वेगे वेगे धावू किती ??

मला जुन महिन्यात असाच रादर ह्याच्यापेक्षाही वाईट अनुभव आलेला आहे . तुम्ही गाडी तरी चालवत होतात, मी तर पायी चाललो होतो तरी मला ओळखपत्र दाखवा असे सांगण्यात आले , आणि नंतर काहीही कारण नसताना ५०० रुपये दंड लावण्यात आला. सविस्तर अनुभव लिहित नाही कारण तुमचा विश्वासच बसणार नाही !

हा देश सोडुन दुसर्‍या कॅनडा , जर्मनी , ऑस्ट्रेलिया , अमेरिका किंव्वा तत्सम प्रगत देशात जावा , नाहीतर गप गुमान लाच देऊन आहात तिथं निर्लज्जपणे सुखाने रहा हेच दोन पर्याय तुमच्या आमच्या हातात आहेत .

त्रास होतो, उद्वेग होतो , पण त्रागा करुन घेण्यात अर्थ नाही हे देखील कळुन चुकलेले आहे . आमच्या आधीच्या पिढीने ईमोशनल ब्लॅकमेलिंग करत आपले पाय ह्या देशात अडकवुन ठेवले आहेत , आपण ही चुक न करणे ! पोरं कळती होई पर्यंत त्यांना हे असले भ्रष्ट्राचारी लोकं आणि व्यवस्था किळस येई पर्यंत दाखवत रहायचं !

पण तो पर्यंत काय करायचं ? ह्यावर ज्याला त्याला आपापले उत्तर शोधावे लागेल . मला सापडलेले उत्तर म्हणजे - स्वामी विवेकानंद म्हणाले - "दुर्जनांच्या सक्रियता पेक्षा सज्जनांची निष्क्रियते देशाला जास्त मारक असते " म्हणुन मी सर्व सामाजिक बाबतीत पराकोटीचे निष्क्रीय व्हायचे ठरवले आहे !

# भो@#$यात जाऊ दे सगळे .

Police वर होणारे हल्ली हा त्याचाचाच परिणाम आहे.
गुंड,टवाळखोर लोकांनी किती ही नियम मोडले तरी त्यांना रोखण्याची हिम्मत पोलिस दलात नाही.
मुंबई मध्ये होणाऱ्या बाईक रेस.
नळबाजार किंवा तशाच भागात बिन्धास्त तोडले जाणारे नियम.
ही त्याची उदाहरण आहेत..
सभ्य,कायद्याचा मन राखणारी लोक च पोलिस च्या मनमानी चे शिकार होतात.

दादा तुम्ही Over Speeding केले आहे. मुंबईत द्रुत-गती मार्गावर कमाल वेग मर्यादा ७० आहे आणि तुम्ही ७२ ने गाडी चालवत होतात

हा हे जरूर कि आपण वेग तोडून कॅमेऱ्याने टिपले असले तर ते झालेले आपल्याला कळणार नाही जोपर्यंत ते प्रेमपत्र येत नाही

असे त्याची नोटीस तुम्हाला पोस्टाने किंवा आजकाल काही आप वैगरे असेल तर येत असायची सोय असेल ना ? ( भारतातातील माहित नाही ) आणि तशी सूचना आल्यावर तो दंड लागू होतो असे मध्येच रस्त्यात जरी त्यांचं "सिस्टीम" मध्ये दिसत असले तरी दंड वसुली करता येते?
नक्की काय परिस्थिती आहे भारतात !

या बाबतीतला माझा अनुभाव असा कि ज्यात चूक माझीच होती पण ती तेव्हा काही केलया मला जाम कळली नवहती आणि मी पोलिसांशी वाद घालत बसलो शेवटी तो पोलीस जाम वैतागला.. शेवटी गप्प बसला आणि म्हणाल घरी जावा आत्ता आरटीओच्या येऊन लायसॅन घेऊन जावा पर्वा

