गेले ते दिन गेले...!!

सेम टू सेम आमच्याकडेही थोड्याफार फरकाने असेच अनुभव होते. आमच्या सार्वजनिक गणेशोत्सवाच्या मंडळात आम्हीही असे शीन करायचो जाम मजा यायची. आम्ही एकदा डायनासॉर केला होता कामट्या आणि पोत्याला काळ रंग देऊन डोळ्याला लाल लाईट लावले असा आमचा शीन फेमस झाला होता. त्याच वर्षी समुद्रात शिंपले उघडते आणि बाप्पाचे दर्शन होते अशा टाईपचा तो शीन होता. मंडपाच्या वरच्या बाजूला एक दोर टाकून पडद्यामागे बसलेला दोर ओढायचा की शिंपले उघड्ले जायचे. पावसाचे दिवस होते. शीनाचा कार्यक्रम आवरला आणि रात्री पावसामुळे ज्या बल्ली (खांबावर) वर लोड होता ती बल्ली तुटली. आणि वरच्या पत्र्यासहीत आमचं मंडळ आडवं झाला. आमच्या सार्वजनिक मंडळाचा बाप्पा जागेवर आडवा झाला. बाप्पावर ओझं पडून बाप्पाचा एक हात बाजूला. दुस-या दिवशी समोरच्या बाजूने पडदा टाकून बाप्पा दर्शन बंद केले. दुसरा दिवस बाप्पाला उभं करण्यात आणि हात जोडण्यात गेला.. जसं काहीच घडलं नाही इतक्या संयमाने. सायंकाळपर्यंत बाप्पा व्यवस्थित बसले. आणि आम्ही पुन्हा नव्या जोमाने.... सायंकाळी शिंपले उघड-झापचा शीन नव्या उत्साहाने सुरु केला. 'गेले ते दिन गेले'

-दिलीप बिरुटे

मस्त लिहिलं आहेस! एकेक अपघात वाचून हसून लोळतेय! लै भारी!! त्याच बरोबर शेवटच्या वाक्यांनी चटकाही लावला. सगळंच चुकत गेलंय. आणि सुधारणं हाताबाहेर आहे हेही उमजतंय.

पण सगळ चुकायला सुरवात झाली ती ही आमच्याच काळात!

मस्तच किस्से गं एकेक! लहानपणचे दिवस अगदी नजरेसमोर उभे केलेस.

झकास लेख आणि आठवणी.

छान झालाय लेख ! पूर्वीच्या गणेशॉत्सवाची लज्जत आता राहीली नाही ! अश्याच एका गणेशोत्सवात नारायण पेठेत लक्ष्मी हॉल (?) मध्ये ऐकलेली यशवंत देवांची मैफल ( शब्द प्रधान गायकी ) अजून कानातून जात नाही ( साल बहुधा १९८६ असावे ) त्यादिवशी त्यानी केळीचे सुकले बाग असं काही म्ह्ट्ल की यंव रे यंव !तस पुन्हा जन्मात ऐकायला मिळालं नाही . आजही मैफिली होत असतीलच पण ती मजा नाही !

आजही आठ्वल तरी जाणवत ते; आमच्याच सारखे निरागस असणारे तरुण! लाजरे! भावनावश होणारे! तारुण्याच्या ओढीला आदराचा लगाम घालणारे तरुण! सुंदर दिसणार्‍या मुलीला चोरुन पहाणारे तरुण! गल्लोगल्लीच्या तालमित संध्याकाळी जोर बैठका घालायची खुमखुमी असणारे, कॉलेज करुन लवकरात लवकर चार पैसे कमवावे अशी धारणा असणारे, त्या जाणीवेखाली चिरडुन निघणारे तरुण! चुकुन कुठे घरातल्या व्यक्तींबरोबर दिसल की खुदकन हसणारे...त्यावेळी अगदी वेगळ्या ग्रहावरचे पण आज मनापासुन उमजणारे तरुण! काय चुकलं? कुठे चुकलं? देव जाणे! पण सगळ चुकायला सुरवात झाली ती ही आमच्याच काळात!

मस्त शेवट.

