अभिव्यक्ति स्वातंत्र्याची नक्की काय व्याख्या आहे ?

अभिव्यक्ति स्वातंत्र्याची नक्की काय व्याख्या आहे ?

की अभिव्यक्ति म्हनजे काय ?

नक्की प्रश्न काय आहे?
(व्याख्या खाली दिली आहे)
अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य: जे तुम्हाला होतं त्यामुळे इतके दिवस उई उई करायला मिळत होतं तुम्हाला.

जाता जाता खुळे पणाची वाख्यापण देतो.
खुळे पणा: चार लोकांमध्ये त्यां चारांपैकी एकालाही जी भाषा कळत नाही, किंवा ज्याभाषेत त्यांना संवादाची इच्छा नाही, त्याभाषेत सतत पिटपिट करणे.

अभिव्यक्ति स्वातंत्र्याची नक्की काय व्याख्या आहे ?

हा प्रश्ण ज्या प्रकारे विचारला आहे ते बघता ती व्याख्या नक्कीच माहीत आहे तुम्हाला हे समजते.

पण अभीव्यक्ती स्वातंत्र्य हे कायद्याच्या म्हणजेच नियमांच्या चौकटीत राहूनच उपभोगायचे असते.

अन्य एका धाग्यावर मिपावर धर्मभेद नाही असे ठासून म्हणालो होतो.

या धाग्यावर आलेले प्रतिसाद पाहता पुनर्विचार करीत आहे.

अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याची व्याख्या अपेक्शित असताना त्याला धार्मिक रंग देण्याची काहीएक गरज नव्हती.
एकाद्याने आपुलकिने घराचा पत्ता विचारल्यावर त्याला देशाचा इतिहास वाचुन दाखवण्याचा हा एक प्रकार वाटतो.

इतरांच्या भावनेला किंवा अधिकाराना काही हानी होणार नाही अश्या पध्दतीने स्वःताचे अधिकार वापरणे.अशी ढोबळ मानाने व्याख्या करता येईल.

कोणी तुमचं स्वातंत्र्य काढून घेत नाही हो! बिनधास्त जे वाटेल ते लिहा. जर धोरणात बसत नसेल, तर संपादक मंडळी कामाला लागतीलच! कोणाला आवडलं नाही तर, ते तसं लिहितील. त्याला दुसरे कसले रंग मात्र देऊ नका म्हणजे झालं! इतकं सोप्पं आहे ते.

आणि हो, काही म्हणा, तुमच्या "उई उई"ने आम्हाला १ दिवस मजा आली! कधीतरी मजा म्हणून बरं आहे! अर्थात रोज नाही.

".....एकाद्याने आपुलकिने घराचा पत्ता विचारल्यावर त्याला देशाचा इतिहास वाचुन दाखवण्याचा हा एक प्रकार वाटतो...."

~~ श्री.वेताळांचा हा दाखला एकदम नामी आहे. टिटवीची तहान किती आणि ती भागविण्यासाठी तिला कुठले पात्र लागेल याचा विवेक राखला तर तहानही भागेल आणि अकारण साठ्यालाही डिवचण्याचे कारण नाही.

अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याचा मुद्दा श्री.हुसेन यांनी काढला म्हणून उत्तर द्यावे लागते अन्यथा ते त्यांनी विचारले नसते आणि त्या चेष्टेच्या सुरातील 'उई उई' ची पुंगी वाजवली नसती तर काही दिवसातच या संज्ञेचा अर्थ त्याना इथल्या वैचारिक देवाणघेवाणीतून निश्चितच झाला असता. अभिव्यक्ती स्वातंत्र्यात (ज्याला इंग्लिशमध्ये 'Freedom of Expression' असे म्हटले जाते त्या) विचारांना घटनेने मान्य केलेल्या सुसंबंध्द भाषेत गुंफून लोकासमोर आणणे आणि त्यानुसारच आपल्या मताचा/मतांचा ज्ञान देण्यासाठी वा प्राप्तीसाठी आदानप्रदानात उपयोग करणे. इतक्या मर्यादित व्याख्येचा श्री.हुसेन यांनी पाठपुरावा केला तरी त्यांना प्रत्यक्षात या स्वातंत्र्याचे महत्व भारतासारख्या सर्वधर्मसमभाव सूत्र मान्य केलेल्या लोकशाही राष्ट्रात किती आहे हे उमजेल.