झालं काय नवीन मोपेड घेतली होती आणि त्याचे मडगार्ड साधारण पांढर/ फिकट पिवळे रंगाचे होते, नंबर तेवहा त्यावर पेंटर कडून लिहिला तरी चालत असे, आणि मोपेड चाय मागील मडगार्ड वर एक काळी पाटी होती त्यावर मी पांढऱ्या रंगाने नंबर लिहिला आणि पुढचे त्या फिक्या रंगाच्या मडगार्ड वर काळ्या रंगाने! लिहला ... तो समजावून सांगत होता कि अहो साहेब खाजगी वाहन असेल तर काल्यावर पांढरा लिहावा लागतो .. मला ते "लॉजिक " काही केलया समजत नवहते .. जॅम कल्हई केली मी त्याच्या डोक्याची .. बिचारा सभ्य होता ...

लेख आवडला. दिल्लीत तर एकाच रस्त्यावर अनेक जागी वेगवेगळी वेग मर्यादा असते.(रिंग रोड वर तर दर दोन किमी नंतर वेगळी वेग मर्यादा तीही 30 ते 80 पर्यन्त ) रोज जाणार्‍यांना माहीत असते कुठे कॅमेरे लागले आहे. पण अनोळखी माणसाला शंभर टक्के दंड बसणार. या वेग मर्यादांचे कारण कुणीच सांगू शकत नाही. बहुतेक सरकारी अधिकार्‍यांचा सनकीपणा.

हा ना राव. लिंक येते एसेमेस द्वारे. लिंकमध्ये आपल्याच गाडीचा फोटो असतो. टाइम बॅज असतो आणि नंबरप्लेट एन्लार्ज किंवा स्पष्ट केलेली असते.
आपल्याच गाडीचा फोटो बघायचा आणि हजार रुपये पाठवायचे. अन्याव आहे हा. ;)

वेग मर्यादा एका रस्त्याला एकच असावी असं कुठे आहे. जर पुढे चौक येणार असेल किंवा रस्ता अरुंद होणार असेल तर ती कमी करावी लागते. पण पुढचा मोठा पट्टा जर कुठला रस्ता आडवा येणार नसेल तर मर्यादा वाढवू शकतात. जिथे मर्यादा लिहीलेली असते तिथे ती सुरू होते पुढे कमी करेपर्यंत.

बाकी पोलिसांचा अनुभव सारखाच आहे. सगळे कागदपत्र तपासून काही नाही मिळाले तर थातूर मातूर कारण पुढे करून दंड वसूल करत बसतात. ''फॉन्ट'' बरोबर नाहीये म्हणून माझ्याकडे दंड मागितला होता. त्याला समोरून जाणार्‍या पुष्कळ गाड्या दाखवल्या ज्यांचा नंबर बारीक मोठा कसाही लिहीला होता. त्यावर मला काम करायला शिकवू नकोस म्हणून हुज्जत घातली.

बाकी यांना डावीकडून पुढे जाणार्‍या गाड्या आणि सगळ्यात उजव्या मार्गिकेतून हळू हळू जाणारे मालवाहू ट्रक यांच्याशी काहीही घेणं देणं नाही बघून त्रास होतो. सुधारणेची शष्प आशाच दिसत नाही.

ट्रॅफिक पोलीस / अधिकारी हे फक्त जनतेला लुटून सरकारची तिजोरी भरण्यासाठी तयार केलेली दुभती गाय आहे. यांना दर महिन्याचे किँवा क्वार्टर चे एक स्पेसिफिक टार्गेट दीले जात असावं. तेवढे जोवर जमा होत नाही तोवर शांत बसायच नाही. त्याच टार्गेट सोबत त्यांचं स्वतःच असं टार्गेट देखील असतंच....
यांचा जास्त जोर हा transport vehicles वर असतो. एखाद्या टेम्पो ड्रायव्हर किंवा ट्रक ड्रायव्हर शी बोलून पहा. दिवसभर transport गाडी चालवणारा किमान २००-५०० रुपये यांच्या खिशात घालत असतो. लांब पल्ल्याची ड्रायव्हिंगकरणारे ट्रक ड्रायव्हर कमीतकमी १०,००० घेतल्याशिवाय ट्रीप वर निघत नाहीत कारण प्रत्येक ठिकाणी यांचे खिसे गरम करावे लागतात. आणि सरतेशेवटी या सगळ्याचे पैसै हे ग्राहकाकडून ( एंड युजर) घेतले जात असतात. सगळं काही व्यवस्थीत असले तरी मग शेवटी खुशीने काहीतरी दे अशी मागणी करायला ही हे पोलीस मागे पुढे पहात नाहीत. निर्लज्ज... !!!!!

