तुम्ही उर्जाबचतीसाठी काय करता?

श्रीरंग_जोशी's picture
श्रीरंग_जोशी in काथ्याकूट
4 Jun 2012 - 12:01 pm
गाभा: 

Operations Research च्या पुस्तकातील एक वाक्य - Optimized utilization of resources is service to humanity.

महानिर्मिती कंपनीचे (पूर्वीच्या मराविमचा एक तुकडा) घोषवाक्य - 'ऊर्जेची बचत हिच ऊर्जेची निर्मिती'.

दैनंदिन जीवनात आपण सगळेच पर्यावरणाच्या जपणुकीसाठी आपापल्या परीने काही उपाय करीत असतो.

यामुळे कधी कधी आपले व आपल्या लोकांचे / कंपनीचे पैसेही वाचत असतात. सन्माननीय मिपाकरांना विनंती आहे की आपण वापरत असलेल्या क्लुर्प्त्या / उपाय येथे सांगाव्यात जेणेकरून इतरांनाही नवे काही तरी करता येईल.

माझी काही उदाहरणे.
१. अत्यावश्यक गरजा सोडून छपाई न करणे - या द्वारे कागद, शाई, वीज यांची बचत होते. आजकालच्या भ्रमणध्वनी यंत्रामुळे हे काम अधिकच सोपे झालेले आहे.
२. शक्य असतील तेवढी सर्व बिले जालावरील सुविधांद्वारे भरणे. रोख रक्कम व चेकचा कमीत कमी वापर करणे.
३. गाडीने कुठेही लांबवर जात असताना जमेल तेवढी कामे जसे की खरेदी व इतर काही यांचे एकत्रीकरण करणे. म्हणजे पुन्हा पुन्हा इंधन व वेळ वाया जात नाही.
४. शिटी न होवू देता कुकरमध्ये अन्न शिजवणे - हा उपाय लोकसत्तेतील एका लेखात सुचविण्यात आला होता.कुकरची शिटी वाजली की जमलेला सगळा दाब वाफेवाटे बाहेर पडतो व दाब वाढण्याची प्रक्रिया नव्याने सुरू होते.

मला खात्री आहे की आपण याखेरीज बरेच काही करत असाल त्यामुळे पुन्हा एकदा विनंती करतो की या धाग्यावर त्याबाबत लिहून याबाबत अधिक जागृती कराल.

प्रतिक्रिया

परिकथेतील राजकुमार's picture

4 Jun 2012 - 12:05 pm | परिकथेतील राजकुमार

तुम्ही उर्जाबचतीसाठी काय करता?

टूकार भिकार लेखन शक्यतो डायरीतच लिहून काढतो.

टवाळखोर's picture

5 Jun 2012 - 2:47 pm | टवाळखोर

हम्म! म्हणजे ऊर्जा बचतीसाठी कागद खर्ची घालायचा? काय हे? त्याऐवजी पाटी पेन्सिल वापरा कि हो!

शिल्पा ब's picture

4 Jun 2012 - 12:13 pm | शिल्पा ब

मेणबत्त्या लाउन उर्जाबचत करतो..
वहीच्या ऐवजी कॉम्प्युटर वापरतो
गाडीच्या ऐवजी सायकलवतो
व्यायामाच्या निमित्ताने जिमात जाउन तिथेच आंघोळ उरकतो म्हणजे पाणिबचत होते
अन्न शक्यतो कच्चेच खायचा प्रयत्न असतो त्याने -माझी उर्जाबचत, गॅसबचत, वेळबचत, झालंच तर पाणिबचत होते (भांडे घासावे लागत नैत ना!)

परिकथेतील राजकुमार's picture

4 Jun 2012 - 12:19 pm | परिकथेतील राजकुमार

वहीच्या ऐवजी कॉम्प्युटर वापरतो

ह्याने नक्की कसली उर्जा बचत होते म्हणे ?

मी तर शक्यतो जेवायच्या वेळेला बिकांच्या घरी किंवा चिंतामणी काकांच्या घरी उगाच चक्कर मारतो. मस्त फुकटचे जेवायला मिळते. त्यामुळे माझी खूपच उर्जा बचत होते.

श्रीरंग_जोशी's picture

4 Jun 2012 - 12:33 pm | श्रीरंग_जोशी

परा गुरुजी - गुस्ताखी माफ असावी. मराठीमध्ये 'मस्त' हे विशेषण केवळ एका प्राण्यासाठी (बैल) वापरले जाते. जेवण पोटभर, रुचकर, स्वादिष्ट असू शकते, मस्त नाही.

>>मराठीमध्ये 'मस्त' हे विशेषण केवळ एका प्राण्यासाठी (बैल) वापरले जाते.

कितीतरी कथाकवितांमध्ये हे विशेषण उत्फुल्ल,तरोताजा वैग्रे अर्थी वापरल्या गेले आहे तेदेखील लै आधीपासून. असा कोणताही हार्ड अँड फास्ट रूल नै की जो असा निर्बंध लादतो.

श्रीरंग_जोशी's picture

5 Jun 2012 - 3:33 am | श्रीरंग_जोशी

मान्य आहे असा कुठलाही कडक नियम नाहीये.

'मस्त' हे विशेषण हिंदी भाषेत सर्रास वापरले जाते. विशेषण म्हणून त्याचा वापर मराठीमध्ये गेल्या काही दशकांत सुरू झाला असावा. चि. वि. जोशी, ना. धो. ताम्हनकर अशा लेखकांच्या पुस्तकांत त्याचा वापर आढळत नाही.

ढोबळ मानाने मस्त हा एक तत्सम शब्द आहे. (शुद्ध मराठीत) याचा वापर जरूर करावा परंतु शेवटचा पर्याय म्हणून.

बाकी हे सर्व ज्याच्या त्याच्या मानण्यावर आहे.

जाणकारांनी मार्गदर्शन केल्यास आनंद होईल.

परिकथेतील राजकुमार's picture

4 Jun 2012 - 1:34 pm | परिकथेतील राजकुमार

मराठीमध्ये 'मस्त' हे विशेषण केवळ एका प्राण्यासाठी (बैल) वापरले जाते.

