स्वयंपाकघरातील इंजिनियरींग

हे सर्व तुम्ही लिहिलेले इंग्रजीत नसल्याने काहीच कळले नाही... आणि मराठीत लिहिल्याने ते इंजिनिअरिंगच नाही असे आमच्या काही मित्रांचे म्हणणे आहे. (ह. घ्या)

जोक्स अपार्ट. बाकी कल्पना आवडली.
सामान्य माणसाला समजेल अशा भाषेत सांगितले. आमचेही म्हणणे असेच काहीसे होते. असो.

चान चान...

मला काही वेगळंच वाटलं होतं. मागे एकदा जॅक डॅनियलने स्वयंपाकातली केमिस्ट्री यावर एक माष्टरक्लास घेतला होता, तसं काहीतरी वाटलं.

अच्छा, म्हणजे शिट्टीला जे वजन असतं तेसुद्धा हिशेब करून ठरवलं जातं! कधी लक्षात नव्हतं आलं...

धन्यवाद!

"उचलली शिट्टी, केलं छिद्र मोकळं, आणि टाकली वाफ बाहेर"
असं कायसंसं फिलिंग आलं!!!!
:)

या विषयावर कोणी, स्वयंपाकघरातील वापरल्या जाणार्‍या यंत्रांवर विंजनेर भाषेत विवेचन करावे. तसेच, 'चिट्टी चिट्टी बँग बँग' चित्रपटात दाखवल्याप्रमाणे, अंड्यापासून आपोआप ऑम्लेट तयार होऊन ते तुमच्या बशीत, अलगद कसे येते, असल्या काहीतरी मॉडर्न इंजिनिअरिंगबद्दल लिहा.

अंड्यापासून आपोआप ऑम्लेट तयार होऊन ते तुमच्या बशीत, अलगद कसे येते

= प्रेमळ बायको!!!
आमच्या सासर्‍यांचं 'मॉडर्न इंजिनियरिंग'च ते!!!!
:)

घरात आपली आई साखर दोन डब्यात भाऊन ठेवते, ऐक डबा संपला कि दुसरा डबा वापरात काढल्या क्षणीच, वाण्याकडून पहिल्या डब्यात मावेल इतकी साखर घ्यायची, ह्या प्रक्रीयेला 2 बिन इन्वेंटरी म्यानेजमेंट सिस्तिंम, असे ओप्रेशनल रिसर्च विषयामध्ये म्हणतात, याचा प्रत्यय इंजी व एम बी ए, दोहोमध्ये आला.

पण सिलिंडरच्या त्या प्रकाराचे, first in first out (fifo) शी नाते जास्त जवळचे वाटते.

शिवाय माझी आई, कोणताही खाद्य पदार्थ (पोहे भाजी आमटी वै) तयार करण्याआधी सर्व लागणारी सामग्री (चिरलेला कांदा तमाते आल लसुन पेस्ट खवलेले खोबरे वै ) ओट्यावर क्रमाने ठेवली जाईची ( ज्या क्रमाने ते कढइत जाणे आपेक्षित आहे, त्या क्रमाला सह्हायक अश्या प्रकारे )पुढे ह्या अश्या पद्धतीच 'टोयोटा असेम्ब्ली लाइन' समजून घेताना उपयोग झाला.

इथले संचालक मंडळ चवीचे स्फोट करते तरीही चौकशीचे आदेश देता येत नाहीत.

आपला घरातला नेहेमीचा प्रेशर कूकर (नवा, चांगल्या कंपनीचा) किती दाबानंतर फुटतो?
एकक 'बार' किंवा 'किलोग्रॅम प्रती स्क्वेअर सेंटीमिटर' समजू..

बर्मग्काय्ठरल?

मुगाच्या डाळीची तांदूळाबरोबर खिचडी बनवतात. पण तूर, उडीद ह्यांची बनवत नाहीत. ह्याचे कारण मूग व तांदूळ एकदम शिजतात. बाकीच्या डाळी उशीरा शिजतात. हा बहुधा स्पेसिफिक हीट ह्या गुणाशी संबंधित असावा असे वाटते. चूभूद्याघ्या.
परोठे सदृश पदार्थ ज्याच्या आत सारण भरलेले असते ते चांगले बनायचे असेल तर दोन्ही एकत्र शिजणे आवश्यक आहे. पोळी कच्ची व आतले सारण शिजलेले वा उलट झाले तर चांगले होत नाही. हा ही स्पेसिफिक हीटशी संबंधित प्रकार असावा असे वाटते.
साखरेचा वा गुळाचा पाक आणि त्याचे गुणधर्म ह्याविषयी विज्ञान काय सांगते ते समजावून घ्यायला आवडेल. एकतारी पाक, तीन तारी वगैरे फिजिक्सच्या भाषेत कुठला गुणधर्म आहे? चिकटपणा मोजण्याचे काही माप आहे का?

एक अजून सोपा वैज्ञानिक प्रकार म्हणजे वेलची वगैरे सुगंधित मसाले पदार्थ शिजताना घालत नाहीत. शेवटी पदार्थ थोडा थंड झाल्यावर घालतात. उदा. खीर, लाडू इ. ह्याचे कारण म्हणजे ह्यातील उडून जाणारे (व्होलाटाईल) तेल. ह्या तेलामुळेच तो विशिष्ट स्वाद त्या मसाल्याला मिळतो. तपमान जास्त असेल तर हा स्वाद उडून जातो आणि मग पदार्थाला हवा तितका स्वाद लाभत नाही. याउलट कांदा, लसूण शिजवून घालतात म्हणजे त्याचा अतिरिक्त उग्र स्वाद पदार्थात उतरत नाही.

साखरेचा वा गुळाचा पाक आणि त्याचे गुणधर्म ह्याविषयी विज्ञान काय सांगते ते समजावून घ्यायला आवडेल. एकतारी पाक, तीन तारी वगैरे फिजिक्सच्या भाषेत कुठला गुणधर्म आहे? चिकटपणा मोजण्याचे काही माप आहे का?

या संदर्भात मला आवडलेलं एक पुस्तक---- स्वयंपाक घरातील विज्ञान
डॉ. वर्षा जोशी
रोहन प्रकाशन

ज्ञान नाही पण स्वत: सामिष पाक्रू बनवत असल्यामुळे कान्दा परतताना जर जास्त वेळ घेऊन मन्द आचेवर परतला तर चव अजुन छान लागते. दम बिर्याणी, खीमा आणी अजून पदार्थ बनावताना याचा अनुभव घेतालेला आहे. सध्याच्या जमान्यात cycle time reduction च्या नादात मुलभूत वेळेला महत्व देण्यात यावे या ठाम मतापर्यन्त पोहोचलो आहे.

कान्दा परतताना जार जास्त वेळ घेऊन मन्द आचेवर परतला तर चव अजुन छान लागते

बर झालं, मिपावर कामाचा माणूस भेटला ….
@gogglya, एक फ़्लेवर मला जमत नाहीये… शंका विचारायला …. व्यनि करू कि खरड टाकू ?