सहप्रवासी: बावीस आस्तिक -एक नास्तिक

मला काही प्रश्न पडले…
यनावाला ' आपण बुद्धिवादी विचारांची पेरणी करावी , मी बोललो ते प्रत्येक विधान सत्य आहे. अश्या वाक्यातुन अहम दाखवत नाहीत का? ते फक्त selected पोस्ट नाच reply का देतात? देवाला नमस्कार करूनही, प्रसाद खाऊनही नास्तिकत्व जपता येत नाही का? मुद्दामहून आपले वेगळेपण दाखवायची गरज असते का, त्यातुन काय साध्य होते ?

कधी कधी क्या फ़र्क पडता है अशी भावना ठेवली तर टोकाचा विसंवाद टाळता येतो. त्यासाठी एकमेकांना हवे तेच , आपल्याला अगदीच न पटणारे करायची गरज नसते पण थोडे flexible राहावे. म्हणजे तासनतास मंत्र , पूजा , कर्मकांडे करू नयेत पण २ मिनिटात लावता येणारा दिवा कोणाला तरी बरे वाटावे म्हणून लावावा. सत्य्नारायणाच्या पूजेला गेलोच तर यजमानांना बरे वाटावे म्हणून तीर्थ घ्यावे, नाकारू नये. मंदिरात गेलोच तर दुकानातून मंदिरात सतत गोल गोल फिरणारे फुले , ओटीचे सामान घेण्यापेक्षा अहं न बाळगता एक नमस्कार करावा , देवाला नसेल तर may be निसर्गाला , सृष्टीला .
आपण भलेही देव मानत नाही पण या सगळ्याने आपला काहीहि फायदा नुकसान होणार नाहीये. तुमच्या मनात जे आहे ते असतेच ते अश्या वेळेसच मुद्दाम बाहेर येऊ द्यायची काय गरज आहे, त्याने आपण जो देव मानतो त्याच्या भावना दुखावणार ना? मी म्हणते ते अंतिम सत्य असे म्हणल्याने समोरचा काही लगेच मतपरिवर्तन करणार नाही. आणि जरी हे त्याच्यापर्यंत पोहोच्वाय्चेच असेल तरी त्यासाठी मंदिर हि जागा बरोबर नाही जिथे त्याच्या भावना / श्रद्धा गुंतल्या आहेत. नास्तिक असो व आस्तिक तो बदलायचे चान्सेस फार कमी असतात
देव / एक शक्ती मानण्यात गैर नाही पण त्याच्या , देव , पुजा ,कर्मकांडे , बुवाबाजी , धर्म या सगळ्यांच्या आहारी जाऊ नये. जे काय असेल ते आपल्या घरात पाळावे, अति तासनतास चालणार्या लोकांना तिष्ठत ठेवणाऱ्या पूजा टाळाव्यात. आपल्या आस्तिक किंवा नास्तिक ते ने लोकांना त्रास होऊ नये.

देवापेक्क्षा मला धर्म भयावह वाटतो , देव मनात / घरात ठेवला नाही तर धर्म आपल्याला एकमेकांवर वार करायला रस्त्यावर आणतो हे आपण पाहतो आहेच .

प्रेत यात्रेत (जी शहरांमधून हल्ली दुर्मिळ होत चालली आहे) जो तो ओळखिचा-अनोळखी त्या प्रेताला मनोभावे नमस्कार करताना दिसतो. मला तेही पटत नाही, करावेसे वाटत नाही. पण अशा प्रसंगी कोणाच्या घरी जाण्याची वेळ आली तर, प्रसंग दु:खाचा असतो तिथे वादविवादाचा गदारोळ नको म्हणून, अगदीच नाईलाज झाला तरंच, मी नमस्कार करतो. पण मनाला पटत नाही.

श्राद्ध-पक्ष ह्यावरही माझा विश्वास नाही, मी करत नाही. माणूस जिवंत असताना त्याला सर्वतोपरी प्रेम द्यावे, वृद्धांची सेवा करावी, दु:खी करू नये. पण एकदा प्राणज्योत मालवल्यावर ते एक बंद पडलेले मशीन असते त्याची सन्मानाने विल्हेवाट लावावी एव्हढाच विचार असतो. म्हणजे अजिबात भावना नसतात का? तर तसे नाही. भावना जरूर असतात. पण आता तो देवाघरी गेला आहे म्हणून त्याला नमस्कार करावा असे वाटत नाही. मृत्यूपश्चात आत्मा देवाघरी जातो ही संकल्पनाच पटत नाही.

आता तर देहदान, अवयवदान असे पुढारलेले विचार समाज मनांत रुजत आहेत. आपल्या देहदानाने डॉक्टरी शिकणार्‍या विद्यार्थ्यांना, एका पूर्ण पोषण झालेल्या, देहातील अवयव अभ्यासता येतात. बेवारस प्रेतांमध्ये, जे सर्वसाधारणपणे फुटपाथ वरील, कुपोषित असे असतात तेथे अवयव बरेचसे बाधित असतात. (असे ऐकले आहे).

