कुर्दिस्तान : कुर्दी जनतेच्या स्वातंत्र्याची नवी आशा

तर आपल्याला काय फायदे/तोटे होतील?

भारताला ह्यात दिसून येण्यालायक फायदे काय? तोटे काय? ह्यावर विवेचन वाचायला आवडेल तुमचं. माझ्यामते आंतरराष्ट्रीय राजकारणात, भावनांना जागाच नसते. सगळे सबंध फायदा तोटा गणित असतं, जर कुर्द राष्ट्राच्या निर्मितीचा भारताला फायदा असला तर तो काय? अन तोटा असला तर तो काय? ना नफा ना तोटा असला तर आपण बेगानी शादी मे अब्दुल्ला दिवाना होण्यात काय अर्थ असेल?

चांगला विषय मांडला आहे. यावर अजून विस्ताराने लिहू शकाल का?

जवळपास चार म्हणजे सिरीया, तुर्कस्थान, इराक आणि इराण या चार देशांच्या सिमा कुर्द प्रदेशातूनच का वाटल्या गेल्या ते नेमके माहित नाही. किमान काहीभागात डोंगर रांगांमुळे असे विभाजन झाले असण्याची शक्यता असू शकते. नद्यांप्रमाणेच डोंगर रांगा मधून सीमा आखणे शेजारी देशांना सहसा सोईस्कर होते पण डोंगररांगात दोन्ही बाजूस वसणारे एकाच समुहाचे असलेल्या समुहांच्या सांस्कृतिक देवाण घेवाणीवर येणारे राष्ट्रवादांचे कृत्रिम अंकुश अशा समुदायांना त्रासदायक ठरतात हे सहसा नजरे आड होते. काही विशेष कारण असल्या शिवाय डोंगररांगातील मंडळी बातम्यात येत नाही. असे काहीसे कुर्दांचे झाले असण्याची शक्यता नाकारता येत नाही.

बर्‍याचदा एखादा प्रदेश लँड लॉक्ड असेल तर दुसर्‍या प्रदेशाच्या जबर पाठींब्या शिवाय लँडलॉक्ड प्रदेशांना सार्वभौत्व सहजी शक्य नसते हेही लक्षात घेतले पाहीजे. त्यांना राजकीय स्वातंत्र्य मिळणे तुर्कस्थान किंवा इराण सारख्या बळकट शेजार्‍याच्या पाठींब्या विना सहज शक्य नसावे. राजीकीय स्वातंत्र्य त्यांना मिळेल का नाही मिळाले तर केव्हा या जर तरच्या गोष्टी झाल्या. पण सुन्नी मुस्लिम असूनही स्वतःचा म्हणून सांस्कृतिक मोकळेपण जपणार्‍या या कुर्द समुदायाची आजूबाजूच्या चार देशात विभागणी झाल्यामुळे सांस्कृतीक कुचंबणा होते हे वास्तव आहे.

कुर्दांना स्वातंत्र्य मिळणे भारताच्या फायद्याचे आहे का ? इस्लामी असलातरी सांस्कृतीक दृष्ट्या मोकळा असणारा भाषा आणि वंशाच्या पातळीवर भारतीयांना जवळचा मानणार्‍या समुहास राजकीय स्वांतत्र्य किमान सांस्कृतीक दृष्टीने भारतास मुस्लीम देशात एक विश्वासार्ह मित्र मिळवून देऊ शकते. स्मुदाय तसा पुरेसा लढवय्या आहे. विस्तारीत अरब - मुस्लीम राजकारणाला स्वतंत्र कुर्दीस्तानमुळे स्वल्प समतोल येण्यास मदत होऊ शकते परंतु सामरीक हिशेबाने लँड लॉक्ड विदाऊट मच रिसोर्स अशा प्रदेशाच्या राजकीय स्वातंत्र्य मिळण्या न मिळण्यात भारता सह बाकी देशांना फारसा फरक पडणारे नाही.

आमेरीकेस स्वताकदीच्या भिस्तीवर कुर्दीस्तान वेगळा करावयाचा झाल्यास तुर्कस्थान किंवा इराणची नाराजीचा प्रश्न अधिक गंभीर बनू शकतो. हि दोन राष्ट्रे रशियास सामिल होऊ नयेत म्हणून असे पाऊल आमेरीकेकडून उचलले जाण्याची शक्यता पुर्वी कमी होती अजूनही कमी वाटते.

