नटसम्राट

दोन आठवड्यांपूर्वी आमच्या शहरात कट्यार काळजात घुसली या चित्रपटाचा खेळ आयोजित करण्यात आला होता. चित्रपट सुरु होण्यापूर्वी एकाच चित्रपटाचा ट्रेलर दाखवण्यात आला होता. तो ट्रेलर नटसम्राटचा होता.

मोठ्या पडद्यावर तो ट्रेलर पाहून अन तुम्ही लिहिलेलं परीक्षण वाचून नटसम्राट चित्रपट पाहण्याची खूप इच्छा होत आहे. गेल्या दीड महिन्यात इथे दोन (बायोस्कोप व कट्यार) मराठी चित्रपटांचे विशेष खेळ झाले असल्याने लगेच तिसरा चित्रपट येणार नाही त्यामुळे मोठ्या पडद्यावर नटसम्राट पाहायला मिळणे शक्य वाटत नाही :-( .

चित्रपट परिक्षण, निरिक्षण आवडले. कट्यार ....सुरु होण्याआधी थेट्रात नटसम्राटचा ट्रेलर पाहिला होता. पंत म्हणतात तसे झाल्यास आमच्यायेथेही सिनेमा येईल याबद्दल शंका आहे. आला तरी आम्हालाच बाहेर जाऊन सिनेमा पहायची सवय न राहिल्याने जाऊ असे नाही.

परिचय आवडला रे श्रीरंग.

पण त्याच्या व्यक्तिमत्वाला असा अगतिक झालेला आणि एकटा पडलेला नटसम्राट विसंगत वाटतो. कदाचित नानाच्या आतापर्यंतच्या भूमिका या परिस्थितीला शरण न जाणाऱ्या माणसांच्या असल्यामुळे ही व्यक्तिरेखा पटली नाही. बाकी सहकलाकारांबद्दल सहमत. परीक्षणही छान.

.....मला तरी हे समीकरण पचवणे जरा अवघड असल्याने, सिनेमा फुकट बघायला मिळाला तर नक्की बघीन.

मुळात नाना पाटेकरांच्या आवाजाची पट्टी आणि देहबोली, ह्या भुमिकेला न्याय देईल असे वाटत नाही.

सिंहाला गवत खातांना बघणे आणि नाना पाटेकर, स्व.विनय आपटे आणि स्व.निळू फुले इ. आवाजावर हुकुमत असलेले अभिनेते, बेलवकरांच्या भुमिकेत बघायला, माझे मन धजावत नाही.

सध्या तरी "बेलवरकरांच्या" भुमिकेला योग्य असा अभिनेता, मराठी नाट्य-सिनेमा जगतात नाही, असे माझे मत.

बेलवरकरांच्या

बेलवलकरांच्या, असे वाचावे, हो नाहीतर भलताच अर्थ व्हायचा.

सुंदर परिक्षण. आज हा चित्रपट बघायचा बेत आहे.

कालच वडिलांसोबत चित्रपट बघितला, खूप छान जमला आहे. महत्वाच म्हणजे मांजरेकर बुवांनी त्यांच्या सवयीप्रमाणे या चित्रपटात उगाच "मेलोड्रामा घुसडवलेला" नाहीये. माझ्या वडिलांनी ना नटसम्राट नाटक बघितलय ना नाना पाटेकरचा वेलकम पाहिलाय पण त्यांना हा चित्रपट खूप आवडला.विशेष म्हणजे नानाचं काम आवडलं, आपल्याच मुलीने आपल्यावर चोरीचा आळ घेतल्यावर क्षणात बदलणारे भाव अप्रतिमरीत्या साकारलेत.

विशेषतः विक्रम गोखलेंबरोबरचा हॉस्पिटलमधला प्रसंग.>>>>> या प्रसंगात विक्रम गोखले पूर्ण पडदा आणि मनावर व्यापून राहतात. अप्रतिम काम, खूप आवडलं.

शेवटच थेटर मधल स्वगत तर लाजवाब. शेवटी नावं येताना परत स्वगत चालू झाल्यावर उठलेले सर्व प्रेक्षक ते ऐकण्यासाठी जागेवर बसले.

