एस. एस. सी., सी. बी. एस. ई, आय. सी. एस. ई.

सर्व प्रतिसाद वाचले, चांगली माहिती मिळाली, पहिली साठी बहिनीच्या बाळासाठी शाळा फिरतोय पण बर्‍याच गोष्टींचा अडथळा येतोय.
फि चे तर सांगु नका .. मला एक कळत नाहिये बरेच जण आपला पाल्य कुठल्या चांगल्या शाळेत जातोय ते म्हणतायेत, पण त्यांनी शाळेचे नाव का सांगितले नाहिये, निदान ज्यांना पुढे अ‍ॅडमिशन घ्यावयाची आहे त्यांना त्याचा फायदा नक्की झाला असता.
----

आता मुळ मुद्दा ..
माझ्या मते, ज्या शाळेत स्पोर्ट ला महत्व दिले जाते त्या शाळेत मला माझ्या मुलीला घालायचे आहे. अभ्यासक्रमामुळे जर जास्त तोटे होत असते तर आज एस.एस.सी बोर्ड वाले येथे टाईप करत बसले असते का ?

एस.एस.बोर्ड वर सोप्पा म्हणुन खुप धब्बा मारला आहे, मला एक कळत नाही कशाला हवाय अवघड अभ्यास ?
सोप्पा अभ्यास करुन बाजुने चित्रकला/संगित/खेळ/आणि इतर गोष्टी शिकण्यासाठी जास्त वेळ देता येत असेन तर ?

सी.बी.एस.सी वाईट आहे म्हणत नाही, पण फी परवडते आहे काय ? कमीत कमी ५० हजार. आणि जर येथेच व्यक्तीमत्व घडन होत असेल तर साध्या गरीब लोकांचीमुले व्यक्तीमत्वाविनाच जगणार आहेत काय ?

दूसरी गोष्ट ..
स्पर्धा परीक्षा अभ्यासक्रम वगैरे काही नसते.. मग तसे असेन तर लॉजिक जास्त प्रगत होते ते मातृभाषेतील शिक्षणामुळे, मग आपोआप सगळ्या गोष्टी येतात.

तरीही एस.एस.सी बोर्ड आणि ईग्लिश मेडीयम पण चांगळे हवे असेन तर कॉन्व्हेंट शाळा चांगल्या असतात असे वाटते.
नुकतेच पिंपरीचिंचवड येथील मार एव्हान्युअस आणि निर्मल बेथनी शाळेला भेट दिली शाळा आवडल्या फी १०,००० च्या आत ( १० वी ला पण ), पण नर्सरी पासुन अ‍ॅडमिशन घ्यावे लागते येथे.

---
मला तरी मराठी मेडियम शाळाअ आवडते, पण आमच्या घरच्या सगळ्यांचा आग्रह इंग्लिश मेडियम आहे, तसे असेन तर वरील कॉन्व्हेंट मला योग्य वाटते.. चित्रकला/फोटोग्राफी/संगित/खेळ यापैकी मनाला तजेला देणार्‍या गोष्टी जास्त महत्वाच्या आहेत असे मला वाटते. शिक्षण कुठले ही वाईट नसते.. पद्धत वेगळॅए असली तरी आपण कधी ना कधी शिखरावर पोहचतोच असे वाटते.

---
मितान तुझ्या मुलीची शाळा कोणती आहे ग ?

मी बहुदा माझ्या मुलीला पहिली ५-७ वर्षे "होम लर्निंग स्कुल" असलेला एक पर्याय निवडणार आहे
-- मातृभाषेतून शिक्षण
-- शासकीय मान्यता नाही त्याचबरोबर ठराविक फिक्स्ड अभ्यासक्रम नाही.
-- मुलांच्या कला कलाने अभ्यासक्रम ठरतो आणि घेतला जातो
-- सगळे शिक्षण स्वानुभवातून असते. इयत्ता २रीपर्यंत एकही विषय नाही की पाठ्यपुस्तक नाही
-- मातृभाषेतून शिक्षण मात्र सुरूवातीपासून ४ भाषांची ओळख (बोलणे)

तिची पहिली काही वर्षे स्वतःचे जग स्वतःच्या आवडी समजून घेत, स्वत:ला आवडेल त्या वेगात जावीत म्हणून हा पर्याय निवडत आहे. पाचवीपासून तिचा बेस प्रयोगशील शिक्षणातून पक्का झाल्याने कोणत्याही एसएससी शाळेत घालेन असे म्हणतोय.

मस्त संकल्पना.मलाही अशा शाळेत जायला आवडलं असतं.

बदली झाली देशांर्तगत जसा की पुणे ते चेन्नई / बेंगळुरू / दिल्ली तर अशा प्रसंगी कोणत्या शाळा सोयीच्या ?
आणि भविष्यात २-३ वर्षासाठी सहकुटुंब परदेशी राहावे लागणार असेल तर आतापासून कोनत्या शाळेत अ‍ॅडमिशन घेतली पाहिजे ?