ते बहूदा 'मस्तवाल' असे आहे. :)

असो...

तुम्ही एकदम मस्त माणूस आहात बघा.

प्यारे१'s picture

4 Jun 2012 - 2:26 pm | प्यारे१

___/\___

आता वही न वापरल्याने वृक्षतोड कमी होईल अन कॉम्युटर वापरल्याने पुढे सौर्यउर्जेवर चालणारे कॉम्प्युटर तयार करायला भाग पाडले जाईल ज्याने भरचपुर उर्जाबचत होईल..आम्हीपण भविष्यकालीन विचार करुन काम करतो म्हंटलं!

प्रभाकर पेठकर's picture

5 Jun 2012 - 1:22 am | प्रभाकर पेठकर

भरचपुर उर्जाबचत होईल..

उर्जाबचतीची नविन पद्धत आहे की काय?

श्रीरंग_जोशी's picture

5 Jun 2012 - 3:36 am | श्रीरंग_जोशी

भरपुर ऐवजी भरचपुर...

प्रभाकर पेठकर's picture

5 Jun 2012 - 9:03 am | प्रभाकर पेठकर

'भरपूर' नाही 'भरपूरच', असा तो शब्द असावा. (एक अंदाज).

jaypal's picture

4 Jun 2012 - 12:21 pm | jaypal


लेखातील आयटम नं.४ खुपच धोकादायक / प्रसंगी जेवावर बेतणारा ठरु शकतो.

परिकथेतील राजकुमार's picture

4 Jun 2012 - 12:27 pm | परिकथेतील राजकुमार

श्री. जयपाल ह्यांचा हा प्रतिसाद अत्यंत अश्लील असल्याने ताबडतोब उडवल्या जावा. तसेच त्यांना समज देण्यात यावी.

jaypal's picture

4 Jun 2012 - 12:41 pm | jaypal

काय बोलताय पराशेठ ? ते चिन्ह नकारात्मक क्रुती दर्शवीत. उदा. नो पार्कींग्,नो हाँकींग, नो एंट्री ई. तुम्हाला यात नेमक काय अश्लील वाटल ?

परिकथेतील राजकुमार's picture

4 Jun 2012 - 1:33 pm | परिकथेतील राजकुमार

चिन्ह नाय बे.. शब्द शब्द !

श्रीरंग_जोशी's picture

4 Jun 2012 - 12:27 pm | श्रीरंग_जोशी

शिटी न होवू देता कुकरमध्ये अन्न शिजवणे - जेव्हाही शिटी वाजणार असे जाणवते तेव्हा मी शेगडीची ऊर्जा कमी करतो. १ - २ मिनिटांनी पुन्हा वाढवतो. केवळ भात शिजवायचा असेल तर याची २ आवर्तने पुरेशी ठरतात असा माझा अनुभव आहे. यात कसलाही धोका नाही.

jaypal's picture

4 Jun 2012 - 12:43 pm | jaypal

लेखात नमुद केल असतत तर गैर समज झाला नसता.

श्रीरंग_जोशी's picture

4 Jun 2012 - 12:53 pm | श्रीरंग_जोशी

पुढल्या वेळी काळजी घेईन.

पक पक पक's picture

4 Jun 2012 - 8:14 pm | पक पक पक

तुम्हाला उंदियो का काय तो पदार्थ करता येतो का ..? त्याला गॅस लागत नाही.. मड्क्यात काय शिजवायच आहे ते भरायच अन मड्क मुंड्क बांधुन खड्डयात घालायच नंतर खड्डा बुजवुन वरुन काट्क्या जाळायच्या त्या खड्ड्यावर्.गॅस पन वाचतो अन कचरा पण जळ्तो .हाय काय अन नाय काय. झाली कि नाय उर्जा बचत...? :) :) :)

श्रीरंग_जोशी's picture

5 Jun 2012 - 3:39 am | श्रीरंग_जोशी

पाककृतीमध्ये छायाचित्रांसह प्रकाशित करा की राव...

कूकरची शिट्टीच का काढून नाही ठेवत ?

श्रीरंग_जोशी's picture

5 Jun 2012 - 8:44 pm | श्रीरंग_जोशी

त्यात (शिटी न काढता वाजू न देण्यात) जे शेंशेषन हाये ते ह्यात (शिटीच काढून टाकण्यात) आहे का?

शिटी न होऊ देता सुद्धा भात शिजवता येतो . शिटी होत असतानाच गॅस बंद करायचा ..वाफेवर शिजतो मस्त.
माझी आज्जी तर चुलितल्या विस्तवावर चहा करणे ,दुध गरम करणे , तसच चुलिच्या दुसर्या भागावर .अलिकडच्या विस्तवाच्या धगीवर पाणि तापवने असली कामं करुन टाकायची .कितितरीच उर्जा वाचायची अश्याने .

प्यारे१'s picture

7 Jun 2012 - 9:08 am | प्यारे१

>>>चुलिच्या दुसर्या भागावर

वैल म्हणतात त्याला!

आज घरी जाउन, फरशी फोडून, एक खड्डा करीन म्हणतो

पियुशा's picture

4 Jun 2012 - 12:41 pm | पियुशा

@ श्रीरंग_जोशी
शिटी न होवू देता कुकरमध्ये अन्न शिजवणे - जेव्हाही शिटी वाजणार असे जाणवते तेव्हा मी शेगडीची ऊर्जा कमी करतो. १ - २ मिनिटांनी पुन्हा वाढवतो. केवळ भात शिजवायचा असेल तर याची २ आवर्तने पुरेशी ठरतात असा माझा अनुभव आहे. यात कसलाही धोका नाही.

अजुन एक आय्ड्या सान्ग्ते भाताबरोबर कुकरमध्ये डाळही लावत जा, बओर्बर काहि भाज्या शिज्वयाच्या असतील तर त्या ही लावत जा अजुन उर्जा बचत होइल ..

श्रीरंग_जोशी's picture

4 Jun 2012 - 12:46 pm | श्रीरंग_जोशी

हो हो नक्कीच भाताबरोबर इतरही पदार्थ मी शक्य / गरज असेल तेव्हा शिजवत असतो.

