माझं खोबार... भाग ६

बिपिन कार्यकर्ते's picture
बिपिन कार्यकर्ते in जनातलं, मनातलं
27 Dec 2008 - 7:07 pm

माझं खोबार... भाग १ , ... भाग २ , ... भाग ३ , ... भाग ४ , ... भाग ५ , ... भाग ६ , ... भाग ७ , ... भाग ८

*************

मंडळी, खोबारबद्दल मी लिहायला लागलो आणि पटापट पहिले ५ भाग लिहून झाले. तुम्हा सगळ्यांना ते आवडले हे येणार्‍या प्रतिसादांवरूनच कळतंय. ६व्या भागाला अंमळ उशिरच झाला. त्याबद्दल क्षमस्व. बर्‍याच जणांनी वैयक्तिकरित्या 'पुढचा भाग कधी?' अशी विचारणा केली. त्याबद्दल खरंच आभारी आहे. आता पुढचा भाग टाकतो आहे.

*************
मूळात मला वेगवेगळ्या धर्मांबद्दल, संस्कृतिंबद्दल, लोकांबद्दल कुतूहल फार आहे. पण त्या दिवशी हा प्रकार बघितल्यावर मनात आलं, "नक्की कसे आहेत हे लोक? काय म्हणतो यांचा धर्म? खरंच का असं काही आहे त्याच्यात? जाणून घेतलंच पाहिजे." आणि हळूहळू मी त्याबद्दल वाचायला लागलो. लोकांना प्रश्न विचारायला लागलो.

*************

सुरूवातीच्या सगळ्या धक्क्यांनंतर मात्र माझे काम आणि रूटीन चालू झाले. ज्या कस्टमरकडे माझे काम सुरू झाले त्याचे ऑफिस माझ्या राहण्याच्या जागे पासून जवळ जवळ ५० कि.मी. दूर होते. सुरूवातीला काही दिवस कंपनीचा ड्रायव्हर गाडी घेऊन सोडायला येत असे. पण नंतर कामाच्या दाबामुळे त्याच्या वेळा पाळणे मलाच अशक्य व्हायला लागले. त्यामुळे मी स्वतंत्रपणे जायला सुरूवात केली. ह्यामुळे माझा खूप मोठा फायदा झाला. सौदीतल्या सर्वसामान्य माणसांशी (स्थानिक, भारतिय, पाकिस्तानी, इजिप्शियन, फिलिपिनो असे सगळेच त्यात आले) माझा खूप जवळून संबंध यायला लागला. स्थानिक टॅक्सीचालकांबरोबर बोलायचे असेल तर त्यांच्याच भाषेत बोलावे लागे. कमीत कमी कामापुरते तरी. (ते काही मराठी नव्हते, माझ्याशी माझ्या भाषेत किंवा इंग्लिश मधे बोलायला :) ) गंमत म्हणजे मला पाकिस्तानी टॅक्सीचालक भेटला की अतिशय आनंद आणि बरे वाटत असे!!! कारण हेच की त्याची माझी हिंदी / उर्दू ही कॉमन भाषा होऊ शकत असे. पण एखादा भारतिय टॅक्सीचालक भेटला तर तो ९९% मल्याळी असे. आणि त्यातल्या बव्हंशी लोकांची, जगात फक्त दोनच भाषा आहेत, मल्याळम आणि अरबी (इन दॅट ऑर्डर) अशी ठाम समजून असे. काही जणांना कामचलाउ इंग्लिश येत असे. आणि हिंदी येणारा मल्याळी टॅक्सीड्रायव्हर म्हणजे त्यांच्यातला अतिशय विद्वान वगैरे म्हणत असतिल.

तर अशी परिस्थिति आल्यामुळे मला हळू हळू अरबी भाषा शिकावीच लागेल हे जाणवले. मला तसाही निरनिराळ्या भाषा शिकायचा नाद होताच. मी सतत रस्त्यांवरून जाता येता दुकानांवरच्या, रस्त्यांवरच्या पाट्यांवर लक्ष ठेवायला लागलो. लागलो म्हणण्यापेक्षा माझे लक्ष आपोआप त्यात गुंतायचे. ह्या पाट्या बहुधा अरबी आणि इंग्लिश अश्या दोन्ही भाषेत असत, त्यामुळे एखादा शब्द अरबी लिपित कसा लिहिला जातो हे मला कळत असे. हळू हळू अरबी भाषेतली अक्षरे आणि त्यांचे आकार माझ्या बर्‍यापै़की ओळखीचे झाले. बरेच शब्द मी अंदाजाने ओळखू लागलो. मग मला हा चाळाच लागला. हळू हळू मी आधी अरबी शब्द वाचून मग इंग्लिश मधे काय लिहिले आहे हे बघायाला लागलो. त्यातही मला बर्‍यापैकी यश मिळायला लागले. पण बर्‍याच वेळा अंदाज चुकत पण असत. पण ते का ते कळत नसे. माझे अरबी भाषेबद्दलचे कुतूहल चाळवायला अजून एक घटना कारणीभूत झाली.

मी जिथे रहायचो तिथेच एक 'बेड्स' (गाद्या) विकायचे दुकान होते. एक दिवस त्या दुकानाकडे माझे लक्ष गेले आणि 'गादी' ला काय शब्द आहे ते बघू म्हणून मी तो अरबी शब्द वाचला. तो होता चक्क 'मरातब' ..... आपण मराठीमधे 'मान मरातब' म्हणतो चक्क तोच शब्द!!! माझ्या आनंदमिश्रित आश्चर्याला भरतीच आली एकदम. एका परक्या मुलुखात, स्वकियांपासून लांब असताना, कानावर मराठीचे एक अक्षरही पडत नसताना चक्क एक आपल्या ओळखीचा शब्द अचानक वाचला जावा? मला एखादा मित्र खूप दिवसांनी अचानक अनोळख्या गावी भेटावा आणि आपल्याला त्याचा आधार वाटावा असं काहीसं झालं. त्या घटनेमुळे तर मी आता अरबी वाचायला शिकायचंच असं ठरवलं. आता पर्यंत बरीचशी मूळाक्षरं कळली होती. आणि अरबी लिपित प्रत्येक अक्षराचा आकार, ते अक्षर शब्दात सुरूवातीला, मधे की शेवटी आहे त्यावरून ठरतो. त्यामुळे माझा प्रथम खूप गोंधळ व्हायचा पण हळू हळू कळत गेलं. पण आता ठरवलं की एखादा गुरू पकडायचा आणि थोडं नीट शिकायचं. माझ्या कस्टमरकडे एक इजिप्शियन होता. त्याची माझी थोडी ओळख झाली होती. आणि तो अरबी - इंग्लिश भाषांतराचंच काम करायचा त्यामुळे त्याच्याशी नीट बोलता यायचं. दुसर्‍याच दिवशी मी त्याच्याकडे गेलो. त्याला सांगितलं की मला सगळी मूळाक्षरं आणि त्यांचे आकार / नियम वगैरे सांग. एक भारतिय (मुस्लिम नसूनसुद्धा) एवढा रस घेऊन अरबी शिकायचं म्हणातोय बघितल्यावर तो भलताच खूष झाला. त्याने लगेच एका कागदावर मला सगळे लिहून दिले आणि समजावून सांगितले. माझ्या साठी तेवढे पुरे होते. मग तर माझा रस्त्यावरून जाता येता अरबी वाचायचा नाद खूपच वाढला आणि हळू हळू मला ते शब्द आणि त्यांचे साधारण उच्चार कळायला लागले.

आता तर माझी अवस्था चोरांच्या गुहेत अचानक अवाढव्य धन सापडलेल्या अलिबाबासारखीच झाली. नविन नविन शब्द कळायला लागले. आणि आश्चर्य म्हणजे त्यातले खूपसे शब्द मला चांगलेच ओळखीचे होते. काही शब्दांचे अर्थ अरबीत अगदी 'शेम टू शेम' होते तर काही शब्दांचे अर्थ मराठीत पोचे पोचे पर्यंत काहितरी भलतेच झाले होते. वाचताना मजा यायची. 'खराब' हा एक अस्सल अरबी शब्द. आपण ज्या अर्थाने वापरतो त्याच अर्थाने अरबीत वापरला जातो. तसाच शब्द म्हणजे 'गलत' ... अर्थ तोच. पण 'रकम' हा शब्द आपण रक्कम म्हणजे अमाउंट असा वापरतो तर अरबीत त्याचा मूळ अर्थ आहे 'संख्या' (नंबर) आणि तो 'क्रमांक' ह्या अर्थाने पण वापरला जातो. आपल्याला जर का 'राँग नंबर' आला, तर आपण म्हणायचे 'रकम गलतान', सोप्पं एकदम. आपण 'तमाम' हा शब्द 'खतम' / 'पूर्ण' असा वापरतो. पण मूळ अरबी अर्थ मात्र 'ठीक' असा आहे!!! म्हणजे कोणी आपल्याला 'केफ हाल?' (कसे आहात? .... बघा हाल हा शब्द पण आपण हिंदी / उर्दूत तसाच वापरतो) तर आपण म्हणायचं, 'तमाम. अलहमदुलिल्लाह.' किंवा तो समोरचाच विचारताना विचारतो 'केफ हाल? तमाम?' (कसे आहात? ठीक ना?) ... मग आपण नुस्तं म्हणायचं, 'अलहमदुलिल्लाह' (देवाच्या दयेने). अजून एक शब्द म्हणजे 'बरकत'. हा शब्द पण डिट्टो त्याच अर्थाने. अरबी भाषेत कोणालाही, अगदी अनोळखी माणसाला पण 'सलाम आलेकुम' करायची पद्धत आहे. समजा आपण लिफ्ट मधे आहोत आणि दुसरा एखादा लिफ्ट मधे शिरतो, तर 'सलाम आलेकुम' आवश्यकच. आपण आपल्या सवयीप्रमाणे गप्प राहतो पण ते अपमानास्पद असतं. एक तर आपणच आधी म्हणायला पाहिजे किंवा त्याने म्हणलं तर 'आलेकुम सलाम' म्हणून प्रत्युत्तर करणं भागच आहे. कोणत्याही अधिकृत पत्राचा मायना, 'सलाम आलेकुम व रहमतुल्लाह व बरकतु' असाच होणार. मंडळी ह्या वाक्यातला 'व' बघितलात? आपण मराठीत 'व' हे अक्षर जसे दोन शब्दांना जोडणारे (अव्यय) म्हणून वापरतो अगदी तोच प्रकार. (मला वाटते मराठी 'व' हा अरबी /फारसीचाच प्रभाव आहे.) मला दर महिन्याला माझ्या बँकेचं 'बयान' (स्टेटमेंट) येत असे. बँकेत किंवा इमिग्रेशनला रांग लावयची असली की तिथे 'इंतधार' (इंतझार) करायला सांगत. अरबी भाषेत 'धाल' नावाचं एक मुळाक्षर आहे, त्याचा उच्चार फारसी मधे (आणि म्हणून उर्दू) मधे 'झ' असा होतो. म्हणून अरबी 'इंतधार', 'रमधान', 'रियाध' आपल्या कडे 'इंतझार', 'रमझान', 'रियाझ' असे होऊन येतात. मी कधी बरं नसेल तर हॉस्पिटल (मुस्तश्फा) मधे 'मरिध' (मरिझ) म्हणून जाऊन 'तबीब' (डॉ़क्टर, हा शब्द आता नाही पण पूर्वी प्रचलित होता आपल्याकडे, धारवाडकडचे एक 'तबीब' आडनावाचे एक ब्राह्मण कुटुंब पण आहे माझ्या माहितीचे) कडून 'इलाज' करून घ्यायचो. आजारपण 'खलास' झाले की परत कामावर जायला लागायचो. माझ्या व्हिसाला किंवा पासपोर्टला 'मुदत' असायची, ती 'खलास' झाली की तो रिन्यू करावा लागायचा. कोणत्याही सार्वजनिक स्थळी मला 'शुरता' (पोलिस) ची भिती असायची. कारण तिकडे 'कानून' एकदम कडक आणि त्याची अंमलबजावणी पण कडक. वर्षातून दोन वेळा 'इद' ची सुट्टी असायची त्याची नोटीस यायची ती अरबी मधे 'ऐलान' असायची. एखाद्या इमारतीच्या प्रवेशद्वारावर 'इन - आउट' मधे 'इन' च्या जागी 'दखल' हा शब्द असे. अशी किती उदाहरणं द्यायची? हळू हळू मला असे खूप ओळखीचे मित्र भेटत गेले आणि अरबी भाषा अधिकाधिक समजत गेली.