उत्तम लेख. या विषयावर अजुन वाचायला आवडेल.

तीन वर्षांपुर्वीचा लेख

छान लेख अजून विस्तृत रित्या लिहला असता तर वाचायला आणखी मजा आली असती. कुर्दिस्तान याविषयी भविष्यात काय होतंय हे जाणून घ्यायची उत्सुकता आहे याच एक कारण माझी फ्लॅट ओनर हि कुर्दिस्तान ची आहे, स्वतःची ती कधीही इराकी म्हणून ओळख करून देत नाही भविष्यात आमचा देश नक्कीच स्वतंत्र होणार असा दुर्दम्य आशावाद तिच्या बोलण्यातून दिसतो, बगूया पुढे काय होते ते. आणखी एक तुर्की चा अध्यक्ष एर्दोगेन हा तर डोक्यात जाणारा माणूस आहे.
अजून लिहा हि विनंती.

@माहितगार
प्रतिक्रिया आवडली.

हिच मागणी पाकिस्तान किंवा huriyat काश्मिर मध्ये तर करणार नाहीत ना. फरक काही पडणार नाही पण उगाच पाकिस्तानला बोलायला मुद्दा मिळु शकेल.

कुर्दिस्तान मध्ये नुकतीच सार्वमत चाचणी झाली ज्यामध्ये ९३% लोकांनी स्वतंत्र कुर्दिस्तान ला पाठिंबा दिलाय असे रिपोर्ट्स येतायत, अधिकृत रित्या निकाल घोषित झालाय का हे मला माहित नाही, बहुदा नाही. कुर्दिस्तान स्वतंत्र राष्ट्र होईल का, ते एक स्टेबल स्टेट म्हणून उदयास येईल का, याबाबत तरी कोणती स्पष्टता दिसत नाही, मला तरी, जाणकार मते मांडातीलच. आता इराक, इरा,, आणि तुर्कीस्तान ह्या देशांनी कुर्द लोकांवर बंधने घालाय चालू केले आहे, ह्या देशांचा असा आरोप आहे कि इस्राईल ह्या मागे आहे म्हणून, अर्थात हा त्या देशाच्या स्ट्रॅटेजि चा भाग असावा. बगूया भविष्यात काय होतंय ते, भारत सुद्धा यात कोणती भूमिका घेईल असे वाटत नाही, तेच योग्य असेल. तुर्कस्तान चा अध्यक्ष एर्दोगन हा हरामखोर माणूस आहे हा नेहमी कश्मीर बाबत बोलत असतो, पाकिस्तान ला पाठिंबा देत असतो, मात्र तुर्की कुर्दी रिजन मध्ये कित्येक वर्षांपासून लष्कर पाठवून अत्याचार चालू आहेत त्याबाबत मात्र हा त्याचे हा जोरदार समर्थन करतो.

दुसरी एक लक्ष देण्यासारखी गोष्ट म्हणजे स्पेन मध्ये कॅटॅलान /कॅटोलोनीया ह्या राज्यातील स्वतंत्र राष्ट्र होण्यासाठी होणारी सार्वमत चाचणी, जी आज होणार आहे. माझे दोन मित्र ह्या भागातील आहेत. त्यापैकी एकाची स्वतंत्र राष्ट्राची इच्छा आहे तर दुसऱ्याचा विरोध. अर्थात ज्याचा विरोध आहे तो कॅटलान वंशाचा नाहीये. बार्सिलोना हे प्रसिद्ध शहर ह्याच राज्यात येते. दोन्ही मित्र एका गोष्टीवर सहमत आहेत कि स्पेन सरकार कॅटलान लोकांची संस्कृती आणि भाषा यावर अतिक्रमण करतेय, आर्थिक भेदभाव करतेय त्यामुळे लोकांचा प्रचंड असंतोष आहे. कॅटलान पोलीस हे सुद्धा लोकांच्या बाजूचे आहेत म्हणून स्पेन सरकार ने नॅशनल पोलीस पाठविले आहेत, माझ्या मित्राच्या live facebook स्टेटस वरून हे समजतेय, बार्सिलोना ची airspace तात्पुरती बंद केलीय. The Hindu मध्ये हि आज बातमी आलीय
Pro-independence demonstrators prepare to defy Madrid