रसग्रहण : सुन्या सुन्या मैफलीत माझ्या.

हजार ऑस्कर एका पारड्यात नि हे गीत एका पारड्यात!

लाख रुपये की बात!

अनंता, सुरेखच रसग्रहण केलं आहेस रे! जियो...!

तात्या.

वाचतनाच अंगावर काटा आला ...

स्मिता पाटीलचे पाण्याने भरलेले डोळे काही केल्या पिच्छा सोडत नाहीत!!

१००% सहमत.

थोडेसं नवीन !

हे गाणं अप्रतिम आहे, यात काही वादच नाही. लताबाईंच्या अनेक इतर गाण्यांसारखंच हे (सामान्य श्रोत्यांना) ऐकायला सोपं वाटतं, पण इतर कुणी गायचा प्रयत्न केला की किती अवघड काम आहे याची थोडी तरी कल्पना येते. भटसाहेबांच्या शब्दसामर्थ्याबद्दल काय बोलावं? शेवटच्या ओळींत अंगणी उभा असलेला स्वरांचा अबोल पारिजात त्यांच्याच एका दुसर्‍या कवितेतील या ओळींची याद दिलवून जातो -

मग सुटेल मंद मंद वासंतिक पवन धुंद
माझे आयुष्य तुझ्या अंगणात टपटपेल

नंदनमराठी साहित्यविषयक अनुदिनी

सुंदर गाणे, चांगला चित्रपट, उत्तम रसग्रहण.

सुंदर रसग्रहण!

आम्ही कोणत्याही कंपूत नाही. कारण आमचा स्वतःचाच एक कंपू आहे. ;)

रसग्रहण आवडलेच,
परत एकदा चित्रपट पहावाच लागणार आता, त्याशिवाय चैन पडणार नाही आणि सिनेमा पाहून अजून बेचैनी येईल ती निराळीच..
स्वाती

"सुन्या-सुन्या मैफिलीत माझ्या, तुझेच मी गीत गात आहे,"
हेच माझ्या अगदी आवडीचे गीत आहे.
- पाषाणभेद उर्फ दगडफोड्या (- राजेंनी बहाल केलेले नाव)

सुरेश भट अप्रतिम

सुंदर रसग्रहण ! खुप आवडले :)

गाणे अप्रतिम.. गाण्याचा प्रेमात पडावे अशी शब्दरचना.. लतादिदींच्या रेशमी आवाजात जेव्हा हे गाणे "सुन्या-सुन्या.." ह्या शब्दांने सुरु होतात तेव्हा अंगावर शहारा येतो..

या गाण्यासाठी कितीही मोठी प्रतिक्रिया दिली तरी कमीच...........

अप्रतिम कविता.. सुरेख चाल .. स्वर्गीय सूर ..

खूपच सुंदर रसग्रहण.

सख्या तुला भेटतील माझे, तुझ्या घरी सूर ओळखीचे,
उभा तुझ्या अंगणी स्वरांचा अबोल हा पारिजात आहे!

या ओळी ऐकताना तर अंगावर काटा येतो.
- (सर्वव्यापी)प्राजु
http://praaju.blogspot.com/

रसग्रहण खूप आवडले. शब्द, संगीत, गीताची पार्श्वभूमी, स्मिताचा अभिनय कोण अधिक सरस आहे ठरवणं कठीण आहे! काळजाला हात घालणारं गाणं आहे, जेवढं ऐकेल तेवढं कमीच!

क्रान्ति
{तापलो रामराया!}
अलिकडे आम्ही फ्रीज ओव्हन म्हणून वापरतो!
www.mauntujhe.blogspot.com

मूळ लेखातल्या , वरच्या सर्व प्रतिक्रियातल्या भावनांशी सहमत.