पण हे सगळं छापिल भाषेबद्दल बरं का. भाषा समजायला लागली पण नीट बोलता पण आली पाहिजे ना. मग मी जाता येता टॅक्सी ड्रायव्हर्स बरोबर गप्पा मारायचा प्रयत्न करायचो. तोडकं मोडकं जमायला लागलं. अरबी भाषेतले आकडे वाचायला येतच होते पण म्हणता सुद्धा यायल्या लागल्या. (१ वाहेद, २ इथनेन, ३ तलाता, ४ अरबा, ५ खमसा, ६ सित्ता, ७ सबाह, ८ तमानिया, ९ तिस्सा'आ, १० आशरा) गोंधळ पण व्हायचे. एकदा मी एका टॅक्सीवाल्याला 'अरबाईन' (४०) ऐवजी अरबाता'आशर (१४) रियाल दिले. तो मला सांगत होता पण माझ्या अरबी भाषेच्या ज्ञानावर माझा तो पर्यंत बराचसा विश्वास बसलेला असल्या मुळे मी पण त्याला उलट काहितरी सांगत होता. बिचारा भला होता. त्याने दुसर्‍या एका पाकिस्तानी टॅक्सीवाल्याला थांबवून माझ्या ज्ञानाचे करेक्शन करून मला योग्य मार्ग दाखवला. पण असे गंमतिदार प्रसंग घडायचे आणि मग तो धडा मी नीट लक्षात ठेवायचो.

मला कामानिमित्त जितके अरबी लोक भेटायचे त्या बहुतेकांना इंग्लिश नीटच यायचं. ते पॅलेस्टिनी वगैरे असले तर काही विचारूच नका. त्यांना भारताबद्दल एक विशेष ममत्व असायचं. बहुतेकांची शिक्षणं भारतातच झालेली असायची. पुणे, मुंबई, बंगलोर ही ठिकाणं ठरलेली. त्यांच्या आयुष्याची काही उभारीची उमेदीची वर्षं त्यांनी तिथे घालवलेली असायची. काही लोकांना तोडकं मोडकं हिंदी, मराठी, कन्नडा वगैरे स्थानिक भाषांचं पण ज्ञान असायचं. एका पॅलेस्टिनियन माणसाने तर 'मला लागली कुणाची उचकी' हे गाणं त्यातल्या उचकी सकट म्हणून दाखवलं होतं. अर्थात ते गाणं त्या उचकी मुळेच मला कळलं, नाही तर त्याच्या त्या भयंकर उच्चारांमुळे ते गाणं मला बापजन्मात कळलं नसतं. त्याने चालीचीही बर्‍यापैकी काशी केली असल्याने, गाणं ओळखीचं तर वाटत होतं पण शेवटची 'हिक्' येई पर्यंत काही कळत नव्हतं. मग मी ते त्याला नीट (म्हणजे फक्त शब्द नीट, चाल नीट, सूर झीट आणणारे) म्हणून दाखवलं. त्याने (तो एका कस्टमरकडे होता आमच्या) खूष होऊन मला माझ्या प्रोजेक्ट संबंधित कागदावर त्याची सही हवी होती ती फक्त २५% खळखळ करून दिली. अजून एक भेटला. त्याचे शिक्षण बहुतेक बंगलोर का मैसूरला झाले होते. मी भारतिय आहे म्हणल्यावर त्याचा पार गोळाच झाला. त्याला त्याच्या कॉलेज मधल्या सगळ्या आठवणी आल्या. त्याचा 'मुकुंद जोशी'च झाला पार. त्याची सगळी 'शाळा' (त्यातल्या सुर्‍या, केवडा आणि 'शिरोडकर' सकट) ऐकावी लागली मला.

अरबी माणसं पण अगदी आपल्या कडच्या रामभाऊ, जनूभाऊंसारखी अगदी अघळ पघळ. एकमेकांना बर्‍यापैकी ओळखणारे दोन अरब भेटले की होणारा सोहळा बघण्यासारखा असतो. ह्या सोहळ्याच्या काही ठराविक स्टेप्स आहेत. म्हणजे आपल्याकडे कसं गणपा हणमंताकडे काही काम घेऊन गेला की एकदम कामाचं बोलत नाही, आधी पाउसपाण्याबद्दल बोलणं होतं. मग घरची वास्तपूस्त होते. गुदस्ता लग्न झालेली सरोज कशी आहे त्याची आस्थेनं चौकशी होते, नविन तलाठी कसा हरी पत्ती पाह्यल्याशिवाय कागदाला हातच लावत नाही वगैरे वगैरे गप्पा झाल्या की मग पुढचं. आमचे अरबी गणपा / हणम्या पण थेट असेच. दोघं भेटले की आधी दोघं गालाला गाल लावणार. दोन्ही गाल आळीपाळीने. किती वेळा ते संबंध किती दृढ आणि गरजेचे आहेत त्यावर डायरेक्टली अवलंबून. अगदी ४-५ वेळा पण. मग कधी तरी नाकाच्या शेंड्याला नाकाचा शेंडा लावायचा. मग गाडी सुरू. केफ हाल? केफ सहात? (सहात = सेहत = तब्येत... बाय द वे तब्येत हा पण अरबोद्भव शब्दच.) केफ आयले'ए? (कुटंब कसं आहे?) केफ अवलादात? (पोरं बाळं कशी आहेत?) अशी प्रश्नमालिका, अजून बरेच आहे, आता विसरलो. ह्या सगळ्या प्रश्नांची उत्तरं तो दुसरा अरब 'तमाम', 'अलहमदुलिल्लाह' अशी देत जाणार. मग तो दुसरा अरब पहिल्याला हेच सगळे प्रश्न विचारणार आणि पहिला अशीच उत्तरं देणार. ही झाली सुरूवात. मग नीट स्थानापन्न व्हायचं. (बूटाची टोकं किंवा पायाचे तळवे त्याच्या दिशेला न रोखता). आता आग्रह चहापाण्याचा, सिगारेटचा. (घ्या हो वाईच घोट घोट च्या. च्या टाक गं आन्शे!!!, फक्त (हाही साला अरबी शब्द, अगदी सेम अर्थ, 'ओन्ली') इथे 'आंशी'च्या ऐवजी एखादा भारतिय / बांग्लादेशी बॉय यायचा :) ) असा सगळा प्रकार आटोपला की मग हळूऽऽऽच गाडी मुख्य विषयावर न्यायची. ती सुध्दा आडून आडून. आपल्या भारतिय मनाला ह्या गोष्टींची सवय असल्याने तिथे रूळायला फार त्रास होत नाही. पण पाश्चात्य लोक मात्र पुरतेच गोंधळलेले असतात सुरूवातीला. अर्थात ते लोक नेहमी खूप मोठ्या अधिकाराच्या जागेवरच असतात त्यामुळे त्यांना इतका त्रासही होत नाही.

पण भाषेच्या आणि काही सामाजिक आचारांच्या बाबतीत इतका जवळ वाटणारा अरब, धार्मिक वगैरे बाबती एकंदरीत कडवेपणा जपून असतो. विशेषतः मुस्लिमेतरांना तर तो खूपच जाणवतो. अर्थात हा कडवेपणा स्थलकालव्यक्ति सापेक्ष बदलतोच. पण मूलतः कडवेपणा आहेच. पूर्णपणे नास्तिक असलेला अरब अजून तरी माझ्या पाहण्यात नाही. भले एखादा अरब रोज पाच वेळा 'सलाह' करत नसेल, दारू वगैरे पीत असेल, फारसा धार्मिक नसेल पण तो बहुतेक शुक्रवारी तरी जाईलच नमाजाला. रमदानमधे न चुकता रोझे ठेवेल. 'झकात' भरेल. तिथे बहुतेक वेळा तडजोड नसते. मी वर म्हणल्याप्रमाणे जरी हे वेगळेपण मुस्लिमेतरांना विशेषत्वाने जाणवत असले तरी अरब नसलेल्या मुसलमानांना पण ते बरेच जाणवते. जगात इस्लाम जिथे जिथे पोचला तिथे तिथे त्याने स्थानिक चालीरितींचा एक सहज असा स्वीकार केला आहे. एखाद्या भारतिय, पाकिस्तानी किंवा इंडोनेशियन मुस्लिम व्यक्तिला जी धर्माची ओळख असते ती सौदी अरेबियात आल्यावर पूर्णपणे नाही तरी बर्‍यापैकी घुसळून निघते. धर्माचे हे वेगळे रूप पाहून तो अस्वस्थ होतो. आजपर्यंत धार्मिकतेत अंतर्भाव असणार्‍या किती तरी प्रथा / गोष्टी ह्या अतिशय वाईट आहेत, पाप आहेत, पीर, दर्गे, ताईत, पैगंबरांची भक्ति करणे, त्यांच्या स्तुतिपर कव्वाल्या गाणे वगैरे अनिष्ट चाली आहेत हे जेव्हा त्याच्या वाचनात येते तेव्हा तो हादरतो. त्यातले जे पापभीरू, धर्मभीरू असतात (म्हणजेच बहुसंख्य) ते आधीच 'धर्मभूमीत' आल्या मुळे भारावलेले असतात. तिथे आपला धर्म अगदी शुद्ध स्वरूपात असणार असेच ते धरून चालतात आणि हळूहळू समरस होतात. जे कुंपणावरचे असतात ते हळूहळू इतरांच्या दबावाने आत पडतात. फार कमी लोक मी बघितले की जे डोळसपणे विचार करतात आणि तो डोळसपणा टिकवून ठेवू शकतात. पण हे सगळं वैयक्तिक पातळीवर. समाजात वावरताना त्यांना थोडंफार बदलावंच लागतं.

इस्लाम मधील ह्या कडवेपणाबद्दल किंवा एकंदरीत इस्लामबद्दलच मला पहिल्यापासूनच एक कुतूहल वाटत आले आहे. सौदी अरेबियाला जायच्या आधी पण मी बर्‍यापैकी माहिती बाळगून होतो. पण इथे मात्र इस्लामचे एक वेगळे रूप आणि साधनांची उपलब्धता असल्याने मी ह्या धर्माबद्दल नीट माहिती करून घ्यायचं ठरवलं.

