वात्सल्य, विज्ञान आणि विधि(लॉ)

तेल मालीश न करताही मूल वाढू शकतं का हे पाहणे गरजेचे आहे.

टाळू भरणे, धुरी देणे, डोळ्यांत अंजन घालणे, बाळाच्या कानात तेल ओतने, तीट लावणे, मुलाला उलटं पालटं करून आंघोळ घालणे असे अवैज्ञानिक प्रकार असला तरी, आपल्याकडे लहान लेकराला जे स्नान घातलं जातं म्हणजे, आजी दोन्ही पाय पसरवून त्यावर बाळाला पालथं घालून त्याला जे न्हाऊ-माखु घातलं जातं ते परंपरेने आलं आहे, आपल्यापैकी बरेच असेच न्हाऊ-माखू घालूनच लहानाचे मोठे झाले आहेत. कंजूस काका म्हणतात त्या प्रमाणे जो पर्यंत त्याचे फायदे तोटे पुढे येत नाही, त्याबाबत जागृती होत नाही आणि तसे काही कायदे येत नाही तो पर्यंत यावर नियंत्रण येणार नाही, असे वाटते.

-दिलीप बिरुटे

भारतीय परंपरा हा विषय वेगळा आहे. आपण कदाचित १०० टक्के गृहीत धरत आहोत की भारतीय पद्धतीने न्हाऊ माखू घालणे यामुळे हा प्रकार घडला आहे.

मिलॉर्ड, दोन मुद्दे महत्त्वाचे आहेत जे अण्णांनी लेखात मांडले आहेत.

एक. या आधीही (किरकोळ) जखमी होण्याची घटना घडली होती.
दोन. बाळाला झालेली इजा गंभीर स्वरूपाची होती.
तीन. या इजेचे कारण नीट न सांगता आल्याने डॉक्टरांनी त्यांच्या प्रोटोकॉलनुसार कारवाई केली

म्हणजेच स्पष्टीकरण देण्याची पूर्ण संधी दिली गेली होती हे स्पष्ट होते आहे. जर्मनीसारख्या देशात अशी संधीच मिळणार नाही असे वाटत नाही. तरीही त्या जखमेबद्दल जे स्पष्टीकरण दिले गेले ते अर्थातच डॉक्टरांना पटले नाही, म्हणजे ते न जुळणारे किंवा तार्किक नसणार असे म्हणायला जागा आहे. एखादा देश परदेशीय स्थलांतरितांची मुले स्वतःच्या कस्टडीत सरकारी खर्च वाढवून ठेवून घ्यायला कशाला प्रयत्न करतील.

आणखी एक. स्थानिक जर्मन मुले अशाच कारणासाठी कस्टडीत घेतली जात नाहीत का? असणारच.

कित्येक पिढ्या सुरू आहे. अचानक एखादी बाई 'दाई'/'सुईण' होत नसते. ती दुसऱ्या अशा अनुभवी बाईबरोबर जात राहाते (उमेदवारी करते) आणि तंत्र शिकून घेणे. ते शिक्षण पुस्तकं वाचून घेतलेले नसते.

आता प्रदेशात सहा सहा महिने टुरिस्ट विजावर जाऊन पैसे मिळवण्याचा उद्योग काहींना जमला आहे. त्यांना इंग्रजी/इतर परदेशी भाषा बोलणे,विमानप्रवास करणे हे तंत्र जमले आहे.

नक्की कुठली घटना आहे ? चित्रपटाचे शीर्षक "मिसेस चॅटर्जी वर्सेस नॉर्वे" असं आहे.. वर जर्मनीचीही चर्चा आहे.नक्की कुठली घटना आहे.
असो.. पण एकुणातच अशी घटना अतिशय दुर्मिळच असावी. यापुर्वी कधी अशी कोणती घटना ऐकण्यात / वाचनात आली नाही. जर्मनीत तर भारतीय मोठ्या संख्येने असणार.

नियम काटेकोरपणे पाळावेत याबद्दल दुमत असण्याचे कारण नाही. परंतु एकात्मता आणि वैविध्य - इन्कलुसीव्हीटी अँड डायव्हर्सिटी - च्या जमान्यात तरी काही तारतम्य असावे अशी अपेक्षा अगदीच गैर नसावी. नॉर्वेमध्येच एक आज्जी नातवाला हाताने खाणं भरवतांना एका शेजाऱ्याने पहिले आणि त्याची तक्रार केली असता पोलिसांनी त्या बाळाची कस्टडी काढून घेतल्याची बातमी वाचनात आली होती.