आता इथे कोणी अतिशहाणा किंवा पोलीसप्रेमी माणूस बोलेल की ते त्यांचे काम करतायेत. लोकांनीं नियम पाळले पाहिजेत .. रस्त्यावर जीव जाऊ शकतो म्हणून सुरक्षेसाठी हे नियम आहेत..ब्ला ब्ला ब्ला.

मान्य.. तुमचे सगळे युक्तिवाद मान्य. पण ... पण आपण जिथे राहतोय तो भारत आहे. अमेरिका किंवा uk नव्हे. सरकारला लोकांनीं हेल्मेट घालावं वाटतं कारण त्याने जीव वाचतो.. त्यामुळें हेल्मेट घातले नाही तर ५०० रुपये दंड... पण रस्त्यावरील खड्डे आणि अशास्त्रीय पद्धतीने बनवले जाणारे रस्ते यांच्यामुळे आजवर लाखो, कोट्यवधी लोकांचा जीव गेलाय किंवा अपंगत्व आलेय तरी सरकार वर किंवा भ्रष्ट व्यवस्थेवर ५ पैश्यांचा देखील दंड झाल्याचे ऐकिवात नाही.
नो पार्किंग मध्ये गाडी लावली की १०००, २००० कीतीही दंड घेतात.. पण इतका पैसा गोळा करून कधी कुठे ऑफिशियली यांनी सुसज्ज अशी पार्किंग ची सोय देण्याची तत्परता दाखवलीय का??

जेव्हा दंड, पावत्या इ चा विषय येतो त्यावेळी अगदी कडक नियम लावायचे. अगदी अमेरिकेला मागे टाकेल असे नियम अमलात आणायचे.. पण अमेरिकेतल्या सारखे रस्ते, सोयीसुविधा मात्र द्यायच्या नाहित. ही म्हणजे एक प्रकारे खंडणी वसूल केल्यासारखे आहे.
म्हणजे सरकारनं काहीही केलं तरी सगळं योग्य पण जनेतेन नियम पाळले पाहिजेत आणि मोडले की दंड पण भरला पाहिजे.

सामान्य माणसाची गाडी असेल तर एक दिवस देखील PUC नसेल तर लगेच दोन हजार दंड द्या.. पण सरकारी गाडी ( ST, Bus, इतर सरकारी वाहने ई) रस्त्यावर अगदी काळाकुट्ट धुर ओकत जरी गेली तरी यांची काहीच जबाबदारी नाही. तेव्हा प्रदूषण होत नसते..

कोणी मला अत्यंत अमानवीय, असुरी किंवा माणुसकीहिन म्हटले तरी हरकत नाहीं पण खर सांगायचं तर एखादा अधिकारी , पोलीस , ट्रॅफिक पोलीस यांना वैतागून पब्लिक यांनामारहाण करते त्यावेळी खुप बरे वाटते...

असो.

एवढं सगळं लिहायचं कारण की धागलेखकला ७० ऐवजी ७२ च्या स्पीड ने गाडी चालवली म्हणून दंड भरावा लागला.. पण आम्हीं रोज मंत्र्यांचे आणि ईतर सरकारी अधिकाऱ्यांचे ताफे येताना जाताना पाहतो. साध्या रस्त्यावर डेखील ८०-९० च्या स्पीड ने गाड्या पळवत अस्तात. आणि त्यात त्यांना साथ देण्यासाठी पुढें आणि मागें अश्या दोन गाड्या पोलिसांच्या स्वतःच्या असतात. तेव्हा कुठे जातो हा ओव्हर स्पीड चा नियम ?? यांची चलन कोण फडणार?? यांच्यामुळे कोणाच्या जीवाला धोका नसतो का??.. पण आमच्यासारख्या लोकांनीं एक्स्प्रेस वे वर ७० चे ७२ केले की लगेच दंड भरा..