इस्लामची दोन सगळ्यात मोठी श्रध्दास्थानं

इस्लाम हा जगातील तीन 'अब्राहामिक' धर्मांपैकी एक. अब्राहमिक म्हणजे ज्याची प्रेषितपरंपरा अब्राहम (इब्राहिम) पासून सुरू होते असा धर्म. सर्वशक्तिमान दयाळू इश्वराने धर्माचे ज्ञान पहिल्यांदा अब्राहमला करून दिले. त्याने ते त्याच्या मुलाबाळांना शिकवले. कालपरत्वे त्या धर्माचरणामधे विकृति येत गेल्या म्हणून इश्वराने वेळोवेळी त्याचे दूत (प्रेषित) त्या विकृति दूर करण्यासाठी पाठवले. ज्यू, ख्रिश्चन आणि इस्लाम धर्मातली प्रेषित परंपरा जवळजवळ सारखीच आहे. ज्यूंची परंपरा मोझेस (मुसा) बरोबर संपते, ख्रिश्चनांची येशू (इसा) बरोबर संपते आणि मुस्लिम हे मानतात की मुहंमद हे शेवटचे आणि सगळ्यात परिपूर्ण प्रेषित. त्यांनी धर्म शुद्ध आणि परिपूर्ण स्वरूपात प्रस्थापित केला आणि म्हणूनच आता ह्या पुढे त्यांनी सांगितलेल्या धर्माचारात एवढीशीही ढवळाढवळ होऊ शकत नाही. त्यांच्या आधी आलेल्या सगळ्या प्रेषितांबद्दल (मुसा इसा सकट !!!) इस्लामला पूर्ण आदर आहे. पण मुहंमद ते मुहंमद. त्यामुळेच इस्लाम मधे धर्माची जी पाच व्यवच्छेदक लक्षणं (फाईव्ह पिलर्स ऑफ फेथ) सांगितली आहेत त्या पैकी पहिलं आहे 'शहादा'. (ह्याचा अर्थ विटनेसच्या जवळ जातो, आपण कबूल करणं म्हणू). शहादा म्हणजे 'ला इलाहा इल्लल्ला, मुहंमद रसूलल्लाह' (अल्लाशिवाय देव नाही आणी मुहंमद त्याचा प्रेषित आहे.... रसूल / पैगंबर = निरोप पोचवणारा, दूत) बाकीची चार लक्षणं म्हणजे 'नमाज (प्रार्थना)', 'उपवास (रमदान)', 'दान (झकात... ही प्रत्येक मुसलमान स्त्री पुरूषाला द्यावीच लागते. ती किती द्यायची हे ठरवायचे एक शास्त्र आहे, नियम आहेत. साधारण पणे मालमत्तेच्या २.५% असे प्रमाण आहे. मुस्लिम अंमलाखाली राहणारे मुस्लिमेतर झकात देत नाहीत त्यांच्ब्या साठी 'जिझिया' नावाचा कर असतो.)' आणि 'हाज'.

मुहंमद स्वतः मक्केमधे 'कुरेश' टोळीतल्या एका सधन कुटुंबात जन्मले. जरी ते सत्प्रवृत्त असले तरी वयाच्या ४०व्या वर्षापर्यंत त्यांना आपल्या जीवनकार्याबद्दल काहीही माहिती नव्हती. आज जो परिसर काबा म्हणून ओळखला जातो तो त्यावेळीही (आणि अनादीकालापासून) पवित्र मानला जात असे. अब्राहामचे घर तिथे होते असे मानले जाते. (ते घर इश्वरानेच अब्राहामला बांधायला सांगितले होते.) तत्कालिन धार्मिक समजुतिंप्रमाणे ती सर्वात पवित्र जागा होतीच. पण तिथे बजबजपुरी माजली होती. त्या जागेची देखभाल आणि रक्षण करण्याचे परंपरागत हक्क 'कुरेश' टोळीकडे होते. मक्केजवळ एका डोंगरात एक गुहा होती, पैगंबर नेहमी तिथे जाऊन ध्यान करत असत. वयाच्या साधारण ४०व्या वर्षापासून पैगंबरांना साक्षात्कार व्हायला सुरूवात झाली. आणि त्यांच्या जीवनाची पुढची २३ वर्षे ते होतच राहिले. ह्या साक्षात्कारांमधूनच त्यांना कुर'आन स्वतः इश्वराने सांगितले. आणि इस्लामचा उदय झाला. इस्लाम मधील खूपश्या प्रथा आधीपासूनच प्रचलित होत्या. उदाहरणार्थ हाज वगैरे. पैगंबरांनी त्यांना एक विशिष्ट स्वरूप दिले. सुरूवातीला त्यांना खूप त्रास झाला. सामाजिक छळ झाला. त्यांच्यावर मारेकरी घालण्यात आले. त्यांना मक्केतून बाहेर निघावे लागले. (हिजरा) त्यांना जवळ असलेल्या मदिनावासियांनी आसरा दिला आणि त्यांची शिकवण स्वीकारली. बर्‍याच संघर्षानंतर त्यांना मक्केवर विजय मिळाला.

पैगंबरांच्या जीवनातील अजून एक महत्वपूर्ण घटना म्हणजे त्यांचे सदेह स्वर्गभ्रमण. एका रात्री त्यांच्या स्वप्नात गाब्रिएल नावाचा देवदूत आला. त्याने त्यांना बुराक नावच्या पंख असलेल्या घोड्यावर बसवून पूर्ण स्वर्गाची (सात मजली) सफर (अजून एक अरबोद्भव शब्द!!!) घडवली. त्या वेळी त्यांना साक्षात अल्लाहचे दर्शन झाले. तसेच आधीचे सगळे देवदूत पण भेटले. अल्लाने तेव्हाच त्यांना 'सर्व मुस्लिमांनी रोज ५० वेळा प्रार्थना करावी' असा आदेश दिला पण त्यांनी वरंवार विनंति करून ती संख्या हळूहळू ५ वर आणली असा उल्लेख आहे!!! ही घटना आजही मुस्लिमांसाठी एक अतिशय महत्वपूर्ण घटना आहे. आणि त्यांचा त्याच्या सत्यतेवर पूर्ण विश्वास आहे. 'जन्नत'च्या ज्या काही संकल्पना आहेत त्या बहुतेक इथूनच उगम पावलेल्या आहेत.

त्यांचा अंत मदिनेत झाला. पैगंबरांच्या मृत्यूनंतर त्यांचा वारस कोण ह्या बाबत मात्र खूप मोठे वादंग झाले. ज्यांनी पैगंबरांचे एक सहकारी अबू बकर ह्यांना पाठिंबा दिला ते सुन्नी आणि ज्यांनी पैगंबरांचा जावई 'अली' ह्याला पाठिंबा दिला ते शिया. हा झगडा आजतागायत संपलेला नाहिये.

साधरणपणे इस्लामची स्थापना पैगंबरांनी केली असे आपण वाचतो म्हणतो. पण कट्टरपंथियांमधे असा मतप्रवाह आहे की इस्लाम हा आधी पासून होताच. हा जगातील आदि आणि एकमेव धर्म आहे. तो विकृत झाला होता त्याची पैगंबरांनी फक्त शुध्दी केली. म्हणूनच हे लोक जेव्हा एखादी मुस्लिमेतर व्यक्ति इस्लामचा स्वीकार करते त्याला 'कन्व्हर्जन' म्हणत नाहीत. 'रिव्हर्जन' म्हणतात. (म्हणजे तो मूळ धर्मात परत आला, नविन धर्मात नव्हे). हेच लोक कुराणाला 'फायनल टेस्टामेंट' असेही म्हणतात (ओल्ड आणि न्यू टेस्टामेंटच्या धर्तीवर).

इस्लामची सुरूवातीची वर्षे अशी संघर्षात गेली. आणि तत्कालिन अरबस्तानातल्या अनेक रूढी समजुती धर्माचा भाग होऊन बसल्या. तत्कालिन अरब हे बव्हंशी भटके होते. जगातल्या अतिशय वैराण अश्या प्रदेशात ते पूर्णपणे निसर्गावर अवलंबून असे भटकत असत. साहजिकच त्यांच्या सामाजिक आचारविचारांमधे आणि त्यांना चिकटून राहण्याच्या वृत्ति मधे एक प्रकारचा चिवटपणा कडवेपणा होता. ह्या सगळ्याचा परिणाम म्हणजे आज एखादा सर्वसाधारण मुस्लिमही धर्माच्या बाबतीत अतिशय हळवा आणि कडवा असतो. सुरूवातीला इस्लाम खरंच 'खतरे मे' होता. त्या वेळी पैगंबरांनी आणि त्यांच्या सहकार्‍यांनी मोठ्या जिकिरीने हा धर्म तगवला त्या आठवणी इतक्या घट्ट आहेत की आजही 'इस्लाम खतरेमे' म्हणले की सामान्य मुस्लिम कुठेतरी आतून व्यथित होत असावा. धर्म टिकवताना कडक शिस्त आवश्यक असेल तीच अजून चालू राहिली असेल. इस्लाम मधल्या बहुतेक सगळ्या प्रथा स्वतः पैगंबरांनी चालू केलेल्या आहेत आणी म्हणूनच त्यात काहीही ढवळाढवळ होऊ शकत नाही आणि त्या प्राणापलिकडे जपल्या पाहिजेत असे बहुतेकांना मनापासून वाटते.

अर्थात हे सगळं माझं मत आहे. मला माझ्या वास्तव्यात खूप वेगवेगळे अनुभव आले ह्या धर्माचरणाचे, अतिरेकी तसेच समजूतदारही. कधीही 'स्टिरिओटाईप' / 'पूर्वग्रहदूषित' विचार करू नये हे मी शिकलो. पण त्याबद्दल पुढे...

क्रमशः

जीवनमानअनुभव

प्रतिक्रिया

यशोधरा's picture

27 Dec 2008 - 7:26 pm | यशोधरा

बिपिनदा, खूपच छान जमला आहे हा भाग.

वल्लरी's picture

27 Dec 2008 - 8:13 pm | वल्लरी

>>>>बिपिनदा, खूपच छान जमला आहे हा भाग.
सहमत...
पुढील भागाच्या प्रतिक्षेत.... :)

---वल्लरी

रामदास's picture

27 Dec 2008 - 7:31 pm | रामदास

सुंदर लिखाण झालंय.तुम्ही अगदी खोबारच्या प्रेमात पडलायत की.स्टॉकहोम सिंड्रोम का काय म्हणतात ते हेच का काय.?

सखाराम_गटणे™'s picture

27 Dec 2008 - 7:40 pm | सखाराम_गटणे™

मस्तच चालु आहे.
आवडले.

येउ द्या अजुन

----
सखाराम गटणे
© २००८,
लेखकाच्या पुर्व लेखी परवानगीशिवाय ही प्रतिक्रिया वापरता येणार नाही.

सूर्य's picture

27 Dec 2008 - 8:04 pm | सूर्य

हा भाग मस्त आणि माहीतीपुर्ण झाला आहे.

अर्थात हे सगळं माझं मत आहे. मला माझ्या वास्तव्यात खूप वेगवेगळे अनुभव आले ह्या धर्माचरणाचे, अतिरेकी तसेच समजूतदारही. कधीही 'स्टिरिओटाईप' / 'पूर्वग्रहदूषित' विचार करू नये हे मी शिकलो. पण त्याबद्दल पुढे...

पुढील भागाची वाट बघायला सुरुवात केली आहे ;)

- सूर्य

आजानुकर्ण's picture

27 Dec 2008 - 8:26 pm | आजानुकर्ण

फारच छान लेख. इस्लामच्या माहितीपूर्वीचा (मध्यंतरापूर्वीचा भाग तर फारच आवडला). नंतरचे माहिती होते.

पुढील भागांची वाट पाहत आहे.

आपला
(अरबी) आजानुकर्ण

ऋषिकेश's picture

31 Dec 2008 - 3:00 pm | ऋषिकेश

हा भागहि आवडला.. खूपच छान!
कर्ण म्हणतो त्या प्रमाणे मध्यंतरापुर्वीची बरीचशी माहिती नवीन असल्याने अधिक रोचक वाटली.

