मन्या आणि डावक्या

मन्या आणि डावक्या
==============

मन्या आणि डावक्या दोघं एकाच शाळेमध्ये , एकाच इयत्तेत शिकत होते . दोघांचे वर्ग तेवढे वेगळे होते . शाळेला जाण्या येण्याच्या बसमध्ये हे दोघे कायम एकत्र असत . त्यामुळे त्यांची चांगली मैत्री झाली होती .

तसे बघायला गेले तर डावक्याचे खरे नाव "रवीकिरण" असे होते . पण त्याच्या वर्गामध्ये तो एकटाच डावखुरा होता . त्यामुळे वर्गातील इतर मुलांनी त्याचे नाव "डावरया" पाडले होते . तेच पुढे बदलत बदलत "डावक्या" असे झाले होते .

आज मधली सुट्टी संपल्यानंतर मन्याच्या वर्गात गणिताचा तास होता . सरांनी काही गणिते सगळ्या मुलांना सोडवायला दिली होती . इतर मुलांप्रमाणेच मन्याही आपल्या वहीमध्ये गणितांशी दोन हात करत होता .

अचानक डावक्याने त्यांच्या वर्गात प्रवेश केल्याचे त्याने पाहिले . मन्या जरा चकीतच झाला . डावक्या शांतपणे चालत सरांपाशी आला . अगदी हलक्या आवाजात त्याने सरांना काहितरी सांगितले . सरांनी त्याला मान हलवून संमती दिली.

डावक्या मग वर्गातील मुलांच्या एकेका रांगेमधून फिरू लागला. फिरताना प्रत्येक मुलाकडे तो बारकाईने पाहात होता .
मन्याला डावक्याचा हा काय प्रकार चालला आहे हे काहिच समजेना . तेवढ्यातल्या वेळात त्याने आपल्या शेजारी बसलेल्या मुलाला " हा डावक्या , आपला मित्र आहे . बसमध्ये आम्ही नेहमी एकत्र असतो" असे फुशारकीने सांगितले.

थोड्याच वेळात डावक्या मन्या बसलेला होता , त्या रांगेमधून फिरत मन्यापाशी आला .
"काय रे डावक्या . काय झालं ? " असे म्हणत मन्याने ओळखीचे हसत डावक्याकडे पाहिले . आपली डावक्याशी असलेली दोस्ती त्याला सर्वांना दाखवायची होती .

डावक्याचा चेहरा मात्र एकदम कोरा , अनोळखी होता . तो काहीच बोलला नाही . त्याने मन्याकडे गंभीरपणे पाहिले आणि तो पुढल्या रांगेकडे निघून गेला . मन्या चांगलाच गोरामोरा झाला .
" फुस्स्स्स्स्स्स . मित्र होय ? " मन्याच्या शेजारच्या मुलाने हळुच आवाज काढला . मन्याची फजिती झाली होती .

अखेर डावक्या परत सरांपाशी आला. सरांकडे बघून त्याने नकारात्मक मान हलवली . मग तो वर्गातून निघून गेला .
मन्याचा मात्र इकडे चांगलाच तिळपापड उडाला होता . तो मनाशी ठरवू लागला .
" हा डावक्या अलीकडे फारच शेफारला आहे . जरा त्याला वठणीवर आणलच पाहि़जे आता "

शाळा सुटल्यावर बसमध्ये डावक्या मन्याशी नेहमीसारखे बोलायला लागला . मन्याने त्याला जरा फुरगंटूनच विचारले
"काय रे डावक्या , आज तु वर्गात मला ओळख का दाखविली नाहिस ? तु काय स्वताला फार भारी समजतोस काय ?"
डावक्या त्याला शांतपणे , समजूतीच्या सुरात म्हणाला -
"अरे मन्या, लेका , मी आज तुमच्या वर्गामध्ये डयुटीवर आलो होतो . डयुटीवर असताना अशी ओळख दाखवता येत नाही राजा ."
"डयुटीवर ? म्हणजे काय ?" मन्याने जरा गोंधळूनच विचारले . त्याला हा शब्द नवा होता .

