माहिती हवी -- बारावीनंतरच्या शैक्षणिक संधी

काही शहरांतील अभियांत्रिकी महाविद्यालयांनी आपल्या जाहिरातीसाठी ज्युनिअर कॉलेजच्या प्राध्यापकांची मदत मागितली आहे.>>>>>>>> म्हणजे कोणती शहरे? मुंबई,पुणे सारख्या शहरातील कॉलेजेस मध्ये तरी जागा रिकाम्या आहेत अशी स्थिती मी फार कमी वेळा पहिली आहे.
कारण अभियांत्रिकीच्या शेकडो सीट्स गतवर्षी रिकाम्या राहिल्या आहेत.>>>>>>>>> दरवर्षी रिकाम्या राहतात नवीन काही नाही.
बर्याच राजकारण्यांनी/ शिक्षण सम्राटांनी अशी कॉलेजेस काढलेली असतात ज्यांना कोणी विद्यार्थी मिळत नाही. यामुळे संपूर्ण अभियांत्रिकी शिक्षणाची गरज कमी झाली आहे असे नाही. त्यामुळे उगाच एखाद्या बातमीचा बाऊ करू नका, मुलाला किती मार्क मिळतात ते आधी पहा. बाकी मिपावर भरपूर इन्जिनिअर्स आहेत, ते तुम्हाला भरपूर मदत करतील. शुभेच्छा!

टीप : माझी माहिती/ अथवा अनुभव हा किमान ७-८ वर्ष जुना आहे, तरी परिस्थितीत फारसा फरक पडला असेल असे वाटत नाही. तरी चार लोकांशी बोलून updated राहा.

@ स्नेहांकीता - घाबरुन जाऊ नका. चांगल्या कॉलेज मधे जागा मिळवण्यासाठी प्रचंड स्पर्धा आहे आणि पेमेंट सीट साठी डोनेशन पण भरपुर आहे.

ह्या सीटा ज्या रिकाम्या रहात आहेत ती कॉलेज खरे तर बंद करण्याच्याच लायकीची आहेत.

तसेच चांगल्या, अभ्यासु, कष्टाळु इंजिनियरांना नोकर्‍या पण मिळत आहेत. खरा प्रश्न चांगले इंजिनियर मिळत नाहीत कंपन्यांना हा आहे.

पीसीएम ला साठ टक्क्यांवर पडल्यास आयएमयू-सीईटी देऊन मरिन इंजिनिअरिंग एक चांगला पर्याय आहे.

शिवाय शिपबिल्डिंग अँड रिपेअर मध्ये पाण्यात न पाठवता देखील जॉब मिळू शकतो.

अभियांत्रिकी वगळता) उपलब्ध असलेल्या वेगवेगळ्या करिअर, व्यावसायिक शिक्षण शाखांविषयी कुणाला माहिती असल्यास द्यावी.
मुलाला अभियांत्रिकी सोडून दुसरे काही करायची तयारी आहे का ते पहा . तसे असेल तर ठीक अन्यथा मुलांच्या डोक्यावर बसून काहीतरी करायला लावायचे आणि त्यात मूल आनंदी होणार नसेल तर सगळे मुसळ केरात. (मुलाला अभियांत्रिकी"च" करायची असेल तर प्रश्न मिटला)
आमच्या मामेभावाच्या मुलीने ४ वर्षे अभियांत्रिकी केली आणि बँक ऑफ बरोडा मध्ये नोकरी करते. इंजिनियर का झालीस तर आई वडिलानी घातले म्हणून. मला मुळीच आवड नव्हती आणि नाही. मग आयुष्याची ४ सोनेरी वर्षे फुकट घालवून काय मिळवले? या प्रश्नाचे ना आमच्या भावाकडे उत्तर आहे ना पुतणीकडे.

तुमच्या पोस्टचा पूर्वार्ध जी स्थिती दाखवतो ती अपरिहार्य होती आणि दिसते त्याहूनही भयंकर आहे . यंदा साठ हजार जागा मोकळ्या राहिल्या. यावर मी इथे नुकतेच लिहीले होते. तेव्हा यावर चर्चाही झाली होती.

आता तुमच्या मुलासंबंधी:
मोठी काळजी करण्याची गरज नाही . अभियांत्रिकीला जाणे जोखमीचे नाही . तो/ ती अभियांत्रिकी कुठल्या कॉलेजात करतो त्यावर अवलंबून आहे . परिश्रमाची तयारी असेल तर अभियांत्रिकीत आजही चांगले करियर करता येते. बहुश्रुत आणि कष्टाळू मुलामुलींना जॉब मिळतोच. आधी छोटा मग हळूहळू मोठा. मग बेकारीचा विचारही येऊ देऊ नये.