उर्दु कॅलिग्राफीविषयी माहिती असेल तर वाचायला आवडेल

पुढिल भागांची वाट पाहतो आहोतच :)

-(भारतीय) ऋषिकेश

शशिधर केळकर's picture

27 Dec 2008 - 8:51 pm | शशिधर केळकर

बिपिन भौ
मजा आली वाचायला. बर्‍याच दिवसानी लिखाण केल्यामुळे र्‍हस्वदीर्घाकडे थोडेसे दुर्ल़क्ष झालेले दिस्त्येय! (चुका काढण्याची - जित्याची खोड .. शिवाय जाणार नाही) पण ते असो. खूप छान लिखाण. नेहेमीप्रमाणेच. विशेषतः अरेबिक भाषा शिकण्याबद्दल चे लिखाण छानच.
आता पुढील भाग कधी?

प्राजु's picture

27 Dec 2008 - 10:59 pm | प्राजु

ग्रेट!
हा भाग तुझ्या आतापर्यंतच्या खोबारच्या लिखाणातला मानबिंदू ठरावा.
इस्लामबद्दल, अरबी भाषेबद्दल, तिथल्या समजूतींबद्दल, इस्लामच्या इतिहासाबद्दल आणि अरेबियन मानसिकतेबद्दल इतकं सुंदर लिहिलं आहेस की, लेख वाचायला सुरूवात करताना कधी संपला हे समजतच नाही. या लेखातून बरीच माहिती मिळाली. महंमद पैगंबरांबद्दल खूपशा गोष्टी माहितीच नव्हत्या. या लेखातून समजल्या.
सुरेख.
देर आये दुरूस्त आये.. असंच म्हणेन. कारण हा भाग खूप प्रतिक्षेनंतर वाचायला मिळाला.
आता मात्र लवकर लिही. वाट पहाण्यासारखं कंटाळवाणं दुसरं काही नसेल..!
- (सर्वव्यापी)प्राजु
http://praaju.blogspot.com/

विजुभाऊ's picture

28 Dec 2008 - 9:05 am | विजुभाऊ

प्राजुशी सहमत
देर आये दुरुस्त आये
ही देखील एक अरबी म्हण
फक्त ती "देर आयत दुरुस्त आयत" अशी आहे.
आयत याचा अर्थ निस्चीत करणे असा आहे.
मराठीतही आयत हा शब्द आहे

आपण एखादा विचार ;एखादी गोष्ट करतो किंवा करायचे टाळतो ते आनन्द मिळवणे किंवा वेदना टाळणे या दोन्ही साठीच

बिपिन कार्यकर्ते's picture

28 Dec 2008 - 1:25 pm | बिपिन कार्यकर्ते

प्राजु, धन्यवाद.

***

विजुभाऊ, अरबी की फारसी म्हण? माझ्या मते ही फारसी म्हण आहे.

बिपिन कार्यकर्ते

हे कधी या मुल्ला मौलवी ना कळणार कुणास ठाउक !
ही लो़क दिशाभुल करत आहेत आणी स्वतःच्या मतल्बासाठि ईस्लाम ला ही बद् नाम करत आहेत
~ वाहीदा

अवलिया's picture

27 Dec 2008 - 11:08 pm | अवलिया

पुढचा भाग कधी वाचायला मिळणार?

-- अवलिया
अवलियाची अनुदिनी

बिपिनदा हा भाग एकदम 'तबियतीत' लिहिलेला आहे हे जाणवतंय! (डाव्या हाताला प्याला आणि खारवलेले काजू/पिस्ते घेऊन बसलेला होतास की काय लिहायला?)
तुझी खेळकर बोलघेवडी शैली आवडली. बरीच माहिती नवीन होती.
पु.भा.प्र.
(अरबी स्त्रियांना आपण भेटलो तरी गालाला गाल लावतात का अशी एक शंका माझ्या गालाला चाटून गेली! ;) )

चतुरंग

बिपिन कार्यकर्ते's picture

28 Dec 2008 - 1:46 pm | बिपिन कार्यकर्ते

नाही हो मास्तर!!! 'तबियतीत' लिहिलंय हे खरंय पण तुम्ही म्हणता तसं काही नव्हतं. :) आणि अरबी स्त्रिया भेटल्यावर काय करतात हे अजून कळलेच नाहिये!!! भेटतच नाहीत. खूप ट्राय केला. :(

बिपिन कार्यकर्ते

रेवती's picture

28 Dec 2008 - 12:27 am | रेवती

दोन्ही भाषांमध्ये असलेला फरक व साम्य बारकाव्यांनिशी दाखवले आहेत.
बरेच शब्द नव्याने समजले.

रेवती

शाल्मली's picture

28 Dec 2008 - 9:22 pm | शाल्मली

दोन्ही भाषांमध्ये असलेला फरक व साम्य बारकाव्यांनिशी दाखवले आहेत.
असेच म्हणते.
हा भाग पण नेहमीप्रमाणे छान झाला आहे.
आता पुढचा भाग लवकर येऊदे.. शुभेच्छा!
--शाल्मली.

घाटावरचे भट's picture

28 Dec 2008 - 2:25 am | घाटावरचे भट

उत्तम लेख बिका३. अत्यंत ओघवती शैली. मजा आला.

धनंजय's picture

28 Dec 2008 - 2:56 am | धनंजय

आणि माहितीपूर्ण.

चित्रा's picture

28 Dec 2008 - 5:11 am | चित्रा

असेच म्हणते..

छान माहितीपूर्ण लेख.

लवंगी's picture

28 Dec 2008 - 6:22 am | लवंगी

मजा आली वाचायला

सहज's picture

28 Dec 2008 - 7:15 am | सहज

बरेच दिवसांनी हा भाग आला पण काय मस्त आला. सौदी अरेबिया - तिथल्या जीवनाबद्दल इतके कधीच वाचले, पाहीले नव्हते. खुपच छान लिहता तुम्ही बिपिनदा.

घाटावरचे भट's picture

28 Dec 2008 - 7:16 am | घाटावरचे भट

हे +३ असं हवं. मी +४ म्हणतो.

३_१४ विक्षिप्त अदिती's picture

28 Dec 2008 - 3:42 pm | ३_१४ विक्षिप्त अदिती

असंच म्हणते. वाचायला मजा आली.

सखाराम_गटणे™'s picture

29 Dec 2008 - 9:37 am | सखाराम_गटणे™


----
सखाराम गटणे
© २००८,
लेखकाच्या पुर्व लेखी परवानगीशिवाय ही प्रतिक्रिया वापरता येणार नाही.

पिवळा डांबिस's picture

28 Dec 2008 - 3:54 am | पिवळा डांबिस

हा भाग मस्तच उतरलाय, बिपिनदा!!!
तुला माझं हे स्टँडिंग ओव्हेशन!!!

भारताबाहेर मुस्लीमांशी संबंध आल्यावर माझ्याही इस्लाम आणि मुस्लीमांबद्दलच्या बर्‍याच समजूती बदलल्या....
माझ्या एका लेबनीज मित्राला मी देवदासमधला माधुरी दिक्षितचा "खुशीने हमारे हमें.... मार डाला" हा नाच डिव्हिडी वर दाखवला....
माधुरीच्या सौंदर्याने तर तो प्रभावित झालाच पण,
त्यातील ते "अल्ला!" हे एका नॉन्-मुस्लीम गायिकेने गायलं आहे आणि एका नॉन-मुस्लीम अभिनेत्रीने अभिनीत केलं आहे यावर त्याचा विश्वासच बसेना....:)
"इंपॉसिबल!!! इट जस्ट टचेस द हार्ट!!! आय टेल यू शैलेश, ओन्ली इफ द एंजल सिंग्ज 'अल्ला' इट वुड बी जस्ट लाईक धिस!!!" त्याचा अभिप्राय!!!!
आता काय बोलायचं!!!:)
असो.
कीप इट अप!!!

बिपिन कार्यकर्ते's picture

28 Dec 2008 - 1:42 pm | बिपिन कार्यकर्ते

मस्तच उपमा...

बिपिन कार्यकर्ते

मदनबाण's picture

28 Dec 2008 - 4:48 am | मदनबाण

वल्ला..तुम लिखती और हम पढती...
आगे भी जल्द लिख्खो.. हम इंतजार करती !! :)

मदनबाण.....

"Its God's Responsibility To Forgive The Terrorist Organizations
It's Our Responsibility To Arrange The Meeting Between Them & God."

- Indian Armed Forces -

भिंगरि's picture

28 Dec 2008 - 7:03 am | भिंगरि

खुप छान लिहलय आपण, विशेषतः ज्या पध्दतिने आपण अरबि लोकांच्या मानसिकतेच विष्लेशण केलय ते खुपच आवडल. पउढचा भाग शक्य तितक्या लवकर टाका.

विनायक प्रभू's picture

28 Dec 2008 - 11:57 am | विनायक प्रभू

अरब भाषेत हे कसे म्हणावे?

मृण्मयी's picture

28 Dec 2008 - 8:17 am | मृण्मयी

आपलं लिखाण फार आवडलं. समोर दिसला म्हणून हा भाग सगळ्यात आधी वाचला आणि आता इतर भाग वाचल्याशिवाय चैन पडणार नाही ! :)

विसोबा खेचर's picture

28 Dec 2008 - 10:21 am | विसोबा खेचर

अर्थात हे सगळं माझं मत आहे. मला माझ्या वास्तव्यात खूप वेगवेगळे अनुभव आले ह्या धर्माचरणाचे, अतिरेकी तसेच समजूतदारही. कधीही 'स्टिरिओटाईप' / 'पूर्वग्रहदूषित' विचार करू नये हे मी शिकलो. पण त्याबद्दल पुढे...

वैचारिक व माहितीपूर्ण लेखमाला. येऊ द्या अजून..

बिपिनभावजी,

आपल्या ह्या सुंदर लेखमालेमुळे मिपाच्या श्रीमंतीत मोलाची भर होत आहे इतकेच सांगू इच्छितो..

तात्या.

संजय अभ्यंकर's picture

28 Dec 2008 - 11:48 am | संजय अभ्यंकर

बिपीनभाऊ,

पहीले चित्र कसले आहे?
त्या चित्राचा अर्थ काय?

संजय अभ्यंकर
http://smabhyan.blogspot.com/

बिपिन कार्यकर्ते's picture

28 Dec 2008 - 1:27 pm | बिपिन कार्यकर्ते

अहो ते अरबी भाषेत लिहिलेले 'अल्लाह...' असे आहे.

बिपिन कार्यकर्ते

संदीप चित्रे's picture

28 Dec 2008 - 12:16 pm | संदीप चित्रे

हा भाग तर खूपच आवडला... इस्लाम आणि महंमदाबद्दल बरीच चांगली माहिती मिळाले.
माझे दुसरे तुला धन्यवाद अशासाठी की >> अरबी भाषेत 'धाल' नावाचं एक मुळाक्षर आहे, त्याचा उच्चार फारसी मधे (आणि म्हणून उर्दू) मधे 'झ' असा होतो. म्हणून अरबी 'इंतधार', 'रमधान', 'रियाध' आपल्या कडे 'इंतझार', 'रमझान', 'रियाझ' असे होऊन येतात.
ही फारच चांगली माहिती मिळाली. अमेरिकेत आल्यावर सगळीकडे 'रमझान'चा उच्चार 'रॅमाडान' असा ऐकून चक्रावलो होतो :)

बिपिन कार्यकर्ते's picture

28 Dec 2008 - 1:40 pm | बिपिन कार्यकर्ते

अजून एक गंमत.