माझ्या काही मित्रांनी भात सरळ मायक्रोवेव्ह मध्ये शिजवायला सुचविले आहे माझ्यामते त्यात ऊर्जा व वेळ अधिक खर्च होतो. आपले काय मत आहे?

माझ्या काही मित्रांनी भात सरळ मायक्रोवेव्ह मध्ये शिजवायला सुचविले आहे माझ्यामते त्यात ऊर्जा व वेळ अधिक खर्च होतो. आपले काय मत आहे?

त्याने विजेची बचत नै होत तुम्ही कुकरच वापरा ते चांगले ऑप्शन आहे :)
बादवे तुम्ही हापिसला कसे जाता ?

श्रीरंग_जोशी's picture

4 Jun 2012 - 12:59 pm | श्रीरंग_जोशी

सुदैवाने सध्याचे भाड्याचे घर हापिसापासून जवळच आहे. पाऊस किंवा बर्फ पडत असल्यास गाडी नेतो.

काही वर्षांपूर्वी सायकल सुद्धा वापरली आहे हापिसात जाण्यासाठी.

सुदैवाने सध्याचे भाड्याचे घर हापिसापासून जवळच आहे. पाऊस किंवा बर्फ पडत असल्यास गाडी नेतो.

अच्छा ,म्हण्जे आपण बाहेर देशी राहता तर ....? ;)

शुचि's picture

4 Jun 2012 - 11:17 pm | शुचि

सिमला किंवा काश्मीर मध्ये रहात असतील की ;)

श्रीरंग_जोशी's picture

4 Jun 2012 - 11:44 pm | श्रीरंग_जोशी

हो, सध्या माझे वास्तव्य अमेरिकेत आहे. भारतातील लोक उर्जाबचतीबाबत अमेरिकनांपेक्षा नक्कीच पुढे आहेत असे माझे निरीक्षण आहे.

शिल्पा ब's picture

4 Jun 2012 - 11:56 pm | शिल्पा ब

उर्जाच नै तर बचत ऑपॉप होतेय!!

रुस्तम's picture

12 Apr 2013 - 5:28 pm | रुस्तम

लोड शेडींग
उर्जाच नै तर बचत ऑपॉप होतेय!! :)

पुष्कर जोशी's picture

12 Apr 2013 - 5:10 pm | पुष्कर जोशी

वापरा

वेगवेगळ्या प्रकारच्या उर्जाबचतीसाठी वेगवेगळ्या युक्त्या वापरतो. आपणास कोणत्या प्रकारची उर्जाबचत अपेक्षित आहे हे कळल्यास उत्तर देणे सोपे होईल.

श्रीरंग_जोशी's picture

4 Jun 2012 - 12:49 pm | श्रीरंग_जोशी

दैंनंदिन जीवनातील विविध आवश्यक कामे करताना शक्य असणारी उर्जा बचत यावरील उपाय हवे आहेत.

पक पक पक's picture

4 Jun 2012 - 8:07 pm | पक पक पक

उन्हाळ्यात पंखा अथवा एअर कंडिशन लावण्या एवजी स्वतः भोवती गरागरा फिरा,थंड वाटेल व चक्कर येउन झोप देखिल लागेल. :bigsmile: :bigsmile: :bigsmile: :bigsmile:

श्रीरंग_जोशी's picture

5 Jun 2012 - 3:53 am | श्रीरंग_जोशी

हे जरा अतीच होताय असे वाटत नाही का तुम्हाला?

दैंनंदिन जीवनातील विविध आवश्यक कामे करताना >>>

मास्तरांच्या उत्तराच्या प्रतिक्षेत ....

बाकी जोशीसाहेब ....अतिशय उच्चकोटीचा वैचारिक प्रश्न आहे...तो आज वटपौर्णीमेच्या दिवशी आपण धाग्यारूपी गुंडाळल्याने त्याला चार चांद लागले आहेत ...बाकीचे चांद बिर्याणी खायला गेले आहेत...बिर्याणी व्हेज आणि नॉन व्हेज स्वरुपात मिळते....व्हेज बिर्याणी मध्ये हाटिलात हल्ली फक्त फ्लावर आणि गाजरं जास्त टाकतात....गाजर हा अतिशय हेल्दी पदार्थ आहे ...पदार्थ विज्ञानात मला गती नाही....गती ही हिरो होन्डा ला चांगली आहे...हिरो हा जॅकी श्रॉफ चा पिक्चर आहे...जॅकी श्रॉफ हा अशोक श्रॉफ ..आपल हे... सराफ चा भाउ असावा ...भाऊ चा रोल सत्या मध्ये चांगला झाला आहे ....सत्या हा माझ्या कंपनी मध्ये काम करतो... तो एकटा रहात असल्याने स्वता: कुकर मध्ये स्वयंपाक करतो ...हि झाली उर्जा बचत ...बचत खाते हे सर्व बँकामध्ये उपलब्ध आहे ...बँका मध्ये हल्ली खुप गैरव्यवहार चालतो....गैरव्यवहार ही तर आजकालची पध्दत झाली आहे...मिपावर डायरी लिहायची पण पध्दत झाली आहे...

धन्यवाद

नाना चेंगट's picture

4 Jun 2012 - 1:28 pm | नाना चेंगट

सुहास.. तुम्हाला इंटरवेन्शन का काय म्हणतात त्याची गरज आहे असे वाटते. :)

सुहास..'s picture

4 Jun 2012 - 1:29 pm | सुहास..

व्वोक्के !

संजय क्षीरसागर's picture

4 Jun 2012 - 1:50 pm | संजय क्षीरसागर

>....अतिशय उच्चकोटीचा वैचारिक प्रश्न आहे...तो आज वटपौर्णीमेच्या दिवशी आपण धाग्यारूपी गुंडाळल्याने त्याला चार चांद लागले आहेत .

= दे ढील... इथे हापसायला बरेच आहेत

लेखकानं चेसुगुची उणीव भरून काढली आहे हे मात्र नक्की!