त्याला आवड असेल त्याच शाखेत करू द्या. परंपरागत डिझाईन क्षेत्रात मर्यादित संधी असल्या तरी अन्य अभियांत्रिकी सेवा क्षेत्रात प्रत्येक शाखेला भरपूर संधी आहेत. आणि वाढताहेत. काही क्षेत्रे दुर्लक्षित आहेत जसे एनर्जी संबंधी काहीही किंवा मेडिया कम्युनिकेशन मध्ये तंत्रज्ञ किंवा सिव्हिल मध्ये व्ह्यल्युअर वगैरे ….

तसेच काही वर्षे अनुभव घेऊन स्वतःचा व्यवसाय करणे चांगले. स्वत:चे काही प्रॉडक्ट करणे चांगले. किंवा मग इतर व्यवसाय- जसे अभियांत्रिकी क्षेत्रात विक्री आणि पश्चात सेवा देणे. सध्या तुमच्या आसपास असे व्यावसायिक तुम्ही पहातच असाल.

अभियांत्रिकी करायचेच नसेल तर यूपीएस्सी वगैरे करून सरकारी नोकरीत जाता येते, किंवा एमेस्सी करून दहा एक वर्षांत जंगी क्लासेस होऊ शकतात!

माझ्या एका वर्गमित्राच्या मुलाने ठरवून आयसर ला प्रवेश घेतला. (त्याला आय आय टी मिळत असून )
बाकी अन्य प्रतिसादांच्या प्रतीक्षेत !

मुलाची आवड खूप महत्वाची. अमूक एका क्षेत्रात जॉब चटकन मिळतो म्हणून ते क्षेत्र निवडणे (म्हणजे खरे तर त्याला ते निवडायला लावणे ) योग्य नाही. जर तो त्या क्षेत्रात स्वत:च्या पुर्ण कुवतीनुसार मेहनत करु शकला नाही तर फार काही यश मिळणार नाहि.
त्याउलट जर क्षेत्र त्याच्या आवडीचे असेल तर त्याची कल्पनाशक्ती बहरेल, तो अधिक मेहनत घेईल आणि खूप मोठा होईल

पूढे जावून मी असे म्हणतो की तो फक्त जॉब करेल असा विचार का करता ? कदाचित तो स्वतःचा व्यवसाय करु शकतो आणि खूप पुढे जावू शकतो. फक्त त्याला तुम्ही पाठिंबा द्या, वेळ द्या.

एक प्रयोग
अजून बारावीचे वर्ष चालू आहे, फेब्रुवारी मध्ये संपेल ना ? त्यानंतर त्याच्याकडे वेळ असेल (JEE चा अभ्यास वगळता) या काळात त्याला दहा-वीस हजार (किंवा तुम्हाला योग्य वाटेल तितके) रुपये द्या आणि सांगा "एक-दोन महिने हवा तो व्यवसाय कर, कमावशील ते पैसे तुझे, गमावलेस तरी आम्हाला हरकत नाही. आम्ही गरज पडल्यास जमेल ते मार्गदर्शन करु बाकी मेहनत तूच करायचीस" याने त्याला पुस्तकाबाहेरचे जग कळेल, माणसे कळतील. तुम्ही फक्त तो काही गंभीर चूक (म्हणजे ज्याने त्याचे कोणतेही वैयक्तिक नुकसान होईल अशी ) करणार नाही याकडे फक्त लक्ष द्या.

१२ वी सायन्स नंतर जर इंजिनियरिंगला जायचं नसेल आणि रस असेल तर मास मिडिया हे चांगलं क्षेत्र आहे. १२वी नंतर ३ वर्षे. शेवटच्या वर्षी Advertising आणि Journalism अशी दोन Specializations आहेत. पुढे MBA in Marketing किंवा या विषयांमधलं पदव्युत्तर शिक्षणही घेता येऊ शकतं. चांगली Colleges - केसी, जयहिंद, सेंट झेवियर्स, रुईया, नॅशनल, सोमैया. १२ वी पहिल्या प्रयत्नात आणि ४५% गुण ही किमान पात्रता आहे. या काॅलेजेसपैकी फक्त झेवियर्सला प्रवेशपरीक्षा आहे. बाकी सगळीकडे निव्वळ १२वी.