काही गोष्टी आपल्या आरपार गेलेल्या असतात. या गाण्याचे शब्द , त्यांचा अर्थ , ते शब्द लिहिणारा कुणी वेडा फकीर , गाण्याची चाल ,ती चाल लावणारा अवलिया , त्यातील पार्श्वसंगीत , गाणारा आवाज, गाण्याचे चित्रिकरण, त्या चित्रपटातला गाण्याचा संदर्भ , तो चित्रपट, ती भूमिका , ती अभिनेत्री, तिचे चटका लावून जाणारे निघून जाणे ...आणि हे सगळे एका गाण्यामुळे आठवणारा, त्यामुळे एकच वेळी आनंदणारा आणि व्याकूळ होणारा मी.

काही ठिकाणी शब्द उपरे होतात. एक ठिकाण म्हणजे हे गाणे.

फक्त या गाण्यासाठी तब्बल तीनशे रुपये मोजून उंबरठ्याची सी.डी.घेतली.

अतिशय उत्तम रसग्रहण केलं आहेत अनंतराव! धन्यवाद.
स्मिता पाटिलचा अभिनय म्हणजे मंत्रमुग्ध करणारा असाच आहे. दीदींच्या आवाजाबद्दल काय बोलावे? हे तो देवाचे देणे!
आणि सुरेश भटांच्या प्रतिभेला तर स्वर्गातल्या पारिजाताची फुलं आली आहेत!

(मला असे वाटते (चूभूदेघे) की ह्याच गाण्याबद्दल हृदयनाथांनी सुरेश भटांची एक आठवण सांगितली होती. ह्या सिनेमाच्या गीतलेखनासाठी भट साहेबांना पाचारण झाले. भटांसारख्या मुक्त आणि बंडखोर कवीला सिनेमातल्या प्रसंगाबरहुकूम गाणे लिहिणे जमेना. त्यांच्या स्वभावाच्या विरुद्ध हा प्रकार होता. तुम्ही कृपया गाणी दुसर्‍या कोणाकडून लिहून घ्या असे सांगत त्यांनी निर्मात्याचा निरोप घेतला आणि निघतो म्हणाले. खोलीमधून हॉटेलच्या स्वागतिकेत आल्यावर अचानक ते थांबले स्वागतकक्षातल्या टेबलावरचा एक कागद घेतला आणि बसल्या बैठकीला एकटाकी हे गाणे लिहून दिले! इतके जबरदस्त शब्दसामर्थ्य बघून तिथल्यातिथे त्यांना एक लाखाचा धनादेश सुपूर्त केला गेला. तेव्हा मी माझी प्रतिभा विकणार नाही हे गाणं तुम्हाला माझ्यातर्फे भेट आहे असं म्हणून भटसाहेब तिथून गेले!)

चतुरंग

हा किस्सा आत्ता 'झीमराठी'वर सारेगमपमध्ये सांगून झाला. अमृता गायली हे गाणं. मूळ घटनेच्या तपशीलानुसार बेला म्हणतात त्याप्रमाणे हे गाणं जयश्री गडकरांच्या चित्रपटासाठी लिहिलं गेलं. त्यासाठी भट मुंबईत आले होते. हॉटेलचं भाडं ५०० रुपये दिवसा. गीतकाराचं एका गीताचं मानधन २००० रुपये. भटांचा आठेक दिवसांचा मुक्काम झाला तरी गाणं झालं नाही. पण निघतांना काऊंटरवरून (बिलाचा) कागद घेऊन त्याच्या पाठीमागे एकटाकी गाणं लिहिलं. ते पाहून बाळ धुरींनी पंधरा हजाराचा चेक भटांना दिला. मी माझी प्रतिभा विकत नसतो, असं सांगून भटांनी तो परत केला. गाण्यातील "पुन्हा पुन्हा भास होत आहे, तुझे हसू आरश्यात आहे" ही ओळ 'उंबरठा'तील प्रसंगानुसार बदलण्यात आली. हा बदल सुचवला शांताबाई शेळक्यांनी.
हॉटेलचे बिल भरण्यासंबंधात हृदयनाथांनी केलेले वर्णन मात्र बापच. बाळ धुरी हॉटेलचे बिल भरणार होते, तेव्हा भटांनी त्यांना थांबवले. 'मी इथे राहिलो आहे. हे माझे मित्र आहेत ते भरतील,' असे काहीसे भटांनी हृदयनाथांचा निर्देश करीत सांगितले. हृदयनाथांसोबत अरूण दाते होते. हृदयनाथ म्हणाले, 'हे तुमचे मित्रही आहेत सोबत. आम्ही दोघे भरतो.' नंतर भटांनी पंधरा हजाराचा चेक परत केला तेव्हा आम्हाला वाईट वाटले, असेही मिश्कीलपणे हृदयनाथ सांगून गेले.

