इंग्रजी शब्दांचा मराठीत होणारा चुकीचा वापर

म्हैस ऐवजी कुठला शब्द चालेल?

हेच लिहिणार होतो पण वेळ नाही 'भेटला'!!

आपण सापडणे, भेटणे व मिळणे ह्यातील फरक उत्तमरित्या अधोरेखित केला आहे. परंतु मराठी भाषेच्या शुद्ध असण्याबद्दल लोकांमधे कमालीचे औदासिन्य आहे. पेन भेटले, बसचे तिकिट भेटले हे हिंदीत मिलना हे क्रियापद आहे त्याचे मराठीत केलेले कलम आहे.
" कल मुझे अपना पुराना दोस्त मिला था. " "कल मेरा फोन खो गया था, आज मिला." ह्यातील मिलना हे क्रियापद सजीव निर्जीव सगळ्यांकरता वापरले जाते म्हणून त्याचे मराठी रुप भेटणे हेही असेच सजीव वा निर्जीवांकरता वापरावे असा सोयिस्कर समज काही शॉर्टकट बहाद्दरांनी करुन घेतला आहे. कदाचित नागपूरसारख्या हिंदाळलेल्या मराठीतून हा शब्दप्रयोग मराठीत आला असेल.
मलाही सगळ्याला भेटणे म्हणणे चूक वाटते.
तोच प्रकार बोलणे व म्हणणे ह्यात होतो. "काल रमेश बोलला की सगळ्या लोकल लेट आहेत." ह्यात बोलला पेक्षा म्हणाला हे जास्त समर्पक आहे. पण इथेही बोलणे हेच क्रियापद सर्रास वापरले जाते.

पाचगणीतल्या बर्‍याच विन्ग्रजी शाळेत जाणार्‍या पोरांच्या तोंडी 'रिमूव्ह प्रिंट/पेज' असं ऐकलंय.
प्रिन्ट निकाल, पेज निकाल वगैरे साठी.

बाकी तिथंही बर्‍याच जणांना मार्क भेटतात.

हे वाचून माझ्या आजोबांची आठवण आली. आईचे वडील हे अल्फाबेटस वाचनापुरते इंग्रजी शिकले होते. माझी आई बी ए झाल्यावर त्यांना भयंकर अभिमान वगैरे वाटला होता. (ज्या काळी मुलींची १८ व्या वर्षी लग्ने होत त्याकाळी मुलीला बी ए होईतो शिकवणे आणि त्यावर टायपिंगच्या क्लासला घालणे हे म्हणजे अतिच समजत असत) ;)
पुढे अनेक वर्षांनी माझी मामेबहिण पेढे देऊन नमस्कार करून म्हणाली की "आजोबा मी बीई इलेक्ट्रॉनिक्स झाले"
त्यावर ते (वय ९५) म्हणाले "अरेरे! जुन्या काळी मी मुलीला बी ए केले आणि आज तू फक्त बीई झालीस, जरा ई पासून ए पर्यंत येण्यासारखा अभ्यास का नाही केलास?" आम्ही हसून लोळलो होतो. त्यावर "अचरट कार्टी" असा शेरा त्यांनी मारला. ;)

गत द्विसहस्रवर्षेषु कस्मिन् काले जना: सर्वथा संस्कृतेन वार्तां कुर्वन्ति स्म, अपि च कदा सा लोकभाषा आसीत्? कस्याश्चित् भाषाया: केवलम् आलेखनं उपलब्धम्, अतः सा प्रचलिता भाषा, इत्येषा मिथ्यामति: किम्?
(ममेतद् प्रत्युत्तरं संस्कृतेन लिख्यते चेत् 'संस्कृतम् अद्यापि ऊर्जयते' इति अंगीकुर्मः|)

पाणिनिकाले तु जना: संस्कृते वदन्ति स्म, गालिप्रदानमपि कुर्वन्ति स्म |

अर्थात् पाणिनिकाळात कैक ठिकाणी त्याने व्याकरण रचलेली संस्कृत भाषा प्रचलित होती हे अष्टाध्यायी न वाचता त्या ग्रंथाबद्दलचे इतरांचे जुजबी विकीस्टाईल लेख वाचूनही समजते. ते एक असोच.

अन पिशी अबोली यांचे भाषांतर अगदी अचूक अन नेमके आहे.

अन बाकी प्रतिसाद खालीलप्रमाणे.

पिशीमहोदया तु बहु सम्यक् उत्तरं दत्तवती, किन्तु नेफलेमहोदयस्तु ( पाणिनिप्रणीते संस्कृते 'ळ' कारो नास्ति चेत् ल-कारो एव प्रयुक्तोऽत्र |) केवलं संस्कृतद्वेषात् एव विगतबुद्धि: हतविवेकः इव प्रजल्पते | तस्मादेषः पद्योपहारः स्वीकरोतु भवान् |

संस्कृतं नाम वै किञ्चित् नास्ति, नासीत् कदाप्यहो |
नैषा नैसर्गिकी भाषा, यन्त्रवद् रचिता खलु ||१||

अधुना त्वेति जल्पन्ति येऽपि सर्वे मुहुर्मुहु: |
संस्कृतं ते न जानन्ति, न चापि प्राकृतादयः ||२||

यस्य कस्यापि जल्पोऽयं, येन केनापि मण्डितः|
यस्मै कस्मै कथित्वा तु, यद्वा तद्वा भवेत् खलु ||३||

एते सर्वे जनाश्चात्र वर्तन्ते ज्ञानिनो इव |
परं मनसि तेषां वै, सदैवात्र स्थितं खलु ||४||

" व्याकरणं न जानामि , नैव जानाम्यहं ध्वनीन् |
छन्दःशास्त्रं न जानामि, तथापि शृणुयु: जना: ||५||

ज्ञानहीनं द्वेषपूर्णं जल्पाम्यहमहो सदा |
मिथ्या वक्तुं सदा ह्यत्र तत्परोऽस्मि शुको इव ||६||"

कठोरोऽयं वाक्प्रहारो जनान् हि खलु बाधति |
इत्युक्ते "वाक्प्रहारो न, यथा बाधति बाधते" ||७||

एते संस्कृतद्वेष्टारः दयनीया: हि सर्वथा |
व्यासोक्तिस्तु दशां तेषां सम्यक्दर्शयते अहो!! (ऊर्ध्वबाहुर्विरोम्येष न कश्चिच्छृणोति माम् ;) ) ||८||

'महोदय' संसदेत वापरतात.. बाकी, "संसदीय" मराठी आणि हिंदी ऐकून / वाचून फेफरं यायला होतं, ही गोष्ट वेगळी..

किमान लेखनात तरी बरेच रुळलेत हेही नसे थोडके.

आयला हे बरंय. एकच गोष्ट केली, ती शिवाजीमहाराजांनी केली तर अजेंडा नाही अन सावरकरांनी केली तर मात्र अजेंडा? मज्जाच आहे की.