वा रे सरकार.. वा रे नियम.. वा रे तुमचा दंड.. !!

कोणी मला अत्यंत अमानवीय, असुरी किंवा माणुसकीहिन म्हटले तरी हरकत नाहीं पण खर सांगायचं तर एखादा अधिकारी , पोलीस , ट्रॅफिक पोलीस यांना वैतागून पब्लिक यांनामारहाण करते त्यावेळी खुप बरे वाटते...

हा भाग सोडला तर बाकी पटलं ! निश्चितच या गोष्टींचा विचार व्हायला हवा.

बाकी हे overapeeding च दंड खूप चुकीचं वाटतो. काही ठिकाणी रस्ते अतिशय खराब असतात. अगदी १०-२० च्या स्पीड ने जावं लागतं .असा रस्ता पार केला आणि थोडा चांगला रस्ता लागला की स्पीड वाढली जाणारच ना. जर १००% स्पीड लिमिट नुसार जायचं म्हटलं तर कधी पोचणार? कितीही फास्ट जायचं म्हटलं तरी सरासरी स्पीड ४०-६० च्य आसपासच असणार.

मागच्या एका वर्षात मी ४-५००० रुपये भरला दंड. गाडी फक्त ६-७००० किमी चालली असेल. (दसऱ्याला १ वर्ष होईल पूर्ण गाडीला)

सहमत .. ज्या गोष्टी बदलू शकत नाही त्या स्वीकारणे योग्य.

माझे याबाबतीत( आरटीओ ला दिलेले वेगवेगळे प्रकारचे दंड ) सर्व मिळून 2200 रुपये अक्कल खात्यात जमा झालेत. गेल्या 5 वर्ष्यामध्ये.

मला दोन महिन्यापूर्वी बारामतीमध्ये असा अनुभव आला.
माझा भाऊ गाडी चालवत होता. मी एक दिवसाचे ध्यान शिबीर घेतले. पाच वाजता शिबीर संपले, गाडीत बसलो, भावाने गाडी वळवली, स्पीड घेतले आणी समोर २ पोलीस.
एक ट्राफिक पोलीस आणी एक पोलीस.
भावाने हनुवटीचा मास्क नाकावर ओढला. मी खिशातला रुमाल काढला पण मला बांधता आला नाही.
गाडी बाजूला घेतली, बंधू म्हणाले काय झाले? पोलीस : बाजूच्याने मास्क लावला नाही. बंधू : माझा काही प्रॉब्लेम नाही ना?
पोलीस : नाही ते बाजूचे.
बंधुला बऱ्याचदा फाईन झाला, मी वाचलो होतो. पण आज त्याला आनंद झाला मी सापडल्याने. असो.

पोलीस : तुम्ही मास्क लावला नाही, पाचशे रु दंड भरा.
मी : साहेब मी दंड भरतो पण फक्त्त माझे ऐकून घ्या. उतरून त्यांच्याकडे गेलो. मी आताच ध्यान शिबीर घेऊन बाहेर पडलो. तीन चारशे मिटर पुढे आलो आणी तुम्ही समोर.
मी मास्क लावला नव्हता हे खरे आहे. तितकेच मी सांगितले हेही खरे आहे. तुम्हाला चेक करायचे असेल तर आयोजकांशी बोलणे करू शकता. दिवसभर ध्यान केल्याने चेहऱ्यावर जराही त्रागा नव्हता आणी मनही शांत होते.
पोलीस : ठीक आहे. तुमच्या मनाने काय द्यायचे ते दया. पावती देतो.
मी : तुम्हीच सांगा तेवढे मी देतो.
पोलीस : बरं राहूद्या. पुन्हा मास्क लावायला विसरू नका.

आता माझ्या चेहऱ्यावर आनंद आणी भावाचा चेहरा पाहण्यासारखा झाला होता.

खरेतर मी फक्त्त फाईन वाचवण्यासाठी रुमाल बांधतो. पण अचानक सापडलो आणी सुटलोही.

