे "अवाजवी"?

आयुष्यभर केवळ सात्त्विक आहारच खाणार्‍यांची संख्या किती आणि त्यात १८व्या वर्षी संन्यास, २५व्या वर्षी समाधी वगैरे घेणार्‍यांचे, तसे विचार मनात येणार्‍यांचे प्रमाण किती, याचा काही अभ्यास झाला आहे काय? तसा काही विदा आहे काय? :-?

और अगर ऐसी बात है, तो यह सैल्फ़-डिफ़ीटिंग प्रपौज़ल नज़र आता है| क्यों कि कोई अगर सिर्फ़ सात्त्विक ही खानेवाला या वाली हो भी, तो वह २५ साल की उम्र के पहले, बिना शादी-ब्यहे, बिना बच्चे पैदा किये समाधि धारण किए मर जाएगा या जाएगी| तो फिर सिर्फ़ सात्त्विक ही खानेवालों की अगली पीढ़ी कहाँ से पैदा होगी?

और इन की हालत देख कर सिर्फ़ सात्त्विक ही खाने के पीछे कौन दौड़ेगा?

वैसे भारत में सिर्फ़ सात्त्विक ही खाने वालों की, या सिर्फ़ सात्त्विक ही खा पाने वालों की, जनसंख्या फिर भी काफ़ी होगी| कारण कुछ भी हो, भला वह धार्मिक हो, सांस्कृतिक हो या अर्थस्थिति की मजबूरी हो| फिर आप की थियौरी के मुताबिक़ भारत की सदा बढ़ती आबादी का राज़ क्या है?

वैसे भी आप की थियौरी में अगर कुछ दम है, तो फिर तो यह सात्त्विक आहार नाम की चीज़ भारत की बढ़ती आबादी की समस्या के हल के हिसाब से अच्छी बात माननी चाहिए, और आम तौर पर इस का प्रचार करना चाहिए| ज्यादातर जनता अगर सिर्फ़ सात्त्विक आहार ही खाएगी, तो, जैसा कि पहले ऊपर दिखाया जा चुका है, २५ साल की उम्र के पहले ही बिना ब्यहे, बिना अगली पीढ़ी पैदा किए समाधि पाएगी, यानी कि मर जाएगी, तो बढ़ती जनसंख्या की समस्या अपने आप ही काबू में आ जाएगी| इसे तो एक तरह का "नैचरल बर्थ कंट्रौल" या "नैचरल पाप्युलेशन कंट्रौल" का तरीका मानना चाहिए, और परिवार कल्याण मंत्रालय को इस तरीके की सिफ़ारिश करनी चाहिए|

अति अति अवांतरः शिल्पा ब आणि शुचि यांनी 'अहो रूपं अहो ध्वनी'चा प्रयोग कमी करावा.

भाऊसाहेब, जरा सांभाळून! इस का "इम्प्लाइड़" मतलब बहुत खतरनाक है| कोणाच्या ध्यानात आला तर पंगा होऊन जाईल आहे. =))

अतिअवांतरः मिसळपाव या संकेतस्थळावर तरी सात्विक आहाराची चर्चा ब्यान असावी का?

क्यों भाई? यहाँ की इमर्जैन्सी उठ गयी ऐसा कुछ सुना था हम ने? :O

आणि अशा अफलातून (कुटुंब)कल्याणकारी योजनेवर बैन काय म्हणून? :-?

च्या**, मनात तामसी विचार येऊ नयेत असा आग्रह कशाला ते कळत नाही.

और फिर भारत की बढ़ती जनसंख्या का क्या करोगे, भाईसाहब? क्या आप अपने देश की भलाई नहीं चाहते? ("पैट्रियटिज़्म इज़ दी लास्ट रेफ़्यूज आफ़ ऐ स्कौंड्रल" - सैम्युएल जानसन| ;-) )

रात्री दही अजिबात खाऊ नये असे आयुर्वेदाचे म्हणणे आहे.

आपण बेलाशक खाऊ शकता, भाऊसाहेब, ते आयुर्वेद, हौमियोपैदी वगैरह मानलेच पाहिजे असा कोणता कायदा नाही आहे. ;-)

वैसे भी रात को दही खाने से अगर आप को कुछ नहीं हुआ तो उस में आप का कोई नुकसान नहीं है, और अगर आप को कुछ हुआ तो उस में हमारा कोई नुकसान नहीं है| दोन्ही बाजूंहून विन-विन सिचुऐशन! =))

मग पाहणार करून प्रयोग? :D

- पंडित गागाभट्ट

या थिअरीप्रमाणे अवाजवी सात्विक आहार घेतला की १८ व्या वर्षी संन्यास, २५ व्या वर्षी समाधी वगैरे विचार मनात येत असतील का?