आम्हीही सध्या ह्याच स्थितीत आहोत. अर्थात, बोर्डापेक्षाही शाळा महत्वाची हे आमच्या मनात नक्की आहे. कित्येक जुन्या SSC शाळा ह्या नव्यानेच चालू झालेल्या 'XYZ International School' किंवा तत्सम शाळांपेक्षा निश्चितच सरस आहेत. त्यामुळे अशी कुठलीही CBSE/ICSE शाळा सगळ्या एस. एस. सी. शाळांपेक्षा चांगली असते हे मला अर्थातच पटत नाही. पुण्यात 'अक्षरनंदन' ही मराठी शाळा अतिशय चांगली आहे, किंवा जुन्या इंग्लिश मिडियम पैकी लॉयला, सेंट व्हिन्सेंट, सेंट मेरी, सेंट जोसेफ (पाषाण) ह्या एस. एस. सी. शाळा कित्येक नवीन CBSE/ICSE शाळांपेक्षा चांगल्या आहेत.

हे असले, तरीही पिरा यांच्या ह्या मताशी मी बहुतांशी सहमत आहे. CBSE प्उस्तकांत मॅथ्स आणि सायन्स खूप नीट आणि सविस्तरपणे समजवले जातात. कित्येक १०+२ नंतरच्या प्रवेश परिक्षा ह्या CBSE पॅटर्नवर असल्यामुळे तसेच पुर्ण भारतभर भरपूर CBSE शाळा असल्यामुळे बहुतेकांची सध्या पसंती CBSE शाळांना असते. ह्यामुळेच कित्येक SSC शाळा आता CBSE होत आहेत किंवा CBSE ची पुस्तके वापरतात. केंद्रीय विद्यालय सोडले तर बाकी CBSE शाळांमध्ये प्रमाणित NCERT ची पुस्तके नसतात, शाळा स्वतःला सोयीस्कर अशा लेखकांची/प्रकाशनांची पुस्तके घ्यायला सांगतत. CBSE/ICSE शाळांमध्ये SSC सारखी एकच बालभारतीची पुस्तके नसतात. मी स्वतः SSC मधून ११ वीत गेलो तेंव्हा मला हे पहिल्यांदाच कळले होते, आणि मग जेंव्हा CBSE ची पुस्तके पाहिली तेंव्हा आपली SSC ची पुस्तके किती तोकडी होती हे जाणवले. आता SSC किंवा CBSE चा अभ्यासक्रम (syllabus) जवळपास सारखाच आहे, पण coverage आणि पुस्तकात तो कसा समजावून दिला आहे त्यात खूप फरक आहे. आता SSC ची पुस्तके खूप सुधारली असली तरीही CBSE सरस आहेत.

पण....पुण्यात आजही मराठी निदान वैकल्पिक म्हणून शिकवणार्‍या CBSE शाळा बोटावर मोजण्या इतक्याच आहेत. कित्येक CBSE शाळा दुसरी-तिसरीत तोंडी मराठी शिकवतात, आणि मग मराठीशी फारसा संबंध नसतो. :(

आम्हीही सध्या थोडे गोंधळलो आहेत - अगदी थोडक्यात सांगायचे झाले तर फार ताण/होमवर्क नसणारी आणि पुस्तकाबाहेरही खूप शिक्षण असते ह्यावर ठाम विश्वास असणारी शाळा शोधतो आहे. मुलांना स्वतःला विचार करायला, प्रयोग करायला प्रोत्साहन देणारी आणि त्यांची individuality ('स्वत्व') जपणारी शाळा हवी आहे. 'अक्षरनंदन' बघितली, तिथून शिकलेली आणि वेगवेगळ्या व्यवसायात असलेली मुले/मुलीही माहिती आहेत आणि त्यातल्या काही जणांशी बोललोही आहे, खूप वेगळी आणि 'स्वत्व' गवसलेली मुले वाटली ती. २१-२२ वर्षाच्या मुलांनी बसवलेली नाटके पाहिली तर त्यांच्य विचारंची/बुद्धीची झेप लक्षात येते, पण मराठी मिडीयम असल्यामुळे बरीच काळजी वाटते - आम्ही दोघेही मराठी मिडीयम मध्ये शिकलो नाहीत. शिवाय ११वीत vernacular शाळेत शिकलेल्या मुलांचे हालही पाहिलेत (खूप चांगले cope-up केलेलेही माहित आहेत), तसेच अजून १० वर्षे महाराष्ट्रातच राहू ह्याचीही खात्री नाही. शिवाय तिथे बहुतेक सगळेच महाराष्ट्रीयन, त्यामुळे होणारे मोनो-कल्चर हेही मला फारसे चांगले वाटत नाही. त्यामुळे 'अक्षरनंदन' चा विचार बाजूला ठेवला. (अर्थात तिथे थेट पहिलीत अ‍ॅडमिशन मिळणेही अवघड आहे) अजूनही मला 'अक्षरनंदन' म्हटले की थोडी चलबिचल होते. SSC बोर्ड स्वीकारूनही त्यांनी स्वतःची वेगळी आणि अतिशय चांगली ओळख निर्माण केली आहे. कोणाला मराठी मिडीयम चालणार असेल, तर पुण्यात 'अक्षरनंदन' हा खूप चांगला पर्याय आहे.