अवयवदानाने आपल्या मृत्यूपश्चात ७ जणांना आपण 'जीवनदान' देऊ शकतो. आंधळ्यांबद्दल आपण आयुष्यभर सहानुभूती व्यक्त करतो पण त्यांना त्या अवस्थेतून बाहेर काढण्यासाठी मेल्यावरही, प्रयत्न करीत नाही, नेत्रदान करीत नाही, जे आपल्याला सहज शक्य असते. मेल्यानंतर आपल्या अवयवांचा आपल्याला कांहीच उपयोग नसतो. पण हेच जर अवयवदान केले तर ७ जणांना आपण 'जीवनदान' करीत असतो. विचार करा, ज्याने जन्मभर अंधारच 'पाहिला' आहे त्याला नेत्रदानाने ही सृष्टी, त्याच्या बायका मुलांचे चेहरे, त्याच्या आईवडिलांना पाहता येते. एव्हढी अनमोल संपत्ती आपण आगीत जाळून टाकतो आणि दोन अंधांना, किडणीची गरज असणार्‍यांना, हृदय निकामी होत चाललेल्या रुग्णाला, विविध गरजवंतांना वंचित ठेवतो. काय उपयोग आयुष्यभर देव-देव करण्याचा, लाडू खावा की नाही ह्यावर वाद घालण्याचा. प्रत्येकात इश्वराचा अंश असतो तो ओळखा आणि देवालयाची पायरीही न चढता ईशसेवा करा.

लेख चांगला आहे. हु्श्श , सुट्टि काढुन प्रतिक्रिया वाचायला हव्यात.

वालावरकरसेठ, लेखातील अनुभव आवडला. आपल्यासारखं देव ही संकल्पना नाकारणार्‍याचं धैर्य सर्वांना येवो.
बाकी, बिका म्हणाले तसे प्रतिक्रिया संयमित आल्या. धन्स मिपाकर. चर्चा वाद संयमाने चालु राहीला पाहिजे.

-दिलीप बिरुटे
(यनावालांचा विद्यार्थी)

खरे तर, हात जोडून केलेला भारतीय नमस्कार = पाश्च्यात्य हस्तांदोलन = कमरेत वाकून केलेल जपानी स्वागत = इत्यादी आहे. या सगळ्या औपचारीक स्वागताच्या / शिष्टाचाराच्या प्रथा आहेत... मनात काहीही भाव असले तरी उपचार म्हणून त्या कराव्या असा संकेत आहे... न केल्यास तो अशिष्टाचार समजला जातो.

भारतात नमस्कार करायला शरम / ताठा वाटणारे कित्येक लोक पाश्च्यांत्यांशी हस्तांदोलन करणे किंवा जपानी माणसाबरोबर कमरेत वाकणे याला सुधारीत/सांस्कृतिक व्यवहार (मॉडर्न/सोशल एटिकेट्स) म्हणताना थकत नाहीत हे पाहिले आहे ! :)

सद्या टीव्हीवर बर्‍याचदा पाश्च्यात्य देशात भारताच्या पंतप्रधानांचे स्वागत नमस्कार करून केले जाते... म्हणजे पाश्च्यात्य लोक नमोंच्या प्रभावाने अविकसित होत आहेत असे म्हणावे काय ? =)) =))

यनावाला जी
आपले तर्कक्रिडा विषयावरचे किमान काही धागे तरी द्यावेत.
मजा येइल
मिपाकरांना एक नविन मेजवानी मिळेल.
धन्यवाद

लोकहो,

मला एक प्रश्न पडला आहे. कोणी निराकरण केल्यास बरं पडेल. बशीतल्या काही लोकांनी यनावालांना देवाचा मान राखून प्रसाद घ्यायचा आग्रह केला होता. त्यापैकी काही जणांच्या मनात यनावालांचे भले होवो असा विचार नक्की असणार. हा प्रसाद खाऊन यनावालांच्या मनात निश्चित पालट घडेल अशी आशा त्यांनी बाळगली होती. नेमका असाच आशावाद यनावाला यांनी लेखाच्या समारोपात केला आहे. तर या दोन आशावादांत काही फरक आहे का? हाच तो प्रश्न.

जर या दोहोंत फरक नसेल तर यनावालांना देखील आस्तिकच झाले, नाहीका?

आ.न.,
-गा.पै.

देव ही निव्वळ कल्पना आहे तरीही नास्तिक नेहेमी एकटा पडतो. तुमच्या लेखाचं शीर्षकच पाहा :

सहप्रवासी: बावीस आस्तिक -एक नास्तिक

तस्मात, नास्तिकानं इतरांना त्याचे विचार पटवून देण्याचा कधीही प्रयत्न करू नये. त्यातून मनःस्तापाशिवाय काहीही
हाती लागत नाही. अर्थात, हा तुमचाही अनुभव असेल.