लेख अगडबंब आवल्डा!!!
इथे प्रतिसादात अजून काहीतरी लिहावं म्हणून गेले पंधरा मिनीट तसाच बसलोय, पण काहीच सुचत नाहीये :(

(कधीकाळी)
न्यु कॉलेज, शिवाजी पेठ
मन्द्या

मस्तच लेख! "चेकाळ" हा शब्दपण अगदीच आवडला :)

खरेच, मला माझ्या जोगेश्वरी मधल्या चाळीतले दिवस आठवले, ती मज्जा आता खरच नाही, तल्लीन होऊन केलेली आरती नाही, घोळक्याने जमुन गणपती पाहणे नाही……खरेच गेले ते दिवस, राहिल्या त्या आठवणी.

खरेच, मला माझ्या जोगेश्वरी मधल्या चाळीतले दिवस आठवले, ती मज्जा आता खरच नाही, तल्लीन होऊन केलेली आरती नाही, घोळक्याने जमुन गणपती पाहणे नाही……खरेच गेले ते दिवस, राहिल्या त्या आठवणी.

अगदी सगळं चित्र डोळ्यासमोर उभं राहिलं.
आणि ती वणकुद्र्यांच्या माडीवरून रात्रभर जागून पाहिलेली महाद्वारची विसर्जन मिरवणूक आठवली बघ अपर्णा.
असली मिरवणूक अख्ख्या भारतात नसेल कुठे. मग, लायटिंगसहित अन देखाव्यांसहित विसर्जन .मिरवणूक पाहिलीय का कुणी ?
बाकी गणपती बघता बघता लायनी लावून लायनी मारणारे लोक्स एकदम सह्ही हं !

सुंदर लेख !

जब्बरा!!!
आपण कोल्हापुरी लोक ग्रेटच ;)

लेख बरंच मागे घेऊन गेला वाचता वाचता. आमच्याकडे गणपतीचे वेध लागत ते आमच्या आईची मोदकासाठीच्या पीठीची लगबग सुरु झाली की!! म्हणजे बाजारातून नीट शोधून तांदूळ आणून, ते धुवून वाळवेपर्यंत अगदी सगळे सोपस्कार चालायचे. त्यात आईची सुगरण म्हणून ख्याती चाळीतल्या महिला वर्तुळात, त्यामुळे त्यातली एखादी तरी 'वैनी, जरा ते उकडीचं परत एकदा सांगता काय?' असं विचारायला यायची. चतुर्थीचा दिवस उजाडला की वडील आंघोळ वैगरे आटपून नारळ खवायला बसत आणि आई तिची कामं उरकून आधी उकड आणि मग सारण. सुरुवातीला आमची बरीच लुडबूड चालत असे. त्या लुडबूडीतूनच हळूहळू थोडंफार जमू लागलं. त्यात आमच्या घरी विटाळ पाळला जाई. गणपतीच्या दिवसात असं काही झालं की स्वयंपाक वडलांच्या ताब्यात, नेहमी स्वयंपाक करणारी आई तीन्-चार दिवस काही काम न करता फक्त सूचना द्यायची तेव्हा गंमत वाटत असे. हळूहळू आम्हाला जसं थोडंफार स्वयंपाकाचं जमतंय असं वाटलं तसं असं काही झालं की आई लांब उभी राहून सूचना करायची आणि आम्ही तसंतसं करत जायचं.

चाळीत गणपती एकच, मुंब्र्यांच्या घरी!! त्यांच्याकडे गणपती यायच्या दिवशी छान नाजूक पावलं दारापासून ते गणपतीच्या मखरापर्यंत चुन्याने रेखत. मला नेहमी प्रश्न पडत असे ह्यांच्या घरात कोणी लहान बाळ नाही, मग ही लहान पावलं उमटवतात तरी कशी?? जात्याच चौकस, त्यामुळे एकदा त्या आजींना विचारलं की हे कसं करता. त्यांनी अगदी कौतुकानं सगळं सांगितलं. आणखी एक मजा म्हणजे त्यांच्याकडे एक घुंगराची काठी होती, ती फक्त आणि फक्त गणपतीच्या दिवसातच बाहेर दिसे. आरतीला गेलं की ती काठी पटकवण्यासाठी चढाओढ लागे. मग अगदी तासभर आरती.

हळूहळू कॉलेजात वैगरे गर्क झालो, मुंब्रे आज्जींच्या घरी गणपतीत नेहमी आरतीला जायचो ते दोनदा, एकदा आणि हळूहळू बंद झालो. बदलापूरात आलो तसा सगळाच संपर्क तुटला. इथे मात्र नव्या मित्रमंडळीत जुनीच मजा नव्याने सुरु झाली.