श्रीरंग_जोशी's picture

5 Jun 2012 - 3:58 am | श्रीरंग_जोशी

धन्यवाद संजयजी.

चेसुगू यांच्या लेखनाचा मीही चाहता आहे. परंतु त्यांची उणीव भरून काढण्याची माझी योग्यता नक्कीच नाही.

चेसुगू यांच्या लेखनाचा मीही चाहता आहे. परंतु त्यांची उणीव भरून काढण्याची माझी योग्यता नक्कीच नाही. >>>

=)) =)) =))

हार्ट अटॅक चा अनुभव आला !!

सूड's picture

5 Jun 2012 - 5:38 pm | सूड

>>परंतु त्यांची उणीव भरून काढण्याची माझी योग्यता नक्कीच नाही.
खरंच !! तुम्ही त्यांच्याही एक पाऊल पुढे जाण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. तुमच्या लेखनाचा गप्पकन पंखा होऊन जावंसं वाटायलंय बघा.

श्रीरंग_जोशी's picture

5 Jun 2012 - 3:41 am | श्रीरंग_जोशी

सरकणाऱ्या विपत्रांतील माझा आवडता प्राणी - गाय हा निबंध आठवला.

नाना चेंगट's picture

4 Jun 2012 - 1:27 pm | नाना चेंगट

आम्ही उर्जा बचतीसाठी काहीही करत नाही.

कसे आहे आम्ही आपले जीव तोडून घरातले बल्ब हवे तेव्हा हवे तेवढेच लावणार, गाडीच्या ऐवजी शक्य असेल तिथे सायकल वापरणार, वगैरे वगैरे !

पण मॉलमधे ढाणढाण वीज जाळली जाणार, कार्पोरेटमधे सूर्यप्रकाश अडवून मोठमोठे लाईट लावले जाणार, बिनकामाचे पेट्रोल, डीझेल जाळले जाणार.

बर हे कमी काय म्हणून जगाचे गुर्जीपणा आपल्याच कडे असल्याच्या आविर्भावात असलेली अम्रिका दनादन बॉम्ब टा़कणार, जाळपोळ करणार, उर्जा प्रचंड प्रमाणात खर्च करणार.

मग मी आणि माझ्यासारख्यांनी वाचवलेल्या *टभर उर्जेने काय बचत होणार?
ऑ !! सांगा तुम्ही !!!!

त्यापेक्षा संपवून टा़कू एकदाचे आणि जाउ अश्मयुगात !!!
किंवा संपलंच सगळं तर निदान नवे तरी पटकन शोधले जाईल !! नाही का? :)

असो :)

नानांचा प्रतिसाद नेहमीच पटतो. पण स्वतःला वीजेचे बील भरावे लागते त्यामुळे मी कटाक्षाने वीजबचत करते म्हणजे इतरांनी चालू ठेवलेले दिवे स्वतः उठून/ धडपडत बंद करणे :( , एसी कमी वापरणे, गॅस बंद करुन शेवटची पोळी त्या धगीवर भाजणे :) आदि.

श्रीरंग_जोशी's picture

4 Jun 2012 - 11:57 pm | श्रीरंग_जोशी

नाना - आपण मांडलेल्या विचारांची वास्तविकता पटते परंतु या (ऊर्जा - बचतीच्या) कामात खारीचा नाही तर मुंगीचा वाटा जर आपल्याला मिळत असेल तर प्रयत्न करायला हरकत नाही.

नाना चेंगट's picture

5 Jun 2012 - 6:38 pm | नाना चेंगट

मुंगीचा काय खारीचा वाटा पण उचलु हो ! :)

पण खारीने वाटा उचलतांना तिच्यासमोर आदर्श नल, नील, अंगद, सुग्रीव, जांबुवंत, हनुमान होते, पाठ थोपटायला श्रीराम होते.

इथे आहे कुणी त्या लायकीचे?

मग आपणच काय फुक्कट डोक्याला हेडेक करुन घ्यायचा? :)

चालु द्या ! तुम्हाला पर्यावरण दिनाच्या शुभेच्छा!! :)

गोंधळी's picture

4 Jun 2012 - 1:36 pm | गोंधळी

महानिर्मिती कंपनीतिल भ्रष्टाचार,विजेचि चोरी व थकलेल्या बिलांची वसुली केली तरी वरील उपायांपेक्षा १० पट (?) फायदा होउ शकतो.

श्रीरंग_जोशी's picture

5 Jun 2012 - 3:59 am | श्रीरंग_जोशी

महानिर्मिती की महावितरण?

श्रीरंग_जोशी's picture

5 Jun 2012 - 3:46 am | श्रीरंग_जोशी

तुम्ही जे म्हणताय ते महावितरण ला लागू होते. काही वर्षांपूर्वी मराविम चे विभाजन होऊन ३ तुकडे करण्यात आले.

१. महानिर्मिती
२. महापारेषण
३. महावितरण

वीजग्राहक म्हणून आपला सरळ संबंध केवळ महावितरणबरोबर येतो (जसे वीज जोडणी, देयके भरणे, सेवेबाबत तक्रार इत्यादी).

प्रभाकर पेठकर's picture

4 Jun 2012 - 1:37 pm | प्रभाकर पेठकर

गॅसच्या ज्वाळा पातेल्याच्या परिघाबाहेर जाणार नाहित ह्याची काळजी घ्यावी. परिघाबाहेर जाणार्‍या ज्वाळेचा पातेल्यातील पदार्थ शिजण्यास उपयोग होत नाही. परिघा बाहेरील उष्णता वाया जात असते.
तांदूळ, डाळी शिजवण्याआधी अर्धा तास भिजवून ठेवल्यातर लवकर शिजतात, गॅस कमी लागतो.
जवळच्या अंतरासाठी वाहन वापरण्यापेक्षा चालत जावे.
...............इ.इ.इ.

श्रीरंग_जोशी's picture

5 Jun 2012 - 3:50 am | श्रीरंग_जोशी

तांदूळ व डाळी अगोदर भिजवून ठेवण्याची क्लुर्प्ती मीही वापरतो.