" देव ही कल्पना आहे त्यामुळे तो विषय माझा जीवनातून संपला आहे. तुमच्या देवावरच्या श्रद्धेला माझी हरकत नाही. तद्वत तुम्ही देखिल मला देवाच्या कोणत्याही प्रकरणात ओढू नका"

असं अत्यंत हसतमुखानं जाहीर केलं की आपण मोकळे आणि कुणाला कमी लेखण्याचा प्रश्न येत नाही. आयुष्य एकदम सुखाचं होतं.

कुणालाही काहीही पटवून देण्याच्या भानगडीत पडू नका! फक्त मनस्ताप होतो. वर खूप लोकांनी हेच सांगितले आहे आणि मी सुद्धा याच पालन करण्याचा प्रयत्न करतोय.

सकाळी ट्रेन मधून जाताना मुंब्रा स्टेशन येण्याआधी खाडीमध्ये निर्माल्य टाकण्यासाठी स्पर्धा लागते. माझा नेहमीचा सहप्रवासी हेच करतो. त्याला कितीवेळा सांगून पाहिलं कि बाबा रे, एखाद्या झाडामध्ये टाक, या पाण्यात किती घाण आहे. पण छे, ऐकल तर शप्पथ!

शेवटी न राहवून त्याला हे पण सांगितलं कि आपण कामावर जाण्याची वेळ आणि मुंब्र्यातील रहिवाश्यांची प्रातर्विधी उरकण्याची वेळ एकच आहे. हा सगळा मालमसाला याच खाडीत येतो आणि तू तुझ्या देवांचे हारतुरे त्याच पाण्यात टाकतोस, याची तुला काहीच शरम नाही का वाटत? त्या दिवसापुरती त्याला उपरती झाली. पण थोड्याच दिवसात परत हा गाडीच्या दारात हातात निर्माल्याची पिशवी घेऊन उभा.

लोकहो,

इथे विचारलेल्या प्रश्नाचं उत्तर कोणाकडे आहे का? यनावालांना आस्तिक का म्हणू नये? जर नास्तिकांनी ठाम दावा केला की देव नाही, तर आस्तिक लोकं त्याच्या उलट म्हणणार. अशा परिस्थितीत नास्तिक अस्तिपक्षी होतात आणि आस्तिक नास्तिपक्षी होतात. म्हणजे युक्तिवाद तेच राहणार ना? केवळ भूमिकांची आदलाबदल होईल.

तर मग आस्तिक आणि नास्तिक यांच्यात गुणात्मक भेद काय आहे? यनावालांनी लिहिलंय तो रीतीभेद आहे. २२ प्रवासी एका प्रकारे मुद्दा मांडतात तर यनावाला वेगळ्या प्रकारे मुद्दा मांडतात इतकाच फरक आहे ना? आस्तिकच्या विरुद्धार्थी संज्ञा नास्तिक नसून अज्ञेय असायला पाहिजे.

आ.न.,
-गा.पै.

मला यनावालांचे लेख वाचले की मॅट स्लिक याचा नास्तिकांचे वर्गिकरण करणारा What is atheism? हा लेख आठवतो.

त्यात त्याने नास्तिकांचे कट्टर नास्तिक, अज्ञेयवादी, सौम्य नास्तिक आणि लष्करी नास्तिक असे वर्गिकरण केले आहे. लष्करी नास्तिकांबद्दल तो म्हणतो,

Finally, there is a group of atheists that I call militant atheists. They are, fortunately, few in number. They are usually highly insulting and profoundly terse in their comments to theists and particularly Christians. I’ve encountered a few of them, and they are vile, rude, and highly condescending. Their language is full of insults, profanity, and blasphemies. Basically, no meaningful conversation can be held with them.

या अवतरणातील फक्त एक शब्द बदलला की ते यनावालांना तंतोतंत लागू होते. नाही का?

धाग्याचे काश्मीर होतय! ;)
हे देवाचा प्रसाद न घेणे वाचून मला माझ्या ओळखीतल्या काही मुस्लिम आणी ख्रिश्चन लोकांची आठवण झाली. प्रसाद वाटायला कुणी आले, आरतीला बोलवायला आले की हे लोक पळून जातात. त्यांना भीती वाटते, की गणपतीचा प्रसाद खाल्ला तर ते 'बाटतील.' :) :ड
बाकी चालूद्या...

यना तुम्ही त्यांची धार्मीक झिंग उतरवली म्हणून ते चिडले.
तुमचा बुध्दिप्रामाण्यवाद चांगला आहे,विनम्रता आहे तरीही त्यांना पटले नाही.
हि पिढी आता बदलू शकत नाही.आशा पुढील पिढी कडून आहेत

एक मुलगा बापाला प्रश्न करतो..

मुलगा: - बाबा मला शाळेत शिकवतात की माणूस अगोदर आदिमानव होता. हे खरे आहे काय ?

बाप: - हो बेटा ,पूर्वी माणसे आदिमानव होते.

मुलगा: -मग ते अंगावर कपड़े का घालत नसत.?