१२ वी सायन्स नंतर जर इंजिनियरिंगला जायचं नसेल आणि रस असेल तर मास मिडिया हे चांगलं क्षेत्र आहे. १२वी नंतर ३ वर्षे. शेवटच्या वर्षी Advertising आणि Journalism अशी दोन Specializations आहेत. पुढे MBA in Marketing किंवा या विषयांमधलं पदव्युत्तर शिक्षणही घेता येऊ शकतं. चांगली Colleges - केसी, जयहिंद, सेंट झेवियर्स, रुईया, नॅशनल, सोमैया. १२ वी पहिल्या प्रयत्नात आणि ४५% गुण ही किमान पात्रता आहे. या काॅलेजेसपैकी फक्त झेवियर्सला प्रवेशपरीक्षा आहे. बाकी सगळीकडे निव्वळ १२वी.

वाचतिये.

मुलाला अभियांत्रिकीची आवड असेल आणि पुढे जाऊन नोकरीच करायची असेल तर बारावी विज्ञान नंतर अभियांत्रि़कीची पदवी हाच उत्तम पर्याय आहे. शिवाय अभियांत्रिकी शिक्षणानंतर व्यवसाय सुरु करण्याचा तसेच पदव्युत्तर शिक्षणाचाही पर्याय असतोच.

अभियांत्रिकीच्या रिकाम्या राहणार्‍या जागांचा मुळीच विचार करू नका. या त्याच जागा आहेत ज्या मुळात मंजूरच व्हायला नको होत्या. चांगल्या अभियांत्रिकी महाविद्यालयांमध्ये प्रवेशासाठी एकेका गुणाची स्पर्धा असते.

१२ वी नंतर परदेशात उच्चशिक्षणासाठी पाठवण्याचा विचार केला आहे का? भारतात ४ वर्ष अभियांत्रिकी करुन प्रत्यक्षात कॉलेजमध्ये प्रॅक्टिकल नॉलेज/ हॅन्ड्स ऑन एक्पिरिअन्स फार कमी मिळतो. पण परदेशात बॅचलर्स केले तर जास्त अ‍ॅप्लिकेशन ओरिएंटेड शिक्षण मिळु शकेल असे वाटते. ज्याचा पुढे नोकरी किंवा स्वत:चा व्यवसाय करण्यात फायदा होईल.
किंवा भारतातच बॅचलर्स करतानाच पुढे उच्च शिक्षणाच्या संधी काय आहेत आणि त्याला कशात जास्त गोडी वाटतिये ते बघुन पुढचे निर्णय घेता येतील.
श्यक्यतो त्याचा त्यालाच निर्णय घेऊ द्या. त्यालाच वेगवेगळ्या लोकांशी बोलायला सांगा आणि मग त्याने जी काही शोधा शोध केली असेल त्यावर त्याच्याशी चर्चा करा. सगळ्या पर्यायांचा विचार करुन एक प्यु मेट्रिक्स पण करता येईल. ज्यामुळे निर्णय घेणे सोपे जाईल.

स्नेहांकिताजी,

थोडे स्वानुभवावर आधारित शब्द:

१. आवड नसेल तर अभियांत्रिकाला मुळीच पाठवू नका. नोकरीच्या संधी असल्या तरी स्ट्रगल खूप आहे. आयटीमध्ये १०-११ वर्षांच्या अनुभवानंतर भय वाटावं अशी परिस्थिती आहे. अगदीच कुशाग्र बुद्धिमत्ता, सतत शिकत राहण्याची हौस, परिश्रम घेण्याची तयारी, सतत न थकता धावत राहण्याची ऊर्जा असेल तरच अभियांत्रिकीचा मार्ग त्याला निवडू द्या असे कळकळीने सांगतो. अभियांत्रिकीमध्ये कुठल्या एखाद्या विशिष्ट क्षेत्रात रस असेल तर मग अजिबात चिंता करू नका. त्याची चिकाटी आणि आवड त्याला जबरदस्त उंचीवर नेतील यात शंका बाळगू नका.
२. अभियंत्यांची संख्या अमाप झाल्याने स्पर्धा प्रचंड आहे. हुशार असूनदेखील संधी मिळतीलच याची शाश्वती नाही. आयटीमधून एका ठराविक कालावधीनंतर बाहेर पडणे दुरापास्त होते. नोकरीमध्ये कंटाळा येण्याचे प्रमाण अभियांत्रिकीमध्ये जास्त आहे असे माझे मत आहे.
३. कुठल्या क्षेत्रात रस आहे हे तपासून बघा. सध्या खूप नवनवीन क्षेत्रे उपलब्ध आहेत. वर सांगितल्याप्रमाणे मास मेडिया, फिल्म, ध्वनी अभियांत्रिकी ही चांगली क्षेत्रे आहेत. पत्रकारिता एक चांगले करीअर होऊ शकते. सी ए हा देखील उत्तम पर्याय होऊ शकतो. अर्थात त्यासाठी आकड्यांशी मैत्री हवी. एकदा वयाच्या २२-२३ व्या वर्षी सी ए झाल्यानंतर अमाप म्हणजे अमाप संधी आहेत. नोकरीच्या आणि व्यवसायाच्यादेखील. तुम्ही नोटा मोजता मोजता थकून जाल आणि शेवटी त्या मोजायला तुम्हाला मला बोलवायला लागेल. माझ्या समोर किमान तीन उदाहरणे अशी आहेत म्हणून खात्रीपूर्वक सांगू शकतो. :-)
४. त्याचा कल एकदा तपासून बघा. तो कसा आहे? नोकरीची ऊब त्याला हवीहवीशी वाटेल की खडतर प्रवास त्याच्या व्यक्तिमत्त्वाची एक ओळख आहे? ९ ते ५ काम करून बाकी वेळ छंद जोपासणे, मित्रांसोबत, कुटुंबासोबत वेळ घालवणे त्याला आवडते की हिमतीने नवनवीन गोष्टी तो करण्याचा ध्यास बाळगतो हे बघणे महत्वाचे आहे. म्हणजे एक ध्येय ठरवून त्यामागे धावणारा आणि ते मिळवण्यासाठी वाट्टेल ते सायास करणारा जर त्याचा स्वभाव असेल तर मग आवडीचे शिक्षण घेऊन तो यशस्वी होणारच यात शंकाच नको. पण जर त्याचा स्वभाव तसा नसेल (म्हणजे थोडक्यात माझ्यासारखा असेल), तर मग चांगला जॉब मिळवण्याच्या दृष्टीने सेफ शिक्षण घेणे केव्हाही श्रेयस्कर!
५. प्राध्यापक होणे हा पण चांगला पर्याय आहे. भरपूर पगार आणि निवांत वेळ. मग राहिलेल्या वेळात संशोधन करा, छंद व्यावसायिक स्तरावर जोपासा, लिखाण करा, किंवा मस्त जगभर भ्रमंती करा. नेट-सेटचे जाळे भेदावे लागेल हे मात्र खरे.
६. अजून काही क्षेत्रे - अक्चुअरे (इन्शुरन्स पोलीसीज डिझाईन करणे), युजर एक्स्पेरिअन्स (अमाप संधी), प्रोडक्ट डिझाईन, हॉस्पिटल एड्मिनिस्ट्रेशन, डिजिटल मार्केटिंग, गेमिंग, फिल्म एडिटिंग, टीव्ही एडिटिंग, होटेल मेनेजमेंट...

तुमच्या मुलास अनेकोत्तम शुभेच्छा! आम्हा सर्वांना खात्री आहे त्याचे भविष्य उज्वल असेल! :-)

आणि उत्तम प्रतिसाद, विशेषतः समीरसूर, टका, बोका, इडली डोसा, सगा, मराठी कथालेखक....इत्यादी....

धागा आणि स्नेहांकितातै चे अभिनंदन एक चांगल्या विषयाला वाचा फोडल्याबद्दल..

धाग प्रतीसाद पाहून मला "काखेत कळसा आणि गावाला वळसा" याचा प्रत्यय आला. अनुभवसिद्ध मिपाकर असताना लेकाच्या शिक्षणाचे बाबत इकडे तिकडे न धावता इथे आणि इथेच (निवड कल आणि त्यानुसार संधी) मदत होइल हे पाहून धीर वाटला..

नववीतल्या किशोराचा पालक नाखु

-- स्पर्धा प्रचंड आहे हे दिसते आहेच. मुलगा स्पर्धेबाबत जरा वीकच आहे.----------
--परदेशात बॅचलर्स करण्यासाठी आवश्यक त्या परिक्षांची तयारी व तितका टॅलंट माझ्या मुलामधे नाही.----
--पण मुलगा फारसा मेहनती चिकाटीवाला वगैरे नाही. जाता जाता अभ्यास करून ७०-७५ टक्केवाला आहे.----

तुम्ही तुमच्या मुलाबद्दल जरा जास्तच नकारात्मक विचार करत आहात असे वाटते आहे.