तेच मोदक, सारणासाठी नारळ खवायला अजूनही वडलांचून अडतं,उकडीला मात्र भाऊ किंवा मी असतो. लांबून सूचना देणारी आई जरा जास्तच लांब गेलीये. आता गणपतीचे निदान पहिले तीन दिवस तरी याच्या त्याच्याकडे जाण्यासाठी राखून ठेवलेले असतात. वर्षभर नाही भेटलो तरी या दिवसांत भेट होते.

थोडक्यात काय तर माणसं बदलली तरी गणपतीच्या दिवसातली मजा तीच असते !! :)

खरंच ग, गेले ते दिन गेले..
तुझ्या लेखाने सगळ्या आठवणी ताज्या झाल्या.
स्वाती

लेख मस्त नॉस्टॅल्जिक. पण

काय चुकलं? कुठे चुकलं? देव जाणे! पण सगळ चुकायला सुरवात झाली ती ही आमच्याच काळात!

हे आपलं काय? बळंच? नक्की कशाला उद्देशून आहे हे समजलं तर बरं होईल नैतर व्हेग सरसकट आक्षेप आहे असे वाटेल. धागाकर्त्रीला तसे म्हणायचे नसावे अशी अपेक्षा.

मस्त.. आवडलं.

शिवाजी चौकातला २५ फुटी गणपती म्हणजे माझ्यासाठी 'शहरातलं आकर्षण' होतं.
उत्सवात शिवाजी पेठेतल्या नंग्या तलवारी पण पाहील्यात.. ;)
अन महाद्वार रोडला गणपती पहायला लै मज्ज्जा यायची.

मस्त लिहिलय अपर्णा! सगळं आठवलं. मी शाळेत असताना पुण्यात गणपती पहायला येण्याचं बरंच आकर्षण लोकांना असावं. दरवर्षी कोणी ना कोणी लाम्बचे पाहुणे असायचे. आपापल्या घरचे ५ दिवसांचे गणपती आणि गौरी आटोपून पुण्यात यायला जमायचं बरेच जणांना. तेंव्हाचे देखावे वगैरे आठवले.

आमच्या लहानपणी गणेशोत्सवाचे स्वरुप बरे होते, मिरवणूका मात्र असह्य झाल्या होत्या.
पण गणेशोत्सवातल्या स्पर्धा आणि त्यात मिळणार्‍या बक्षिसांची आठवण झाली.
कॉलेज संपल्यानन्तर कुठे बक्षीस वगरै मिळालंच नाहिये! :(

नॉस्टॅल्जिक, बरंचसं पटणारं, थोडंसं न पटणारं अ‍ॅज युज्वल आपातै स्पेशल चटकदार लेखन....!

९० च्या आगंमागं शहरात नि ९१-९२ नंतर गावांमध्ये आलेलं 'केबल'च्या छत्र्यांचं खेळणं भारतीय मनाला विलक्षण आकर्षित करुन गेलं. केबल मुळं नवनवीन उपग्रह वाहिन्या आल्या नि नंतर बेवॉच, बोल्ड ब्युटीफुल सारख्या मालिका सुरु झाल्या. घराघरात मालिका त्याही वेगवेगळ्या.
अजून आठवतं सोमवारी सकाळी शाळेत रविवारी संध्याकाळी दूरदर्शनवर बघितला मराठी सिनेमा हा चर्चेचा विषय होता. त्यात एकसंधपणा होता कारण प्रत्येकाकडं एकच चॅनल नि एकच चित्रपट. त्यात निरागसपणा शिल्लक होता.
नंतर हळूहळू आलेलं मोबाईलचं पेव नि मग सहजसाध्य इंटरनेट. खरंच बदलाचा वेग प्रचंड आहेच.
मात्र....
अपर्णा मागच्या पिढीत जायला लागलीये हे देखील तितकंच खरंय. ;)
आम्ही आहोतच मागून. होय पुढं :)

नॉस्टॅल्जिक, बरंचसं पटणारं, थोडंसं न पटणारं अ‍ॅज युज्वल आपातै स्पेशल चटकदार लेखन....!