धर्मभेद असो, जातिभेद राहो की न राहो, एखादी विशिष्ट मतप्रणाली प्रचलित असो की नसो,तथापि जी व्यक्ती, तो वर्ग, जी जात, जे राष्ट्र वा जी संस्था नागरिकाच्या स्वतंत्र अभिव्यक्तीला, आचार-विचारशक्तीला वाव देत नाही ती अन्यायी आहे असे समजले जाते. तदनुषंगाने भले आपल्या समाजरचनेत अनेकविध अन्यायकारक उतरंड्या असल्या तरी घटनेने 'अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य' आपल्याला दिले आहे म्हणून किमानपक्षी त्या विरूध्द सार्वत्रिक आवाज तरी उठविला जातो....याला श्रेय जाते ते आपल्या घटनेमध्ये अधोरेखित केलेल्या नागरिकाच्या हक्काला.

~~ आणि मिसळपावच्या संपादक मंडळाने संस्थळ स्थापनेवेळी मनी हाच विचार ठेऊन भूमिकेच्या प्रस्तावनेत "अस्सल मराठीतून अभिव्यक्तीसाठी, सहज सोपं आणि मराठमोळं असं हे संकेतस्थळ" यावर भर दिला आहे. सबब श्री.हुसेन यांना विनंती की, जरी विचार प्रदर्शनाचे स्वातंत्र्य असले तरी त्याला 'उई' चा काटा लावून चेष्टेचे रूप देऊ नका.

[धाग्यातील शंका तुम्ही मराठीतून मांडली असल्यानेच प्रतिसाद दिला आहे]

इन्द्रा

ह्म्म विषय आहे विचार करण्याजोगा.
सद्दाम हुसेन , तुम्हाला समाजात, चार चौघात, मुक्त व्यासपीठावर जे विचार व्यक्त करणं योग्य वाटतं ते जरूर करा. ते तसे करता येणं हेच तुमचं स्वातंत्र्य - अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य.
एक लक्षात ठेवा जे काही तुम्ही लिहाल ते जतन केलं जाईल. तेव्हा जबाबदारीची विधानं करणे हे सर्वस्वी तुमच्या हाती आहे. तेव्हा स्वातंत्र्य हे उपभोगायचं आहे ते एका बंधनात राहून.

अरे!!! माझा प्रतिसाद काय चुकीचं होतं म्हणून उडवला? का आम्ही अमेरिकन आणि तुमच्या भारतातील गोष्टींबद्दल मत दाखवले म्हणून एकदम पोटात दुखायला लागले...असो, कोल्हयाला द्राक्षे आंबट अशीच लहानपणची भारतातली शिकवण आहे... पुन्हा चुकलंच , तुमच्या भारतातील असं लिहायचं होतं.. =))

"....माझ्या उई ने कोणाची चेष्टा झाली स्पष्ट कराल काय ? माझे लेखन वाचा एकदा परत !"

श्री.हुसेन....माझ्या प्रतिसादात मी कुठेही 'अमुक एकाचा/एकीची त्या उई ने चेष्टा झाली' असे म्हटलेले नाही. पण हे नक्कीच स्पष्ट आहे की तुम्ही इथे प्रवेश घेतलेल्या क्षणापासून [त्यातही त्या कलेजा पाककृतीपासून] मजकुरात प्रमाणाबाहेर त्या 'उई' चा जो वापर केला होता तो निश्चितच गंमतीच्या पलिकडील होता. त्यामुळे तुमची अशी एक प्रतिमा इथे तयार झाली की तुम्ही काहीही लिहिले की ते चेष्टास्वरूपातीलच असणार. ही मास सायकॉलॉजी आहे ज्यामुळे लोकानी आपल्याविषयीचे मत बदलणे फार जिकिरीचे काम होऊन बसते.

