राष्ट्रपिता

काय टाईमपास चाललाय? संविधानात जरी अशा पदव्या द्यायची तरतूद नसली तरी लोकांनी कोणाला अशा पदव्या देऊ नये असा कोणताही कायदा सांगत नाही.गांधीजीना राष्ट्रपिता म्हणावेसे वाटत असेल तर जरूर म्हणा आणि तसे वाटत नसेल तर म्हणू नका.त्यावर एवढा गदारोळ कशाकरता?

धागा व धागाकर्तीचे गोलगोल प्रतिसाद वाचून खात्री झाली की 'मी'पणाचा पाढा म्हणणारे सक्षम प्रतिस्पर्धी मिपावर (हाय रे दुर्दैवा) आहेत !

माझ्या माहितीनुसार, नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांनी सर्वप्रथम 'राष्ट्रपिता' ही उपाधी महात्मा गांधींना १९४४ मध्ये सिंगापुर रेडियोवरील आपल्या भाषणात दिली. अहिंसात्मक मार्गाने स्वातंत्र्य मिळवण्यावर सुभाषबाबुंचा विश्वास नव्हता,पण गांधीजींबद्दल त्यांच्या मनात खूप आदर होता. तसेच सरोजिनी नायडू यांनीही १९४७ साली एका संमेलनात त्यांना ही उपाधी दिली होती.
ही पदवी असंवैधानिक असली तरी जेव्हा दिली गेली तेव्हा हे संविधान अस्तित्वात नव्हते.भारतातच नव्हे तर इतर देशांत ही गांधीजी "राष्ट्रपिता" म्हणून ओळखले जातात. ही उपाधी लादलेली आहे असे मुळीच वाटत नाही.

अशी उपाधी घटनासंमत असावी काय?

मिपाकरांस वेगळे सांगणे नलगे

गांधीजी तुम्ही राष्ट्रपिता मानता किंवा नाही तुमच्यावर असलेल्या/नसलेल्या संस्कारांचा प्रश्न आहे, पण सांविधानिक हक्कांच्या गोष्टी करणार्‍यांना बीबीसी सारख्या विदेशी (आणि मूलतः भारत-द्वेष्ट्या) वेबसाईटचा आधार घ्यावा लागला यातच सगळं आलं, नाही का?

कोणा एका लखनौच्या १० वर्षाच्या मुलीला प्रश्न पडतो "गांधीजी (जी म्हणू ना?) राष्ट्रपिता का?".. गुगल करणे, आईवडील/शिक्षकांना विचारणे, पुस्तके वाचणे सोडून ती थेट प्रश्न विचारते गृहमंत्रालयाला आर.टी.आय.खाली..
आर्.टी.आय. चा मूळ उद्देश्य काय तर सरकारी निर्णय्/प्रक्रिया यात पारदर्शकता असावी आणि कोणावर अन्यायकारक असु नये.. याची जाण त्या मुलीला नाही तर किमान पालकांना असायला हवी.. त्याच्याअभावामुळे आपल्या जिज्ञासेखातर ती प्रश्न विचारते.. गृहमंत्रालयदेखिल त्याला सरकारी खाक्यात/ भाषेत उत्तर देते.. उत्तरदेखिल असे की.. "आधार कार्ड नसले तर तुम्ही असंविधानिक" या टाईपचे.. या किरकोळ घटनेची बी.बी.सी. पासून सकाळपर्यंत सर्व वृत्तपत्र दखल घेतात.. "गांधींची राष्ट्रपिता पदवी असंविधानिक"..
आणि त्यापुढे मिपावर धागा.. प्रतिसाद.. गांधीजी नेहेरु पेरु शास्त्री कात्री.. कवितेचे रसग्रहण..
सुतावरुन स्वर्गचे याहून चांगले उदाहरण मिळणे कठीण आहे..
एक चित्रपट काढता येईल..

आता एकदा घटना वाचा.. त्यात बर्‍याच गोष्टी नसतीलच.. कारण ती घटना आहे.. विश्वकोष/विकीपिडीया/गुगल नाही. मग त्यात नसलेले सगळेच "असंविधानिक" .. मग किती गोष्टींची घटनेशी तुलना कराल!! आणखी खूप धागे काढायला वाव आहे..

नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांनी दुसर्‍या महायुद्धाच्या काळात म. गांधींना राष्ट्रपिता म्हणून प्रथम संबोधिले. राष्ट्रपिता‘ हे गुणविशेषण वापरताना सुभाषबाबूंच्या मनात राष्ट्र (Nation) या संज्ञेचा आधुनिक अर्थ होता. प्राचीन संस्कृत वा प्राकृत भारतीय भाषांमध्ये किंवा बंगाली, मराठी, हिंदी या अर्वाचीन भारतीय भाषांमध्येही इंग्रजीमधील ‘नेशन‘(Nation) या शब्दामधील सर्व छटांचा अर्थ तंतोतंत व्यक्त करणारा समानार्थी शब्द अस्तित्वात नाही.

ज्या भूप्रदेशात सार्वभौमत्वाचा दावा करणारी शेकडो राज्ये अस्तित्वात असतील, त्याचप्रमाणे प्रत्येक राज्याला आपापला स्वतंत्र राज्यप्रमुख व स्वतंत्र सेना असेल; त्या भूप्रदेशाला भौगोलिक सलगता, सांस्कृतिक एकता व मानवी सभ्यतेची समानता या कसोटीवर उतरूनही आधुनिक अर्थाने राष्ट्र म्हणता येणार नाही.

ज्या मानवसमूहाने विशिष्ट भूप्रदेशात वास्तव्य करताना आपली स्पष्टपणे वेगळी व स्वतंत्र राजकीय अस्मिता प्राप्त केलेली असेल आणि ज्यांनी राजकीय एकीकरणामधून अशी एकच केंद्रीय राजकीय सत्ता निर्माण केलेली असेल की, ज्या केंद्रीय सत्तेचा अंमल व हुकूम त्या संपूर्ण भूप्रदेशभर चालतो; त्या मानवसमूहाला व त्यांच्या भूप्रदेशाला ‘राष्ट्र‘ हे नामाभिमान प्राप्त होते. आधुनिक ‘राष्ट्र‘ या शब्दामागे हा अर्थ गृहीत आहे.

भारतीय इतिहासात राष्ट्राची ही संकल्पना अगदी नवीन होती. भूगोल, धार्मिक श्रद्धा वा सांस्कृतिक एकतेच्या आधारावर नव्हे, तर राजकीय ऐक्य व त्यातून भविष्यात साकार होणारे एकजिनसी राज्य या आधारावर भारतीय राष्ट्रवादाची बांधणी करण्यात आली. येथून पुढे भारतात एकमेकांशी संघर्ष करणार्‍या राज्यांचे अस्तित्व संपुष्टात येणार होते. पाचशेपेक्षा अधिक संख्येने अस्तित्वात असलेली राज्ये व त्यांचे राजे मिटवून एक राज्य निर्माण करण्याचे महान कार्य सरदार वल्लभभाई पटेलांनी पुरे केले. त्यामुळे राष्ट्र ही कल्पना वास्तवामध्ये रूपांतरित झाली आणि शासनव्यवस्था म्हणून लोकशाहीचा विचार केला गेला.

नेताजी सुभाषचंद्र बोस हे कोणी अडाणी गृहस्थ नव्हते. भारताच्या धाडसी, शूर सुपुत्रांपैकी ते एक होते. महात्मा गांधींना राष्ट्रपिता या गुणविशेषणाने संबोधण्यापूर्वी त्या शब्दाचा अर्थ त्यांना पूर्णांशाने ठाऊक होता. (पाहा ः नेताजी सुभाषचंद्र बोस, ब्लड बाथ, प्रथमावृत्ती- सिंगापूर, पुनर्मुद्रण- लाहोर, १९४७. नेताजींचे ६ जुलै १९४४ रोजी झालेले आझाद हिंद रेडिओवरील भाषण, पान ५५) नेताजी जाणून होते की, आधुनिक भारतीय राष्ट्राचे म. गांधी हे मूर्तिरूप आहेत.