बटाटे उकडायचे असल्यास त्यांचे २ किंवा ४ तुकडे करून मग कुकरमध्ये उकडतो. कधी कधी कुकर थोडा अधिक वेळ सुरू राहिल्यास बटाट्यांचा लगदा होऊन हा प्रयोग अंगाशीही येतो ;-)

ऊर्जा वाचवायला ब्रह्मचर्य पाळा

नाना चेंगट's picture

4 Jun 2012 - 1:46 pm | नाना चेंगट

आणि भलत्या वेळेस कुकरची शिट्टी वाजली म्हणजे ???

मराठे's picture

4 Jun 2012 - 8:01 pm | मराठे

=)) =)) =))
____/\_____

मिसळलेला काव्यप्रेमी's picture

5 Jun 2012 - 7:37 pm | मिसळलेला काव्यप्रेमी

नाना, असला भस्स्कन हासलो ना हापिसात...
काय नोकरी घल्लवता काय माझी?

काम करत नाही. त्यामुळे सकाळी उठल्यावर अतिशय उर्जात्मक वाटते आणि ताबडतोब कामाला लागतो/लावतो.

(प-या आता या मधे उगाच तुला हव तेवढच शोधुन बोंबा बोंब करु नकोस)

पण काही न करता रात्री जागं कसं रहायच? हा प्रश्न आहेच

प्रा.डॉ.दिलीप बिरुटे's picture

4 Jun 2012 - 2:22 pm | प्रा.डॉ.दिलीप बिरुटे

वीज बचत करण्याची मला खास करण्याची गरज वाटत नाही. आमच्याकडे जवळ जवळ सात तासांच लोड शेडींग असतं. वीज आल्यावर कोणकोणती प्राधान्याने कामं केली पाहिजेत त्यावर आमचा भर असतो. आजच बातमी वाचली की, श्री अजित पवार म्हणाले की, डिसेंबर २०१२ पर्यंत वीजभारनियमन बंद होईल. म्हणजेच वीज मुबलक प्रमाणात उपलब्ध होईल, मला वाटतं वीजबचतीसाठी प्रिपेड मिटर येणार होते ते यायला पाहिजेत. ३०० रुपयाचं व्हावचर मारलं की अमुक अमुक युनिट वीज वापरायला मिळेल, वीज बचतही होईल आणि योग्य वापरही होईल.

>>>>शिटी न होवू देता कुकरमध्ये अन्न शिजवणे

अन्न किती शिट्या वाजल्यावर शिजतं वगैरे यावर आम्हाला नेमकं काही सांगता येणार नाही. आमचा संबंध या महिन्यात गॅस लवकर संपला जरा गॅसचा वापर नीट करत चला एवढ्याचपूरता मर्यादित असतो. आणि आमच्याकडे या विषयावर कितीही तोंडाची वाफ दवडली तरी उर्जा बचत होईल असे वाटतच नाही. बाकी, लोकांकडेही हाच अनुभव असावा. पण, लोक अशा विषयावर मोकळं बोलत नाही.

-दिलीप बिरुटे

jaypal's picture

4 Jun 2012 - 3:56 pm | jaypal

यांच्या प्रतिसादास आमची २१ शिट्ट्यांची सलामी. :-)

कुंदन's picture

4 Jun 2012 - 5:22 pm | कुंदन

हे म्हणजे एकदम च भारी , ग्रीड मध्ये वेज नसली तरी व्हावचर मधुन वीज मिळणार म्हणजे कमालच की.
चला डिसेंबर २०१२ ची वाट पाहुयात आता.

श्रीरंग_जोशी's picture

5 Jun 2012 - 12:06 am | श्रीरंग_जोशी

मोठ्या साहेबांच्या वाढ-दिवशी राज्यातील जनतेला अभूतपूर्व अशी भेट (अर्थात १३ वर्षे वाट पाहिल्यानंतर).

कुंदन's picture

5 Jun 2012 - 1:03 pm | कुंदन

३०० रु च्या व्हाउचर ची की विजेची?

सस्नेह's picture

5 Jun 2012 - 2:42 pm | सस्नेह

सात तास लोड शेडिंग ?
कुठे रानात्-शेतात राहता की काय प्राध्यापकसाहेब ? सध्या महावितरणने विजहानी (distribution losses) वर आधारित लोड शेडिंग सुरु केल्यापासून फक्त शेती वाहिन्यांनाच इतके लोड शेडिंग होते. आमच्याकडे तर ब्वा आठवड्यातून सात तास असते लोड शेडिंग ...

प्रा.डॉ.दिलीप बिरुटे's picture

5 Jun 2012 - 2:55 pm | प्रा.डॉ.दिलीप बिरुटे

>>>> कुठे रानात्-शेतात राहता की काय प्राध्यापकसाहेब ?

तालुक्याच्या गावी राहतो म्याडम. माझ्याच तालुक्यातल्या माझ्या मामाच्या गावी शेतात बारा तासाचं लोडशेडींग आहे. महावितरणाचं काय धोरण असेल ते असेल पण आम्ही मात्र शासनाचा हा 'भार' नियमनाचा त्रास सहन करतोय. तुम्हाला म्हणून सांगतो म्याडम, उन्हाळ्यात सकाळी सकाळी चांगली झोप लागते हे महावितरणवाले मेले सकाळी साडेपाचला वीज घालवतात. दुपारी अधनं-मधनं जमेल तसं बटनं बंद करतात. सायंकाळी पुन्हा साडेसहाला भिडतात ते थेट रात्री दहाला वीज सोडतात. आता अजून काय परवड सांगायची.

>>>> आमच्याकडे तर ब्वा आठवड्यातून सात तास असते लोड शेडिंग .
असतं म्याडम, एकेकाचं पूर्वजन्मीचं पूण्य. :)

-दिलीप बिरुटे

सस्नेह's picture

5 Jun 2012 - 3:25 pm | सस्नेह

>>>असतं म्याडम, एकेकाचं पूर्वजन्मीचं पूण्य. <<<
मागच्या जन्माचं कुणी बघितलंय प्राध्यापकसाहेब, या जन्मीच एक पुण्य करुन टाका !
कोल्हापूर, सांगली नाहीतर इचलकरंजीत एक घर घेऊन टाका ! २३ तास वीज ! (निदान सद्या तरी ! पुढेमागे वीजहानी वाढली तर नो ग्यारंटी !)