गणेश लेखमालेतील माझा लेख सोडून उरलेले लेख वाचायला दया. त्याचे तो ठरवेल.
ह.घे. ताय.

आमच्याकडची परीस्थीती सांगते, आजकाल मुलांना दहावीला ८०-९०% आरामात मिळतात अभ्यास न करणार्‍यांनाही मग ते सायन्स घेतात त्यात ४०-५०% पर्यंतच येतात मग रीझर्वेशनच्या आणि मॅनेजमेंट कोटात पैशाच्या जोरावर ते इंजिनियरींग , एम.बी.बी.एस. , फार्मा अशा शाखेत जातात. लांबच्या कॉलेजेस मधे म्हणजे अकोला, कोल्हापुर वगैरे आणि मग यथावकाश ४ चे ६ वर्षात डीग्र्या घेउन बाहेर पडतात. मग वशीला असेल त्याला चांगली नोकरी मिळते. आमच्या बिल्डींगमधला एक मुलगा हा अ‍ॅवरेज होता , दहावीत प्रिलियमला २ विषयात नापास असुन दहावीत ७६% मिळाले, सायन्स घेतलं १२ वी ला त्याची बहीण कॉलेज मधे शिक्षिका तिने सुपरवायजर्स ची ओळख करुन माझ्या भाउ या वर्गात असेल असे सांगितले, त्या वर्गातल्या सर्व मुलांना कॉपि करायला मिळाली (हे ते लोक स्वतः सांगतात). १२ ला ६२% मिळाले मग गुजराथेत कुठेतरी १८ लाख भरुन बी.डी.एस. ला अ‍ॅडमिशन घेतलय, त्या मुलाचे वडील म्हणतात याने अभ्यास केला नाही केला तरीही डीग्री मिळणार असं कॉलेज शोधलय. आणि मग त्याला लग्नात चांगला हुंडा आणि गाडी मिळेल.

सांगण्याचं तात्पर्य हेच की या सगळ्या प्रकारामधे खरी हुशार मुले तशीच राहतात आणि पैशाच्या जोरावर अशी मुले पुढे जातायत. आणि अश्या प्रकाराने इंजिनियर्स च्या संख्येत वाढ होत चालली आहे. बरेचसे घरी बसलेत यालाही हे कारण असावं अस माझं मत.

नोकरी शोधताना चांगल्या कंपन्या तुम्ही कुठुन इंजिनियरींग केलय ते पाहतात. ज्याला ड्रॉप लागलेला असतो त्याला नोकरी शोधताना थोडं जड जातं , शक्यतो चांगल्या नावाजलेल्या कंपन्या कॉलेज कॅम्पस इंटरव्यु द्वारेच मुलांची निवड करतात.

मस्त धागा

स्नेहांकिता ताई, आधी त्याचा ओढा कुठल्या बाजुला आहे ते पहा. माझ्या बहिणीला दहावीला ६५% टक्के मार्क पडले. सर्वांचे मत पडले कि सायन्स तुला झेपणार नाही. पण तिने हट्टाने सायन्सच घेतले. ( गो. जो. रत्नागीरी) १२ वीला ५५% टक्के मार्क पडले. सीइटी वगैरे ला तर विचारयलाच नको. परत तिने हट्टाने BSC ला आडमिशन घेतली. BSC Chemistry with Distinction मध्ये पास झाली. त्यापुर्वीच कॅम्पस इंटर्व्यू मधून फिनोलेक्स रत्नागीरी मध्ये सिलेक्ट झाली. आज तिसर्‍या वर्षी 40k/pm घेते गावातल्या गावात राहुन.

चांगल्या इंजिनिअरिंग काॅलेजांबद्दल बोललं जातंय.सध्या कोणती काॅलेज चांगली समजली जातात ?(आय आय टी सोडून)

चांगली माहिती मिळतिये.