म. गांधींनी आपल्या सत्याग्रहाच्या संघर्षतंत्राच्या माध्यमातून भारताच्या कानाकोपर्‍यात, सर्वदूर अशी राजकीय जागृती करून शस्त्रहीन, दडपलेल्या भारतीय जनतेला स्वातंत्र्यसंग्रामात समाविष्ट करून घेतले.

आजच्या भारताचे राष्ट्रपिता, महात्मा गांधी आणि फक्त महात्मा गांधी असू शकतात, हा इतिहासाचा दाखला आहे. याबाबत तिळमात्र शंका घेण्याचे कारण नाही आणि खळखळ करण्याचे तर बिलकुलच कारण नाही.

- मधु लिमये यांच्या "राष्ट्रपिता कोण?" या लेखातून.

थोडक्यात सांगायचं तर,
राष्ट्र : एकत्र नांदायची/ संकटं झेलायची/ लढायची इच्छा असलेल्या समाजांचा/लोकांचा समुह.
राष्ट्रपिता: राष्ट्रनिर्मीती घडवुन आणणारा.

भारत हे राष्ट्र नव्हतं. ते सर्वदुर पसरलेल्या स्वातंत्र्यचळवळीमुळे निर्माण झालं, प्रथमच लोकांना आपण एक आहोत, आपला शत्रु एक आहे आणि आपलं स्वत:च राज्य असावं असे ह्याच चळवळीमुळे वाटु लागलं. हि चळवळ भारतव्यापी केली ती गांधींनी (त्यांच्या संघटन कौशल्यामुळे, भारतीय मानसिकतेच्या जाणीवेमुळे), म्हणुन त्यांना राष्ट्रपिता म्हटले गेले.

उचललेस तू मीठ मुठभर, साम्राज्याचा खचला पाया....
ब्रिटिश साम्राज्याचा पाया ढासळणा-या या महात्म्यास कोटीकोटी प्रणाम

संविधानिक असो कि असंविधानिक
कुणाला पटो अथवा न पटो
कुणी म्हणो अथवा न म्हणो
मी मात्र गांधीजीनी राष्ट्रपिता म्हणणार ......

प्रत्येक कंपुचा असा एक काळ असतो. नवा कंपु आल्यावर त्यांना कोणी विचारत नाही.

राष्ट्रापेक्षा कोणी मोठ्ठा नाही + १००००००००००००००००

कोणत्याही नेत्यांचे मोठेपण हे त्याला मिळालेल्या उपाध्या नाही तर त्यांचे अनुयायी त्यांची विचारसरणी कितपत पाळतात व मानतात ह्यावर अवलंबून असते ,
कारण व्यक्ती महत्त्वाची नाही तर तिचे विचार महत्त्वाचे असतात.
गांधीच्या मृत्यू नंतर पुण्यात जी हिंसा झाली तिचे सूत्रधार पकडले न जाणे,
ह्यावरून त्याना मानणारे ह्यापुढे त्यांच्या नावाचा एक चलनी नाणे म्हणून वापर करणार व सत्ता उपभोगणार हे नक्की झाले.
आज भारतात हिंसा बेदम होते , गावाकडे चला ह्या संदेशाची अंमलबजावणी होत नाही ,
अश्यावेळी गांधी ह्यांची विचारसरणी जर बहुसंख्य भारतीय मानत नसतील
त्यांचा फाशीला विरोध होता तरीही आज जनतेच्या मागणीमुळे राष्ट्रपती ह्यांनी बलात्कार प्रकरणात फाशी ह्या शिक्षेचा अंतर्भाव केला.
गांधी ह्यांना धर्मावर आधारीत राष्ट्र ही संकल्पना मान्य नाही ,

गांधींना अपेक्षित दारूबंदी आपल्या देशात मोदींच्या गुजरात मध्ये शक्य आहे.
अश्यावेळी भारतात एखाद्या नेत्याला पदव्या देऊन व्यक्ती पूजेचे स्तोम उगाच कशाला माजवायचे,
गांधी माणूस म्हणून व्यक्तिशः थोर असेल एकवेळ मानू. पण त्यांचे अनुयायी व पहिल्या मंत्री मंडळातील अनेक नेते हे संधी साधू होते. पहिले सरकार स्थापन झाल्यावर गांधींना आपल्याच स्वदेशी लोकांच्या निर्णयाविरुद्ध उपोषण करावे लागले ही शोकांतिका आहे. आज कम्युनिस्ट किंवा संघ ह्यांची मत लोकांना आवडो किंवा नको त्यांच्या अनुयायांना आवडतात. व ते त्यांचे पालन करतात ,
गांधीच्या अनुयायांनी त्यांची अहिंसेचे मते त्यांच्या वधानंतर हिंसा करून धुळीस मिळवली ,ह्यावरून त्यांचे अनुयायी किंवा त्यांचा नावाचा वापर करणारे हे गांधी ह्या ब्र्यांड चा वापर करणार होते व त्यांनी तो आजतागायत केला आहे. त्यांच्या विचारांची अजून शोकांतिका अजून काय असावी.

आणि लोकशाही ची सर्वात मोठी शोकांतिका पुढे झाली
म्हणजे स्वतंत्र भारतात तो स्वतंत्र होण्यासाठी गांधी व क्रांतिकारक व अनेक हुतात्मे ह्यांचा सक्रिय सहभाग होता., हयात गांधींचा सहभाग मोठा व इतरांनाच कमी असा दुजाभाव करणे योग्य नाही ,
पण स्वतंत्र भारतात गांधी एक सामान्य नागरिक होते , व त्यांनी निवडून दिल्या, सरकारचा निर्णय त्यांना पटला नाही म्हणून त्यांनी उपोषण केले हा त्यांचा हक्क होता ,
सध्या अण्णा हजारे ह्यांनी लोकपाल साठी उपोषण केले ,
पण त्यावेळी दुर्दैव असे होते की
गांधीसाठी सर्व भारताने निवडून दिलेले सरकार झुकले व त्यांच्या मागण्या मान्य केल्या व त्या मान्य करतांना इतर गटांचे ,समूहाचे मत अजिबात घेतले नाही.
लोकशाही ची क्रूर चेष्टा म्हणजे एक माणूस सरकारला वेठीस धरू शकतो हे सार्या जगाला आपण दाखवून दिले ,
आज गांधी ह्यांचा वध झाला नसता तर पुढे मंत्री मंडळाचा प्रत्येक निर्णय त्यांना विचारून घ्यावा लागला असता. किंवा तो पुढे बदलावा लागला असता , हे कितपत योग्य आहे.
एक साधा मुद्दा गांधी ह्यांना धर्मावर आधारीत राष्ट्र ही संकल्पना मान्य नव्हते , हे त्यांचे वैयक्तिक मत होते. पण आपल्या सरकारने ते आपल्या परराष्ट्र धोरणाचा एक हिस्सा बनवून आपल्याच सोबत स्वतंत्र झालेल्या ज्यू राष्ट्राचे अस्तित्व नाकारले , ज्याची निर्मिती प्रगत राष्ट्रांच्या पाठिंब्याने झाली होती ,
जेव्हा नरसिंह राव ह्यांनी हे धोरण बदलून ज्यू राष्ट्रांची संबंध स्थापन केले तेव्हा पासून ते आजतागायत आपण व ज्यू राष्ट्र दहशतवाद , व्यापार , कृषी ह्या अनेक शेतात सहकार्य करत आहोत ,
जर्मनीत एकता हिटलर सर्व निर्णय घ्यायचा ,व भारतात असे सर्व निर्णय गांधी घ्यायला लागले , सरकारच्या विरुद्ध यशस्वी उपोषण करून त्यांनी हेच दाखवून दिले की तुमचा निर्णयावर माझा अंकुश असेल.
मुळात भारतीय जनतेला मिठाचा सत्याग्रह जेव्हा झाला तेव्हा त्यांची कारणे माहिती होती.
पण स्वतंत्र भारतात भारतीय नागरिकांना गांधी ह्यांनी देशाच्या सरकार विरुद्ध उपोषण का करत आहोत हे सांगून विश्वासात घेतले ,
त्यांच्या उपोषणाचे कारण व त्यांच्या मागण्या ह्यावर स्वतंत्र भारतातील समस्त नागरिकांचे त्यावेळी मत कोणी जाणून घेतले.