कालच पाहिला ...अप्रतीम अनुभव मिळाला. .खरोखरच नानांनी ही भुमिका छान वठवली आहे. श्रीराम लागू यांच्या अभिनयाला तोड नाहीच पण नानांनी देखील आपल्या अभिनयाची खरी ओळख करून दिली. विक्रम गोखले यांच्या भूमिकेबाबत मी काही बोलणे चुकीचे ठरेल.
काही चित्रपटांना टाळ्यांनी नाही तर डोळ्यांनी दाद द्यावी असा अप्रतिम चित्रपट. .

उत्तम परीक्षण. बारीक तपशीलवार निरीक्षण.

चित्रपटात अनेक ठळक त्रुटी व anachronisms कडे आश्चर्यकारक दुर्लक्ष्य केलं गेल आहे.

हे मात्र खरंच खेदकारक आहेत. त्याने रसभंग होतच असणार.
आमच्या इथे पुढच्या वीकेंडला कट्यार काळजात..आणि पुढच्या महिन्यात नटसम्राट येणार आहे. दोन्हीही नक्की पाहणार.

चित्रपट आज पाहिला.
मांजेरकरांनी त्यांचा चित्रपट बटबटीत करण्याचा USP जपला आहे..
सौ.मांजेकरांचा अभिनय अतिशोक्ती आहे..नेहा पेंडसेला का घेतल??
विक्रम गोखलेंचा अभिनय सोडला तर काय नाय चित्रपटात.
**

आत्ताच चित्रपट पाहून परतलोय. उत्तम चित्रपट. मागच्या कोणत्याच आठवणींचे (कथावस्तू ताकदीची आहे, इतके सोडून) गाठोडे न घेता जावून चित्रपट पाहिला. खूप आवडला. सगळ्यांचीच कामे छान झाली आहेत. नाना पाटेकर आणि विक्रम गोखले यांच्याबद्दल काय सांगावे ? नसता बघितला तर नक्कीच काहीतरी राहून गेले असते !

ते त्यातल्या स्वगतांमुळे. वि. वा. शिरवाडकरांनी लिहीलेले स्वगत म्हणजे मराठी कसे लिहावे याचे सर्वोत्तम उदाहरण आहे. स्वगत वगळता मूळ कथानकात नावीन्य नाही. मुळात कुसुमाग्रजांची नाटके ही कथानकाएवजी पात्रांभोवती गुंफलेली असतात. हे नाटक सुद्धा अपवाद नाही. सिनेमात अशी स्वगत ठेवता येनार नाही मग काय राहत. फक्त आणि फक्त नाना.
त्यामुळे बघितला नाही.

चित्रपट आजच पाहिला. नटसम्राट नाना पाटेकरांनी गणपतराव बेलवलकर (अप्पा) जबरा उतरवला आहे. अभिनय सुरेख झाला आहे. चित्रपट पूर्वार्धात थोडा संथ वाटला. विक्रम गोखले मात्र चित्रपटात भाव खावून जातात. अतिशय कसदार अभिनय त्यांनी केला आहे. दवाखान्यातली जुगलबंदी खास जमली आहे. चोरीचा आळ, पावसात निघणे, तसेच, गणपतराव आणि सरकार यांचा 'तुम्ही आम्हाला आवडता आमचं तुमच्यावर प्रेम आहे' हा संवाद भावभावनांचा गुंता मस्तच. मला तर मी नाटकच पाहात आहे, असंच वाट्त होतं. काही संवादाला टाळ्या वाजवाव्यात असंही वाटून जातं.

''अगणित माणसाच्या दुनियेत मला एकच माणुस ठाऊक आहे जो स्वतःच्या जागेवर ठामपणे उभा असतो तो म्हणजे मी आहे. मी आहे, ज्युलीयस सिझर, मी आहे ऑथेल्लो, मी आहे प्रतापराव, हेम्लेट, सुधाकर, आणि मी आहे गणपतराव बेलवलकर नटसम्राट. हे सारे महापुरुष माझ्या देहाच्या शामियान्यात राह्यला आले आहेत''

बाकी, चित्रपट संपल्यानंतरही नावं चालली असतांना चाललेलं स्वगत ऐकायला मजा आली. सुरेख चित्रपट, एकदा नक्की पाहावा असा.