स्मिता.'s picture

5 Jun 2012 - 3:53 pm | स्मिता.

तालुकाच काय, जिल्ह्याच्या ठिकाणी सुद्धा दिवसाला ७-७ तास लोड शेडिंग असतं. सकाळी ३.५ तास आणि दुपारी/संध्याकाळी ३.५ तास.

ताईंचं खरंच पूर्वजन्मीचं पुण्य असावं महाराष्ट्रात राहून एवढी वीज मिळायला.

मिपा थोड्यावेळ बंद करुन संगणक बंद करणे...

१. झोपणे (जास्तीत जास्त) - विजेचे दिवे, संगणक, टि.व्ही. ई. वर होणाऱ्या विजेची बचत
२. आंघोळ न करणे - पाणी व ते पाणी चढवण्यासाठी मोटार ला लागणारी वीज वाचते
३. ऑफीस ला दांड्या मारणे - पेट्रोल ची बचत
४. फुकट बडबड न करणे - :P

कवितानागेश's picture

4 Jun 2012 - 3:28 pm | कवितानागेश

मी भरपूर झोपते आणि व्यायाम, चालणे वगरै शक्य तितके टाळते.

विनायक प्रभू's picture

4 Jun 2012 - 4:15 pm | विनायक प्रभू

एकाच उर्जेत दोन कामे केली कि आपोआप बचत होते.

आणि दोन उर्जा वापरुन एक काम केलं की खर्च वाढतात.

प्यारे१'s picture

4 Jun 2012 - 5:07 pm | प्यारे१

मास्तर तुमच्या डोक्यात 'जनप्रबोधना'चा एकच 'प्रोग्रॅम' असतो का कायम??????????

नितिन थत्ते's picture

4 Jun 2012 - 5:16 pm | नितिन थत्ते

ऊर्जा वगैरे काही नसते. केवळ भास आहे तो. ;)

विनायक प्रभू's picture

4 Jun 2012 - 5:53 pm | विनायक प्रभू

भास असला तरी खास असतो.

झालाच तर कधीमधी तरास असतो ;)

सस्नेह's picture

5 Jun 2012 - 3:27 pm | सस्नेह

ऊर्जा (वीज) नसली तर सारा वनवास असतो !

प्यारे१'s picture

5 Jun 2012 - 3:32 pm | प्यारे१

हाय कंबख्त तूने पी ही नही ....|

एवढे बोलून मी माझे चार -पाच-सा (जेवढे असतील तेव्ढे) शब्द संपवतो. :)

श्रीरंग_जोशी's picture

6 Jun 2012 - 8:27 am | श्रीरंग_जोशी

सारा आवास 'शांती - निवास' बनतो.

अत्रुप्त आत्मा's picture

4 Jun 2012 - 5:46 pm | अत्रुप्त आत्मा

@तुम्ही उर्जाबचतीसाठी काय करता? >>> आधी बरीच साठवतो...

गोबर ग्यास वापरता यावा यासाठी गाई म्हशी पाळाव्यात!

संजय क्षीरसागर's picture

4 Jun 2012 - 10:28 pm | संजय क्षीरसागर

लेखक परदेशात राहतात याची कृपया नोंद घ्यावी, त्यांना गाई म्हशींसकट इकडे परत पाठवतील!

श्रीरंग_जोशी's picture

5 Jun 2012 - 4:03 am | श्रीरंग_जोशी

इथे सुचविलेला प्रत्येक उपाय हा कुणा ना कुणासाठी उपयोगाचा असू शकतो.

सुनील's picture

5 Jun 2012 - 1:56 am | सुनील

विद्युत उर्जेचा बराचसा नाश हा Transmission करताना होतो. भारतात तो अदमासे २५% तर प्रगत देशात तो साधारण ६-७% आहे.

वर अनेकांनी केलेल्या घरगुती सुचना वापरून फारतर वैयक्तिक वीज बील थोडे कमी करता येईल पण खरी उर्जाबचत करायची तर transmission अधिक efficient करणे हाच उपाय आहे.

ओवर-हेड ऐवजी अंडर-ग्राऊंड ट्रान्स्मिशन सुरुवातील महाग पडले तरी अंतीमतः स्वस्त पडू शकेल कारण यात विजेचा नाश खूप कमी होतो. अर्थात हे सर्व उपाय वैयक्तिक पातळीवर करण्यासारखे नाहीत, तेव्हा माझा पास!

थोडक्यात, लेखाच्या शीर्षकात उर्जाबचती ऐवजी वीज बील बचत असा बदल हवा होता.

श्रीरंग_जोशी's picture

5 Jun 2012 - 4:07 am | श्रीरंग_जोशी

आपण मांडलेल्या मताविषयी पूर्णपणे सहमत.

शीर्षकातील ऊर्जा हा शब्द केवळ विजेसाठी वापरलेला नाहीये. दैनंदिन जीवनात जगण्यासाठी लागणाऱ्या अनेक संसाधनांना / प्रक्रियांना तो लागू आहे.

तरीही हे शीर्षक सर्वसमावेशक नाहीये हे मान्य...!

खरंतर स्थानिक वीजनिर्मिती हा पर्याय उत्तम. टाकाऊ कचरा, सोलर, वारा वगैरे पासून वीज निर्मिती केल्यास खर्च वाचेल व स्वावलंबी खेडी बनतील.

सस्नेह's picture

5 Jun 2012 - 3:31 pm | सस्नेह

transmission (पारेषण) पेक्षा distribution (वितरण ) मध्ये ऊर्जेचा जास्त नाश होतो.
म्हणून तर 'महावितरण' ला 'मापं ' लावायचं (काढायचं नव्हे !) काम चालू आहे ना !