हिटलर ताकदीने आपले निर्णय जनतेवर लादायचा , तर गांधी स्वतंत्र भारतात उपोषणा द्वारे इमोशनल ब्लॅकमेल करून आपली मत आपल्या सरकारवर व पर्यायाने जनतेवर लादत होते.

पण नक्की कोणत्या कारणासाठी उपोषण केलं आणि सरकारने त्यांच्या नक्की कोणत्या मागण्या मान्य केल्या हे तुम्ही स्पष्ट केलं नाहीये..
असे म्हणतात की ५५ कोटी पाकिस्तान द्यावे अशी गांधीजी ह्यांची प्रमुख मागणी होती.
पण हा मुद्दा मी आधी लिहिला नाही , काही गांधी प्रेमी हा मुद्दा अमान्य करतात.
मुळात मला त्यांच्याकडून सविस्तररीत्या जाणून घ्यायला आवडले की गांधी ह्यांनी स्वतंत्र भारतात भारतीय सरकारच्या विरोधात नक्की कोणत्या कारणासाठी उपोषण केले.
आणि थत्ते तुम्ही काळजीवाहू भारतीय सरकार असे जरी म्हणाला तरी ह्या सरकार मध्ये गांधी ह्यांना आदर्श मानणारे नेहरू , पटेल थोडक्यात ९० हून जास्त टक्के मंत्री गांधी ह्यांना मानणारे व जाणणारे होते , गांधी ह्यांना कोणत्या गोष्टीला विरोध आहे हे माहिती असून त्यांनी एक निर्णय घेतला , आणि गांधीजी ह्यांना काही दिवस उपाशी
बसवले , थोडक्यात त्यांच्या हयातीत त्यांचे अनुयायी सत्ता स्पर्श झाल्यावर बिथरले ,
अश्या महान नेत्याचे विचार व त्यांचा जनतेवर प्रभाव सगळेच उद्बोधक आहे
नेहरू व पटेल ह्याच्यापेक्षा थत्ते त्यावेळी भारतीय पंतप्रधान असते तर गांधीजींना उपोषण करावे लागले नसते.

"माझ्या मते दोन देशांमध्ये एखादा करार होतो , तो जर एखादे राष्ट्र आपल्या देशाच्या हितासाठी तोडत असेल तर त्यात वावगे काय आहे ,"

+१

भारताने फाळणीच्या वेळी पाकिस्तानचे ५५ कोटी द्यायचा करार केला असेलही. पण पाकिस्तानने विश्वासघात करून काश्मिरमध्ये सैन्य घुसवून युद्ध सुरू केल्यानंतरसुद्धा भारताने तो करार पाळावा यासाठी उपोषण करून सरकारला वेठीस धरणे अयोग्य होते.

गेल्या महिन्यातच मालदीवने माले येथील विमानतळाच्या देखभालीचे भारताच्या जीमआर कंपनीला दिलेले कंत्राट रद्द केले. याचा निषेध म्हणून भारताने मालदीवला देण्यात येणारी ५० कोटी डॉलर्सची मदत थांबविली आहे. याबाबतीत "जशास तसे" हे योग्य धोरणच भारताने राबविले. १९९१ च्या इराक युद्धाच्या वेळी सुद्धा अमेरिकेने जॉर्डनची आर्थिक मदत थांबविली होती.

एखादा परका देश आपल्या देशाच्या हिताविरूद्ध धोरण राबवित असेल, तर त्या परक्या देशाशी सुरू असलेले करार सुरू ठेवणे हा भाबडेपणा आहे.

महात्मा गांधी ह्या विषयावर खुप चर्चा चालु आहे. माझे एकंदरीत इतिहास ह्या विषयवर फार वाचन नाही. महात्मा गांधी बद्दल तर फारसे काही नाहीच. पण तरीही माझे "ऐकीव" माहितीवरुन त्यांच्या बद्दल एक मत तयार झाले आहे.. जे फारसे चांगले नाही. त्याची कारणे खालील प्रमाणे असावीत..
१. मला अहिंसा पटते..ती दुसर्‍याला आपणहुन त्रास देऊ नये इतपत.. पण कुणी आपल्याला त्रास दिला तर त्याला अद्दल घडवावी ह्या मताची मी आहे. त्यामुळे एखाद्यानी आपल्याला मारले तर आपण दुसरा गाल पुढे करावा हे मला अजिबात पटत नाही. वर कुठे तरी वाचल्या प्रमाणे त्यांचा ह्या पद्धतीनी स्वातंत्र्य मिळवण्याचा मार्ग जास्त व्यापक असेलही.. पण तरीही आपण दुसर्‍यावर हल्ला करु नये म्हणुन शांततेनी आंदोलन करावं इतपत हेही समजु शकते.. पण (पुन्हा इथेच वाचल्या प्रमाणे) बलात्कार होत असेल तर ओठ आवळुन तो सहन करावा असं जर गांधी (इथे मी त्यांना महात्मा म्हणु शकत नाही..) तर त्यांच्यात आणि आसाराम बापुंमध्ये फरक तो काय? जे स्वतःला गांधी वादी म्हणतात ते त्यांच्या ह्या मताचे समर्थन करतात का?
२. नथुराम गोडसे ह्यांना त्यांचा पाठिंबा मिळतो ज्यांना म्.गांधी पटत नाहीत. "दुश्मन का दुश्मन.." हा न्याय आहे तिथे.. त्यामुळे काही प्रमाणात मलाही गोडसेंच वागणं पटत..
३. अजुन एक मोठा राग म.गांधी बद्दल असाही असु शकतो की, त्यांच्या पुधे सशस्त्र क्रांतीचे श्रेय अव्हेरले जाते. माझ्या मते (माझ्या तुट्पुंज्या माहितीनुसार) सशस्त्र क्रांती सुद्धा अत्यंत महत्वाची होती..

बाकी मला कशात फार रस नाही कारण त्यावर चर्चा करण्याची माझी लायकी नाही..
पण.. "बलात्कार होत असेल तर ओठ आवळुन तो सहन करावा" ह्या मता बद्दल गांधीप्रेमींचे नक्की मत काय?
(इथे आधी लिहिले असल्यास मला त्या प्रतिसादाची लिंक द्यावी.)

मनोहर माळगावकरांच्या एका इंग्रजी पुस्तकात मी असे वाचले होते की फाळणीनंतर पाकिस्तानमधील बरीच हिंदू कुटुंबे दिल्लीला आल्यानंतर सुरवातीला त्यांना दिल्लीत फुटपाथवर/तंबूत रहावे लागले. त्यांना काही काळातच दिल्लीतल्या कडाक्याच्या थंडीचा सामना करायला लागला. त्यामुळे, मुस्लिम सोडून गेलेल्या काही मोकळ्या मशिदीत या कुटुंबांची तात्पुरती सोय करण्याचा सरकारचा विचार होता. पण काही मुस्लिमांच्या आक्षेपामुळे त्या कुटुंबांना मशिदीत आश्रय देण्यास गांधीजींनी विरोध केला व त्यामुळे ही योजना बारगळली.

हे खरे की खोटे याची मला कल्पना नाही. परंतु माळगावकर या प्रसिद्ध लेखकाच्या पुस्तकात असे वाचल्याचे आठविते.