आमचा पिलू आता ५.५ वर्षांचा आहे, आणी त्याची सध्याची माँटेसरी खूपच छान आहे, 'शिकलेच पाहिजे' असा दबाव नसल्याने आणि तिथल्या अतिशय मोकळ्या वातावरणामुळे तो खूप काही शिकला आहे आणि खूप काही-काही बनवत अस्तो. त्यामुळेच आम्ही आत्तापर्यंत दुसर्‍या शाळेत टाकले नाही, पण ती आता संपेल आणि पहिलीसाठी योग्य शाळेचा शोध सुरू आहे. पण Nursery/Jr. KG मधेच बर्‍याच अ‍ॅडमिशन होत असल्याने आणि RTE मुळे पहिलीत अ‍ॅडमिशन फार कमी आहेत. थोडी relaxed असणारी, फार अभ्यास-अभ्यास न करणारी आणि उत्तम सुविधा असणार्‍या एका ICSE शाळेत अ‍ॅप्लाय केले आहे (त्यांची फी खूप जास्त असली तरीही), तिथे झाले तर फारच छान, नाहीतर मग कुठल्या शाळेत घालावे हा आमच्यापुढचा सध्याचा मोठ्ठा पेच आहे.

आमच्या अपेक्षा साधारणपणे अशा आहेत -

• फार ताण/होमवर्क नसणारी आणि पुस्तकाबाहेरही खूप शिक्षण असते ह्यावर ठाम विश्वास असणारी, मुलांना स्वतःला विचार करायला, प्रयोग करायला प्रोत्साहन देणारी आणि त्यांची individuality ('स्वत्व') जपणारी शाळा हवी आहे. त्यांना जरा मनमोकळेपने जगू द्यावे, निदान सातवी-आठवीपर्यंत तरी फार अभ्यासाचे ओझे नको. मलाही मार्कांशी फार घेणे-देणे नाही. खेळ आणि इतर उपक्रम भरपूर असावेत. बागकाम किंवा स्वयंपाक असल्यास फारच छान.
• Co-ed आणि English मिडियम हवी पण तिथे निदान ६वी-७वी पर्यंत तरी मराठी शिकवावे. पुण्यातल्या कित्येक CBSE/ICSE शाळा खास उत्तर भारतियांसाठी उघडल्यात का असे वाटावे इतका मराठीचा दुस्वास करतात. आम्हाला convent ही नको आहेत. कॉस्मो संस्कृती चालेल्/आवडेल पण मराठीची लाज किंवा द्वेष नको.
• CBSE बोर्ड असले तर आवडेल, पण ती अट नाही, शाळा चांगली असेल तर मग कुठलेही बोर्ड चालेल. पण बोर्ड हवे - शासकीय मान्यता नसलेल्या आणी अतिशय वेगल्या विचाराने चाललेल्या २-३ शाळा माहित आहेत, पण तेवढे धाडस नाही अजून! :( पण तो पर्याय अगदीच मोडीत नाही टाकला - कदाचित थोड्या अजून विचाराने आणि बायकोला पटवता आले, तर अशा शाळेत अ‍ॅडमिशन घेऊ कदाचित. पण मला स्वतःला एखाद्या बोर्डाच्या स्ट्रक्चर मधे राहून स्वतःचे वेगळेपण जपणारी शाळा जास्त आवडेल (अक्षरनंदन सरखी), तेवढे स्वातंत्र्य शाळांना निदान ७वी पर्यंत तरी नक्कीच असते. 'अमनसेतू' अशीच एक मुलखावेगळी ICSE शाळा आहे - ती सुध्दा आवडते, पण ती आम्ही राहतो त्याच्या दुसर्‍या टोकला आहे, त्यामुळे तोही पर्याय नाही! :(

तर, कोणाला बावधन, कोथरुड, कर्वे-रोड, बाणेर, पाषाण, औंध किंवा ह्याच्या जवळच्या परिसरात आमच्या अपेक्षात बसणार्‍या दुसर्‍या शाळा माहीत असतील तर अवश्य सुचवा, खूप मदत होईल.

पिरा - तू/तुम्ही कुठली शाळा नक्की केली? व्यनी करणार का?

ऋषिकेश भेटून बोलुया का? ग्राममंगल विषयी थोडा वाईटही फीडबॅक मिळाला आहे. पण मलाही आवडती शाळा तू म्हणतो तशीच वाटते - जरा निवांत आणि सविस्तर बोलायचे का?

जी शाळा आई वडिलांना होमवर्क देत नसेल ती सर्वोत्तम शाळा, असे आमचे एक ठाम मत आहे.