बाप: - नाही बाळ ,माणसांच्या जीवनात हळु -हळु प्रगती झाली. माणसाला थोडे थोडे कळु लागले तेंव्हा तो अगोदर झाडाच्या पानांचे कपड़े घालू लागला मग त्याला जसे जसे कळु लागले तसे तो सूधारत गेला व अनेक शोध लावत गेला. आत्ता जेव्हढे काय आपण पहातो, वापरतो, ते सगळ माणसांनीच निर्माण केले आहे.

मुलगा: - बाबा मग देव अगोदर होते की माणसे .?

बाबा: - बाळा देव आगोदर होते. देवानेच सृष्टि निर्माण केलीये..

मुलगा: - मग बाबा असे कसे काय हो. त्या देवांच्या फोटोत तर कपड़े , दागिने ,त्रिशूल, सोने ,भाले ,गदा, पैसे, लाडू ,मोदक असे अनेक काय -काय दिसते.? त्या वेळेस दागिने तयार करायला सोनार होता का ? कपड्यांच्या मिल होत्या का ? कपड़े शिवायला टेलर होता का ?
भले ,त्रिशूल ,गधे ,तलवारी बनवणारे कारीगर होते काय ?
लाडू मोदक बनवनारे हलवाई होते कां ?

बाप:- मूर्खा सारखे प्रश्न विचारू नकोस, गप्प बस !
अरे बाळा, ते देव होते. ते काहीही करू शकतात..

मुलगा: - मग आता देव कुठे आहेत बाबा ?

बाप: - अरे देव आपल्याच आजुबाजूला आहेत.

मुलगा:- काय ? देव आहे इथे ?

बाप: - हो बाळा.

मुलगा: - मग त्यांना सांगा ना वाघा-हरिणाच्या कातड्याऐवजी प्रगत कपडे घालायला... त्रिशूल भाले गदा तलवारीला आता कोणी भिक घालत नाही, बाबा त्यांना सांगा ना रायफल मशीनगन आणि ऑटोमबॉम्ब जवळ बाळगायला.. (जे सृष्टीचे निर्माते आहेत किंवा ज्यांच्या शापवाणीत एवढी ताकत आहे त्यांना गदा तलवारीची काय गरज बाबा? ते तर दयाळू आणि क्षमाशील आहेत ना..?!!)
अजून एक बाबा, त्यांना सांगा ना आपल्या देशातला भ्रष्टाचार मिटवायला, शेतकर्यांच्या समस्या सोडवायला , त्यांची आत्महत्या थांबवायला, 2 वर्षाच्या लहान मुली पासुन 60 वर्षाच्या बाई पर्यंत बलात्कार रोज होतायत. ते थांबवायला. तसेच देवालयातच् कोट्यावधी रुपये साठलेत, ते लोककल्याणा करिता द्यायची बुद्धि त्या मंदिर प्रशासनाला द्यायला सांगा ना बाबा...

बाबा: - बाळा मी तुला हात जोड्तो, बस्स कर तूझे प्रश्न. मलाच अजुन कळले नाही. तर मी तूला काय उत्तर देऊ.? मला लहानपणापासून जसा देव दाखविला जसा धर्म शिकविला तसाच मी पूजत आणि पाळत आलोय.. मला तुझे हे सगळे कळते रे.. पण सगळं पाळावं लागतं बाबा.. पटत नसलं तरी गप्प बसावं लागतं..

मुलगा: -- म्हणजे तुम्ही आजपर्यंत तुमच्या बुद्धिचा आणि धैर्याचा वापरच केला नाही. पण बाबा मी तसे करणार नाही. सत्य-असत्य जाणुनच पूढे जाणार. व मला एक खात्री तर पक्की आहे. - या सृष्टीचा निर्माता जसा असेल ते असेल, पण सगळे धर्म आज शिकवताहेत तसा तर तो बिलकुल नाहीये...

हे ऐकुंन बापाची मान खाली गेली व मुलाची नजर चुकवू लागले.

****
आज कमी प्रमाणात असेल, पण कधी ना कधी पुढील पिढीतील मुले असे प्रश्न तुम्हांला नक्की विचारतील हे लक्षात ठेवा.. मग तेंव्हा मान खाली घालण्यापेक्षा आत्ताच चुक सुधारुन घ्या.
सगळे करताहेत म्हणून करू नका, कार्यकारण पटले तरच कोणतीही गोष्ट करा.. स्वतःला प्रश्न विचारा..
पुढची विज्ञाननिष्ठ पिढी ही देशासाठी तयार करा.. देवासाठी नको

आस्तिकाना मनाप्रमाणे जगायचा हक्क आहे तसा नास्तिकाना देखिल आहे. फक्त शम्भरात ३ नास्तिक आहेत म्हणुन त्याना त्यान्च्या मनाप्रमाणे जगु न देणे ही झुन्डशाहि झाली.
माझ्यामते नास्तीक हा बुद्धीप्रामाण्यवादी असतो, त्याच्या बुद्धीला न पटणार्या गोष्टीना तो तर्काच्या चाचणीवर ठरवतो.
लाडु खावा कि न खावा हा ज्याचा त्याचा प्रश्न आहे, पण तो खाल्ला नाही म्हणुन बस बिघडली हा तर्क कोणत्या चाचणीवर योग्य ठरतो.
प्रत्येक घटनेसाठी काहितरी कारण असते बरोबर आहे, पण ते बहुमताला हवे तेच असते अस नाही...
विज्ञानाला सगळे कळाले आहे अस कोण म्हणते.. पण ते समजुन घ्यायची ईच्छा असणे म्हणजे नास्तिक.