अरबी भाषेत 'जिम' ( ج‎ ) असे एक मूळाक्षर आहे. इंग्लिश G सारखा. किंवा J सारखा. ह्याचा उच्चार बहुधा 'ज' असाच होतो. पण इजिप्शियन अरबी भाषेत मात्र ह्याचा उच्चार हटकून 'ग' असाच होतो. इजिप्तचे पूर्वीचे एक प्रसिद्ध नेते गमाल अब्देल नासर सगळ्यांनाच माहित आहेत. ते खरं जमाल अब्देल नासर असे आहे. इजिप्शियन पद्धतीने ते गमाल असे झाले आहे. आपली भारतिय नावे पण हे लोक जेव्हा उच्चारतात तेव्हा ज च्या ऐवजी ग असेच उच्चारतात. आणि वरती परत काना मात्रेचा गोंधळ. त्यामुळे नावांची भलतीच काहीतरी वाट लागते. आमच्या कडे एक जयशंकर नावाचा पोरगा होता. तो अजूनही 'गेशंकर'च आहे. ;)

बिपिन कार्यकर्ते

प्रियाली's picture

28 Dec 2008 - 6:10 pm | प्रियाली

मधले काही भाग कार्यबहुल्यामुळे वाचले नव्हते. हा वाचला आणि खूप आवडला.

अबुधाबीतील माझ्या ऑफिसात एक इथिओपीयन मनुष्य कामानिमित्त येत असे. एक दिवस सहज त्याने विचारले की "तुम्ही कुठल्या?" त्यानंतर पुन्हा तो ऑफिसात आला असता त्याने बर्‍यापैकी मराठीत बोलायला सुरुवात केली. हा गृहस्थ पुण्याला शिकला होता आणि त्यानंतर जेव्हा कधी तो ऑफिसात येई तेव्हा मला भेटून चार मराठी शब्द बोलून जाई. :)

असाच आणखी एक कोकणातील कडवा नसलेला मुसलमान माझ्या ऑफिसात होता. (यालाही उत्तम मराठी येई.) आणि इस्लामचे अरबी स्वरुप बघून भयंकर अस्वस्थ असे. (तो पाचगणी कॉन्व्हेंट स्कूलमध्ये काही कलाकारपुत्रांसमवेत शिकलेला होता. एकंदरीत आयुष्याच्या त्याच्या कल्पना वेगळ्या होत्या.) चांगली नोकरी मिळाली तर मुंबईत परत जायचे असा त्याचा मानस होता. अबुधाबीसारख्या मॉडर्न शहरातही* त्याला भयंकर अवघडल्यासारखे वाटत असे. :) आणि आपण भारतात जन्माला आलो आणि भारतीय नागरिक आहोत याबद्दल भयंकर आत्मीयता या काळात त्याच्या मनात जागृत झाली होती.

* इतर अरबी राष्ट्रांच्या मानाने युएई आणि बाहरिन हे देश खूपच सुधारलेले आहेत. विशेषतः, बाहरिनला अरबस्तानाचे अमेरिका म्हटले जाते. :)

बिपिन कार्यकर्ते's picture

30 Dec 2008 - 2:14 am | बिपिन कार्यकर्ते

तुझे दोन्ही अनुभव माझ्या अनुभवाशी पूर्ण जुळतात.

इतर अरबी राष्ट्रांच्या मानाने युएई आणि बाहरिन हे देश खूपच सुधारलेले आहेत.

ओमान विसरलीस!!! ओमानी तर ना सुन्नी ना शिया... त्यांचा 'इबाधी' हा तिसराच पंथ आहे!!!

बिपिन कार्यकर्ते

एकलव्य's picture

29 Dec 2008 - 3:52 am | एकलव्य

बिपिन - आपण अनुभव अगदी डोळे, कान, गाल आणि बरेच काही उघडे ठेवून घेतलेले दिसत आहेत. मालिका चांगली चालली आहे... (डिसक्लेमर - आधीचे भाग माझ्या नजरेतून निसटले होते आणि अजूनही पाहिलेले नाहीत!)

अरबस्थान आणि हिन्दुस्थानचे सांस्कृतिक, राजकीय आणि व्यापारी दळणवळण ही गेल्या सहस्त्रकातील सर्वव्यापी घटनांपैकी एक आहेच. लिहिते राहा...

- एकलव्य

अनिल हटेला's picture

29 Dec 2008 - 8:26 am | अनिल हटेला

खोबार जास्तीत जास्त वाचनीय होत चाललये..
हा भाग तर अत्युत्तम....
मजा आली.तुमच्या बरोबरीने अरबी शिकताना...
पूढील भाग सुद्धा लवकरात लवकर येईल ,अशी अपेक्षा..इन्शा अल्लाह...;-)

बैलोबा चायनीजकर !!!
माणसात आणी गाढवात फरक काय ?
माणुस गाढव पणा करतो,गाढव कधीच माणुस पणा करत नाही..

ईन्शा अल्लाह प्रतीसाद या साठीच आला वाट्ते
असो ...बीपीन, तुझ्या पाह्ण्यात , बोल्ण्यात एखादी तरी अरबी मुलगी आली कारे ? मी असे ऐकले आहे त्या खुपच सुंदर असतात ... म्हण्जे कुवेती मुलींपेक्शा कितीतरी पटीने सुंदर ...मी कुवेत मध्ये बघीतले कुवेती मुली सुंदर आहेत पण मेकअप कीत्ती करतात ग बाई ! खुप ....घरात काम काहीच करत नाही, नुसता मेकअप करुन च हींडत असतात ..श्व्वआपिन्न्ग shopping, होट्लीन्ग , Long Drive
काही ही असो आमच्या वहीनीं ईतक्या सुंदर नाही असु षकत ! :-)

शितल's picture

29 Dec 2008 - 8:45 am | शितल

बिपीनदा,
लेख वाचुन कधी संपला ते कळलेच नाही इतके सुंदर लिहिले आहेस.
अरबी भाषा शिकायचा तु़झा उपक्रम ही छान लिहिला आहेस. :)

आनंदयात्री's picture

29 Dec 2008 - 10:12 am | आनंदयात्री

सही !!!!!

साखरांबा's picture

29 Dec 2008 - 10:32 am | साखरांबा

बुरख्यातल्या किंवा पारदर्शक तलम कापडाने तोंड झाकून घेऊन केवळ तेजस्वी डोळे दाखवणार्‍या मदनिकांविषयी लिहा की एकदा. आम्हाला तरी कळू दे सविस्तर, अरबी जनान्याविषयी.

सुंदर ललनांचा दास,
साखरांबा

धमाल मुलगा's picture

29 Dec 2008 - 1:59 pm | धमाल मुलगा

बरेच दिवस तोच तो काथ्याकुटाचा चोथा चावून तोंड बेचव होऊन गेलं होतं बॉ!

जनाब शेख बिपीनमियाँ कार्यकर्तेखान, ह्या उत्तम जमलेल्या खोबारच्या भागाबद्दल मंडळ आपलं हार्दिक आभारी आहे. :)
मस्त लिहिलाय हाही भाग.

पु.भा.शु.

बिपिन कार्यकर्ते's picture

30 Dec 2008 - 2:00 am | बिपिन कार्यकर्ते

धम्या!!!

बरेच दिवस तोच तो काथ्याकुटाचा चोथा चावून तोंड बेचव होऊन गेलं होतं बॉ!

अरे माझी अवस्था पण अगदी अशीच झाली होती. खरं तर लिहायला मूड लागत नव्हता आणि सध्या अजिबातच वेळ मिळत नव्हता. पण मिपा एकदम थंड झाले आणि मलाच काहितरी विचित्र वाटायला लागले. वाईटही वाटत होते. मग बसलो स्वतःच आणि लिहिलं!!! :)

बिपिन कार्यकर्ते

राघव's picture

29 Dec 2008 - 2:20 pm | राघव

सुंदर झालेलाय हा भाग!
अरबी भाषा शिकण्याचा भाग तर क्लास उतरलाय. पुढच्या भागाची वाट बघतोय.
मुमुक्षु

सुनील's picture

29 Dec 2008 - 2:28 pm | सुनील

अतिशय उत्तम लेख.

Doing what you like is freedom. Liking what you do is happiness.

वाहीदा's picture

29 Dec 2008 - 2:37 pm | वाहीदा

बराच सूरेख change आला आहे Bip तुझ्यात ... :-) असो ... आई असती तर तुझा ले़ख वाचुन नक्की तुला एकदा तरी भेट्ली असती
तु फक्त ईस्लाम बद्धल लीहले म्हणुन नाही तर तुझी शैली अ प्रतीम आहे म्हणुन
पण थोडेसे नमुद करावे से वाट्ले
we never say 'Salam alaikum'
we say 'Salaam Wa-Alaikum बरेच्से उच्चार घश्यातुन यावे लागतात
and we reply back
Wa-alaikumas-Salam
eg. kaaf and Qa.af यातील फरक ...
बाकी तुझ्या उच्की ने तुझी २५% काम करुन दीले मात्र ! :-)
अंमळ गम्म्त वाट्ली
~ वाहीदा

बिपिन कार्यकर्ते's picture

30 Dec 2008 - 2:08 am | बिपिन कार्यकर्ते

सलाम वालेकुम माहिती आहे गं... (मला अरबी वाचता येतं हे विसरलीस तू ;) )... पण ते एकतर लिहायची घाई आणि दुसरं म्हणजे आपले भारतिय लोक बहुतेक उच्चारी 'सलाम आलेकुम'च्या जवळचाच उच्चार करतात. मेल्स वगैरे लिहिताना शॉर्टफॉर्म मधे 'ASAK' (AsSalaam AalaiKum) असंच लिहितात. म्हणून लिहिलं तसंच.

आई असती तर तुझा ले़ख वाचुन नक्की तुला एकदा तरी भेट्ली असती

ते राहूनच गेलं बघ!!! :(

बिपिन कार्यकर्ते

प्रा.डॉ.दिलीप बिरुटे's picture

29 Dec 2008 - 3:04 pm | प्रा.डॉ.दिलीप बिरुटे

बिपीनसेठ,
लेख वाचला आणि आवडला !
अरबी शिकण्याची आपली जिज्ञासा. तसेच मुस्लीम धर्माचा परिचयही चांगला करु दिला आहे. लेखनाची शैलीही मस्तच !!

एक सांगायचे होते , कदाचित आपण पुढील भागात त्याचा उल्लेखही करणार असाल की, पैगंबराच्या निधनानंतर तीसेक वर्षानंतर कुराणाच्या विविध आवृत्त्या निघाल्या, त्याच्यातही अनेक पाठभेद झालेत मग वरिजनल कोणती याचाही वाद झाला म्हणे, पुढे पैगंबराच्या अनेक पत्न्यापैकी एकीकडे असलेली प्रत आणि अबुबेकरची कुराणाची प्रत मिळून एक तयार करण्यात आली. त्याच्या हजारो प्रती करुन नंतर वाटण्यात आल्या आणि बाकीच्या कुराणाच्या प्रती जाळ्ण्यात आल्या असे काहीसे वाचले आहे, त्याबद्दलही काही विचार आपल्या पुढील भागात येतील असे वाटते. ( नाही आले तरी हरकत नाही )

पुढील भागाच्या लेखनासाठी शुभेच्छा आहेतच !!!

प्रा.डॉ.दिलीप बिरुटे

वाहीदा's picture

29 Dec 2008 - 3:26 pm | वाहीदा

कुराण हा अल्लाह ने स्वत: नाही सान्गीतला
तो जिब्राईल आले सलाम (ख्र्रीस्त्ती / यहुदी समाज Angel Gabriel असे म्हणतात ) कडुन सान्गीतला गेला
All of Allah’s words, which the Angel Gabriel brought to the Prophet Muhammad, are written down in a book. This book is called the Quran. In the Quran, we can read all that Allah says to us and to all mankind.