-दिलीप बिरुटे

काही संवादाला टाळ्या वाजवाव्यात असंही वाटून जातं.
+१

मी चित्रपट पाहिला तेव्हा लोकांनी पाचसहा वेळा नाटक चालू असल्याप्रमाणे उत्फुर्तपणे टाळ्या वाजवल्या. चित्रपट संपला तेव्हा तर सगळ्यांनी टाळ्यांचा कडकडाट केला, मीही अभावितपणे त्यात सामील झालो !

मला तर आवडला, नाना पाटेकरांचा सर्वोत्तम अभिनय, काही प्रसंगात नकळत डोळ्यांच्या पापण्या ओलावतात. दुर्दैवाने नटसम्राट नाटक न पाहिल्याने तुलना नाही. फक्त एकच बाब खटकली ती म्हणजे पोलिसांची प्रतिमा, किरकोळ कारणावरून दे दणादण मारताना दाखवलेय.

चित्रपटगृहात जावुन चित्रपट बघणारच. मराठी चित्रपटसृष्टीला चांगले दिवस यायलाच हवे.

दोन डॉ नी नावाजलेला आहे त्यामुळे पाहिलाच पाहिजे .त्यातून इंग्रजी माध्यमात शिकलेल्या मुलीवर विवाशि यांच्या भाषेचे गारुड झाल्याने तिचा लकडा आहेच !

पिक्चर बघितला नाही, पण ट्रेलरनेच नटसम्राटची पुर्ण कल्पना येऊन गेली. नानांच्या अभिनयाला खरंच सलाम!

नाना व गोखलेंच्या अभिनयाबद्दल वादच नाही. त्याच्या जोडीला उत्तम लिखाण व संवाद (शिरवाडकरांनी लिहिलेले) यामुळे चित्रपट नक्कीच "आवर्जून बघा" या गटात जातो.
परंतु लक्षात ठेवण्याजोगे चित्रपटात जवळपास काही सापडले नाही. लागुंचे नाटक पाहून १० वर्षापेक्षा जास्त काळ झाला. पण अजूनही त्यांचा आवाज, अभिनय व त्याला असलेली विविध पात्रांची जोड यामुळे अजूनही नाटकातच हरवलो आहे.
ज्योती सुभाष व सौ. मांजरेकर यांची तुलना "कुठे इंद्राचा ऐरावत…" अशी होईल.
नानांच्या निवडीबद्दल खटकलेली एक गोष्ट म्हणजे त्यांच्या शरीरयष्टी मुळे कुठूनही बेलवलकर "थकलेले" वाटत नाहीत. त्यामुळे "स्वगत" हा भाग बरळणे वाटू लागते.
लागू च्या बाबतीत बेलवलकर प्रत्यक्ष जगात थकलेले व नटसम्राट स्वगत बोलताना अतिशय ताकदवान हा फरक त्या भूमिकेला वेगळ्या उंचीवर नेतो. नाटक लक्षात ठेवायला भाग पाडतो.

ज्योती सुभाष व सौ. मांजरेकर यांची तुलना "कुठे इंद्राचा ऐरावत…" अशी होईल.

शांता जोगांच्या सरकार अजूनही लक्षात आहेत. टीव्हीवर पाहिल्या होत्या.

वरती बर्‍याच जणांनी नानाची तुलना डॉ लागूंशी केली आहे. त्या वरुन एक जूनी आठवण जागी झाली.

पहिला नटसम्राट म्हणजे "दत्ता भट" मी माझ्या लहानपणी दुरदर्शन वर दत्ता भटांचे नटसम्राट पाहिले होते.

नंतर डॉ लागूंचे नटसम्राट आले. मी आणि माझे बाबा जेव्हा डॉक्टरांचे नाटक बघुन बाहेर पडत होतो तेव्हा माझ्या बाबांनी डॉ लागूंची तुलना दत्ता भटांशी केली आणि भटांचा अभिनय कसा अस्सल होता व डॉक्टर भटांची कशी नक्कल करत आहेत ते सप्रामण ऐकवले होते.

मी ही दोघांचा अभिनय पाहिला असल्या मुळे हिरहिरीने वाद घालुन बाबांची मते खोडुन काढत होतो. त्या वेळी मी डॉ लागुंच्या बाजूने मत मांडत होतो. नंतर कोणत्या तरी वर्तमान पत्रात पण माझ्या बाबांच्या मता सारखेच मत मांडणारा लेख आला होता. बाबांनी तो लेख वाचल्यावर परत एकदा माझ्याशी वाद घातला होता.