मी उर्जाबचतिसाठी शक्य तितक झोपुन घेते , कारण मी जागी राहिली तर लाईट
पासुन ते गॅस , माइक्रोवेव पर्यंत सगळच वापरते हे सगळं टाळन्यासाठी मस्तपैकी
झोपते ,अश्याने शरिरातली उर्जा सुद्धा वाचते ( कैच काम कराव लागत नै ) :D

श्रीरंग_जोशी's picture

5 Jun 2012 - 10:48 am | श्रीरंग_जोशी

योगायोगाने गेल्या २४ तासांपासून या धाग्यावर पर्यावरणाच्या जतनासाठी बरीच सर्वसमावेशक चर्चा सुरू आहे.

सर्व मिपाकरांना जागतिक पर्यावरण दिनाच्या हार्दिक शुभेच्छा!!

मृगनयनी's picture

5 Jun 2012 - 6:31 pm | मृगनयनी

श्रीरन्ग'जी... तुम्हासही पर्यावरणदिनाच्या मन्गलमय शुभेच्छा!! :)

एक प्रश्नः- तुमचे लग्न झालेले आहे का? ... नसेल तर मग कदाचित तुमचा उर्जाबचतीचा प्रश्न लग्नानन्तर सुटू शकतो...

कारण नक्की कुठली, कश्याची बचत कशी करावी... हे पुरुषांपेक्षा स्त्रियांना जास्त कळते... :)

किन्वा मग तुमच्या त्या सुकान्तेच्या सौभाग्यशाली पायगुणामुळे तुम्हांस इतकी भरभरून ऐश्वर्यप्राप्ती होईल... की कदाचित उर्जे' सारख्या छोट्या छोट्या ;) गोष्टींची बचत करण्याबद्दल तुम्हास विसरही पडेल!!!

श्रीरंग_जोशी's picture

5 Jun 2012 - 7:11 pm | श्रीरंग_जोशी

हो माझे लग्न झालेले आहे.
काही व्हिसा कारणांनी बायकोला भारतात परत जावे लागले. नवा वर्क व्हिसा मिळून तिला काही महिन्यानि परत अमेरिकेला येता येईल अशी आशा आहे.

आपल्या सदिच्छांबद्दल मनापासून आभारी आहे.

मृगनयनी's picture

5 Jun 2012 - 7:35 pm | मृगनयनी

अच्छा!! छान छान!... आपल्या सौभाग्यवती'स व्हिसा मिळाल्यावर कदाचित आपल्या उर्जाबचतीच्या समस्येचे आपोआप निराकरण होईल!!... :) गुड लक! :)

श्रीरंग_जोशी's picture

6 Jun 2012 - 8:37 am | श्रीरंग_जोशी

माझी ऊर्जा बचतीसाठीची कउत्तरोत्तर वाढत जावो हि ईश्वरचरणी प्रार्थना!!

मनिमौ's picture

5 Jun 2012 - 12:32 pm | मनिमौ

१ रात्री शक्यतो सर्व घरातल्या लोकानी एकाच खोलीत बसणे आणी बाकीचे दिवे बन्द ठेवणे.
२ जी वीजेची उपकरणे वापरात नसतील त्यान्चा प्लग काढुन ठेवणे.
३ १ किलोमीटर अन्तरापर्यन्त चालत जाणे.
४ कामाची यादी करुन जास्तीत जास्त कामे १काच दिवशी करणे.

जेनी...'s picture

5 Jun 2012 - 6:40 pm | जेनी...

१ रात्री शक्यतो?? :-o

पण एकच रात्र का? :-o

असेल, कोजागिरीची रात्र असेल, किंवा काय घरात एखादं मेंबर वाढलं असेल अशातच, आपण कशाला नसत्या चवकशा करा.

असो, तुम्हाला २०-२० मधुन इकडं क्सोटीत आलेलं पाहुन थोडं आश्चर्य वाटलं,.

श्रीरंग_जोशी's picture

5 Jun 2012 - 12:47 pm | श्रीरंग_जोशी

पण ३१ किमी?

कात्रजक - देहूरोड बाह्यवळण महामार्ग पार होईल की?

मि.इंडिया's picture

5 Jun 2012 - 1:16 pm | मि.इंडिया

मी शक्यतो दात कोरून पोट भरत नाही व उर्जाबचतित खारीचा नाही तर मुंगीचा वाटा उचलत नाही . उगाच बारीक बारीक उपाय शोधून पार पाडण्यात जास्त उर्जा खर्च होते.

प्रदीप

परिकथेतील राजकुमार's picture

5 Jun 2012 - 2:04 pm | परिकथेतील राजकुमार

प्रत्येक प्रतिसादाला उपप्रतिसाद देण्याचा हट्ट टाळला तरी भरपूर उर्जा वाचेल.

sagarpdy's picture

5 Jun 2012 - 4:04 pm | sagarpdy

Law of conservation of energy (मराठीत आठवत नाहीये).

This states that energy can be neither created nor destroyed. However, energy can change forms, and energy can flow from one place to another. The total energy of an isolated system remains the same.

कशाला काळजी ? झोपा सुखात!

हंस's picture

5 Jun 2012 - 4:37 pm | हंस

< Law of conservation of energy (मराठीत आठवत नाहीये). >
"उर्जा अक्षय्यतेचा नियम"

sagarpdy's picture

5 Jun 2012 - 5:11 pm | sagarpdy

पुढे ?

हंस's picture

5 Jun 2012 - 5:40 pm | हंस

"उर्जा निर्माण क‍रता येत नाही, तसेच उर्जा नष्ट ही करता येत नाही; मात्र उर्जेचे एका प्रकारातून दुसऱ्या प्रकारात रूपांतर करता येते हा उर्जेच्या अक्षय्यतेचा नियम आहे."
(सौ. विकिपीडिया)

सूड's picture

5 Jun 2012 - 5:43 pm | सूड

(सौ.विकिपीडिया)
आयला !! ह्याचं कधी झालं ?

sagarpdy's picture

5 Jun 2012 - 5:44 pm | sagarpdy

+1

हल्लीच सौ.एच्डिफसि सुद्धा ऐकलं होतं,

<हल्लीच सौ.एच्डिफसि सुद्धा ऐकलं होत>
अहो हेच काय, सौ. लोकसभा आणि सौ. राज्यसभा असल्याचंही एकिवात आहे!