The Holy Spirit has been mentioned in the Quran several times and many questions have been raised about the identity of the Holy Spirit in the Quran. Many of the questions come from our Christian brothers and sisters who wonder if the Holy Spirit in the Quran is the third of their Trinity beliefs.

Quran is very clear in denouncing Trinity (5:73) and affirming the Oneness of God Almighty. (112:1-4). The Holy Spirit in the Quran is clearly defined as the angel Gabriel who has been the angel-messenger between The Almighty God and the human beings, e.g. Mary, Jesus, and prophet Muhammed etc

In reference to Gabriel, the Arabic Quran calls him; "Ruhhil-Qudus" (Holy Spirit),
"Ruuhanaa" (Our Spirit), "Ruuhul-'Amiin" (The Honest Spirit) and "Al-Ruh' " (The Spirit) . Thus, when reading the verses in the Quran, the whole Quran, we see that Gabriel is the Holy and Honest Bearer of Revelations. We learn from 2:97 that these references are indeed talking about Gabriel
~ वाहीदा

प्रा.डॉ.दिलीप बिरुटे's picture

29 Dec 2008 - 4:02 pm | प्रा.डॉ.दिलीप बिरुटे

पैगंबर जेव्हा इश्वरध्यान करत होते तेव्हा जेब्राइल देवदूत मनुष्याचा अवतार घेऊन आला आणि म्हणाला, 'हे घे इश्वराचे विचार, तेव्हा पैगंबर म्हणाले मला तर वाचता येत नाही. तेव्हा परमेश्वराच्या आशिर्वादाने पैगंबरांना इश्वरी संदेश येऊ लागले. ते उच्चार करीत आणि त्यांचे शिष्य ते पाठ लिहून काढीत . पुढे काय झाले तेव्हा काही कागदाची सोय नव्हती. कातडी आणि खजूराच्या पानावर ते लिहिले गेले, पुढे ते पांगले. त्यांच्या शिष्याने अबूबेकरने ते सर्व नंतर एकत्र जमवून लिहिले / मांडले ते कुराण्...त्यातही अनेक वाक्य, स्थळ, याचा अनुक्रम राहिला नाही. तसेच हेच वरिजनल म्हणून अनेक कुराण लिहिल्या गेले होते म्हणतात..त्यातही वादावादी झाली, असे म्हणतात.

असो, बिपिनदाच्या लेखात वादावादी नको, पुढे कधीतरी यावरही चर्चा करु :)

वाहीदा's picture

29 Dec 2008 - 4:23 pm | वाहीदा

sure !
~ वाहीदा

वाहीदा's picture

29 Dec 2008 - 4:39 pm | वाहीदा

Thank you for your challenging question.

In fact, there are different ways to prove that the Qur'an is the word of God, which has always been true and has never been subjected to change or distortion. These proofs can be classified into three types: the way the Qur'an was transmitted throughout the centuries, some challenging verses within the Qur'an itself, and the periodic, modern-day discoveries in the universe that were first mentioned in the Qur'an more than fourteen centuries ago.

Unlike the Bible and Old Testament that have been subject to innumerable translations, doubtful and spurious transmissions, and corruptions at the hands of clerics up till now the Qur'an was transmitted to us in an unprecedented and unique manner according to rigorous rules of transmission. The Qur'an was revealed to the Prophet Muhammad via the angel Gabriel, and the Prophet subsequently memorized the whole scripture.

Thousands of the Companions of the Prophet learned the Qur'an directly from the Prophet .They memorized it and were known in Islamic history as huffaadh (the memorizers and preservers of the Qur'an). Moreover, a number of Companions wrote it down during the lifetime of the Prophet and it was compiled in its entirety immediately after his death.

The following generation of Muslims learned the Qur’an directly from the Companions. Thus the chain of teaching and learning through direct contact continued systematically, methodically, and meticulously until the present age.

Additionally, several of the Companions of the Prophet Muhammad were appointed as scribes to record the words of the revelation directly from the Prophet himself on parchment, leather, or whatever else was available. The most famous of these scribes was Zayd ibn Thabit, who also memorized the entire Qur’an, and he formed with the others a community of huffaadh that can be compared to academic societies of our present time.

We know the Qur’an was recorded in totality during the lifetime of the Prophet (pbuh) and the different surahs (chapters) personally arranged by him. Many copies of the text were used for study and teaching, even in Mecca before the Hijrah, the migration to Medina.

The entire Qur’an was written down during the lifetime of the Prophet Muhammad, and trusting the fact that many scholars knew it by heart, it was not collected in one volume. It was personally arranged by him, and the Muslims memorized it in the same order. The companion Uthman reported that whenever a new verse was revealed, the Prophet would immediately call a scribe to record it. He would instruct the person to put the specific verse or verses in a particular chapter.

Furthermore, every year during the month of Ramadan, the Prophet would recite the whole Qur’an from beginning to end in its present-day arrangement, and everyday people could hear it from his own lips in the mosque. Its sequence is no mystery. Many of the Companions not only memorized it completely, they also wrote it down and even added commentary (tafseer) on their own personal copies. When the Prophet passed away, the whole Qur’an was already written down, but it was not yet compiled in book form.

During the rule of the first Caliph Abu Bakr, there was a rebellion among some distant Arab tribes that resulted in a series of fierce battles. In one particular battle, a number Companions who had memorized the Qur’an were killed. The Companion Omar worried that the knowledge of the Qur’an was in danger, thus he convinced Abu Bakr that the Qur’an should be compiled into book form as a means of preserving it once and for all.

Zayd bin Thabit was entrusted with this important task. Zayd followed strict methods in his compilation and had dozens of other huffaadh recheck his work to ensure its accuracy. Abu Bakr, who had also committed the entire Qur’an to memory, approved of the final product. After Abu Bakr passed away, the copy was passed to the Caliph Omar, and then Uthman.

However as the Muslim world expanded into lands where the people spoke Arabic as a second language, the new Muslims had a difficult time learning the correct pronunciation of the text. The Caliph Uthman consulted other Companions, and they agreed that official copies of the Qur’an should be inscribed using only the pronunciation of the Quraysh tribe, the Arabic dialect that the Prophet spoke.

Zayd bin Thabit was again given this assignment, and three other huffaadh were assigned to help him in the task. Together, the four scribes borrowed the original, complete copy of the Qur’an, duplicated it manually many times over, and then distributed them to all of the major Muslim cities within the empire. Two of these copies still exist today: one is in Istanbul and the other in Tashkent.

One must keep in mind that in traditional learning in the Arab world, transmission was based upon an oral tradition as well as a written one; the Arabs (and later all Muslims) excelled in accurately reporting scripture, poetry, aphorisms, etc. through the generations without change. Similarly, the chain of huffaadh was never broken, and thus the Qur'an today has reached us in two forms: the memorized version transmitted through the scholarly chain, and the written version based upon the Companions’ initial recording.

If the Qur’an had been changed, there would be huge discrepancies between these two today, as the Qur’an has reached isolated (and sometimes illiterate) communities through the memorized form of transmission without the written form to correct it. No such discrepancies have ever been recorded or reported. In other words, isolated village A in African Mali and isolated village B in Afghanistan will both produce contemporary huffaadh reciting the same words of the Qur’an, though they did not learn from a similar printing of the scripture nor has there ever been a concerted international effort to rectify would-be discrepancies.

Allah has said in the Qur’an that He alone will protect His book, and indeed He has kept His promise. The Qur’an that we read today contains the same exact words that were revealed to the Prophet Muhammad over 1400 years ago. This is quite a miracle, especially when you consider that no other group of people can say that their book has not been subject to change by the time it reached the present generation.

Only the Qur’an has survived through the centuries unchanged, and the language in which it was revealed, classical Arabic, still enjoys practical usage around the world. While classic English of the 14th century can be understand by very few native English speakers, the Qur’an can be understood by the vast majority of Arabic-speaking Muslims. When compared to other scriptures, the Qur’an is unique in these two respects.

Furthermore, from the prolific arts that have accompanied Qur’anic learning and transmission, we can learn of the auspiciousness and honor with which the Muslims have traditionally held the Qur’an. The visual arts of calligraphy and binding, and the vocal art of recitation represent examples of such arts, and from them we can see that veracity of transmission would be understood as a fundamental aspect of Qur’anic reverence.

~ वाहीदा

मनिष's picture

29 Dec 2008 - 3:08 pm | मनिष

लेखमाला आवडतेच आहे...हा भाग तर एकदम सरस!

सुहास कार्यकर्ते's picture

29 Dec 2008 - 3:33 pm | सुहास कार्यकर्ते

वाह फारच छान. अम्हि दोघानिहि वाचला. एवधा आभ्यास काधि केलास्.पुधिल लेख लवकर येउ दे. वात पहात आहोत

हे कधी या मुल्ला मौलवी ना कळणार कुणास ठाउक ! :-(
ही लो़क दिशाभुल करत आहेत आणी स्वतःच्या मतल्बासाठि ईस्लाम ला ही बद् नाम करत आहेत :-(
~ वाहीदा

अनामिक's picture

30 Dec 2008 - 4:54 am | अनामिक

या आधी 'माझं खोबार' वाचायच राहुनच गेलं होतं. आज एका दमात वाचलं. खुप आवडलं बिपिन दा. सहावा भाग अतिशय आवडला. पुढच्या भागाच्या प्रतिक्षेत.

अनामिक

हुप्प्या's picture

30 Dec 2008 - 7:47 am | हुप्प्या

खूपच रोचक आणि माहितीपूर्ण लेखमाला. प्रत्यक्ष शिरच्छेद बघितल्याचा अनुभव भयानक असणार. तो वाचताना मलाही शहारे आले. अरबी भाषेची माहितीही उत्तम. कृपया यावर अजून जास्त लिहा. अरबी खाणे पिणे याविषयी आपला अजून काही अनुभव असल्यास सान्गावा. त्यान्ना भारतीय खाणे रुचते का? का ते खायला त्यान्ना कमीपणा वाटतो?

नुकतेच एक पुस्तक वाचले ज्यात १९७९ साली मक्केवर काही लोकानी कब्जा केला होता त्या घटनेचे वर्णन आहे. तो हल्ला सौदी राजघराणे पुरेसे कडवे नाही असे मानणार्‍या काही लोकानी मिळून हा केला होता. त्यातूनच अल कायदा वगैरे सन्घटना जन्माला आल्या म्हणे. म्हणजे असल्या लोकान्चा इस्लाम किती कडवा असेल ती कल्पनाच केलेली बरी. त्यान्च्या मते हिन्दू सोडा, ख्रिस्ती आणि ज्यूही सोडा, शिया लोकही मुस्लिम नाहीत. बाकी काफिरान्बरोबर त्यान्नाही नष्ट केले पाहिजे. निदान सौदीमधे प्रवेश नसावा असे ह्याना वाटते. हे लोक तसबीर, फोटो, टीव्ही, रेडियो सगळ्याचा विरुद्ध. टीव्हीवर बायका दिसता कामा नयेत. पुरुष स्त्री नवराबायको नसतील तर त्यानी आपापसात बोलता कामा नये वगैरे वगैरे. असल्या डोकेफिरून्ची पिल्लावळ भारतातही आली आहे. हे लोक भारतीय मुस्लिमान्च्या कव्वाल्या, पीरदर्ग्यावर चालणार्‍या भक्तीला, नवसायासाना नावे ठेवतात. त्याला कुफ्र म्हणतात.

कुठलेही कर्तृत्व नसताना अफाट तेलाच्या जोरावर नको इतकी श्रीमन्ती मिळाल्यामुळे हा भस्मासूर फोफावला आहे. बघू किती दिवस तेलसाठे टिकतात ते.