एक जुना किस्सा असाच आहे यनावालांसारखा.

एकाने मला त्याच्या वडीलांचा किस्सा सांगितला. म्हणे त्याचे वडील फार कर्मठ नास्तिक होते. मिलमधे सत्यनारायणाची पूजा केली त्याचा प्रसाद खाल्ला नाही. मग मिल बंद पडली. वैगेरे वैगेरे. (नंतर ते कर्मठ नास्तिक सिद्धहस्त योगी वैगेरे झाले, त्यांचे नकळत संचार होऊन घरात आपोआप लाडूपुर्‍यांच्या राशी तयार व्हायच्या म्हणे)

ही कहानी मी माझ्या आईला सांगितली तर ती म्हणाली बघ श्रद्धा नाही ठेवली की असा त्रास होतो. मी म्हटलं अरे पण ज्या हजार लोकांनी प्रसाद खाल्ला त्यांची श्रद्धा मील बंद पडण्यापासून वाचवू शकली नाय ते..? त्यावर आई बोलली, एकामुळे सगळ्यांना त्रास होतो. तीच्याशी वाद घालण्यात अर्थ नाही हे कळले. मग मी त्या दिवसापासून आईशी आस्तिक-नास्तिक वाद घालायचा बंद केला. घरात पुजा असेल तर आयोजनात, आरत्या, स्तोत्रे म्हणण्यात सर्वात पुढे असतो, येणार्‍या-जाणार्‍यांशी मस्त गप्पा मारत प्रसाद वाटप करतो. लोकांना एकत्र करण्याचे निमित्त म्हणुन ह्या कर्मकांडांकडे बघतो. नवस करणारे इतर प्रयत्नही करत आहेत हेही दिसत असते, देवांवर विश्वास असणारे, पाप-पुण्याच्या गप्पा करणारे अंतर्बाह्य कसे आहेत हेही दिसत असते. मी हे सगळे येन्जॉय करत असतो. अनेक जादूटोण्याच्या कांडांमधेही सहभागी झालोय. बरेच प्रयोग जवळून बघितलेत. अंगात येणारे, नाटक करणारे, मानसिक त्रास/रोग वैगेरे असलेले खूप बघितले. देवदेवकीची झिंग कशी चढते हेही बघितले. ह्या सार्‍यांच्यात राहून जे शिकायला, अनुभवायला मिळाले ते यनावालांसारखे फटकून राहून कधीच मिळाले नसते.

आमच्या नाशिकच्या घरी आम्ही कुठलेही विधी, देवदेवक, पुजा-विधी करत नाही. साधी अगरबत्ती-धूपही नाही. सगळे जुन्या घरी अकोल्यात. आईवडील करतात तेवढंच. माझ्या पिढीपासून सगळं बंद होईल. मी देवळात जात नाही, प्रसाद मिळाला तर कुणाला उपदेश न देता मटकावून मोकळा होतो. देणगी देणे स्वभावात नाही. दानपेटी सर्वात तिरस्कृत वस्तू आहे. कुणा स्नेह्याच्या घरी पुजेबिजेचे आमंत्रण असेल तर बिनघोर जाऊन नमस्कार करून येतो. लोकसंग्रह टिकवणे, माणसं टिकवणे महत्त्वाचे, त्यामुळे त्यांच्या धार्मिक भावनाही जपणे आवश्यक (जर आपल्या अंगाला तोशीस देणार्‍या नसतील तरच, अन्यथा मी उपलब्ध नसतो त्यादिवशी गावात ;-) ) आहे असे वाटते.

वर कुणीतरी सतीप्रथेस भावनेसाठी विरोध करू नये का? असे विचारले आहे. अगदी इतकी वाईट स्थिती असेल तर समाजसुधारक व्हायलाच लागतं पण शक्य तिथे विरोध न करता पुढारी बनून मार्ग वळवावा लागतो. विरोध केला की युद्ध सुरू होतं. आपल्याच माणसांशी काय युद्ध करायचं. त्यांच्यात सामील होऊन त्यांना बदलणे वेळखाऊ आहे पण आहे परिणामकारक. कारण काही समस्यांच्या समाधानाच्या शोधात देवाकडे जाणारा त्यांचा मार्ग कधी कधी आपण विज्ञानाकडे, डोळसपणाकडे वळवू शकतो. त्यासाठी त्यांच्या सोबत राहणे, विश्वासास पात्र असणे आवश्यक आहे. 'ते-विरूद्ध-आम्ही' असा सामना उपयोगी नाही.