९० च्या आगंमागं शहरात नि ९१-९२ नंतर गावांमध्ये आलेलं 'केबल'च्या छत्र्यांचं खेळणं भारतीय मनाला विलक्षण आकर्षित करुन गेलं. केबल मुळं नवनवीन उपग्रह वाहिन्या आल्या नि नंतर बेवॉच, बोल्ड ब्युटीफुल सारख्या मालिका सुरु झाल्या. घराघरात मालिका त्याही वेगवेगळ्या.
अजून आठवतं सोमवारी सकाळी शाळेत रविवारी संध्याकाळी दूरदर्शनवर बघितला मराठी सिनेमा हा चर्चेचा विषय होता. त्यात एकसंधपणा होता कारण प्रत्येकाकडं एकच चॅनल नि एकच चित्रपट. त्यात निरागसपणा शिल्लक होता.
नंतर हळूहळू आलेलं मोबाईलचं पेव नि मग सहजसाध्य इंटरनेट. खरंच बदलाचा वेग प्रचंड आहेच.
मात्र....
अपर्णा मागच्या पिढीत जायला लागलीये हे देखील तितकंच खरंय. ;)
आम्ही आहोतच मागून. होय पुढं :)

होतच आलंय हे; होतच राहणार...
गेले ते दिवस. हेच खरं.

मस्त... कोल्हापूरात आम्ही सुध्दा १ ~ २ वाजेपर्यंत देखावे पाहात फिरायचो.
राजारामपुरी १३ व्या गल्ली पासून सुरवात करून व्हिनस कॉरनर, शाहुपुरी, बिंदू चौकातून शेवटी २१ फूटी..

भारत २००८ साली श्रिलंका दौर्‍यावर असतांनाची एक मॅर, राजारामपूरीत तास भर उभे राहून पाहिलेली अन मॅच जिंकल्यानंतर प्रचंड धुमाकूळ घातलेला..

सगळ्या आठवणी ताज्या केल्या अपर्णा तै.. :)

@शिशुपालाचे धड मुंडक्याला लालभडक रक्त घेउन उभे. अन जमिनीवर रक्ताच्या थारोळ्यात शिशुपालाचे शिर! जीभ बाहेर काढुन! त्याचे डोळे अजुन जीवंत! पण झाल काय? त्या जीवंत डोळ्यांना दिसल्या दोन तरुण मुली. अन त्यात ही त्यातली एकजण ते लकाकलेले डोळे पाहुन भुवया उंचावतेय! आता मरणप्राय वेदना होताना कुणी मुली पाहील का? हे मुंडक पहात होत. मी नजरेला नजर मिळवली अन त्या मुंडक्याला हसु फुटल. आता मुंडक हसतय म्हंटल्यावर मला पा. पा. नि. म्हणतात ना? तस काहीसं. एकुण सिनचा पार बट्ट्याबोळ झाला राव! >>>

अतिशय उत्तम लेख. आणि शेवट लेखाला एक वेगळेच वळण लाउन गेला. ही चुकण्याची सुरुवात आमच्याच काळात झाली हे पटतय एकदम. एकदाच फक्त मैत्रिणींबरोबर गणपतीच्या मिरवणुकीला गेलो होतो. त्यानंतर कानाला खडा. जायचे तर मित्रांबरोबर नाहितर केबलवर मिरवणुक बघायची. महिलावर्गाबरोबर जाउन नसती रिस्क आणि रिस्पोन्सिबिलिटी नकोच.

अजूनही आठवतात ते कोकणात येणारे चाकरमानी, चकचकीत चपला, चकचकीत ड्रेस घालून मिरवणारे...मुंबईहून येताना प्रसादाला वेगवेगळे प्रकार आणणारे.. हेवा वाटायचा! तिथे ते काय काम करत असतील, कशा परिस्थितीत राहात असतील तरी इकडे मात्र मुंबैवाले भाव खाऊन जायचे!

सुंदर लेखन... भावनांशी पूर्णपणे सहमत.
मला अजुन आठवतय... महाभारत या मालिकेच्या पहिल्या भागच्या दिवशी {2 October 1988} आमच्या घरी कलर टिव्ही आणला होता,चाळीतली आजुबाजुच्या घरातली सगळी लोक आमच्या घरात जमा झाली होती. :)छतावरचा टिव्हीचा अँटेना नीट करणे आणि त्याचा नीट सिग्नल पकडण फार मोठ्ठ काम असे.