फट्याक

"फट्याक" असाच आवाज असावा बहुतेक.. तिथे दिल्लीत वाजला आणि इथे पुण्यापर्यंत त्याचे पडसाद उमटू लागले. झालं हाफिसांमधून "लवकर निघा सुरक्षित पोचा" चे निमित्त सुरू झाले. हाफीस बसकडे जाऊ लागलो तर बहुदा अख्खे हाफीस बस कडे जात असावे. चहुकडे अर्धी जनता मोबाईलला अन मोबाईल हा शरीराचा अवयव असल्याप्रमाणे कानाला चिकटलेले होते.
"जर आता गेलो नाही तर बहुदा बसेस सुटाच्याच नाहीत, तेव्हा मी निघतोय ती मिटींग ऑनसईट वरून अटेंड करा आणि काम चेन्नई डीसी वाल्यांना करायला सांग. उद्या ऑफीस असेल की नाही सांगता येत नाही. (!! ) म्यानेज कर तिथुनच" हे सांगून होताच घरी फोन "अगं उद्या दांडी मारतोय, तुही मार, उद्याच्या संध्याकाळची दोन तिकीटं काढ"

दुसरीकडून " हॅलो हा चढले बसमध्ये, नाही इथे अजून काही नाही" असं एक युवती चिंताग्रस्त सुरात पण तीव उत्साहात कोणालातरी सांगत होती.

बस एकदम प्याक होती! नशीब लोकांनी ड्रायवरसाठी जागा सोडली होती. वेळेवर बस सुटली आणि मी कानाला लावलेल्या गाण्याच्या लयीत पुढल्या दोन मिनीटात झोपी गेलो.

