पावसाळी कट्टा - भाजे लेणी

कट्ट्याला शुभेच्छा !

स्वच्छ उन पडेल असा अंदाज आहे. वृत्तांताच्या प्रतीक्षेत…………….

भाजे लेणी म्हणजे एकविरा देवीच्या इथे आहेत ती का? जर कोणी अनाहिता असतील। आणि नावरोबा यायला तैयार zale टार। yeyin

पुणे लोणावळा आणि लोणावळा पुणे लोकल ट्रेनचे वेळापत्रक येथे मिळेल.
http://www.punediary.com/html/upside_local.html

सविस्तर माहितीसाठी आभार.

मुंबईहून येणारे आपण सर्व एकमेकांच्या संपर्कात राहू या.

लोहगड असता तर विचार केला असता, भाजे लेणी म्हणजे...असो!!

कट्यास शुभेच्छा. रविवारीच जाऊन आलो. छान रिमझिम पाऊस पडत होता.

shravan Sunday is styanarayan day!
Is liye .... hmra passss :-\

भाजे लेण्यामध्ये सात आठ शिलालेख आहेत. त्यांपैकी दोघांचे वाचन देतो. जिज्ञासूंना अधिक वाचने आणि लेण्यांची अधिक माहिती बर्जेस-इंद्राजी ह्यांच्या पुस्तकामध्ये मिळेल.

नडसवस नायस
भोगवतस गाभो दानं
(भाषान्तर - भोगवती गावाच्या नाय (जातीच्या) नदसवाचे दान केलेले गर्भ (खोदीव जागा).
महारथिस कोसिकीपुतस
विण्हुदतस देयधम पोढी
(भाषान्तर - कोसिकीपुत्र आणि महारथी असा विष्णुदत्त ह्याने देवधर्म म्हणून दान केलेले टाके.)

लेण्याच्या वरच्या डोंगरावर चढलात तर पावसाचे पाणी लेण्याच्या प्रवेश मार्गावर न पडता बाजूने वाहून जावे ह्यासाठी खोदलेला चर पाहायला मिळेल. हा engineering detail लक्षणीय आहे.

कार्ले-भाजे-बेडसे अशी १५-२० लेणी, काही पूर्ण तर काही अर्ध्यावर सोडून दिलेली, त्या भागामध्ये आहेत. पैकी शेलारवाडीची लेणी अगदी छोटी असली तर जुन्या पुणे-मुंबई रस्त्यावरून सहज जाण्याजोगी आहेत. तेथे एक शिलालेख असून मूळचे बौद्ध लेणे शंकरमंदिरात बदलल्याचे स्पष्ट दिसते.

यायला आवडेल. सुट्टी मिळते का बघते.

कट्ट्याला शुभेच्छा!!

भाजे लेणी आणी लेणीमास्तर वल्ली असल्यामुळे यायला आवडले असते पण काही महत्वाच्या कामामुळे जमत नाहीये..
भरपूर फोटो काढा आणी झकास कट्टा वृत्तांत लिहा त्यामुळे आम्हाला घरबसल्या मेजवानी मिळेल..

बादवे.. काही अभ्यासकांच्या मते भाजे, ठाणाळे आणी खडसांबळे ही लेणी महाराष्ट्रात खोदली गेलेली सर्वात प्रथम लेणी (इ.स्.पू. २ रे शतक). खरे खोटे वल्ली जाणे पण तुम्हाला मनसोक्त लेणी बघता येवो आणी रवीवारच्या पिकनीक पब्लीकचा त्रास न होवो ही इच्छा. लेणी राहीली बाजूलाच ही पब्लीक शेजारच्या धबधब्यासाठीच येतात असे वाटते.
भाजे गांव प्राचीन आहेच पण डोंगराच्या पलीकडे असलेले पाटण गावही प्राचीन आहे (नक्की माहीत नाही पण बहुदा ह्या गावात पण खोदकाम झालेले असावे). पाटण गावात भारतातील पहीला लिथोग्राफिक प्रेस राजा रवीवर्मांनी सुरु केला होता असे वाचल्याचे स्मरते.

पुण्याहून मी, धन्या, नादखुळा व त्यांचे चिरंजीव व फोटोफेम गणेशा असे नक्की येत आहोत.

नक्की येतोय.
कंजूस आहेतच, बहुधा मुविही येणार आहेत.

तिन वेला पाहिलि आहे ...खुप छान आहे....

वरच्या काही प्रतिसादांत पाण्याच्या चरांचे उल्लेख आहेत. जलनियोजनाचे उत्कृष्ट उदाहरण कान्हेरी लेण्यांत दिसते. एक तर हा लेण्यांचा खूप मोठा समूह आहे. प्रत्येक गुहेला पाणीपुरवठा व्हावा अशा रीतीने कातळात पाट खोदून ते व्यवस्थित वळवले आहेत. त्यांच्या मार्गावर मध्ये मध्ये जलकुंडे आहेत. या कुंडांचे ओसंडपाणी(ओवरफ्लो)सुद्धा कल्पकतेने वळवले आहे. या वॉटर सिस्टर्न्ससाठी तरी कान्हेरी एकदा पहावेच.
दहिसर नदीचा एक उगमस्रोत या टेकडीपासून आहे. एकेकाळी यावर दगडी बांध घालून पाणी अडवलेले आजही पाहाता येते. खोदकामाच्या औजारांसाठीच्या प्राचीन लोहभट्टीची जागा इथून अगदी जवळ आहे आणि साहजिकच तप्त लोह थंड करण्यासाठी आणि स्थपतींच्या वापरासाठी मोठ्या प्रमाणात लागणारे पाणी सुलभ असावे म्हणूनही दोन्हींची आसपासच योजना असावी. अर्थात या धरणाच्या पाण्याचा मुख्य उपयोग घरगुती वापर हाच होता असणार.

वरील प्रतिसादात नियोजनाऐवजी व्यवस्थापन शब्द योग्य राहिला असता.