मी त्यावेळी जरी डॉक्टरांच्या बाजूने भांडलो असलो तरी पण आता लक्षात येत्या की मी दुरदर्शन वर पाहिलेले नाटक हे एक तर ब्लॅक अ‍ॅन्ड व्हाईट् होते आणि चित्रिकरणाचे तंत्रज्ञान हे आजच्या इतके प्रगत नव्हते. पण माझ्या बाबांनी त्यांच्या उमेदीच्या काळात भटांचे नाटक थेटरमध्ये जाउन पाहिले होते. त्यामुळे त्यांना भटांबद्दल जिव्हाळा वाटणे स्वाभाविक होते.

पण तरी सुध्दा एक मान्य करावेच लागेल की त्या वेळी दत्ता भटांचा अभिनय पाहून मी देखिल काही काळ भलताच प्रभावित झालो होतो. बरेच दिवस नटसम्राट मधले उतारे मिळवुन लिहुन काढत होते व पाठ देखिल करत होते.

आता नानाने नटसम्राट कसा साकार केला आहे ते पहाण्यासाठी बाबां बरोबर पुन्हा एकदा थेटरात जावेच लागेल.

पैजारबुवा,

पाहीन मी सुद्धा...

बघणार!!

लग्न झाल्यापासून हा पहिलाच सिनेमा जो सगळ्या कुटुम्बाने पाहिला. सर्वच लोकाना थेटरी अभिनय व सिनेमाचा अभिनय यातील तुलना करण्याचा मोह होणे साहजिकच आहे. मूळ कथानकात फारसे सांगण्यासारखे काही नाही. कोणीतरी इथेच म्हटले आहे की हे पात्रांभोवती शिरवाडकर फिरत असतात व पात्र आले की जरा अंगावर येणारे संवाद आवश्यकच. ते तसे सिनेमातही आहेत. एक दोन ठिकाणी नानाच्या आवाजात लागू डोकावतात हे खरे आहे पण एरवी नानाच डोकावत असतो कधीतरी बेलवलकरही. मी कथानकाचा शौकिन असल्याने जरा कमी अपेक्षेने सिनेमा पाहिला आहे. (सी फी सिनेमे मला यासाठी आवडत नाहीत कारण कम्जोर कथानक )एकदा पाहावा असा मात्र आहे. बेलवलकर व रामभाउ यांचे मैत्रामधील सम्वादाचे पंचेस हशा पसरवितात. विक्रम गोख्ले लाज्वाब नाही पण मस्त. तेच नानांचे. बाकी संगीत हा चित्राचा महत्वाचा भाग नाहीच आहे. त्या बद्द्ल काय लिहायचे ?

कालच चित्रपट पाहिला. आवडला. नानाची भूमिका आवडली. पण त्याहीपेक्षा आवडले विक्रम गोखले ह्यांचे काम. विशेषत: तो हॉस्पिटल मधला नाना व विक्रम गोखले ह्यांचा संवाद.त्यांच्यासाठी पुन्हा एकदा बघायची इच्छा आहे.
बाकी पोलिसांचे जे काही प्रसंग ठेवले होते ते कशाला ठेवले होते ते कळले नाही. फक्त बेलवल्कराना शोधण्याच्या कामापुरते दाखवले असते तरी चालले असते. पोलिसांचा छापा वगैरे हास्यास्पद वाटला.

मूळ मेलोड्रामाचा मेलो मेलोड्रामा केला आहे. नाना, कुठल्याच प्रसंगात थकलेला वाटत नाही. अभिनयांत देहबोलीही महत्वाची आहे.

आवडला चित्रपट . विक्रम गोखले आणि नाना पाटेकर यांनी जबरी काम केलंय .

सिनेमा बघावा की न बघावा हा प्रश्न आहे. कुसुमाग्रजांची स्वगते नानाच्या आवाजात ऐकणे हा एक वेगळाच अनुभव असेल. त्याचवेळी आता अशा शोकांतिका बघायची मानसिक ताकद राहिली नाहीये.