बाकी नथुराम आणि त्याच्या तथाकथित संघटना यांचे स्वातंत्र्य लढ्यातल योगदान काय हा विषय पण उप चर्चेला घ्यायला हरकत नाही

ज्या इंग्रजांनी भारतिय स्त्रियांना बाटवले, अत्याचार केले, भारतिय पुरुषांची सतत सालटि सोलली त्या हरामखोर इंग्रजांविरुध्द अजिबात हात उगारु नका/ प्रत्युत्तर देउ नका/ गप्पपणे मार खा, मरा अथवा दुसरा गाल पुढे करा पण कोणत्याही परिस्थितीत त्यांच्या हिंसेला हिंसेने न्हवे तर केवळ अहिंसेनेच उत्तर द्या त्यांनी काहिही केले तरी शांतच रहा अशी लांछ्चनास्पद व संतापदायक, षंडदायक अधर्मीक साद समस्त भारतियबांधवांना घातल्या बद्दल स्वातंत्र्यापुर्वीच गांधिजींचा का बरे खुन झाला नाही ?

काही तरी नवीन विषय काढा बॉ ;)

नाही तर जुने धागे उपसा आणि अभ्यास वाढवा. कंटाळा आला बॉ आता;)

तेच ते...

सकाळपासून रात्रीपर्यंत तेच ते ! तेच ते !!
माकडछाप दंतमंजन,
तोच चहा तेच रंजन
तीच गाणी तेच तराणे,
तेच मूर्ख तेच शहाणे
सकाळपासुन रात्रीपर्यंत
तेच ते तेच ते

खानावळीही बदलून पाहील्या
कारण जीभ बदलणं शक्य नव्हतं.
काकू पासून ताजमहाल,
सगळीकडे सारखेच हाल
नरम मसाला, गरम मसाला,
तोच तो भाजीपाला
तीच ती खवट चटणी,
तेच ते आंबट सार
सुख थोडे दु:ख फार

संसाराच्या वडावर स्वप्नांची वटवाघुळे
त्या स्वप्नाचे शिल्पकार,
कवि थोडे कवडे फार
पडद्यावरच्या भूतचेष्टा;
शिळा शोक, बुळा बोध
नऊ धगे एक रंग,
व्यभिचाराचे सारे ढंग
पुन्हा पुन्हा तेच भोग
आसक्तीचा तोच रोग
तेच ' मंदिर ' तीच ' मूर्ती '
तीच ' फुले ' तीच ' स्फुर्ती '
तेच ओठ तेच डोळे
तेच मुरके तेच चाळे
तोच पलंग तीच नारी
सतार नव्हे एकतारी

करीन म्हटले आत्महत्त्या
रोमिओची आत्महत्त्या
दधीचिची आत्महत्त्या
आत्महत्त्याही तीच ती
आत्मा ही तोच तो
हत्त्याही तीच ती
कारण, जीवनही तेच ते
आणि मरणही तेच ते

कवी - विंदा करंदीकर

जुन्या धाग्याच्या लिंक्स उसवल्या, एका दमात सगळं वाचून काढलं, बरं वाटलं. ह्या जुन्या धाग्यांना उसवण्यासाठी वहिदा,ऋषिकेश तसेच इतरांनी ते दुवे दिले म्हणूनच हे शक्य झालं. थत्ते, इंद्रा तसेच इतरांचे संदर्भपूर्ण पण संयत प्रतिसाद आवडले, चर्चेचा असा दर्जाच मिसळीला चव आणतो त्याचा प्रत्यय आला.

गांधींच्या उपोषणाची कारणे कोणती असे मी गांधीप्रेमी मिपाकरांना प्रश्न विचारला होता.
ह्यावर मला खरड वहीत ही खरड व कारण मिळाली.
शांततेसाठीच उपोषण होते यासाठी एक महत्त्वाचा पुरावा म्हणजे डॉ. राजेंद्रप्रसाद यांच्या अध्यक्षतेखाली १३० जणांची शांतता समिती नेमण्यात आली होती. १७ जानेवारी रोजी दिल्लीत त्यांची जाहिर सभा झाली. त्यात पुढील ७ अटी मान्य करण्यात आल्या
१. हिंदू मुस्लिम, शीख व इतर धर्मिय दिल्लीत भावाभावाप्रमाणे आणि सौहार्दाने राहण्याची हमी देत आहोत. दिल्लीतील मुसलमानांचे जीवन व मालमत्ता सुरक्षित राहील अशी प्रतिज्ञा करीत आहोत.
२. गेल्या वर्षी प्रमाणे ख्वाजा कुतुबुद्दीन मझचा उरूस होईल.
३. सब्जीमंडी, करोलबाग पहाडगंज व अन्य भागांत मुसलमानांना नेहमीप्रमाणे व्यवहार पार पाडता येतील
४. हिन्दुंनी व्यापलेल्या मशिदी मुसलमानांना परत केल्या जातील आणि दिल्लीत मुसलमानांना म्हणून ठेवलेला जो भाग मोकळा आहे त्याचा हिन्दु कब्जा करणार नाहीत.
५. जे दिल्लीतुन बाहेर गेलेले मुसलमान परत येऊ इच्छितात त्यांना हरकत असणार नाहि व त्यांना पूर्वीचे रोजगार करण्यास प्रतिबंध केला जाणार नाहि
६. हे सारे प्रयत्न वैयक्तीक रित्या करू. यात शासनाची अथवा लष्करची मदत घेतली जाणार नाहि.
७. महात्म्यानी आमच्यावर पूर्ण विश्वास ठेवावा व आपले उपोषण संपवावे आणि आम्हास नेतृत्त्व व मार्गदर्शन करावे.
त्यावर माझे मत मी असे व्यक्त केले ,

ज्या कारणासाठी उपोषण करण्यात आले असे येथे नमूद केले आहे , ते सर्व प्रथम दर्शनी मला थोतांड वाटते. ही कारणे खरी वाटत नाहीत.
मुळात ह्यात जी कारणे दिली आहेत , तिचा सरळ अर्थ असा होतो की हिंदू जनतेने भारतात मुस्लिम बांधवांची जप्त केलेली जमिनी , मालमत्ता किंवा मशिदी परत द्याव्या व त्यांना भारतात शांततेने जगू द्यावे
ही मागणी दंगलीच्या पार्श्वभूमीवर चूक की बरोबर हा मुद्दा सध्या विचारात घेतला नाही तरी ,
सामान्य भारतीय हिंदू जनतेकडून मुसलमान लोकांना भारतात निर्भयपणे राहण्यास हमी मिळावी असा त्याचा अर्थ होता.
आता ह्यावर समस्त हिंदू भारतीय जनता ज्यांची माथी भडकली आहेत , त्यांच्या वतीने स्वयंघोषित १३० जणांची शांतता कमिटी नेमली जाते ह्यात प्रसाद तमाम जनतेच्या वतीने शांततेची हमी देतात . हे किती हास्यापद आहे , मुळात आजच्या काळात ह्यावर कोणीतरी विश्वास ठेवेल का
उद्या पाकिस्तान १३० जणांची कमिटी नेमून पाकिस्तान मधील अल्प संख्यांक समुदायाची त्यांच्या सुरक्षित जगण्याची हमी तमाम मुस्लिम पाकिस्तानी जनतेच्या वतीने घेत असेल तर त्यावर विश्वास ठेवावा का

एखादे पुस्तक हा काही आधार होत ठरत नाही ,
मुळात प्रसाद ह्यांचे गांधी ह्यांनी आम्हाला मार्गदर्शन करावे हे म्हणणे म्हणजे मानभावी पणाचा कळस आहे,
मुळात हिंदूंचा मुस्लिम बांधवांच्या विषयी उद्रेक उफाळून येईल पर्यत गांधी मुस्लिम पुरस्कृत हिंसेवर तोडगा काढू शाळे नाही ,
त्याला उत्तर देणाऱ्या हिंदूला ते थांबवू शकले नाही ,
म्हणून जर समजा त्यांनी हिंदूनी शांतता राखावी व मुस्लिमांच्या मशिदी परत द्याव्या अश्या ७ मागण्या केल्या .
तर एकच प्रश्न असा उद्भवतो
प्रसाद व त्यांच्या १२९ सदस्यांना असे का वाटले गांधी ह्यांचे मार्गदर्शन भारतीय जनतेला विशेषतः हिंदू व शीख जनतेला उपयोगी ठरेल ,
कारण गांधी सुरवातीपासून हिंसेच्या विरुद्ध होते तरी पहिले मुसलमान व मग हिंदू , शीख ह्यांनी हिंसा केली ,