होय होय, जिथं राष्ट्रपिता अन राष्ट्रपती असतो, तिथं असं असु शकतं.

श्रीरंग_जोशी's picture

6 Jun 2012 - 8:24 am | श्रीरंग_जोशी

'उर्जा अक्षय्यता' :-).

माजी केंद्रीय मंत्री श्री. विलास मुत्तेमवारांच्या खात्याचे नाव 'अक्षय्य ऊर्जा मंत्रालय' (Ministry of New and Renewable Energy) आहे.त्यांच्या अखत्यारीत ते २ - ३ दा बदलण्यात आले. पूर्वी त्याचे नाव अपारंपरिक ऊर्जा मंत्रालय (Ministry of Non-Conventional Energy Sources) असे होते. सध्याचे मंत्री आहेत श्री. फारूख अब्दुल्ला.

सन्दीप's picture

5 Jun 2012 - 5:15 pm | सन्दीप

ऊर्जेची बचत हिच ऊर्जेची निर्मिती'.

तिमा's picture

5 Jun 2012 - 6:48 pm | तिमा

कों णी भरपूर वाटाणे, बटाटे वा तत्सम पदार्थ खा खा खाल्ले व त्यामुळे निघणारा गॅस साठवून तोच परत स्वयंपाकाला वापरला तर ' शून्य' उर्जेत घर चालू शकेल काय?

विनायक प्रभू's picture

5 Jun 2012 - 7:18 pm | विनायक प्रभू

त्या गॅस ची कॅलोरीफिक वॅल्यू कमी असते. वासोफिक वॅल्यू मात्र जबरद्स्त.

साधामाणूस's picture

5 Jun 2012 - 7:54 pm | साधामाणूस

एकेक प्रतिसाद वाचून भरपूर हसलो. वाचनखूण साठवण्याच्या योग्यतेचा धागा!

श्रीरंग_जोशी's picture

7 Jun 2012 - 4:54 am | श्रीरंग_जोशी

कृझ मोड मध्ये चालवल्याने कार तेवढ्याच इंधनात थोडे अधिक अंतर चालते.

मात्र लांबच्या प्रवासात चालकाला झोप येत असल्यास कृझ मोडवर चालवणे अपघाताला आमंत्रण ठरू शकते.

कौतिक राव's picture

10 Jun 2012 - 3:06 am | कौतिक राव

सुर्यास्ता नंतर लवकर झोपावे आणि सुर्योदया नंतर उठावे.. म्हणजे भरपुर उर्जा वाचेल..

अनिरुद्ध प's picture

12 Apr 2013 - 5:57 pm | अनिरुद्ध प

श्री जोशी,एक गोश्ट विचारावि असे वाट्ते,कि अमेरिकेत उर्जा बचती साठी काय उपाय केले जातात?,
तसेच एल ई डी वापरुन किती फरक पड्तो,अमेरिकेत एल ई डी किति प्रमाणात वापरतात?

श्रीरंग_जोशी's picture

12 Apr 2013 - 6:03 pm | श्रीरंग_जोशी

वर म्हंटल्याप्रमाणे भारतीय लोक उर्जाबचतीच्या बाबतीत अमेरिकन लोकांपेक्षा नक्कीच पुढे आहेत.
कार्यालयाची वेळ संपल्यावरही आत चिटपाखरूही नसताना दिवे पूर्ण सुरू असल्याचे चित्र नेहमीच दिसते. मी माझ्या आयुष्यात काढल्या नसतील एवढ्या प्रिंट आउट्स काही लोक आठवडाभरात काढतात. इमेल मोठी असेल तर स्क्रीनवर वाचायला कंटाळा येतो म्हणून लगेच प्रिंट आउट काढतात.

एल इ डी बल्ब बाबत विचारताय का?

अनिरुद्ध प's picture

12 Apr 2013 - 6:45 pm | अनिरुद्ध प

होय म्हणजे एल ई डी बल्ब आणि ईतर एल ई डी तन्त्रज्ञान किती प्रमाणात वापरले जाते,कारण हे उर्जा बचतीचा मोठाच साठा आहे असे अभ्यासा वरुन आढळ्ले आहे परन्तु Investment Cost जास्त असल्याने भारतीय लोक टाळाटाळ करताना दिसतात.

श्रीरंग_जोशी's picture

12 Apr 2013 - 7:21 pm | श्रीरंग_जोशी

एल इ डी बल्बच्या जाहिराती दिसतात कधी कधी. पण इथे सी एफ एल शिवाय जुन्या प्रकारचे बल्ब अजूनही बर्‍याच प्रमाणात वापरले जातात (येल्लो येल्लो डट्टी फेलो फेम ;-) ).

एल इ डी दूरचित्रवाणिसंच मात्र इथे आघाडीवर आहेत. पण उर्जाबचतीपेक्षा नवे तंत्रज्ञान म्हणून त्याचा स्विकार अधिक होत असावा हे वरकरणी दिसते.

हायब्रीड कार्स मात्र बर्‍यापैकी वापरल्या जातात कदाचित इंधनाचे दर गेल्या काही वर्षांत गगनाला भिडले म्हणूनही तसे केले जात असावे.

माझीही शॅम्पेन's picture

12 Apr 2013 - 8:54 pm | माझीही शॅम्पेन

अरे वाह वाह , किति चान चान गोश्टी आहेत हो तुमच्या अमेरिकेत आम्हाला अज़ून काही उक्तिचया गोश्टी सांगाच राव !!

श्रीरंग_जोशी's picture

12 Apr 2013 - 10:07 pm | श्रीरंग_जोशी

LED lights could become network devices, too

हा विषय इथे निघाला अन जालावर वरील लेख दिसला. रोचक तंत्रद्नान दिसत आहे (ब्लिंक करणारे एल इ डी दिवे वापरून डेटा ट्रान्समिशन व रिसिव्हल) . अर्थात त्याचा वापर करताना मर्यादाही आहेतच.