जगाबद्दल फारसे न कळण्याच्या वयात सतिश दुभाषीचा नटसम्राट बघितला होता. मात्र तेव्हाही त्या स्वगतानी जबरदस्त मोहिनी घातली होती. छोट्या नातीच्या भूमिकेत अलका कुबल होती का काय असं वाटतंय.

छान पिक्चर आहे. मन भरून डाेळ्यातून पाणी येते.

माय-बापाने सर्व मुलांना देऊन टाकू नये द्यायचे असल्यास मृत्यूपत्रात द्यावे.

आणि बहुतेक आजवर बघितलेल्या सर्वोत्तम (मनावर आघात करणार्‍या अभिनयाच्या बाबतीत) चित्रपटांपैकी एक. सबकुछ नाना.. पण इतरही तेव्हढेच ताकतीने उतरले आहेत आखाड्यात.

" दुनिया बेईमान झाली तरी चालेल, पण तुम्हाला ती मुभा नाही"

ज्याप्रकारे हा संवाद येतो त्याला तोड नाही!

लाजवाब!!!!!

आजवर अनेक सिनेमे बघितले कि ज्यात कमि जास्त पोर्शन जबरदस्त अ‍ॅक्टींग केली स्टारकास्टनी. हा असा एक चित्रपट आहे कि ज्यात अगदी १००% म्हणावं अशी भन्नाट अ‍ॅक्टींग झाली आहे. नानाच्या पाया पडावसं वाटतय.

अवांतरः
'कट्यार काळजात घुसली' पण बघितला होता. सहज तुलना केली कट्यार आणि नटसम्राटची. तर कट्यार म्हणजे जीतेंद्र आणि नटसम्राट म्हणजे दिलीपकुमार वाटला.

टू सी ऑर नॉट टू सी? दॅट इज द क्वश्चन.
बघावं की न बघावं? हा एकच सवाल आहे.
अखंड मनोरंजनाच्या लखलखाटात पल्लेदार भाषेची झालर लावलेलं आप्पा बेलवलकरांचं आत्मकेंद्री जुनाट दु:ख जाऊन बघावं निर्बुद्ध नॉस्टॅल्जिक आनंदानं...
की रोखून धरावं स्वत:ला नाविन्याच्या कंटाळवाण्या प्रतीक्षेत मनाच्या मनोरंजनाच्या व्यसनासह आणि करावा अस्वीकार एकाच क्षणी जुनाटपणाचा, नॉस्टॅल्जियाचा, पाट्या टाकण्याचा आणि कल्पनाशून्यतेचाही?
नाविन्याच्या नवलाईने जुनेराला असा रंग मारावा की नंतर येणाऱ्या नवलाईला स्मरणरंजनाचा वासही नसावा!
पण..पण अशी नवलाई आलीच नाही तर?
तीच तर खरी मेख आहे. नव्या नवलाईच्या नागड्या अनुभवांना फकीर होऊन भिडण्याची हिंमत होत नाही म्हणूनच आम्ही सहन करतो हे जुन्याचेच नवथरलेपण. सहन करतो विचारशक्तीवर माहितीच्याच गोष्टीसाठी टाळ्या पिटण्याचा बलात्कार. कवटीच्या गाभाऱ्यात असलेल्या मेंदूची विटंबना आणि अखेर?
पॉपकॉर्न घेऊन उभे राहतो दाखवतील ते बघण्यासाठी.
मराठी माणसा, तू इतका विचारहीन का झालास?
एका बाजूला ज्यांनी आमच्या पैशाचा पुरेपूर दाम द्यायला पाहिजे ते आम्हाला गृहीत धरतात आणि दुसरीकडे नवनवीन प्रयोग करणाऱ्यांकडे मात्र तू पाठ फिरवतोस.
मग जुन्याच तोंडाला नवा रंग फासून फडावर उभ्या राहिलेल्या या नाट्य-चित्रसृष्टीकडे पाहून कौटुंबिक विषय, पुणेरी भाषा आणि गोरे(च) नायक-नायिका स्विकारणाऱ्या तुझ्या बेगडी चित्र-नाट्य प्रेमाचं कौतुक आम्ही कुठवर करायचं?

आप आपल्या ठिकाणी बरोबर..तुलना कशाला करायची..जे समोर आहे त्याचा आनंद घ्यावा..