"आज मधल्या सुट्टीत , आमच्या वर्गातील एका मुलाला दुसरया वर्गातील एका मुलाने मारले . मी आमच्या वर्गाचा सेक्रेटरी . त्यामुळे आमच्या वर्गाच्या सरांनी त्या मुलाला घेउन आणायला मला सांगितले . तो मुलगा तुमच्या तुकडीमधला असावा असे मला वाटले . म्हणून मी तुमच्या वर्गामध्ये त्याला शोधायच्या डयुटीवर आलो होतो ."

डावक्याचा हा खुलासा ऐकून मन्या खूष झाला . त्याला आता डावक्याचा अभिमान वाटू लागला .

"शाबास रे पठ्ठे . एकदम भारी . आता तू पुढल्या वेळेला कधी आमच्या वर्गात आलास , तर मीसुद्धा तुला ओळख दाखविणार नाही . कारण आता मला माहिती आहे की तू तुमच्या वर्गाच्या डयुटीवर आहेस. " मन्या म्ह्णाला .

"तो मुलगा सापडला का मग ?" थोडया वेळाने मन्याने परत उत्सुकतेने विचारले.

"हो . तो मुलगा ब तुकडीमध्ये सापडला . त्याला घेउन आमच्या वर्गात गेलो . आमच्या सरांनी त्याला खुप मारले . आणि सर निघुन गेल्यावर आम्हीसुद्धा त्याला चोपले " डावक्याने माहिती दिली .

" अरे बापरे . पण, हे जर ब तुकडीतल्या मुलांना कळले तर ती तुम्हाला मारायला येतील " मन्याने शंका काढली .
"येउ देत की . आमचीपण तयारी आहे . होउन जाउ दे. बघु तरी त्यांच्यात काय ताकद आहे ते." डावक्या बोलला . तो असे बोलतो तेव्हा त्याचा होणारा कठोर चेहरा पाहुन मन्याला शोले मधल्या अमजद खानची आठवण येते .

दुसरया दिवशी , होणारया या दंगलीची खबर बहुतेक सर्व वर्गातील मुलांना लागली होती . सर्व मुलांनी छोट्या मधल्या सुट्टीमध्येच आपापले डबे खाउन घेतले . कारण नंतरच्या मोठ्या मधल्या सुट्टीचा वेळ त्यांना रिकामा ठेवायचा होता .

मोठी मधली सुट्टी झाली तशी ब वर्गातली आणी डावक्याच्या वर्गातली मुले हळुहळु एकमेकांशी युद्धाच्या तयारीने वर्गाबाहेरील पॅसेजमध्ये जमू लागली . मन्या आणी त्याच्यासारखीच इतर वर्गातली मुले हे युद्ध बघायला बाजुला जमली .

दोन्ही वर्गातील पहिल्या फळीतील बालसैनिकांनी हातामध्ये पट्टी , पट्टे , करटक अशी हत्यारे धरली होती . काही जणांनी वर्गातील बाकांचे खिळे , मोळे उचकटून काढुन आणले होते . ज्यांच्याकडे अशी शस्त्रे नव्हती ती मुले सैन्याच्या
दुसरया फळीतील वीर बनले होते . काही जणांनी हाताला स्वसंरक्षणासाठी रुमाल बांधला होता . तर काहीजण नुसत्याच हाताच्या मुठी वळुन सज्ज होते .

थोड्याच वेळात दोन्ही फौजांनी एकमेकांच्या दिशेने कुच करायला सुरुवात केली . एका गटाने जोशात "उठा राष्ट्रवीर हो .. सुसज्ज व्हा उठा चला" हे रणगीत म्हणायला सुरुवात केली . त्याला प्रत्युत्तर म्हणून दुसरया गटाने "माणुसकीच्या शत्रुसंगे युद्ध आमचे सुरु , जिंकू किंवा मरू " हे वीरगीत म्हणायला सुरुवात केली .