याप्रकारचे, पण जरा वेगळे असे 'खोब्रागडे प्रकरण' काही वर्षांपूर्वी खूप गाजले होते. अशी सावजे हेरण्याचे काम विविध देशातली बेरकी वकील मंडळी करत असतात, आणि त्यातून बक्कळ पैका मिळवत असतात, हे वेळोवेळी उघड झालेले आहे.
खुद्द माझ्यावर, माझी कोणतीही चूक नसता अमेरिकेत येऊ घातलेल्या अश्या एका संकटातून थोडक्यात बचावलो होतो. त्यातली दुखःद बाजू म्हणजे ते संकट एका कचखाऊ, दीडशहाण्या मराठी पुणेकरामुळे ओढवले होते.

पाशात्यदेशात आणि भारतात प्रचंड कल्चरल फरक आहेत. त्यामुळे तिथे दीर्घकाळ वास्तव्याचा अनुभव नसणार्‍यांना हे कायदे आणि नियम कै च्या कै आहेत असं वाटतं. अगदी साधी गोष्ट म्हणजे आपल्याला लोकांच्या तोंडाकडे बघण्याची सवय असते. बस असो, दुकान असो किंवा इतर गर्दीची ठिकाणं. ही सवय आपल्या लक्षात देखिल येत नाही. नुसतं अश्या बघण्यामुळे शेजार्‍यांनी पोलिसांकडे तक्रारी केलेल्या आहेत. माझ्या अगदी माहितीतलं एक उदाहरण. एका मित्राचे वडील भारतातून उसगावात गेले होते. जाताना ते लोकांच्या लॉन मध्ये, घरांकडे उत्सुकतेने बघत. दुसर्‍याच आठवड्यात एकाने पोलिसांना फोन केला. आपल्याकडे हे अतिशय नॉर्मल आहे पण तिथे लोकांना रेकीचा संशय आला. हिरव्या देशात बर्‍याच काळ रहाणार्‍यांना हे कारण पटेल पण इतर भारतीय लोकांना पटणार नाही.

बाकी लहान मुलांच्या बाबतीत काही म्हणणं नाही. जिथे जातो तिथले कायदे पाळले पाहिजेत. इअर पिअर्सिंग सुद्धा आक्षेप घेतला जाउ शकतो. पण आता बर्‍याच देशात या रिच्युअल बद्दल माहिती आहे.

अण्णा आपल्या म्हण्याशी बर्यापैकी सहमत ..
दोन भिन्न संस्कृती एकमेकांच्या साथीत आल्या कि हे होणारच हे दुर्दैव .... ( मग त्यातून गैरसमज किंवा अन्याय )

मग यात कोण श्रेष्ठ आणि कोण नाही असले फुकाचे वाद घातले जाणार हे दुर्दैव

शास्त्रीय दृष्टीकोन ठेऊन जगावे हे उत्तम त्याने वाईट तरी होणार नाही असे वाटते ...

अर्थात हे कधी कधी अवघड होते खास करून जेथे धर्माचा अति पगडा असतो तिथे
इस्लामोफोबिया चा आरोप होईल हे मान्य करून एक नमूद करावे वाटते ते म्हणजे
वर्षभरातुन एकदम अचानक अतियशय निर्जळी उपवास तो सुद्धा अतिशय गरम प्रदेशात आणि दिवसभर पाणि सुद्धा न पिता करणे शास्त्रीय दृष्ट्या शरीरास कितपत योग्य आहे याची शंका आहे पण काय करणार ... धर्म / परंपरा सांगते म्हणून हे असेच करा असे जिथे सरकारला सुद्धा वाटते तिथे कसे जुळवून घ्यायचे ?
अर्थात अश्या प्रथा इसलामेतर धर्मात पण असतील

जैसा देस वैसा भेस अन उरफाटे लुगडं नेस.

कायदे,कल्चरल फरक समजून घेऊन मगच मुलांना वाढवले पाहीजे. भारतातून जाणारे वयोवृद्ध "आम्हाला पण मुलं झालीच ना!" असा अडमुठा विचार परदेशातल्या मुलांना वारंवार बोलून मानसिक दडपण आणतात.