आस्तिक : देव आहे रे.
नास्तिक : असेल तुज्या मनात(शांतपणे)
.
.
नास्तिक : देव नाही रे.
आस्तिक : **********************
*****(खोचक भीतीयुक्त टोमणे)**
**************
******(विस्फारलेले डोळे अन् मनातून
शिव्या देणे)*****************
******** (वाळीत टाकल्यासारखे
करणे)*********

,
,
,
वरील गोष्टीवरून आस्तिक आणि नास्तिक यांच्या बुद्धीतील फरक हा जाणवतोच.अर्थात मोजकेच अपवाद.

एवढं सगळं वाचुन मला एक नक्की कळालं की यनावालांविषयी फारच खतरनाक मतं आहेत लोकांची!! म्हणुन गोल फिरुन नास्तिकांविषयी कमालीच्या टोकाची मतं येत असावीत काय?!!

असो.. फायनली ज्यांना देव मानायचाय त्यांनी माना.. नाही मानायचा त्यांना तसं करु द्यावं.. (जे अत्यंत अवघड आहे असं दिसतंय..)

बरं ते सगळं जौ द्या! हे वाचा.. मस्त गोष्ट आहे.

सौजन्य - माननीय सासं स्रुजाताई कॅनडावाले!

http://www.galactanet.com/oneoff/theegg_mod.html

The Egg

By: Andy Weir

You were on your way home when you died.

It was a car accident. Nothing particularly remarkable, but fatal nonetheless. You left behind a wife and two children. It was a painless death. The EMTs tried their best to save you, but to no avail. Your body was so utterly shattered you were better off, trust me.

And that’s when you met me.

“What… what happened?” You asked. “Where am I?”

“You died,” I said, matter-of-factly. No point in mincing words.

“There was a… a truck and it was skidding…”

“Yup,” I said.

“I… I died?”

“Yup. But don’t feel bad about it. Everyone dies,” I said.

You looked around. There was nothingness. Just you and me. “What is this place?” You asked. “Is this the afterlife?”

“More or less,” I said.

“Are you god?” You asked.

“Yup,” I replied. “I’m God.”

“My kids… my wife,” you said.

“What about them?”

“Will they be all right?”

“That’s what I like to see,” I said. “You just died and your main concern is for your family. That’s good stuff right there.”

You looked at me with fascination. To you, I didn’t look like God. I just looked like some man. Or possibly a woman. Some vague authority figure, maybe. More of a grammar school teacher than the almighty.

“Don’t worry,” I said. “They’ll be fine. Your kids will remember you as perfect in every way. They didn’t have time to grow contempt for you. Your wife will cry on the outside, but will be secretly relieved. To be fair, your marriage was falling apart. If it’s any consolation, she’ll feel very guilty for feeling relieved.”

“Oh,” you said. “So what happens now? Do I go to heaven or hell or something?”

“Neither,” I said. “You’ll be reincarnated.”

“Ah,” you said. “So the Hindus were right,”

“All religions are right in their own way,” I said. “Walk with me.”

You followed along as we strode through the void. “Where are we going?”

“Nowhere in particular,” I said. “It’s just nice to walk while we talk.”

“So what’s the point, then?” You asked. “When I get reborn, I’ll just be a blank slate, right? A baby. So all my experiences and everything I did in this life won’t matter.”

“Not so!” I said. “You have within you all the knowledge and experiences of all your past lives. You just don’t remember them right now.”

I stopped walking and took you by the shoulders. “Your soul is more magnificent, beautiful, and gigantic than you can possibly imagine. A human mind can only contain a tiny fraction of what you are. It’s like sticking your finger in a glass of water to see if it’s hot or cold. You put a tiny part of yourself into the vessel, and when you bring it back out, you’ve gained all the experiences it had.

“You’ve been in a human for the last 48 years, so you haven’t stretched out yet and felt the rest of your immense consciousness. If we hung out here for long enough, you’d start remembering everything. But there’s no point to doing that between each life.”

“How many times have I been reincarnated, then?”

“Oh lots. Lots and lots. An in to lots of different lives.” I said. “This time around, you’ll be a Chinese peasant girl in 540 AD.”

“Wait, what?” You stammered. “You’re sending me back in time?”

“Well, I guess technically. Time, as you know it, only exists in your universe. Things are different where I come from.”

“Where you come from?” You said.

“Oh sure,” I explained “I come from somewhere. Somewhere else. And there are others like me. I know you’ll want to know what it’s like there, but honestly you wouldn’t understand.”

“Oh,” you said, a little let down. “But wait. If I get reincarnated to other places in time, I could have interacted with myself at some point.”

“Sure. Happens all the time. And with both lives only aware of their own lifespan you don’t even know it’s happening.”

“So what’s the point of it all?”

“Seriously?” I asked. “Seriously? You’re asking me for the meaning of life? Isn’t that a little stereotypical?”

“Well it’s a reasonable question,” you persisted.

I looked you in the eye. “The meaning of life, the reason I made this whole universe, is for you to mature.”

“You mean mankind? You want us to mature?”

“No, just you. I made this whole universe for you. With each new life you grow and mature and become a larger and greater intellect.”

“Just me? What about everyone else?”