मुळात माझा सुरवातीपासून हा मुद्दा आहे की ५५ कोटी चा मुद्दा नाही ,
तर जनतेच्या भावनेचा कदर न करणे व काश्मीर वर हल्ला झाल्यावर त्यांनी भारतीय सैनिकांचे मनोबल वाढविण्याच्या दृष्टीने काहीही विशेष न करणे
व त्यांच्या मनात पाकिस्तानला ५५ कोटी देणे जे त्यावेळच्या सरकारसह जनतेला नामंजूर होते ,
ह्या गोष्टी त्यांना हटवादी , व जनता च सरकारला इमोशनल ब्लेक मेल करणारा
ठरवतात

लोकशाहीत एक नागरिक जनतेच्या भावांची कदर न करता आपल्या मागण्या सरकार कडून वदवून घेतो ,
अरे मुळात गांधी ह्यांचे उपोषण स्थगित करावे म्हणून ही १३० मंडळी दंगलीत होरपळलेल्या हिंदू व शीख बांधवांचे प्रतिनिधित्व करत होती का
खुद भारतात मुसलमानी हिंदूची हिंसा केली अगदी कुर्ल्यात व मुंबईत ,मुस्लिम बहुल भागात हिंदूची कत्तल झाली ह्यात माझ्या आजोबांचे मित्र मारल्या गेले ,
तेव्हा भारतात मुसलमानांनी शांतता राखावी अशी मागणी उपोषणात का बरे मांडली नाही
कदाचित मुसलमान आपल्या मागणीला वाटण्याच्या अक्षता लावतील अशी भीती वाटली असेल.
फाळणी नंतर भारतात राहण्याच्या निर्णय घेणाऱ्या मुस्लिम बांधवांचा मला आदर वाटतो ,
गांधींना पर्याय म्हणून त्यावेळी त्यांना मुस्लिम लीग चे छत्र लाभले ,
मुळात बोस व जीना एकेकाळी ज्या पक्षात होते त्या पक्षातून मुस्लिम दुरावण्यास
गांधी व त्यांचे अनुयायी जबाबदार आहेत.
मुळात धर्म व राजकारण अशी गल्लत खिलापत चळवळीला पाठिंबा देऊन गांधी ह्यांनी केली ,
नेताजी ह्यांनी आझाद हिंद सेनेतील इंग्रजांशी एकनिष्ठ मुस्लिम सैनिकांना देशासाठी लढण्यासाठी प्रवृत्त केले ह्यात नोंद घेण्यासारखी गोष्ट म्हणजे गांधी त्याच्या उमेदीच्या काळात सुद्धा भारतीय सैनिकांचे इंग्रजांच्या प्रती निष्ठा कमी करू शकले नव्हते ,
नेताजींनी मुस्लिम सैनिकांना देशाचा हवाला दिला धर्माचा नाही ,
आजच्या काळात सुद्धा त्यांचे विचार भारतात बाणवला जातात
मी प्रथम भारतीय मग धर्म येतो , तेथे गांधीच्या आश्रमात मुस्लिम फक्त अभक्ष्य भक्षण करतात म्हणून राहू शकत नव्हते अशी ही ह्या महात्म्यांची थोरवी ,

माझ्या प्रतिसादावर काही मिपाकर हमखास वापरतात ती क्लृप्ती वापरण्यास आली.
ती वापरण्यात आली
म्हणजे माझ्या प्रतिसादाचे काही निवडक वाक्ये हायलाईट करून त्यांच्याशी शब्दांचे खेळ करायचे.
त्याला उत्तर मी खरडवहीत न देता येथे ह्या धाग्यावर देतो , कारण हि चर्चा सुरु ह्या धाग्यामुळे झाली,

बाकी ठिक.. काही अधिकच्या माहितीवरून आपापले मत बनवावे - पडताळून पहावे इतकेच सांगणे होते. यानंतरही मतावर ठाम आहात असे दिसते. त्यामुळे मी प्रतिवाद करण्यात हशील नाही

फक्त दोनच गोष्टी

ते सर्व प्रथम दर्शनी मला थोतांड वाटते

हा पूर्वग्रह आहे असे म्हणावयास जागा आहे. तो टाळून बघता आले तर उत्तम. स्वतःच्या मताची प्रामाणिक चिकित्सा करताना काही काळापुरता तरी तो बाजुला ठेवला असावा अशी अपेक्षा करतो.

हे किती हास्यापद आहे , मुळात आजच्या काळात ह्यावर कोणीतरी विश्वास ठेवेल का

घटना ज्या काळात घडल्या आहेत त्या काळात हे शक्य होते. आताचे संदर्भ, आताची निती-अनितीच्या कल्पना/परिस्थिती याचा चष्मा त्या काळच्या जनतेला, नेत्यांना का लावावा?

असो. इथे आपली सहमती होणे कठीण आहे तेव्हा लेट्स् अ‍ॅग्री टु डिसअ‍ॅग्री

माझे मत

अधिक माहिती बद्द्ल म्हणत असाल तर मिपावर जेव्हा जेव्हा मी राजकारणावर किंवा आंतरराष्ट्रीय राजकारणावर मत व्यक्त करतो ते अनेकदा खरे ठरते म्हणजे भविष्यात मी आधी म्हटल्याप्रमाणे एखादी घटना घडते ज्याचा दाखला मी वृत्त पत्रातून आलेल्या बातमीची लिंक देऊन लगेच देतो. उदा मलाला हिचे पार नोबल साठी मानांकन होणे व त्यासाठी परकीय प्रसारमाध्यमांचा अट्टाहास हे जेव्हा भारतात व जगात तिच्या नावाचा जयघोष चालला होता तेव्हा मिपावर लिहिले होते ,