सात्विक व्यक्ती म्हणजे संन्यासी हे कुठे लिहीले आहे? चला आता तुमची या संदर्भात शिकवणी घेणे गरजेचे आहे असे दिसते ;)

मिसळपाव या संकेतस्थळावर तरी सात्विक आहाराची चर्चा ब्यान असावी का?

जर तुमचे "अवांतर" गृहीतकाच्या सम्दर्भात हे विधान असेल तर, अजिबात नाही. ऑलरेडी अनेकांना आता संन्यास घ्याव्यासा वाटू लागला आहे. आणि ते देखील सात्विक आहार न घेता. :-)

--------------------------------
मी या आणि इतर संकेतस्थळावर केवळ "विकास" याच नावाने वावरतो. त्याच्या मागेपुढे उभ्या (||) आडव्या (=), तिरप्या (\\ //) आदी कुठल्याच प्रकाराच्या रेषा नसतात. त्या अर्थाने माझी कुठेही शाखा नाही. :-)

बोडकीला केसाचं

"बोडकी" बोले तो केशवपन हुई विधवा होती है, नहीं?

इथे मी कोणाला बोडकी म्हंटलेले नाही हे लक्षात घ्यावे...

म्हणायला पण नाही पाहिजे. मज़ाक मे भी नहीं और रूपक के तौर पे भी नहीं| एकदम ग़लत बात आहे ही!

- पंडित गागाभट्ट

चला आता विषयाला धरून लिहितो.

गीताईतल्या वर उद्धृत केलेल्या वचनांप्रमाणे तामसी आहार म्हणून फक्त शिळ्या, नासलेल्या अन्नाचा उल्लेख केला आहे.

पण इथे आपण ज्या मसालेदार, तेलकट जंकफूडचा उल्लेख करतो आहोत तो तर राजस आहार आहे. या राजस आहारालाच इथे तामसी म्हटले जात आहे (Anything that is not saatvik is taamasi) आणि हा 'राजस' आहार केल्याने मनात 'तामसी' विचार येतात असे काहीसे आपण म्हणत आहोत.

राजस आहार केल्याने काय तोटे होतात ते बहुधा कुठे सांगितलेले नाही. आधुनिक काळात हे तोटे सांगितले जात आहेत डॉक्टर वगैरे लोकांकडून.

नितिन थत्ते

अणू का पेशी? ७०% बदलले तर फार फरक पडेल का हो?

अदिती

मला वाटतं जर वृत्ती समाधानी, आनंदी असेल , अहंकार अथवा द्वेषभावना मनामधे नसेल तर कुठलेही अन्न हे पूर्णब्रम्ह असते.

अतिशय योग्य बोललात.

याबाबत माझा अनुभव सांगतो. मी गेल्या वर्षाभरापासुन शुध्द शाकाहाराकडे वळलो आहे (वर्ष पुर्ण व्हायला अजुन ६ दिवस बाकी आहेत, असो). यातले सुरवातीचे काहि महिने (साधारणपणे ५) मी कांदा,लसुण देखील सोडुन दिला होता. शाकाहाराकडे वळण्याआधी मी शुद्ध मांसाहारी होतो. आठवड्यातले जास्तीत जास्त दिवस दोन्ही वेळ मांसाहार करण्याकडे माझा भर असायचा :)

गेल्या वर्षाभराचा आढावा घेतला तर माझ्या मनात सात्विक भावाची काही वाढ झाली आहे असे मी (आणि माझ्या जवळच्या परीचयातली लोकं) तरि नाही म्हणु शकत.

जन्मापासुन शाकाहारी असलेली अनेक तामसी लोकं माझ्या परीचयाची आहेत. त्याचप्रमाणे मांसाहार करणारी अनेक सात्विक लोकही मी पाहिलेली आहेत. तेव्हा मनीषा यांनी म्हटल्याप्रमाणे सगळे मनाच्या संस्कारांचे खेळ आहेत.

- पांथस्थ
माझी अनुदिनी: रानातला प्रकाश...
माझी छायाचित्रे - फ्लिकर

अगदी बरोबर.

अन्न हे पुर्णब्रम्ह. त्याला नावे ठेवू नयेत. आपल्या डोक्यातल्या केमिकल लोच्याचे खापर अन्नावर का फोडतात देव जाणे.
कधी ट्रेकला जा, उपास पडल्याशिवाय अन्न/ पाण्याची किंमत कळणार नाही.

उगाच 'पंगा' सुरू करतात काही लोक 8}
बाकी अन्नावर स्वभाव अवलंबून असतोच शिवाय आजूबाजूची परीस्थितीही आपला प्रभाव पाडत असतेच. किंबहुना परीस्थितीच जास्त परिणामकारक असते असे माझे मत आहे.
उदा. शाकाहारी हिटलर-क्रूरकर्मा
जय महाराष्ट्र