आरोप आणि शिक्षा , एक चौकस प्रश्न "दया इसमे कूच तो गडबड है ..."

न्यायालयीन कोठडी मुदत कोर्टाच्या आदेशाने वाढवून घ्यावी लागते.
प्रथमदर्शी पुरावे मिळवून कोर्टाच्या आदेशाने तुरुंगात रवानगी होते. पुरावे खोटे ठरवून किंवा विरोधी भक्कम पुरावे आणून सुटका करून घेता येते. तोपर्यंत तारखा पडतात आणि तुरुंगातून सुटका होण्यास वेळ लागतो. दिरंगाई होण्याचे कारण म्हणजे युक्तिवाद, खंडन, साक्षीदार न येणे यात बराच वेळ जातो. तुंबलेले खटले प्रचंड असणे यामुळेही सुनावणी तारखा लवकर पडत नाहीत. कायद्याचे हात लांब आहेत म्हणतात पण त्याच बरोबर निरपराध व्यक्तीला शिक्षा होऊ नये हे सर्वोच्च धरतात.
एका सिने कलाकाराचं उदाहरण आहे. पहिल्या पंचनाम्यात त्यांच्याकडे हत्यार होते. ते सूपुर्द करायला सांगितले नंतर तेव्हा नाही दिले. म्हणजे पुरावा नष्ट करण्याचा आणखी एक गुन्हा वाढला.
(पूर्वी एक सहकर्मचारी वकीली शिकत होता. त्याची पुस्तके वाचून चर्चा करत असे. तो केसी कॉलेजमध्ये शिकत होता. मोठमोठे वकील तिकडे भाषणासाठी येत. मानवत खून खटल्याचा काळ होता आणि चर्चा चालत.)
खटल्यांमध्ये कायद्याच्या विविध कलमाखाली आरोप केलेले असतात. उदाहरणार्थ मृत्यूला जबाबदार असेल तर खून, किंवा हल्ला करताना मृत्यू घडणे , इतरांच्या मदतीने खुनाचा प्लान बनवणे, इतरांच्या खुनाच्या प्लानमध्ये सहभागी होणे, जाणून बुजून मरेल असा हल्ला करणे, ठार करण्याचा हेतू नव्हता परंतू आघात केला तो जीवघेणा ठरला वगैरे अनेक उपकलमे असतात आणि प्रत्येकाचे गांभिर्य वेगवेगळे धरून त्याप्रमाणे कमी अधिक शिक्षा होतात.
कित्येकवेळा आर्थिक बाबतीत वगैरे चार्जशीटच दाखल करत नाहीत वेळेवर. तेव्हाही आरोपी तुरुंगात खितपत पडतो. सर्व आर्थिक घोटाळ्याचा करता करविता हाच आहे हे सिद्ध करणारे पुरावे पोलिसांकडून लवकर दाखल होत नाहीत. हे फार गुंतागुंतीचे प्रकरण असते आणि अर्थतज्ज्ञांची मदत लागते. कायद्याचा कीस पडत राहतो. एकेका शब्दाचा आलं होतो. वेळ जातो.