सांगण्याचा मुद्दा माझी मते वाचन व प्रत्यक्ष लोकांशी जे एखाद्या बातमीबाबत संबंधी असतात त्यांच्याशी बोलून बनवतो.
सिंधी व पंजाबी मित्र असल्याने दंगलीचा अनुभव प्रत्यक्ष ऐकला होता , स्वतः माझे आजोबा रेल्वेत कार्यरत असल्याने त्यावेळी त्यांना दिल्लीत निर्वासित शिबिरात काम करण्याचा योग आला , ते सरकारी चाकर होते , संघाशी संबंध नव्हता
मात्र एक सामान्य माणूस म्हणून त्यावेळी गांधी ह्यांनी आम्हाला आमच्या कुटुंबाला वार्‍यावर सोडले ही सार्वत्रिक भावना होती ,
मुळात जीना ह्यांनी आपला समुदाय अल्पसंख्यांक आहे हे माहित असून सुद्धा लढवय्ये पंजाबी , व शीख समुदायाचे हत्याकांड व बलात्कार सत्र सुरु केले ,
ह्यातून व्यापारी सिंधी सुद्धा सुटले नाही , मुळात त्यांची एवढी हिंमत का झाली ,आजच्या भाषेत त्यांनी ही रिस्क कशी घेतली ,
त्यांना अशी भीती का वाटली नाही की हिंदू प्रतिकार करतील
ह्याचे कारण जीना व मुस्लिम लीग ला पक्की खात्री होती , तेव्हा हिंदूचे प्रतिनिधित्व अहिंसावादी करत आहेत ,
आपली जमात गांधी ह्यांनी उपोषण केले म्हणून त्यांचे हृदयपरिवर्तन होऊन बलात्कार व हत्याकांड थांबवणार नाहीत किंवा गांधी व त्यांच्या अनुयायांनी कितीही शांततेची आर्जवे केली तर त्याला बळी पडणार नाहीत ,
आणि त्यांचे चाल यशस्वी झाली ,
जेव्हा हिंदुनी प्रतिकार सुरु केला तेव्हा माझे अनुयायी अहिंसेला तिलांजली देऊन
हिंसा करत आहेत हे पाहणे गांधी ह्यांच्या नशिबी आले ,
ह्या महात्म्याला त्याच्या हयातीत त्याच्या तत्त्वांची विचारांची पायमल्ली पहावी लागली.
व ही पाहणे सहन झाले नाही म्हणून पाकिस्तान ला मान्यता देण्यात आली
कारण जीना ह्यांच्या हिंसेला गांधी ह्यांच्याकडे उत्तर नव्हते,
राजकारणातून आपली पराभूत तत्वे स्वतः सोबत घेऊन खरे तर गांधी ह्यांनी तेव्हाच साबरमती येथे जाऊन आपला राजकीय सन्यास घेणे अभिप्रेत होते ,
स्वतंत्र भारतात त्यांना करण्याजोगे खूप होते ,
आंबेडकर करत होते त्या दलितांच्या उद्धाराचे कार्य ,आपल्या राजकीय गुरु गोखल्यांच्याच
शैक्षणिक संस्थांचे जाळे भारतातील गावात पसरवणे,
किंवा खेड्यात चला ह्या त्यांच्या सूत्रानुसार एखाद्या खेड्यात जाऊन ते स्वयंपूर्ण करणे व मग त्या धर्तीवर इतर खेडी विकसित करणे ,
ह्यासाठी उत्तर भारतातील अमेठी पेक्षा सुंदर पर्याय नव्हता ,
कारण गांधी नावाचे अनेक महात्मे अमेठीत निपजले पण मागाहून विकसित झालेल्या बारामती किंवा कणकवली सारखी प्रगती तेथे अजून होऊ शकली नाही ,
पण त्यांनी तसे केले नाही,
इतर मुस्लिम ,हिंदू संस्थानिक भारतात आपले संस्थान विलीन करत होते , मात्र निजामाला खास वागणूक का देण्यात आली ,
त्यांचे इंग्रजांशी चांगले संबंध असतील पण इंग्रज काय गांधी , नेहरू ह्यांचे जावई लागत होते का
एकवेळ नेहरूंचे आपण समजू शकतो , पण गांधी ह्यांना पाकिस्तान ची कल्पना मान्य नव्हती तर निजामाला स्वतंत्र का राहू दिले ,
ह्या विरुद्ध त्यांनी उपोषण का केले नाही , हैद्राबादी जनतेच्या भावना त्यांना समजल्या नाही ,

आपण येथे घटना ज्या काळात घडल्या आहेत त्या काळात हे शक्य होते. आताचे संदर्भ त्या काळच्या जनतेला, नेत्यांना का लावावेत?
असे लिहिले तेव्हा मला मौज वाटली.
त्यांचे काय आहे ,
मनुष्याचे मानसशास्त्र हे काळानुसार बदलत नाहीत ,
नीती अनीतीच्या कल्पना जरी बदलल्या तरी माणसाचे वागणे व वृत्ती तीच राहते ,
म्हणजे काय तर
त्या काळात सध्याच्या पाकिस्तानात व बांगलादेशात जो प्रकार झाला तीला दंगल असे म्हणतात ,ज्यात नरसंहार झाला ,
व आजच्या काळात गुजरात मध्ये जे झाले त्याला सुद्धा दंगल म्हणतात ज्यात नरसंहार झाला , काळ बदलला म्हणून दंगलीत जे घडते तेच घडले ,
थोडक्यात सांगायचे तर त्यावेळी व आज सुध्धा गांधी ह्यांना पाकिस्तान निर्मिती थांबणे शक्य झाले नाही किंबहुना भारताकडून आपल्याला ५५ कोटी येणे बाकी आहे ह्या पैशावर आपले राष्ट्र चालवणे अवलंबून आहे हे माहिती असून पाकिस्तानी सैन्य
काश्मीर मध्ये आगळीक करत, हे आपल्या देशाच्या दृष्टीने अत्यंत लाजिरवाणे आहे ,
आणि त्यांनी ही आगळीक का केली तर भारत सरकार प्रचंड आदर्शवादी असलेल्या नेत्याचे अनुयायी आहेत ,
कुठल्याही लोकशाही असलेल्या देशात एका व्यक्तीसाठी देशाची इभ्रत व सुरक्षा पणाला लावल्या गेली नाही ,
जी त्याकाळी हात जोडून प्रसाद ह्यांनी लावली.
कुठलाही नेता हा वर्तमानकाळात जे निर्णय घेतो त्यांचे भविष्यातील परिणाम हे त्याच्या जनतेची भविष्यातील पिढीला भोगावे लागतात त्यावरून त्या नेत्याचे मूल्यांकन होते.
गांधी हे महात्मा नव्हते तर स्वतःची मत , स्वतःची तत्त्वे , स्वतःचे विचार हे देशाच्या गळी मारणारे होते , त्याकाळात हिटलर ने जर्मन समाज कसा असावा त्यांचे काय आदर्श असावेत हे स्वतःच्या आत्मचरित्रात त्याने लिहून ठेवले ,
गांधींना सुद्धा तमाम भारतीय समाजाकडून हीच अपेक्षा होती.
मुळात एका व्यक्तीची मते ती कितीही चांगली असो पण संपूर्ण समाजाच्या माथी मारणे हे लोकशाही असलेल्या देशात नक्कीच चांगले नव्हते , असे प्रकार एकतर कम्युनिस्ट चीन मध्ये किंवा धर्मावर आधारीत इराण मध्ये होतात ,
देशाच्या दुर्दैवाने त्याकाळी गांधी व त्यांच्या राजकीय पक्षाला तुल्यबळ विरोधक नव्हते ,
किंबहुना त्यांचे राजकीय असे विशेष अस्तित्व नव्हते ,
म्हणूनच आपण म्हणून ती पूर्व दिशा असा गांधी व तत्कालीन सरकारचा ग्रह झाला व ह्यातून त्यांच्याकडून असे वर्तन घडले , कारण आपण घेऊ त्या निर्णयाला देशाची जनता झक मारून पाठिंबा देईल कारण त्यांना दुसरा वाली कोण आहे ,
हिंदू महासभेला मुस्लिम लीग सारखे राजकीय अस्तित्व निर्माण करता आले नाही ,
म्हणूनच गांधीचे फावले ,
पुढे त्यांचा वधाचे निमित्त सरकार व प्रसार माध्यम ताब्यात असणार्‍या तत्कालीन सरकार ने आपल्या विरोधकांना गोबेल नीतीमुळे जनतेत पुरते बदनाम केले व सत्ता आपल्या हातात ठेवली

जर गांधी ह्यांचा खून दंगलीत स्वकीय गमावलेल्या एका मुस्लिम तरूणाकडून
भावनेच्या भरात झाला असता तर काय झाले असते
अशी कल्पना डोक्यात आली. तर गांधीच्या अनुयायांनी त्यांची घरे सुद्धा जाळायला कमी केले नसते ,

भारतासारख्या देशात व्यक्ती पूजेचे स्तोम आहे. एखाद्या व्यक्तीला महात्मा ठरवले की त्यांच्यात दोष असे नव्हतेच , त्याने चुकीचे निर्णय घेतलेच नाही.
असे जर मानायचे ठरवले तर खेदाने
हे राम असेच म्हणावे लागेल.

गाम्धिनी निराळ्या दलित मतदार संघास विरोध करुन मोठे काम केले ..
नाहि तर आज ओबीसी निराळे मतदार संघ दिसले अस्ते का?