“There is no one else,” I said. “In this universe, there’s just you and me.”

You stared blankly at me. “But all the people on earth…”

“All you. Different incarnations of you.”

“Wait. I’m everyone!?”

“Now you’re getting it,” I said, with a congratulatory slap on the back.

“I’m every human being who ever lived?”

“Or who will ever live, yes.”

“I’m Abraham Lincoln?”

“And you’re John Wilkes Booth, too,” I added.

“I’m Hitler?” You said, appalled.

“And you’re the millions he killed.”

“I’m Jesus?”

“And you’re everyone who followed him.”

You fell silent.

“Every time you victimized someone,” I said, “you were victimizing yourself. Every act of kindness you’ve done, you’ve done to yourself. Every happy and sad moment ever experienced by any human was, or will be, experienced by you.”

You thought for a long time.

“Why?” You asked me. “Why do all this?”

“Because someday, you will become like me. Because that’s what you are. You’re one of my kind. You’re my child.”

“Whoa,” you said, incredulous. “You mean I’m a god?”

“No. Not yet. You’re a fetus. You’re still growing. Once you’ve lived every human life throughout all time, you will have grown enough to be born.”

“So the whole universe,” you said, “it’s just…”

“An egg.” I answered. “Now it’s time for you to move on to your next life.”

And I sent you on your way.

काय मग शेवटी आपल्याला कोण व्हायचयं? अस्तिक नास्तिक की अज्ञेयवादी?
डोंट वरी आपल्याला गरजे प्रमाणे या गटातून त्या गटात जायची मुभा आहे. आता पक्ष बदलला तर तुम्हाला त्या त्या गटातील बुजुर्ग गद्दार म्हण्णार नाहीत पण 'कच्च मडकं' म्हणतील.
या चर्चेतील सर्वांनी एक पुस्त्क जरुर वाचावे
विवेकवाद विज्ञान आणि श्रद्धा- मे.पुं.रेगे
प्रकाशक-लोकवाङ्मय गृह
विशेषतः त्या पुस्तकातील विभाग तिसरा
मी अस्तिक का आहे?
परंपरागत श्राद्ध
देवाशी भांडण
धार्मिक श्रद्धा आणि ईश्वराचे अस्तित्व

खूपच जबरदस्त चर्चा. माहितीपूर्ण, लालित्यपूर्ण आणि अनेक संयत प्रतिसादांनी भरलेली.
म्हणूनच विकीवर जायच्या आधी आजकाल मिपावर येऊन जातो. लोकांनी इतकी जब्राट चर्चा केलेली असते की वा!
आणि विषयही किती नाविन्यपूर्ण! भलेही बहुतांश मंडळी वयात येताना किंवा फारफार तर गद्धेपंचविशीपर्यंत असले विषय गांभीर्याने घेत असतील, पण इथे तसं नाही.
ब्रावो!

यनावाला यांचे लेख वाचले आहेत आणि ते आवडतातही. ते एका धारिष्ट्यवान पण कमकुवत गटाची बाजू हिरिरीने मांडत असतात. दोन्ही गट हे सबळ पुराव्याअभावी कोर्टात भांडताहेत ह्याचा भास प्रतिसादांतून होत असतो. आस्तिकांकडे जसा देव आहेच ह्याचा काही पुरावा नाही तसाच तो नाहीच ह्याचा सबळ पुरावा नास्तिकांकडेही नाही. नास्तिकांचा problem असा आहे की देव ही संकल्पना प्रथम मांडली गेल्याने त्यांचे(म्हणजे नास्तिकांचे) मूळ आपोआप त्याच्या नकारात (negation) मध्ये रुजलेले आहे, अर्थातच त्यामुळे जेवढ्या संधी त्यांना मिळतील तेवढ्या वापरून त्यांनी त्यांचा मुद्दा मांडणे सहाजिकच आहे, आणि आस्तिक वेळोवेळी त्यांना तशा संधी उपलब्ध करून देतातही त्यांच्या वर्तनातून.

