' खिडकीमधुन गच्ची तुझी......!'

कटलेल्या पतंगाकडे त्याच्यासोबत नाराज होऊन बघणारी , त्याच्या मदतीने उंच आकाशातले तारे मोजणारी, त्याला भिजवणारी ,त्याच्यासोबत भिजणारी ,त्याच्या मनातली असंख्य गुपितं जपणारी, दारुच्या बाटल्या लपवून घेऊन त्याच्या कटात स्वतःला सामील करुन घेणारी ,रात्रीच्या अंधारात त्याच्यासोबत दिवसभरातला उन्हं सावल्यांचा खेळही थांबवणारी ......गच्ची .
ठाण्याच्या आनंद टॉकिज मागे असणार्‍या तीन ते पाच मजली इमारतीच्या गर्दीत आमच्याही इमारती वसलेल्या .
जागेच्या भयाण, न सुटलेल्या प्रश्नाला जागलेल्या. ह्याच प्रश्नामुळे त्याची तीन मजली इमारत माझ्या पाच मजली इमारतीला अगदी चिकटून उभी होती .अंतर एवढं कमी की त्याच्या गच्चीवर त्याच्या मित्रांची ,त्याची चाललेली खुसूरफुसूरही आरामशीर ऐकू यायची .त्याचं घर तिसर्‍या माळ्यावर होतं. ठाणे,मुंबई शहराचा एक नियम आहे ,जो अगदी वरच्या ,शेवटच्या मजल्यावर राहातो त्याने गच्ची मनसोक्त वापरायची ,जवळ असते आणि तीन ,चार मजली इमारतीना लिफ्ट ची भानगड नसते .
माझ घर पाचव्या मजल्यावर .घरातल्या प्रत्येक खोलीतनं त्याची गच्ची दिसायची . त्याहीपेक्षा त्या गच्चीवर दिसणारा तो .
सकाळी उठल्यापासून ते कॉलेजला जाईपर्यंत ,कॉलेजवरुन आल्यानंतर ,रात्री उशिरा, आणि वीकेंडमध्ये जमेल तेवढ त्याला गच्चीवर पहायचं .सवयच लागून गेली होती .
पावसाळ्यात त्याच्या गच्चीचं रूप अगदीच रोमँटीक असायचं. भिजायचा पावसात तो .कधी एकटा तर कधी बरेच मित्र असायचे . पण तो एकटा भिजत असताना मी बर्‍याचदा पाहिलंय. आभाळाला दोन्ही हात पसरुन कवेत घेतानाही पाहिलंय.केसांतुन निथळणारं पाणी ,निथळू न देता जोरजोरात मान हलवून झटकताना , बरसणार्‍या आभाळाकडे चेहेरा करुन सरींना स्वत:कडे बोलावतांना , भरदार शरीरावर पावसामुळे अंगाला चिकटून गेलेला ट्रान्स्परंट शर्ट मोकळा करताना . गोल चौकोनी चेहेर्‍याचा तो ..चिंब भेजलेल्या अवस्थेत एखाद्या धबधब्यासारखा वाटायचा .खळखळणारा ,
बघणार्‍याला क्षणभर तरी त्याच्यासोबत भिजावसं वाटावं ..त्याच्या भिजलेल्या श्वासात मिसळुन खोलवर ओलावा जपून ठेवावा .
कधी ह्या पावसात त्याच्या मित्रांसोबत पार्ट्या व्हायच्या .गप्पा,मस्ती सगळच चालू असायचं .हेवा वाटायचा त्याचा .लाइफ खर्‍या अर्थाने एन्जोय करायचा .
माझ्या बेडरूमच्या खिडकीतनं तर त्याची गच्ची म्हणजे अगदी 'शेजारच्या फ्लॅटचंच टेरेस ' इतक जवळ वाटायचं .मी शक्यतो तिथूनच सगळ्यांच्या नजरांपासून स्वतःची नजर लपवून घेत त्याला न्याहाळायची .
बर्‍याचदा गच्चीवर त्याचा अभ्यासही चालू असायचा . सगळीकडे अस्ताव्यस्त पसरलेल्या नोट्स ,पुस्तकं, त्यात मध्यभागी बसून , चांदण्यांनी गच्च भरलेल्या आभाळाकडे एकटक बघत सिगारेट्स फुंकत बसायचा .धुरांची वर्तुळं काढत बसायचा .
त्यावेळी त्याला बघायला सगळ्यात जास्त आवडायचं .चेहेर्‍यावर दिसणारं टेन्शन तो त्या वर्तुळात उभं करायचा .
आणि प्रत्येक सेकंदाला निर्विकार चेहेरा करुन बसायचा . निरागस डोळे तात्पुरती साथ द्यायचे त्याला ,मग पुन्हा एक कश
आणि पुन्हा तोच टेन्शन घालवण्याचा निष्फळ प्रयत्न .
त्यातच , त्या पुस्तकांच्या , अर्ध्या फुंकून फेकलेल्या सिगारेट्सच्या गर्दीतच त्याची पहाट व्हायची. पहाटेचा सूर्य त्याच्या पापण्यांशी खेळायचा .कुणीतरी अगदी प्रेमाने " उठ ना ..." म्हटल्यावर कशी पुन्हा मखमली झोप येते ,तश्या अर्धवट जाग आलेल्या त्याच्या डोळ्यावर रात्री पडलेल्या गोड स्वप्नाचं सावट असायचं.