पुण्यात वहातुक पोलिसांचा अनुभव अजिबात चांगला नाही. तरुण पोरं ही त्यांची नेहमीची गिऱ्हाईक. एखाद्याचं अर्जंट काम असेल वगैरे त्यांना काही घेणं नसतं. झुंडीने उभे रहातात आणि एकेकाला बाजूला घेतात. ट्रॅफिक गेलं तेल लावत. यांचं तोडपाणी सर्रास चालू असतं. वन वे म्हणजे तर बकरे पकडायला लावलेले सापळेच .कुठे तरी बारीकसा नो एंट्रीचा बोर्ड असतो जो सहजी दिसत नाही. दुसऱ्या टोकाला हे महाराज असतातच सावज पकडायला.

ही फक्त एक बाजू झाली .
की वाहन चालक हे सर्व नियम पाळून गाडी चालवतात आणि पोलिस तरी त्रास देतात.
हे खरेच आहे
पण ह्याची दुसरी बाजू खूप काळी कुट्ट आहे.
वाहन चालक हे अत्यंत बेशिस्त वर्तन करत असतात.
रहदारी च्या रस्त्यावर पण वेगाने गाडी चालवणे.
मूर्खा सारख्या lane बदलत राहणे .
चुकीच्या पद्धतीने ओव्हरटेक करणे.
कुठे ही गाड्या पार्क करणे.
गाडीच्या क्षमते पेक्षा जास्त माणसं किंवा सामान भरणे.
गाड्या ची अवस्था अतिशय खराब असणे.
बाईक वाले ही सर्वात जास्त मूर्ख जमात पुण्या .मुंबई चया रस्त्यावर मिनिटं मिनिटाला रस्त्यावर दिसेल..
वाहन चालवणारे जितके बेशिस्त पुणे शहरात आहेत तेवढे मुंबई मध्ये पण नाहीत.

उगीचच पैसे दंड किवा लाच म्हणून भरण्यासाठी लागले तर मानसिक त्रास खुप होतो पण अनेकवेळा गत्यंतर नसते आता हल्ली हे सर्व दानधर्म या कलमा खाली घालून मानसिक त्रास वाचवण्याचा प्रयत्न करतो.

एक सत्यघटना, मुलीचे लग्न झाले एका आठवड्यात अमेरीकेला परत जायचे, विवाह प्रमाण पत्र अनिवार्य म्हणून लाच दिली. सरकारी नियमानुसार पंचेचाळीस दिवस लागतील म्हणून हा सर्व खटाटोप. नतंर मनाप, सरकारी तंत्राला रितसर विचारार्थ निवेदन दिले कदाचित काही सुधारणा करतील ,वाटले इथून पुढे मुलांना त्रास होणार नाही पण निर्लज्ज लोक आपल्याच पायावर का धोंडा पाडून घेतील. पण RTO चा अनुभव सुखकर होता.

वेगे वेगे धावू .... अन वेगे वेगे भ्रष्ट करू
आजच्या मटातली ही बातमी पहा.

हे लोक कोणती यंत्रणा कितीही आणि कशीही भ्रष्ट करू शकतात, बरं पण मग दोषी कुणीच नसतं,
तांत्रिक कारण किंवा इतर टुकार कारणांना दोष द्यायचा आणि पुढील भ्रष्टाकार करायला मोकळे !

जुनाट,कालबाह्य कायदे रद्द करण्याचा मानस माननीय प्रधानमंत्री ह्यांनी व्यक्त केला होता.
ब्रिटिश कालीन जुने ,कालबाह्य कायदे युद्ध पातळीवर रद्द करणे खरेच गरजेचे आहे
अगदी आयएएस,आयपीएस ह्यांचे अधिकार आणि निवड आणि पोस्टिंग ज्या विषयी असणारे जुनाट कायदे रद्द करून नवीन करावेत.
नोकरशाही ही कायद्या बरोबर सरकार आणि लोकांशी पण बांधील पाहिजे.
त्यांना असलेले कायद्या चे संरक्षण काढून टाकले पाहिजे.
तेव्हाच हे सुधारतील.