पुन्हा देवाच्या असण्या नसण्याचा पुरावा हा व्यक्तीसापेक्ष बदलत असल्याने गुर्‍हाळ अधिकच चर्वणशील होते.
माझा एक मित्र त्याची लहान (३ महिन्याची) मुलगी गेल्याने नव-नास्तिक झालेला आहे. देव्हारा लाथेने तोडणे, देव कपड्यात गुंडाळून माळ्यावर फेकून देणे हे ही करून झाले आहे. अजून एक मित्र त्याचे अजिबात न चालणारे दुकान कुणाच्यातरी "उपायाने" भरभरून चालू लागल्याने अगदी नव-आस्तिक झाला आहे. हे नव-आस्तिक अगदी नव्या नवरीप्रमाणे लाजत-मुरडत सगळी कर्म-कांडे चोखपणे करत असतात, सारासारविवेक बाजूला ठेवून! आणि नव-नास्तिक मित्र देवाचे नाव जरी निघाले तरी शिवीगाळ करतो!
अज्ञाताला देवत्व देण्याच्या आपल्या पूर्वजांच्या सोयिस्करपणाला कर्मकांडाचे अवडंबर चढवून त्याचा धर्म बनवण्याचे कार्य काही चतुर व्यक्तींनी पूर्वी केले आहेच, तसेच आता नास्तिकपणाच्य प्रामाण्यवादाचेही होऊ पहात आहे...प्रसादाचा लाडू न खाणे, सर्व आस्तिकांना नास्तिक करून सोडण्याच्या ध्येयापासून स्वतःला ढळू न देणे इ. इ. कर्मकांड लागू होते आहे हळूहळू ;)
(देव नसणे आणि देव असणे ह्या दोन स्वतंत्र belief systems आहेत असे मान्य करूनही देवाची "गरज" कमी होऊ लागली आहे/झाली आहे हे इथे नमूद करावेच लागेल.)
स्वतंत्र विश्वास प्रणाली असणे हे झाले एक मत. काही काही लोकांमध्ये (अर्थातच नास्तिक) देवाचे स्थान विज्ञानाला मिळाले असल्याचेही दिसते. विज्ञानही अपरिपूर्णच आहे हे विसरून सर्वच्या सर्व उत्तरे विज्ञानाने आज न उद्या मिळतीलच असा जो विश्वास आहे त्याचे मूळही श्रद्धेतच आहे असे वाटते. वास्तविक विज्ञानायेवढे कुणी खचितच चुकले असेल. विज्ञान आपली चूक मान्य करते आणि सुधारणा करते हे अत्यंत महत्वाचे असले तरी ते चुकते हे ही महत्वाचे आहेच. दोन्हीकडे न्यूनत्व अजूनतरी नाकारता येत नाही. ईश्वर ही संकल्पना सर्वसमवेशक असल्याने ती बदलण्याची गरज फार कमी भासली असावी, विज्ञानाला अधिकवेळा ह्याला सामोरे जावे लागले असेल.

देव असण्या-नसण्याबद्दल ठाम मत असण्याने, धागा उत्तरोत्तर प्रतिसादांची चढती भाजणी गाठतो याखेरीज त्याची काही साध्ये आहेत असे सध्या दिसत नाही
वैराग्य वैराग्य म्हणतात ते हेच काय?? ;)

परवा वेरूळला गेलो असताना २२ क्रमांकाच्या गुहेत असलेल्या एका गणेशशिल्पावर चढून एका युरोपिअन माणसाला फोटो काढायचा होता, गाइड नाही म्हणाल्यावर, This is not a temple, you allowed me inside with shoes on...I know Indian Gods.. असे त्याचे argument होते. तेव्हा, you are allowed to wear shoes in here because the ground here is unkempt and shoes will save you from small rocks and other things that might hurt your feet; It certainly doesn't give you the permission to mock/insult our religious imagery!! असे सांगताना नास्तिकपणा आड आला नाही हे मात्र खरे!

मला कोणी नास्तिक आणि अज्ञेयवादी यातला फरक सांगेल काय?

असा लेख आधीच प्रकाशित झालेला असल्यास त्याचा दुवा दिला तरी चालेल. किमान नास्तिक आणि अज्ञेयवादी या शब्दांचे इंग्रजीतले समानार्थी शब्द कळले तर गूगल करून वाचता येईल.

आस्तिकांकडे जसा देव आहेच ह्याचा काही पुरावा नाही तसाच तो नाहीच ह्याचा सबळ पुरावा नास्तिकांकडेही नाही

एखादी गोष्ट नसल्याचा पुरावा कसा देता येईल? हे व्यक्तीच्या असण्याबद्दल पुरावा देता येईल. पण तोही भक्कम नाही तर केवळ तर्काने. उदा: जर एखादी व्यक्ती एका वेळेस वेळेस दुसर्‍या ठिकाणी हजर असेल तर ती व्यक्ती त्याच वेळेस तिसर्‍या ठिकाणी हजर असण्याची शक्यता शून्यवत मानली जाते.
मात्र एखाद्या जागी कधीच वीज पडली नाही असा पुरावा कसा देता येईल? तेच देवाच्या बाबतीत. जी गोष्ट आस्तित्वातच नाही ती गोष्ट नसल्याचा पुरावा कसा देता येईल?

400

खूप चांगली चर्चा चालू आहे.

आस्तिक आणि नास्तिक .. दोन्ही बाजूची मते अनेकांनी सुसंगतपणे मांडली आहेत ( काही अपवाद वगळता )

प्रसाद खायला नकार दिल्याने, गाडी बंद पडली ह्यावर मत चाचणी घेउ हवेतर...
१. हो बंद पडली.
२. नाही असे होउ शकत नाही
३. माहित नाही.

या धाग्यावरचे प्रतिसाद १००९ च्या पुढे जाऊन, धनावडेचे रेकॉर्ड तोडेल, असा विश्वास वाटतो.

अतिशय सुंदर आणी मार्मिक लिखाण. आपले विचार तंतोतंत जुळतात यनावालाजी.

पूर्णपणे नास्तिक असलेला
(अभिजीत)