लिखाळ's picture

30 Dec 2008 - 5:04 pm | लिखाळ

उत्तम लेख.
सर्व भाग छान आहेतच.

वाचायला मजा येत आहे. पुढचे भाग लवकरच येउदेत.
-- लिखाळ.
माझ्या अनुदिनीला येथे भेट द्या.

मला मराटीत लीहने जम्णार नाही
पण Pls English मद्ये सम्जुन घ्या !
The other great miracle bestowed on Prophet Muhammad is the Isra and Miraaj’. This was the blessed night when Prophet at a time of suffering and disappointment, at the lack of success in bringing people to Imaan, was taken on a miraculous journey. This journey is the like of which has never been seen in the history of all Mankind and the like which can never be seen again, by the will of Allah . The Prophet embarked on the Isra and then the Miraaj. Some people know very little about this blessed night and the two journeys that took place in them. How the night started has been related in the hadith by the great scholar and companion Anas ibn Malik .
The night Allah's Apostle was taken for a journey from the sacred mosque (of Mecca) Al-Kaa'ba: Three persons came to him (in a dreamy while he was sleeping in the Sacred Mosque before the Divine Inspiration was revealed to Him. One of them said, "Which of them is he?" The middle (second) angel said, "He is the best of them." The last (third) angle said, "Take the best of them." Only that much happened on that night and he did not see them till they came on another night, i.e. after The Divine Inspiration was revealed to him. and he saw them, his eyes were asleep but his heart was not----and so is the case with the Prophets : their eyes sleep while their hearts do not sleep. So those angels did not talk to him till they carried him and placed him beside the well of Zam-Zam. From among them Gabriel took charge of him. Gabriel cut open (the part of his body) between his throat and the middle of his chest (heart) and took all the material out of his chest and abdomen and then washed it with Zam-Zam water with his own hands till he cleansed the inside of his body, and then a gold tray containing a gold bowl full of belief and wisdom was brought and then Gabriel stuffed his chest and throat blood vessels with it and then closed it (the chest).The Isra is the first journey that took place on that night when Angel Gabriel (as) called the Buraq’. This was a special beast that could travel through the skies at the speed of light. The Buraq took Rasulallah from Masjid - e -Haram in Makkah to Masjid Al Aqsa in Jerusalem. This is so the Prophet could lead in prayer the most blessed gathering ever assembled on this earth. The Souls of all the Prophets were summoned to Masjid Al Aqsa to pray behind the Prophet of all Prophets, the one who has also been named Imam ul Ambiya – Leader of the Prophets; Sayyedina Muhammad . Just imagine this prayer, this gathering and this miraculous night. I have often imagined how sacred Masjid Al Aqsa - Bait ul Maqaddas is and the place it has in Islam. The great companion Abu Hurairah also narrated that Angel Gabriel offered two cups to the Prophet , one containing wine and the other milk in Jerusalem. He looked at it and took the cup of milk. Gabriel said,
"Praise be to Allah Who guided you to Al-Fitra (the right path); if you had taken (the cup of) wine, your nation would have gone astray."
The Prophet accompanied by Angel Gabriel on the Buraq, ascended to the heavens.
The Prophet visited Jannah - the heavens and also saw the punishments being given in Jahannum – Hell. The hadith continues as the dwellers of the first heaven asked, 'Who is it?' He said, "Gabriel." They said, "Who is accompanying you?" He said, "Muhammad." They said, "Has he been called?" He said, "Yes" They said, "He is welcomed." So the dwellers of the Heaven became pleased with his arrival, and they did not know what Allah would do to the Prophet on earth unless Allah informed them. The Prophet met Hasrat Adam over the nearest Heaven.
‘Gabriel said to the Prophet, "He is your father; greet him." The Prophet greeted him and Adam returned his greeting and said, "Welcome, O my Son! O what a good son you are!" Behold, he saw two flowing rivers, while he was in the nearest sky. He asked, "What are these two rivers, O Gabriel?" Gabriel said, "These are the sources of the Nile and the Euphrates."
Then Gabriel took him around that Heaven and behold, he saw another river at the bank of which there was a palace built of pearls and emerald. He put his hand into the river and found its mud like musk Adhfar. He asked, "What is this, O Gabriel?" Gabriel said, "This is the Kauthar which your Lord has kept for you." Then Gabriel ascended (with him) to the second Heaven and the angels asked the same questions as those on the first Heaven, i.e., "Who is it?" Gabriel replied, "Gabriel". They asked, "Who is accompanying you?" He said, "Muhammad." They asked, "Has he been sent for?" He said, "Yes." Then they said, "He is welcomed.'' Then he (Gabriel) ascended with the Prophet to the third Heaven, and the angels said the same as the angels of the first and the second Heavens had said.
Then he ascended with him to the fourth Heaven and they said the same; and then he ascended with him to the fifth Heaven and they said the same; and then he ascended with him to the sixth Heaven and they said the same; then he ascended with him to the seventh Heaven and they said the same. On each Heaven there were prophets whose names he had mentioned and of whom I remember Idris on the second Heaven, Aaron on the fourth Heavens another prophet whose name I don't remember, on the fifth Heaven, Abraham on the sixth Heaven, and Moses on the seventh Heaven because of his privilege of talking to Allah directly. Moses said (to Allah), "O Lord! I thought that none would be raised up above me."
But Gabriel ascended with him (the Prophet) for a distance above that, the distance of which only Allah knows, till he reached the Lote Tree (beyond which none may pass) and then the Irresistible, the Lord of Honor and Majesty approached and came closer till he (Gabriel) was about two bow lengths or (even) nearer. (It is said that it was Gabriel who approached and came closer to the Prophet. Among the things, which Allah revealed to him then, was: "Fifty prayers were enjoined on his followers in a day and a night."
Then the Prophet descended till he met Moses , and then Moses stopped him and asked, "O Muhammad! What did your Lord en join upon you?" The Prophet replied," He enjoined upon me to perform fifty prayers in a day and a night." Moses said, "Your followers cannot do that; Go back so that your Lord may reduce it for you and for them." So the Prophet turned to Gabriel as if he wanted to consult him about that issue. Gabriel told him of his opinion, saying, "Yes, if you wish." So Gabriel ascended with him to the Irresistible and said while he was in his place, "O Lord, please lighten our burden as my followers cannot do that." So Allah deducted for him ten prayers where upon he returned to Moses who stopped him again and kept on sending him back to his Lord till the enjoined prayers were reduced to only five prayers.
Then Moses stopped him when the prayers had been reduced to five and said, "O Muhammad! By Allah, I tried to persuade my nation, Bani Israil to do less than this, but they could not do it and gave it up. However, your followers are weaker in body, heart, sight and hearing, so return to your Lord so that He may lighten your burden." The Prophet said that he would not go back as he felt he had already requested too much.
There are different traditions concerning whether the Prophet actually saw the Majesty of Allah that night. However Hasrat Aisha has narrated that the Prophet only saw Allah behind the Parda of Nur – The Veil of Light. The great Islamic scholar Yusuf Ali has commented that there are seventy thousand veils of light in front of Allah . Prophet Muhammad has come the closest than anyone ever has. Therefore the conclusion I have reached is that such matters should not be pondered on too much. The Miraaj of Rasulallah is an example of his exalted status and proof to the non-believers of his Prophethood. When the Prophet returned to Makkah there are different narrations to how much time had passed. For example according to one narration the place where the Prophet had been sitting was still warm.
In the morning the non-believing Pagans of Makkah dismissed the claims of such a journey even when the Prophet told them how Masjid Al Aqsa looks like and also informed them about a convoy he had seen on the way. These things someone who had been in Makkah all night could not have known. The faithful believers stood by the side of the Prophet like Abu Bakr Siddique

~ वाहीदा

Pls understand the in Islam - देव हा निराकार आहे. त्याला आकार उकार नाही ! तो मानवी रुप ही घेत नाही !
ती ईक रोशनी आहे ल़ख़ख प्रकाश ! डोळे दीपवुन टाकणारा ल़ख़ख प्रकाश !!
in Urdu there is one way of saying
खुदा नाम है उस अहेसास का जो रहे सामने, पर दिखाई ना दे !
~ वाहीदा

पहाटवारा's picture

31 Dec 2008 - 4:52 pm | पहाटवारा

अतिशय ताजा सभासद असल्याने मिपा वर खुप काहि वाचुन झाले नाहि. परन्तु जे काहि वाचले , समजले मि पा बाबत , त्यात मि पा चा हेतु काय आहे ते समजण्यात तुमच्या लेखान्चा खुप मोठा हात आहे.
थोड्क्यात सान्गायचे झाले तर मिपा चे अस्तित्व आणी यश हे तुम्च्या सारख्या लेखकान्मुळे आहे. त्यामुळे धन्यवाद तुम्हाला आणी मिपा ला !
-पहाटवारा

*अनुस्वाराचे जरा शिकायचे आहे अजून

निखिलराव's picture

1 Jan 2009 - 3:36 pm | निखिलराव

मा. बिपिन कार्यकर्ते,
मी आपले भाग-१ भाग-६ दिवसभरात वाचले.
सुंदर लिखाण, सुंदर रचना,
आपल्याला पुढील लेखनासाठी अनेक शुभेछा.....

ब्रिटिश's picture

1 Jan 2009 - 6:26 pm | ब्रिटिश

दादुस आज सगले भाग यकदम वाचले, लई बेस लीवलस, आब्यास लई केलाय आस दीसतय, आजून लीव, लीवत रा
आपन लई खूश हाय तुज्यावर

मिथुन काशिनाथ भोईर
(जल्ला सगला काय नावानच हाय)

बिपिन कार्यकर्ते's picture

1 Jan 2009 - 7:26 pm | बिपिन कार्यकर्ते

आपन लई खूश हाय तुज्यावर

चला एखादी चपटी भेटू शकते मला आता. ;)

बिपिन कार्यकर्ते

ब्रिटिश's picture

1 Jan 2009 - 6:27 pm | ब्रिटिश

दादुस आज सगले भाग यकदम वाचले, लई बेस लीवलस, आब्यास लई केलाय आस दीसतय, आजून लीव, लीवत रा
आपन लई खूश हाय तुज्यावर

मिथुन काशिनाथ भोईर
(जल्ला सगला काय नावानच हाय)

गामा पैलवान's picture

23 Oct 2015 - 12:18 pm | गामा पैलवान

बिपीन कार्यकर्ते,

अप्रतिम लेखमाला आहे. सगळे भाग वाचले. अरबीतून मराठी/हिंदीत आलेले काही शब्द माहित होते. त्यात आजून भर पडली. त्या बद्दल (हा पण अरबी?) धन्यवाद.

अरबीतल्या द चा फारसी/हिंदी/उर्दूत ज होतो, हे नव्याने कळले. मला वाटायचं की अरबीत द हा उच्चार लिहून दाखवता येत नाही. मराठीतही अरबीतल्या द चा ज करण्याचा काही नियम आहे का? कागद हा जसाच्या तसा उचललेला वाटतो. मात्र फारसीत ज करत असावेत बहुतेक. त्यावरून हिंदीत कागज शब्द आलेला दिसतो. 'रमजानके दिनोंमें इंतजार करना तुम्हारा फर्ज है, ऐसा इस कागज पे लिखा है' हे वाक्य 'रमदानके दिनोंमें इंतधार करना तुम्हारा फर्द है, ऐसा इस कागद पे लिखा है' असं मुळातून असावं. :-)

काही अरबी शब्द संस्कृतसारखे दिसतात. नजर हाही अरबी शब्द आहे का? तसं असेल तर तो नदर असेल का? तसं असेल तर तो संस्कृतमधल्या नेत्र वरून आलेला वाटतो. खराब = क्षाराप = खारं पाणी ? अस् धातूवरून अस्सल? बद्ध वरून बद्दल (म्हणजे संबंधित)? अल् = अलम् ? जखम = यक्ष्म ?