हि रणधुमाळी पाहून मन्याला अगदी भारावून आले . देशाच्या रक्षणासाठी जीवाची बाजी लावुन लढणारया सैनिकांची त्याला हे आपल्या वर्गाच्या प्रतिष्ठेसाठी युद्ध करणारे बालवीर पाहून आठवण झाली . पण हि दंगल बघणारया इतर खवचट मुलांनी मात्र "जंगी कुस्तीचे सामने , हमभी है जोशममें, बातें कर होशमें " असे शेरे मारायला सुरुवात केली .

मन्याने अनेकदा सिनेमांतील गाण्यांमध्ये पाहिले होते की , नायक नायिका एखादया पार्टीमध्ये नाचत गात असतात . आणी आजुबाजुला पार्टीतील इतर मान्यवर लोक हातामध्ये ग्लास घेउन त्यातले सरबत पीत असतात . त्या ग्लासमध्ये सरबत असते असे त्याला त्याच्याच कॉलनीत राहणारया अमोलदादाने सांगितले होते . असे सरबत प्यायला मिळत असेल तर मन्याची सिनेमामध्ये हिरोपेक्षा पार्टीतील इतर मान्यवर लोक बनण्याची तयारी होती . आज त्याला हि रणधुमाळी पाहताना हातामध्ये सरबत प्यायला एखादा सरबताचा ग्लास असावा असे वाटत होते . किंवा मग बरेचदा तो सिनेमाला गेला की मध्यंतरानंतर पॉपकॉर्न घेउन ते खात खात सिनेमा बघत असे . आज त्याला पॉपकॉर्नचीही आठवण येउ लागली .

इकडे दोन्ही बालफौजा एकमेकांच्या अगदी समोर आल्या . हातातली शस्त्रे परजत आता लढाईला सुरुवात होणारच , तेवढ्यात .... "फुर्ररररर" असा शिट्टीचा जोरदार आवाज ऐकू आला . सर्वांनी दचकून बघितले तर काय - पीटीच्या देवगडकरसरांनी तिथे प्रवेश केला होता . एका हातातील छडीने व दुसरया हाताने ते समोर जो मुलगा दिसेल त्याला बडवायला लागले . हे देवगडकरसर नावातील गडाप्रमाणेच धिप्पाड , उंचेपुरे होते . त्यांच्या नुसत्या हाताचा धपाटा जोरदार लागत असे . इतकावेळ आवेशाने सरसावणारया सर्व बालवीरांची एकच पळापळ झाली . ज्याप्रमाणे उंदरांच्या गर्दीमध्ये अचानक एखादा बोका अवतरला , तर त्या उंदरांची जशी धावपळ उडेल तशीच या बालवीरांची धांदल उडाली .

"हे नमुने बाहेर सिनेमे बघतात , आणि शाळेत येउन मारामारी करतात . एकेकाला सरळ केले पाहिजे" देवगडकरसरांच्या तोंडाचा पट्टा त्यांच्या छडीप्रमाणेच चालू होता . सगळे बालवीर आपापल्या वर्गात जाउन घाबरुन बाकांखाली जाउन लपुन बसले .

"फुर्ररररर" देवगडकरसरांनी इतर वर्गांतील मुलांकडे पाहुन शिट्टी वाजवली व त्यांनाही आपापल्या वर्गांत जाण्यास फर्मावले . ती मुलेही घाबरुन वर्गांमध्ये आली . मन्याही त्यांच्यातीलच एक होता .

त्या दिवशी शाळा सुटल्यावर मन्याची आणी डावक्याची बसमध्ये भेट झाली . डावक्याचा चेहरा चांगलाच फिकट पडला होता . चालतानाही तो जरा लंगडत होता .
"आज वर्गात बाईंनी सगळ्या मुलांना खुप मारले . आणी मग अंगठे धरून उभे केले " डावक्या मलूल आवाजात बोलला. त्याचा रडवेला चेहरा पाहुन मन्याला शोलेमधल्या रामुकाकाची आठवण झाली .

दोघेही काहिही न बोलता शांतपणे बसुन राहिले .

===== समाप्त ====== काल्पनिक ==========================================