मतभेद असावेत पण ते वैचारिक पातळीवरील. अभिव्यक्ती स्वातंत्र्यावर प्रश्न उभा करायचा आणि त्याला कुणी उत्तर दिले तर ते उत्तर म्हणजे आपल्या इथल्या अस्तित्वाविरूद्ध आहे असे समजायचे आणि विषय संपला आहे, आता कुणी काही उकरू नये, इ. म्हणणे म्हणजे आपला मुद्दा फार हळवा आहे असाच याचा अर्थ होतो.

मतभेदाच्या महत्वावर खुद्द प्रेषित मुहम्मद (स.) यांचे मत तुम्हाला माहित आहे? पवित्र कुराणात त्याचा उल्लेख आहेच; पण तरीही ते तुम्ही जाणत असाल तर इज्तिहाद्चे स्वातंत्र्य म्हणजे काय ते तुम्हास नक्कीच माहित असेल.

असो.
इन्द्रा

अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य म्हणजे एखाद्या व्यक्तीचे म्हणणे मांडायची तिला दिलेली मुभा. यात ती व्यक्ती आपले म्हणणे कुठे आणि कशाप्रकारे मांडायचे याचा विवेक बाळगून असेल हे अध्यारुत आहे. हा विवेक न बाळगल्यास त्या व्यक्तीचे म्हणणे ऐकणार्‍या व्यक्तींना त्यांच्या प्रतिक्रियांची अभिव्यक्ती करायचे स्वातंत्र्य आहेच.
उदाहरणार्थ, एखाद्या रॉक कन्सर्टला आलेल्या लाखो लोकांसमोर व्यासपीठावर जाऊन तुम्ही अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य आहे म्हणून मंगलाष्टके गाऊ लागलात तर प्रेक्षक त्यांच्या प्रतिक्रियांची अभिव्यक्ती अंडी-टोमॅटो आणि दगड-चपलांच्या माध्यमांतून करणार. हेच ते उभयपक्षी असलेले अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य.
जेव्हा तुम्ही मिपावर काहीतरी लिहीलं तेव्हा तुम्ही हा विवेक पाळला असं तुम्हाला म्हणायचं आहे काय?
अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य म्हणजे काय हे तुम्ही इतरांना नाही तर स्वतःलाच विचारायची गरज आहे असं मला वाटतं.

अभिव्यक्ति स्वातंत्र्याची नक्की काय व्याख्या आहे ?

एकच माणुस दोन दोन सदस्यनामे घेउन रोज दोन्ही सदस्यनामांनी धाग्याचा रतिब घालत आहे, आणि हे माहित असुनही प्रशासन गप्प आहे ;) ह्यालाच म्हणतात अभिव्यक्ति स्वातंत्र्य.

बाकी रसायनशास्त्राचा तुमचा अभ्यास कसा चालु आहे हॅकर साहेब ? ;)

प्रत्येक स्वातन्त्र्याची किम्मत चुकती करावीच लागते.
अभिव्यक्तीस्वातन्त्र्य म्हणजे एक सोयीस्कर टर्म आहे. ज्यात दुसर्‍यावर चिखल फेकायची सोय आहे पण ज्याच्यावर चिखल उडतो त्याने अरे ला का रे केले की अभिव्यक्ती स्वातन्त्र्य आठवते.

अरे वा!! मस्तच धागा.
नुकतेच अमेरीकन जेवण करुन भारतीय ढेकर दिल्याने (याला अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य म्हणतात का?) पॉपकॉर्न खाण्याची इच्छा नाही.. ;)

बाकी चालु द्या!!!