अवांतर : काही लोकप्रिय युरोपीय नावं मुळातून अरबी आहेत. त्याला म्हंटलं की जॉन, जोसेफ, डेनिस, डेरेक, डॅनियल, मोझेस, एब्राहम, जोनास, बेन (=बेन्जामिन) ही पुरुषांची नावं थेट अरबी वा त्यावर बेतलेली आहेत. तर बायांमध्ये रेचेल, रिबेका, मेरी, जेनेट ही नावं मिडल ईस्टातली आहेत.

आ.न.,
-गा.पै.

बिपिन कार्यकर्ते's picture

24 Oct 2015 - 10:57 pm | बिपिन कार्यकर्ते

https://i.kinja-img.com/gawker-media/image/upload/z90t8ligwzjkpdpenqrg.jpg

त्या बद्दल (हा पण अरबी?)

हो. बद्दल हा शब्द 'बदल' या अरबी शब्दावरून आलेला आहे. त्या शब्दाच्या सर्व अर्थच्छटा इथे बघता येतील.

https://www.google.co.in/search?q=arabic+to+english&ie=utf-8&oe=utf-8&gw...

अरबीतल्या द चा फारसी/हिंदी/उर्दूत ज होतो, हे नव्याने कळले. मला वाटायचं की अरबीत द हा उच्चार लिहून दाखवता येत नाही. मराठीतही अरबीतल्या द चा ज करण्याचा काही नियम आहे का? कागद हा जसाच्या तसा उचललेला वाटतो. मात्र फारसीत ज करत असावेत बहुतेक. त्यावरून हिंदीत कागज शब्द आलेला दिसतो. 'रमजानके दिनोंमें इंतजार करना तुम्हारा फर्ज है, ऐसा इस कागज पे लिखा है' हे वाक्य 'रमदानके दिनोंमें इंतधार करना तुम्हारा फर्द है, ऐसा इस कागद पे लिखा है' असं मुळातून असावं. :-)

मी ज्या मूळाक्षराबद्दल बोलत आहे ते थेट द असे नाही. ते आहे بض त्याचा नेमका उच्चार कसा लिहावा ते कळत नाहीये, पण अरबीत तो द व ध च्या मध्ये कुठे तरी येतो. फारसीसाठी अरबी लिपी वापरताना त्याचा उच्चार झ असा ठरवला गेला. नीट व्यवस्थित झ ला अरबीत ز (झाय) असे मूळाक्षर आहे. म्हणून, फारसी ब ऊर्दूत तो झ झाला. रियाध = रियाझ, करध = कर्ज, रमादान = रमझान, इंतधार = इंतझार असे उच्चार आपल्यापर्यंत येताना बदलले. कागद ज्या कागझ वरून आला तो मात्र फारसी शब्द आहे. कागदाला अरबी वरका / वरगा असे म्हणतात. या ق क/ग चा उच्चारही जरा न लिहिता येणाराच आहे. या वरका / वरगा वरूनच आपल्याकडचा वर्ख हा शब्द आला आहे. वर्ख लावतात तो चांदीच्या तलम कागदावरूनच.

काही अरबी शब्द संस्कृतसारखे दिसतात. नजर हाही अरबी शब्द आहे का? तसं असेल तर तो नदर असेल का? तसं असेल तर तो संस्कृतमधल्या नेत्र वरून आलेला वाटतो. खराब = क्षाराप = खारं पाणी ? अस् धातूवरून अस्सल? बद्ध वरून बद्दल (म्हणजे संबंधित)? अल् = अलम् ? जखम = यक्ष्म ?

नजर हा शब्द अरबीतूनच आलेला आहे. अरबीत तो نظر असा आहे. 'नदर'. बाकी संस्कृत ते अरबी वगैरेबद्दल माझा काहीच अभ्यास नाही त्यामुळे काही बोलू शकत नाही.

अरबीतले ث (था) हे असेच अजून एक मूळाक्षर. उस्मान हे अरबीत उथमान असे आहे. किंवा ओथमान. (अरबीत उ आणि ओ साठी एकच मूळाक्षर و (वाव) आहे.) हा थ फारसी / ऊर्दूत येताना स झाला. उथमानचा उस्मान झाला.

अवांतर : काही लोकप्रिय युरोपीय नावं मुळातून अरबी आहेत. त्याला म्हंटलं की जॉन, जोसेफ, डेनिस, डेरेक, डॅनियल, मोझेस, एब्राहम, जोनास, बेन (=बेन्जामिन) ही पुरुषांची नावं थेट अरबी वा त्यावर बेतलेली आहेत. तर बायांमध्ये रेचेल, रिबेका, मेरी, जेनेट ही नावं मिडल ईस्टातली आहेत.

सर्व अब्राहमिक धर्म एकाच परंपरेतून आलेले आहेत. त्यामुळे, प्रेषित परंपरा तीच आहे. हिब्रू आणि अरबी भाषेतील काही शब्दही सारखेच आहेत. बेन - बिन ... चा मुलगा. बेन हे हिब्रू आणि बिन हे अरबी. काही काही भागातल्या अरबीतसुद्धा बिन चा उच्चार बेन असा होतो. विशेषत: उत्तर आफ़्रिकेत (मघरीब मध्ये). ज आणि य ही एकमेकांऐवजी वापरले जातात. युसुफ़ = जोसेफ़, इब्राहिम = अब्राहम, आयुब = जॉब (हा एक प्रेषित होता), याकुब = जेकब, सुलेमान = सॉलोमन, मुसा = मोझेस, इसा = येशू (जीझस), मेरी = मरियम (येशूला इस्लाममध्ये इब्ने मरियम असेही म्हणतात) इ. यातील प्रेषित असलेल्या व्यक्ती (मोझेस आणि येशूसकट) किंवा मरियमसारखी स्त्री मुस्लिमांना आदरणियच वाटतात. मात्र, पूज्य अथवा वंदनीय मात्र नाहीत. पूज्य किंवा वंदनीय फक्त अल्ला, अगदी मुहम्मदही नाही. एका व्यक्तीला, केवळ नाव 'अब्दुल नबी' असल्यामुळे सौदी अरेबियाचा व्हिसा मिळायला अडचण आली होती, हे मी स्वतः पाहिले आहे. अब्दुल म्हणजे 'चा दास' ... आणि दास तुम्ही केवळ अल्लाचेच असू शकता, नबी म्हणजे प्रेषितांचे नव्हे.

गामा पैलवान's picture

25 Oct 2015 - 2:00 pm | गामा पैलवान

बिपीन कार्यकर्ते, माहितीबद्दल धन्यवाद. फारसीत स हा उच्चार नाही हे ऐकून नवल वाटले. ओटोमनचा उच्चार ओथमान असून तो उस्मान चा अपभ्रंश आहे, असं ऐकलं होतं. ते तुर्कीकरण असल्याचा माझा समज होता. प्रत्यक्षात उस्मान हा अपभ्रंश असून मूळ पद ओथमानच आहे हे नव्याने कळले. :-)

आ.न.,
-गा.पै.

बिपिन कार्यकर्ते's picture

26 Oct 2015 - 11:45 am | बिपिन कार्यकर्ते

फारसीत स हा उच्चार नाही हे ऐकून नवल वाटले.

मी कधी असं म्हणलं? त्या मूळाक्षराचा उच्चार फारसीत येताना स असा झाला. इतकंच.

गामा पैलवान's picture

26 Oct 2015 - 12:47 pm | गामा पैलवान

अर्रर्र चुकलंच! फारसीत स आहे. अरबीतल्या थ चा फारसीत स झाला हे नवल आहे. फारसीत थ नाही काय?
आ.न.,
-गा.पै.

बॅटमॅन's picture

26 Oct 2015 - 12:56 pm | बॅटमॅन

बादवे ते 'थ' देखील मराठी थ सारखं नाहीये. नॉर्थ या शब्दाचा उच्चार गोरे लोक कसा करतात ते पहा. त्या शब्दातल्या थ चा उच्चार ऑलमोस्ट स सारखा असतो, तसेच हेही असणार. नायतर त्याचा स झाला नसता.

बॅटमॅन's picture

26 Oct 2015 - 12:58 pm | बॅटमॅन

आयमीन ते अरबी थ. फारसी मुळाक्षरांमध्ये थ नाहीच- ऑलदो त + ह करून लिहिता येते. शिवाय नॉर्मल त चा उच्चारही ते थ सारखा करतात हा भाग वेगळा.

बिपिन कार्यकर्ते's picture

26 Oct 2015 - 1:25 pm | बिपिन कार्यकर्ते

रैट्ट सारे!

फारसीत महाप्राण असलेली काही व्यंजनं नाहीयेत. थ, भ नाहीत. ख, घ (उच्चारात किंचित फरक आहे), फ, छ, झ इ. आहेत.

अरबीतल्या थ चा उच्चार थ आणि स च्या मध्येच कुठेतरी येतो.

बॅटमॅन's picture

26 Oct 2015 - 1:54 pm | बॅटमॅन

अरबीतल्या माहितीबद्दल धन्यवाद.

बाकी फारसीसंदर्भाने अंमळ दुरुस्ती:

ख म्हणजे मराठी ख सारखा नव्हे, तर तो ख़. घसा खरवडणारा.

घ सुद्धा नाहीये फारसीत. जो आहे तो ग़. ग़ालिब, ग़म, वगैरेतला. घशातून येणारा. तो घ सारखा वाटू शकतो पण मुळात घ नव्हे. (व्हॉइसिंग सीम्स लाईक अ‍ॅस्पिरेशन.) त्याचे इंग्लिश स्पेलिंग जी + एच असे केल्याने घ वाटतो कैकदा.

छ बाकी जवळपास आहे. 'चे' हे व्यंजन आहे त्याचा उच्चार छ सारखाच महाप्राणयुक्त होतो.

झ सुद्धा नाहीच. या अक्षराबद्दल लै गैरसमज आहेत. मराठीतून फारसी शिका या नावाच्या पुस्तकातही ते चुकीचे दिलेले आहे. त्याचे इंग्लिश रूप झेड + एच असे लिहिल्याने गोंधळ अजूनच वाढतो. प्रत्यक्ष उच्चार पाहिला तर एकदम हलका ज असतो. (म्हणजे जगन्नाथामधला. तो जहाज मधला नव्हे.)

इथे त्याचा उच्चार ऐकता येईल.

http://www.easypersian.com/farsi/lesson-5/

बिपिन कार्यकर्ते's picture

26 Oct 2015 - 1:59 pm | बिपिन कार्यकर्ते

हो हो! अगदी सहमत. टंकाळा केला होता.

पडोसन सिनेमात किशोर कुमार भोलेला कैस या शब्दाचा उच्चार शिकवत असतो. तो अगदी चपखल उच्चार आहे त्या क चा.

धन्यवाद, अता हा शीन पाहणे आले.

बिपिन कार्यकर्ते's picture

26 Oct 2015 - 2:03 pm | बिपिन कार्यकर्ते

तू दिलेली लिंकही मस्त आहे. एकदम सोप्पं. धन्यवाद.

शिव कन्या's picture

23 Oct 2015 - 7:49 pm | शिव कन्या

बिका जी same here!
अनुभव तोच. आता आम्ही लिहिण्यासारखे काय नाय ठेवले तुम्ही!
सुंदर आणि सच्चे लेखन.