====

"ठाक ठाक"
'काय झालं? ' या विचाराने मी दचकून जागा झालो. दोन मिनीटे काही कळेचना. आजुबाजुची मंडळी आणि बस जागच्या जागी उभी राहिली होती. काहीच कळेना. मग जरा परिस्थितीचा अंदाज घेतला तर कळलं की कोणीतरी आमची बस अडवली आहे. बाहेर आमच्या पुढल्या बस निघून गेल्या होत्या आणि आमच्याच बससमोर साधारण १८-१९ वर्षाच्या दोन चार पोरांनी हातात काठी घेऊन बस अडवली. त्यांच्याकडे एक स्पेअर टायर तयारच होता. तो लगोलग पेटवून देण्यात आला; आणि रस्ता अडवला गेला.
गंमत अशी कोणीच घाबरल्यासारखे वाटत नव्हते. बाईकवाले तर त्या जळत्या टायरच्या बाजुने बाईक काढून निघून जात होते. त्या पोरांकडे बघून कोणाला भीती वाटावी असं काही त्यांच्यात नव्हतं. संध्याकाळी काहितरी टैमपास हवा म्हणून हे करताहेत असा काहिसा भाव होता.
गाडीतली मंडळी आता जरा गंभीर झाल्यासारखी भासली. एकाने डायवरला विचारले
"बाजुने निघेल का हो बस? "
"च्यॅक"
डायवरने एक नकारात्मक आवाज काढला आणि शांतपणे आगीकडे बघत बसला होता. त्याने गादीचे दार लॉक केले होते. त्यामुळे बाहेर पडता येत नव्हते. मग मागच्या सीटवरच्यांनाही आग बघाविशी वाटू लागली. त्यांची पुढे येण्यासाठी धडपड सुरू झाली. आधीच बसच्या प्यासेजात आम्ही पुढचे सगळे उभे होतो. आम्ही आमची 'बाल्कनी' सीट सोटायला तयार नव्हतो. समोर टायर जाळणारी पोरं नुसतीच उभी होती. ना ओरडत होती, ना घोषणा. अगदी 'अहिंसक' निषेध होता; ) काही क्षण अश्या विचित्र शांततेत गेल्यावर हाफिसात फोनाफोनी झाली. हाफीसने निघताना या घटनांची शक्यता लक्षात घेऊन एक Emergency Contact नंबर दिला होता. त्यांच्यावर फोनचा इतका भडीमार झाला की विचारायही सोय नाही. त्यांना परिस्थितीची कल्पना आलीच होती. ते आता सांगत होते बसमध्येच बसा आणि प्लीज अजून कोणी फोन करू नका. आम्ही योग्य सुत्र हलवतो :)
"आता काय? " हा प्रश्न प्रत्येकाच्या डोळ्यात होता. दरम्यान काही मोबाईल फोटोग्राफर पुढे सरसावले. आपल्या मोबाईलच्या टिचभर क्यामेरातून जणूकाही ही आयुष्यातील शेवटची लावलेली आग बघतोय अश्याप्रकारे त्या गिचमिडीत जमतील तितक्या अँगलने फोटो काढण्याचा सपाटा सुरू झाला. एखाद्या जळत्या टायरच्या नशिबी असे 'पोर्टफोलियो शुट' कधी आले नसेल. आता मागच्या बसमधल्यांची भिड चेपू लागली होती. विविध कंपन्यांचे आयटी हमाल आणि आजुबाजुच्या गावातील, वस्तीतील मंडळी जणू काही होळी पेटल्यावर जमावं तसं त्या आगी भोवती जमली होती. अजून हे चाललं असतं तर बहुदा फेर धरून मंडळी नाचतील की काय वाटू लागलं.
आमच्या बसच्या बाहेरच टायर पेटवल्याने डायवरने दार उघडायला नकार दिला.
"बाहेर जाऊन काय करणार, हिथुनच बगा की" इति डायवर
समोर नवे काहिच घडत नसल्याने मंडळी आपापल्या शिटांवर परतली आणि मग अचानक बसमध्ये एक नवी साथ पसरली
"हॅलो! अरे यु नो व्हॉट! वी आर स्टक इन अ दंगल!" अश्या भाषेत भयंकर एक्साईटमेंटने भरलेल्या आणि भारलेल्या फोनचा महापूर आला. जो तो आपल्या "भयंकर" परिस्थितीचे वर्णन एकमेकांना अगदी चवीचवीने करून सांगत होता. माझ्या शेजारच्या तरुणीला तर आपण कोणीतरी सेलिब्रीटी झालोत असेच वाटू लागले होते. मोबाईलमध्ये जो नंबर असेल नसेल त्या प्रत्येक नंबरवर तिने बहुदा फोन केला असावा
"या! जस्ट इन फ्रंट ऑफ मी! यु नो इटस सो होरीबअल! हो मी काढलेत फोटो, या आयविल पुट इट ऑन फेसबुक. "
दुसरीकडून आवाज आला
"तेच म्हणतेय मी आम्हाल जाऊ द्या मग जाळा काय हवं ते! अगदी स्वतःलाही जाळून घ्या हवंतर! "
मी गार!
मागे कोणाला तरी आपण एखाद्या अॅक्शनपटाचे हिरो असल्यासारखं वाटत होतं
"च्यामारी! उतरू का खाली. सांगतो त्यांना अहिंसक आंदोलन म्हणजे काय असं टायर जाळणं का? स्वतः जाऊन ते टायर बाजुला करतो, बघू कोण काय करतं ते! मग जाऊ द्या बस! "
असं म्हणून तो तावातावाने डायवरकडे गेला. डायवरने शांतपणे त्याचं बोलण ऐकून फक्त "बसा मागं, माजी नोकरी घालवता काय! " असं म्हणून फक्त खिडकीबाहेर एक तमाखुची निषेधात्मक पिचकारी सोडली.
आता समोरच्या वस्तीतून काही बायका हातात कसलेसे डबे घेऊन येताना दिसल्या. अनेकांची उत्सुकता चाळवली. त्या तर तोंडानं काहितरी ओरडत होत्या. धुर येतो म्हणून खिडक्या बंद केल्या असल्याने काय ओरडताहेत कळत नव्हतं. आता या बायका काय करणार याची उत्सुकता बघ्यांमध्ये लागली. त्यांच्या हातात काय आहे हेही त्या अंधारात, धुरात कळेना. जसजसं त्या जवळ आल्या तसतसं चित्र स्पष्ट झालं. लोक थक्क होउन त्यांच्याकडे बघत होते. त्या बायकांनी नेत्याच्या नावाने दोनचार घोषणा दिल्या आणि चक्क हातात असलेला कचऱ्याचा डबा त्या आगीत ओतला. घरातील, वस्तीतील सगळा कचरा त्या आगीत ओतल्यावर त्या आल्या तशा वस्तीत लुप्त झाल्या! तो प्रसंग बघून हसावे का रडावे हे समजेना.
मग अचानक पोलिस अवतीर्ण झाले, त्यांनी त्या पोरांना कोपच्यात घेतलं. आत हे पोलिस आग विझवतात कशी हे बघण्यासाठी गर्दी पुन्हा बसच्या पुढल्या भागात गोळा केली. मग "पाणी पाणी" अश्या आरोळ्या झाल्या. त्याआगी भोवती असलेल्या एका सुबक ठेंगणीने हातातील बिसलरी बॉटल एका हवालदारापुढे केली. त्यानेही ती मिष्कीलपणे ती घेतली आणि एका टायरवर ओतून दिली! आता एवढ्याशा पाण्याने त्या आगीला काहिही झालं नाही!
"ओह मुझे लगा आपको पिने को पानी चाहिये"
"हॅ हॅ हॅ, काय म्याडम, छोडो, जाके बसो बस मे! "
मग रितसर रेती आली, आग विझली आणि आम्ही घराकडे मार्गस्थ झालो!
या प्रवासात गाडीतील समस्त स्त्रीवृंदाला कंठ फुटलेला होता. आणि "यु नो व्हॉट हॅपंड!.. ' अशी प्रस्तावना करून आपण जणू मोठे शौर्य गाजवून एका राजकीय दंगलीतून वाचून, राष्ट्रीय पसिद्धी मिळवून घरी चाललो आहोत, अश्या थाटात हा प्रसंग अगदी उत्साहात, चवीचवीनं अर्ध्या भारताला कळवला गेला असावा!

टीप: लेखनात टंकनदोष आहेत. ते वेळ मिळताच सुधारले जातील