मोडक साहेब...अगदी बरोबर...मी सुद्धा आत्ता सारेगमप मधेच हा किस्सा ऐकला...
तरी पण...

मुळच्या गाण्यात "पुन्हा पुन्हा भास होत आहे, कुणीतरी आरश्यात आहे"
असे होते....शांताबाई शेळक्यांनी तुझे हसू असे शब्द सुचवले..

एच.बी.

आपण केलेलं रसग्रहणं आवडलं पण पुर्णतः पटलं नाही.

आपण केलेली काही विधानं उदा.
"आपला निर्णय चुकलाय याची तिला आताशा पुसटशी जाणीव होऊ घातलीय. " " मात्र बंडखोर व अहंकारग्रस्त मन काही बधत नाही."
"एकदोन मोडणारे संसार या गाण्याने नक्कीच सांधले असणार"
मला खटकली. म्हणून ह्या गाण्याविषयी इथे माझे काही विचार माडांवेसे वाटतात.

हे गाणं माझ्याही फार आवडीचं आहे. पण त्याचा मला लागलेला अर्थ बराचसा वेगळा आहे आणि इतरांना तो तसा लागेलचं असं नाही, ह्याचीही मला पूर्ण जाणिव आहे.

माझ्यामते, एका स्वतंत्र व्यक्तिमत्वाच्या स्त्रीने आपल्या प्रियकरा/नवर्‍याविषयी व्यक्त केलेली प्रेमभावना ह्या गाण्यात दिसून येते. त्यात विरह भावना नक्कीच आहे पण पश्चाताप आहे, असं मला वाटत नाही. मुळात आपला निर्णय चुकलाय असं तिला का वाटावं? चित्रपटाच्या संदर्भात पहायचं, तर हे गाणं येतं ते नायिकेची आपल्या नवर्‍याविषयीची ओढ दाखवताना. ती बंडखोर असेल पण अहंकारग्रस्त का वाटावी?

गाण्याच्या ,
"उगीच देऊ नकोस हाका, कुणी इथे थांबणार नाही,
गडे, पुन्हा दुरचा प्रवास कुठेतरी दूर जात आहे!"
ह्या ओळींमधून ती स्वतंत्र आहे आणि आपलं स्वत्व शोधते आहे, हेच इथे अधोरेखीत होतं. ती आपलं स्वतंत्र अस्तित्व व्यक्त करते, पण ह्यात तीचा अहंकार कुठे दिसतो?

तसचं,
"सख्या तुला भेटतील माझे, तुझ्या घरी सूर ओळखीचे,
उभा तुझ्या अंगणी स्वरांचा अबोल हा पारिजात आहे!"
ह्या ओळींमधून ती त्याच्यावरचं आपलं अव्यक्त प्रेमचं व्यक्त करते.

बाकी सुरेश भटांच्या लेखणीतून उतरलेल्या अनेक अजरामर गाण्यांपैकी ह्या एका गाण्याबद्दल लिहावे तेव्हढं थोडचं आहे!