बाकी गांधी ना राष्ट्रपिता म्हणणे म्हणजे एक भंपक पणा आहे . आज गांधी राष्ट्रपिता ( अनधिकृत का होईना, पण आहे . भारत सरकार ने अधिकृत जाहीर केले नाही राष्ट्रपिता , म्हणून अनधिकृत च ) पुढच्या शतकात अजून कोणी होईल असाच एखादा राष्ट्रपिता. अजून २/३ शतकांनी तिसरा कोणी !! मला हिंदी सिनेमातील एक संवाद आठवतो . त्या मुलीला वाईट मार्गाला लावायचा प्रयत्न होत असतो. तिला कुस्करताना तो खलनायक म्हणतो - आजसे हर दिन तेरी शादी होगी . हर दिन नया दुल्हा .
तसाच हा प्रकार वाटतो .
बाकी जगात असा दुसर कोणता देश आहे का ज्याला असे पिता / माता आहेत ? बहुतेक नसावेत.
No one is bigger than this Country. If some one tries to project himself that way, he is enemy no 1 of the country.
बाकी गांधीना जी न लावल्यामुळे कोणची मने दुखावली असतील तर क्षमस्व . पण , सावरकर टिळक यांना का नाही बरे हा जी लावत कोन्ग्रेस् वाले आणि इतर लोक ?

>>पुढच्या शतकात अजून कोणी होईल असाच एखादा राष्ट्रपिता. अजून २/३ शतकांनी तिसरा कोणी !!
बरोबर. तसे होतच असते. होतच राहील. त्यात काही प्रॉब्लेम आहे असे वाटत नाही.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
मी हार्बर रेल्वे ने प्रवास करत होतो. मानखुर्द , गोवंडी .. दुपारची वेळ होती. दोन १५ / १६ वर्षाची टपोरी मुले बाजूला उभी होती. तिथलीच .. त्यांचा संवाद -

१ ला मुलगा - मुन्ना आजकाल तेरे घर में वो नया कोन आयेला है ?
२ रा - अरे वो समझले मेरा नया बाप हि है . अपना सब खर्चा पानी छुटता है . तो अपने को क्या करना है। कोई भी आये।
1 ला - लेकिन तेरा असली बाप ? और साला हर साल तेरे घर में नया नया आदमी दिखता है। मजे है तेरे माँ के .
2 रा - वो तो साला पता नहीं किधर गया। माँ भी जवान है . और साला फ़ोकट में किसीको देने से ये बेहतर है। सबसे बड़ी बात .. बोल मत किसिक्को .. शुरुवात में मैंने साला बहोत आवाज किया पहले बार . तो तब वो आदमी था . मेरे को बजुमे लेके गया। और एक गाँधी थमा दिया हातमे. साला ५०० रुपया .. बस्स मई खुश। माँ का भी काम होता है। घर का खर्च पानी चलता है। सबसे बड़ी बात अपने को हर महीने एक गाँधी। साला गाँधी है अगर साथ तो हर छे महीने में नया बाप .. अपने को क्या ?
2 रा - हॅ हॅ हॅ. ( इथे मला मिसळ पाव वरील त्या व्यक्तीचे हसणे आठवले . आणि यांना पण दर वर्षी नवीन बाप हे आनंदाचे वाटते हे बघून .. )

He was never a "Mahatma" .I refused to call him "Mahatma" I never in my life called him" Mahatma" and he doesn't deserve that title .Not even from the point of view of his Morality-Babasaheb Ambedkar

http://m.youtube.com/watch?hl=en&gl=US&client=mv-google&v=ZJs-BJoSzbo&fu...

भारतातील मोहनदास करमचन्द गान्धी हे जगातल्या बर्याच देशातील लोकांना माहीत आहेत. त्यांनी वाचलेले आहेत. त्यांच्या कडे त्यांच्या भाषेतील पुस्तकांत गान्जीजी चे चांगल्या प्रकारे वर्णन आहे. शिवाय पापीस्तान सोडता. अहो हॉलीवूड वाले त्यांच्यावर सिनेमा काढतात व जग तो पहातो म्हणजे काय तो लहान मानुस होता?

नव्या काळात पदव्या पुन्हा देण्याचा प्रस्ताव विचाराधीन असल्यास सुचवण्या :

राष्ट्रपिता (या शब्दास शब्दशः जागेल असं व्यक्तिमत्व) - आ. इम्रान हाश्मी
लोकमान्य - सलमान खान
नेताजी - मौलाना मुलायमसिंहजी
महात्मा - भास्कर जाधव
राष्ट्रसंत - रामदेवबाबा
क्रांतिवीर - बाबू बजरंगी / दारासिंह और उनके अन्य साथी

(मी वक्ता कसा झालो या मनजींच्या नव्या पुस्तकातून साभार. यास सोनियाची प्रस्तावना लाभलेली आहे )

हा ट्रेण्डसेटर धागा श्रद्धांजलीसाठी होता का ?

चर्चा चांगली आहे, पण ह्याबाबतीत लोकाच्या भावना जास्त महत्वाच्या. लोकांच्या मनात ते राष्ट्रपिताच.

हा वाद परत उकरला गेलाच आहे तर गांधीजींची हत्या झाली का वध हा वाद पण उकरायचा का?

आदरणीय महात्मा गांधी ना विनम्र श्रद्धांजली !

" गांधी " नावाची कॉंग्रेस नी जी लक्तरे केली आहेत , त्यावर खरे म्हणजे अधिक भाष्य करण्याची अजिबात आवश्यकता नाही. त्यांचे अनुयायी त्यांचा खून रोज करतात .. एखाद्या नेत्याच्या नशीबी इतकी मोठ्ठी शोकांतिका यावी यापरता दुर्दैव नाही.
त्याच बरोबर गांधी-हत्येमुळे हिंदुत्वाचे जे कमालीचे नुकसान झाले,त्यासारखे ही दुर्दैव नाही!
१.कदाचित गांधीजी आणखी २/४ वर्षे असते तर त्यांनी आपल्या हातांनी काँग्रेस विसर्जित केली असती , जवाहरलालनी जरा कमी गुण उधळले असते आणि
२.कदाचित कदाचित स्वातंत्र्यपूर्व काळात असणारी साधनशुचिता आणि चांगली माणसे काँग्रेस मधे राहीले असती आणि पर्यायाने भारतीय राजकारणातही !
३.कदाचित भारताचा विकास "भारतीय" पद्धतीने झाला असता , पाश्चिमात्य लोकांचे अंधानुकरण झाले नसते.
४.कदाचित भारत हा अधिक हिंदू राहिला असता , हिंदू धर्माला आणि पर्यायाने जगाला बरे दिवस आले असते.
५.कदाचित हिंदू लोक त्यांच्या स्व्-भावहून वेगळे इतके आक्रमक झाले नसते
६.कदाचित सर्वधर्म समभाव सारख्या भोंगळ आण बावळट कल्पना प्रचारात आल्या नसत्या पण प्रत्यक्षात मात्र धार्मिक -सौहार्द राहिले असते
७.कदाचित गांधीजींचा अपसमज ( हिंदू- मुस्लिम ऐक्य ) दूर झाला असता (आणि तशी सुरुवात झाली होती )आणि काँग्रेसचे अल्पसंख्यांक तुष्टीकरणाचे घाणेरडे राजकारण अस्तित्वात आले नसते.
८.कदाचित मुस्लिमांचा खरा खुरा विकास झाला असता.
९. कदाचित भारत शक्तिशाली झाला असता.

जाऊ द्या .. या जर्-तर ला काही अर्थ नाही .
जसे व्यक्तिचे प्रारब्ध असते तसे राष्ट्राचेही असावे कदाचित ...

राष्ट्रपिता महात्मा गांधींना मनःपुर्वक श्रद्धांजली..