फोन आणि गच्ची ह्यांच तर एक अतूट नातं होतं . कित्येकदा गच्चीच्या कठड्यावर आतल्या बाजूला पाय अधांतरी सोडुन तासनतास फोनवर गप्पा मारताना पाहिलंय . बोलता बोलता मध्येच हसणं , मध्येच गंभीर होणं ...मध्येच केसातून हात फिरवणं ...इकडे तिकडे चोरटी नजर मारणं ...कठड्यावरुन खाली उतरुन तिथल्या तिथेच शतपावली करणं ...खालून येणार्‍या जाणार्‍यांकडे बघत आपली फोनवरची प्रतिक्रिया आवाजासकट गडद करणं ..जाम खेळायचा स्वतःशीच. खेळायचा आणि खेळवायचाही .
कित्येकदा रात्रीच्या काळोखात, चांदण्यांच्या मंद प्रकाशात कॉफीच्या घोटागणिक त्याला स्वतःत गुंतलेलं पाहिलंय .
रस्त्यावरच्या लायटींचा प्रकाश त्याच्या गच्चीत पडायचा ...त्यातला काहीसा भाग माझ्या खिडकीच्या वाट्यालाही यायचा .
गच्चीच्या कठड्याला टेकून एक पाय गुढघ्यात वाकवून दुसर्‍या पायाच्या लौनीत फिट करुन उभं राहायचा .वाफाळलेल्या कॉफीकडे बघत बघत विचारात बुडून गेलेला तो मला एखाद्या प्रश्नपत्रिकेसारखा वाटायचा ...जणू शोधा माझी उत्तरं .
उन्हाळ्यात त्याच्या गच्चीवर मित्रांची मैफिल भरायची .माझी नजर मात्र त्याच्यावरच खिळलेली असायची .एका हातात बीअरचा टीन घेऊन मित्रांशी क्रिकेटच्या गप्पा मारायचा ...धुंद शराबी डोळे ,त्याच मस्तीत त्याचं बोलणं ,हसणं ..एखाद्या शब्दावर जोर देऊन वाक्य फेकण ..जबरदस्त तोल सावरायचा स्वतहाचा अन ,त्या शब्दांचाही.
त्याला एक सवय होती ,गच्चीच्या कठड्यावर बसून आभाळाकडे एकटक बघायची ...शहारा आणणारी गुलाबी थंडी अंगावर झेलायची ..उगाचच एखादी चांदणी हेरुन तिच्याकडे बघत गालातल्या गालात हसायची . डोळ्यात रात्रीला संपवायची ..अगदी मध्यरात्रहि व्हायची पण तो हलायचा नाही जागेवरुन . ती हेरलेली चांदणी जोवर प्रेमाची कबुली देत नाहि ,तो उठायचाच नाही ..त्याच्या चेहेर्‍यावरच्या सगळ्याच रंगछटा वाचता वाचता मी कधी त्याची चांदणी बनून जायची ,माझं मलाच कळायचं नाही ...पण तो खरंच मुग्ध करुन टाकायचा .
माझ्यासाठी त्याची गच्ची म्हणजे जणू आमचं भेटायच ठिकाण बनलं होतं . त्याच्या येण्याची वाट बघणं ,माझ्या आवडीचं काम. त्याच्या एका कटाक्षानं मनातलं वादळ आपोआप शांत व्हायचं.
कित्येक वर्षानी पुन्हा त्या निशब्द आठवणीत भिजण्याचं कारण म्हणजे "गच्ची मधून खिडकी तुझी" हे गाणं . हे ऐकलं की अजूनही मनातल्या त्या न छेडलेल्या तारांना साद मिळते .पुन्हा श्रावण बरसायला लागतो ..आठवणींच्या मळ्यात लांबवर घेउन जातो ..मी भिजते ,अगदी चिंब चिंब होऊन निघते .आणि पुन्हा त्या गाण्याच्या ओळीत त्याच्या जपलेल्या आठवणींना गोंजारत राहते .
आज ती गच्ची नाहि . त्या ठिकाणी तेरा माळ्यांचं प्रशस्त टॉवर उभं राहिलंय. आजूबाजूचा सगळाच परीसर सुधरण्यापेक्षा बदलला असं म्हणायला हवं. आता तो नाही दिसत, त्याचं भिजणं नाही दिसत ,सकाळच्या उन्हामुळे चिडलेल्या त्याच्या पापण्या नाही दिसत ,कि त्याच्यासोबत हितगुज करणारी ,आणि माझ्याशी त्याच्याविषयी बोलणारी ती गच्चीही नाही दिसत ...पण त्याचा लांबूनच अनुभवलेला सहवास मात्र मनात अजूनहि तसाच ..अगदी ताजा ..पावसाच्या प्रत्येक थेंबासारखा . हवाहवासा वाटणारा ...

ही गर्मी हरामी
स्पर्श तुझा हवा हवा
उन्हातल्या मनातल्या अंधारात या
प्रिया तूच काजवा
फोटो तुझा माझ्या उशाशी
पाहता तुला झाल्या धुंद दिशा कश्या सांग ना ....