मला वाटतं की हा चित्रपट ज्या काळात आला, त्यावेळी आजच्यापेक्षा फार वेगळी परिस्थिती होती . त्यावेळी, कुटूंबाला सोडून आपल्या 'करियर' ला महत्व देणार्‍या स्त्रियांच्या वाटेला येणार्‍या अडचणींविषयी समाजाला जाणीवही नव्हती. या चित्रपटात हाताळलेल्या निराधार स्त्रियांच्या प्रश्णांविषयी तर आजही परिस्थिती फारशी वेगळी नाही. पण तो आपल्या लेखाचा विषय नसल्याने इथेच थांबतो.

मुशाफिर.

>>प्रत्येकाला कुठलं काव्य कशा पद्धतीनं गवसेल , काही सांगता येणार नाही. मते-मतांतरे असायचीच!

एकदम मान्य!

>>मात्र इथे 'ती' करिअरसाठी नव्हे तर समाजसेवा करण्यासाठी घराचा उंबरठा ओलांडते आहे

ती समाजविज्ञान शाखेची पदवीधर असते, आणि सासूंने चालवलेल्या ट्र्स्ट/संस्थेसाठी काम करण्याऐवजी स्वतंत्र कार्य करू पाहाते, म्हणजे स्वतंत्र 'करियर' नव्हे काय?

हे गाणं तीच्या अंतर्बाह्य कोलमडण्यापेक्षा, तीला जाणवणारा विरह व्यक्त करते, हे माझं मत आहे.

बाकी, आपल्यात मतांतरे असू शकतात ह्यावर आपलं एकमत असल्याने अजुन काय लिहू? :)

मुशाफिर.

कविता अप्रतिम आहेच. तुम्ही रसग्रहणही खुप सुंदर केले आहे.

अनंता ह्यांचे रसग्रहण सुंदर आहेच. तसेच त्यानिमीत्ताने झालेली चर्चा, त्यावरील प्रतिक्रियाही आवडल्या.

आता माझा थोडा विसंवादी सूरः

ह्या गाण्यात सगळेच विलोभनीय आहे-- त्यातील जब्बारांनी केलेले (माझ्या मते) कल्पनाशून्य चित्रण सोडून. खूप वेळ नुसते स्लो- मो मध्ये नायिका, नायक व त्यांचे मूल दाखवले आहे. चांगले गीत डोळे मिटून (अथवा त्याचे चित्रीकरण न पहाता) कधीकधी बघायचे असते ते ह्यासाठीच!

आणि रसग्रहण सुंदर ..
एखाद्या गाण्याचे, कवितेचे अनेक अर्थ होउ शकतात. उदा.
ती येते आणिक जाते ... येताना कधी कळ्या आणिते ...
हे गाणे ऐकताना श्रोत्यांना हे गाणे कवीने प्रेयसीला उद्देशून लिहिले असावे असे वाट्ते
पण प्रत्यक्षात कवीने ते आपल्या काव्य्-प्रतिभेला उद्देशून लिहिले आहे .

आठवण करून दिल्याबद्दल आभार..
पण रसग्रहण पटले नाही. गाण्याचे चित्रीकरण इथे पहा.
http://www.youtube.com/watch?v=erwswClblgY&feature=related

फोटोंमध्ये मुलीला बघून झाल्यावर डोळ्यात पाणी आलेले आहे. ते पश्चात्तापाचे नाही, तर मुलीचे सुख हरवल्याचे वाटले.
त्यातील सर्व तपशील आता आठवत नाहीत, नाहीतर चित्रपटाचेच परिक्षण केले असते.. !

रसग्रहण आवडले आणि इतक्या सुंदर गाण्याची पुन्हा एकदा आठवण करून दिल्याबद्दल अनेक आभार...
एकच अगदी छोटा खडा -
कळे न पाहशी कुणाला? कळे न हा चेहरा कुणाचा?

हे बहुधा गाण्यात असं आहे -
कळे न मी पाहते कुणाला? कळे न हा चेहरा कुणाचा?

बाकी उत्तमच..