खरंच ह्या राष्ट्राचा पिता म्हणवून घेण्याची इच्छा असती तर ते स्वातंत्र्यदिनाच्या समारंभासाठी दिल्लीत आवर्जून हजर राहिले असते. पण ते मात्र एकटेच चरखा चालवत बसले! ज्यांच्या नावाने कालपर्यंत घोषणा देत होतो ते आज कशा अवस्थेत आहेत हे विचारण्याची तसदी एक टक्का भारतीयांनी देखील घेतली नाही. दंगलींमध्ये होरपळून निघालेल्या जीवांची कोणाला पडलेली नव्हती तर महात्म्याची काय कथा? स्वातंत्र्याबरोबर जबाबदारीही येते हे भान त्याच क्षणी विसरले गेले. त्यानंतर उरल्या त्या केवळ जयंत्या, पुण्यतिथ्या आणि पोकळ अस्मितांच्या घोषणा! केवळ नाईलाज म्हणून एकत्र राहणाऱ्या कळपांना "राष्ट्र" म्हणणे ही राष्ट्रवादाची कुचेष्टा आहे. अमुक तमुक आमचे राष्ट्रपुरुष आहेत किंवा नाहीत ह्याचा फैसला साठ वर्षांनंतरही जिथे लागत नाही त्या भूभागाला नेमके काय म्हणायचे ह्याचा विचार करण्याची वेळ आली आहे.

गांधी हे महात्मा नव्हते तर स्वतःची मत , स्वतःची तत्त्वे , स्वतःचे विचार हे देशाच्या गळी मारणारे होते ,

१००% सहमत...!!!

कोण महात्मा

मोहनदास करमचंद गांधी यांना श्रद्धांजली

@पण ते मात्र एकटेच चरखा चालवत बसले!
त्यांच्या हातात अजून काय उरले होते ,
जीना ह्यांनी त्यांच्या नाकावर टिच्चून पाकिस्तान घेतला ,
अल्प संख्यांक मुस्लिम लीग ने भारताच्या घशातून
पाकिस्तान घेतला म्हणजे नक्की काय केले
तर
हिंसेने अहिंसेवर विजय मिळवला ,आपल्यावर हल्ले होतांना पाहून हिंदू व शीख ह्यांनी हिंसेंचा मार्ग स्वीकारला , तेव्हा देशभर आजतागायत अहिंसेचे थोतांड काही दिवसात गळून गेले
की जीना हे मिळालेल्या पाकिस्तानवर खुश नव्हते .
हे गांधींना माहिती होते , त्यामुळे ह्यापुढे हिंसेच्या जीवावर
स्वतंत्र पाकिस्तानचे जनक जीना अजून काय काय करतील ह्याचा नेम कोणालाही नव्हता.
जीना जिंकले
नेहरू ह्यांना मंत्रिपद मिळाले ,आता जागतिक राजकारणात त्यांना भराऱ्या मारणे शक्य होणार होते ,
गांधींना काय मिळाले ,
हिंसेने ग्रस्त भारत
अहिंसा वादाला दिलेली तिलांजली.
आपल्या तत्वांचा झालेला पराभव त्याना जिव्हारी लागला नसता तरच नवल होते.

हा फार मोठा विनोद आहे.
आपल्या पिढीत गांधी फक्त नोटेवर , रस्त्यांच्या नावांवर व जयंती साठी उरले आहेत.
त्यांची भाकड तत्वे त्याच्या सोबत अस्ताला गेली.
कारण ती अव्यवहारी होती , ही वस्तुथिति आज तुम्ही नाकारू शकत नाही ,
हा तत्वांचा होत नसतो. ती तत्वे न पेलवणाऱ्या मानसिकतेचा होत असतो
मुळात सर्व सामान्य माणसाला न पेलवणारी तत्वे त्यांच्या गळी उतरवणे खरच गरजेचे होते का
गोधरा कांड झाले व त्यानंतर जी दंगल झाली त्याचा परिणाम म्हणून आजतागायत गुजरात मध्ये परत दंगल झाली नाही ,
ज्या दिवशी जीना ह्यांच्या सांगण्यावरून पहिला हिंदू मारला गेला ,पहिली हिंदू शीख महिलेवर बलात्कार झाला तेव्हा हिंदूंना त्यांच्या पद्धतीने प्रतिउत्तर देण्याचा मार्ग मोकळा असता तर आज बांगला देश व पाकिस्तान बनले नसते ,
ज्या ज्यू राष्ट्राच्या निर्मितीला गांधी ह्यांचा तात्विक विरोध होता त्याच राष्ट्राने हिंसेला हिंसेने उत्तर देऊन नुसते आपले अस्तित्व टिकवले नाही तर आज त्या छोट्या राष्ट्रापुढे जो आपल्याबरोबर ह्या जगात अस्तित्वात आला
त्यांच्याकडून शस्त्र विकत घ्यावी लागतात व दहशतवादांच्या विरूध लढण्यासाठी प्रशिक्षण घ्यावे लागते.
गांधीजी ह्यांची तत्वे म्हणजे कागदी तलवार आहे , जी भिंतीवर लटकलेली छान दिसते ,पण प्रत्यक्ष तिचा वापर शून्य असतो ,
देशाला चाणक्य ,नेताजी ह्यांच्या विचार , तत्वे ह्यांची गरज होती व आजही आहे.
गांधी हे तत्कालीन अनेक देश्भक्तच्या पैकी एक असून
कॉँग्रेस चे एक पुढारी होते , त्यांना काही लोक मानायचे +

इतकेच

.

आपले अस्तित्व टिकवणे हे बेसिक इन स्टिंग आहे ते माणसाला निसर्गाने बहाल केले आहे . माणूसपण वैगैरे ह्या भ्रामक कल्पना असून मानव हा आपल्या मेंदूच्या जीवावर पृथ्वीतलावर इतर प्राण्यांना वेठीस धरून किंबहुना पाळीव बनवून जगतो ,
आपल्याला डासाने चावले तर अगदी झोपेत सुद्धा त्याला हाताने मारून आपण हिंसा करतो.
कारण माणसाला जगण्यासाठी हत्या करावी लागते.
शरीरात घुसलेल्या विषाणूंना आपण जगण्यासाठी पर्ति जैविके देऊन मारावे लागते.
जगातील सर्व प्रश्नावर हिंसा हे उत्तर नसते , मात्र हिंसेवर फक्त हिंसा हेच उत्तर असते.

अवतार यांचे सर्व प्रतिसाद विशेषतः 'राष्ट्रप्रेम हे' हा वरील प्रतिसाद फार आवडला. इतरांच्या आक्रस्ताळी, शब्दबंबाळ,आणि गैरलागू मुद्द्यांनी भरलेल्या प्रतिसादांमध्ये हे सर्व प्रतिसाद आपल्या संयत भाषेमुळे आणि मुद्देसूदपणामुळे उठून दिसले.
विशेषतः पाकिस्तान आणि बांग्लादेशवर आक्रमण करून किंवा त्यांच्याशी युद्ध करून त्यांना जिंकून घ्यावे म्हणणार्‍यांचा प्रतिवाद छान केला आहे. नुसती भूमी जिंकून उपयोग नसतो. तेथील जनताही अनुकूल असावी लागते. नाही तर गनिमी युद्ध सुरू होते जे आटोक्यात आणणे कठिण असते. पुन्हा एव्हढा मोठा प्रदेश स्थानिकांच्या मनाविरुद्ध जबरदस्तीने ताब्यात ठेवायचा म्हणजे मोठाच ताप. जागोजागी सैन्य तैनात करावे लागेल. आपल्या सीमा इराण, अफ्घानिस्तान, ब्रह्मदेश या सारख्या अशांत प्रदेशाला जाऊन भिडतील. त्या शिवाय एवढी मोठी मुस्लिम लोकसंख्या बृहद्भारतात समाविष्ट झाली तर हिंदूचा लोकसंख्येतील टक्का कमालीचा घसरेल. सैन्यात, सरकारी नोकर्‍यांत सगळीकडेच ते लोकसंख्येच्या प्रमाणात वाटा मागतील. हां, आता तेथील मुस्लिम लोकसंख्येबाबत हिट्लरचा मार्ग आचरावा असे कोणाचे मत असल्यास गोष्ट वेगळी.

१५ ऑगस्ट इ.स.२९४७ चे आवाहन आणि अभिनंदन संदेश या नवीन मिपा धाग्या करता प्रतिसाद हवे आहेत.

(आणि त्या करता विनंती या धाग्यावर का करत आहे हे वेगळे सांगणे न लगे :) )

नव्या सरकारच धोरण काय असणारे याबाबत?