एक काम करा प्लीज तुम्ही जरा बाजुला व्हा
तुमच्या मुलाशी बोलु द्या ना जरा सर्वांना
तुम्ही टंका वाटल्यास करीयर त्याला करायच आहे त्याच्या जीवनाचा महत्वाचा प्रश्न आहे आणि तो आता
आवश्यक तितका प्रौढ आहे. तुमची आईची माया मान्य आहे पण थोड त्याला संवाद साधु द्या
तो काय विचार करतो, त्याला स्वतःला काय वाटतं थोड येउ द्या
दोन चार काकांशी ओळख झाली या निमीत्ताने बोलला थोडं तर चांगलच आहे ना ?
त्याला माहीतीय ना आई इथे मिसळपाव वर असते ते ?
मग त्याची थोडी ओळख होऊ द्या तुम्ही थोडं अंतरावरुन मार्गदर्शन करा
त्याला पुढे करा तुम्ही थोडं बाजुला व्हा बरं
लेट हिम फेस हीज लाइफ प्लीज
थोड जास्त बोललो असेल तर सॉरी.

ही यादी आहे भारतातल्या स्कुल्स ची: https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_aerospace_engineering_schools#India

वेल पेईंग आणि फुल-डे बिझी नसणारा, फॅमिली फ्रेंडस एंजाॅयमेंट करता येण्यासारखा जाॅब हवा

सुरुवातीच्या काळात हे थोडं अवघड असतं. एकदा एक एक टप्पा पार करत गेलं की आपोआप स्थैर्य येतं आणि या गोष्टी शक्य होतात. बरोबरच्या लोकांचं पण थोडं असंच होतं. स्थैर्य येईपर्यंत स्ट्रगल असतो, तो पर्यंत थोडं बिझी राहावं लागतं, मेहनत करावी लागते पण नंतर पुन्हा तुमच्या छंदाशी, मित्रांशी कनेकट होता येतं. पुर्वी हे स्थैर्य ४०शीत यायचं आता ३०शी त येतं. कारण सपोर्ट सिस्टीम पण तेवढी तगडी झाली आहे. मात्र तो पर्यंत हे डोक्यातुन काढुन टाकणे योग्य. खास करुन या टप्प्यावर तर हा विचार करुच नये. तो स्थैर्य आल्यानंतरच्याच गोष्टी करत असणार आहे, मान्य आहे पण तिथपर्यंतचा रस्ता "अपहील बॅटल" असु शकतं हे मात्र आवर्जुन सांगण्याजोगी गोष्ट आहे असं मला वाटतं.

त्याला खुप सार्‍या शुभेच्छा !!

१२वी नंतर भौतिकशास्त्रात B. Sc. करून मग अॅस्ट्राॅनाॅमी मध्ये सैद्धांतिक खगोलशास्त्र (Theoretical Astronomy) हे specialization घेवून मास्टर्स करता येईल.

दुसरा पर्याय म्हणजे Instrumental/ Experimental Astronomy - या साठी मात्र अभियांत्रिकी (इलेक्ट्रिकल वा इलेक्ट्रोनिक्स) करायला लागेल आणि JEST (Joint Entrance Screening Test) देऊन मग अॅस्ट्राॅनाॅमीमध्ये P.Hd. पर्यंत शिकता येतं.

अॅस्ट्राॅनाॅमी मधील काही शाखा

Astrochemistry : A branch of astronomy and chemistry dealing with the chemical composition and evolution of the universe and its parts

Astrogeology : The science dealing with the structure and composition of planets and other bodies in the solar system.

Astrometeorology : The study of the theoretical effects of astronomical bodies and forces on the earth’s atmosphere.

Astrometry : The branch of astronomy that deals with the measurement of the positions and motions of the celestial bodies.

Astrobiology : The study of life beyond the earth’s atmosphere as on the planets.

Astrophysics : The branch of astronomy that deals with the physical properties of celestial bodies and with the interaction between matter and radiation in the interior of celestial bodies and in interstellar space.

यात शिक्षण देणाऱ्या महाराष्ट्र व जवळील भागातल्या काही संस्था -

TIFR Mumbai, IUCAA Pune, Swami Ramanand Teerth University Nanded, Physical Research Laboratory Ahmedabad.

तसेच काही ऑनलाईन कोर्सेस पण आहेत जे सध्या बेसिक पक्कं होण्यासाठी आणि आवड अजून विकसित करण्यासाठी मदत करतील -

या लिंक मध्ये पण थोडी माहिती आहे

तुम्ही राहता तिथे starwatchers चा ग्रुप आहे का बघा, त्यात त्याला सभासद करून द्या.

अजून घेतला नसल्यास आणि शक्य असल्यास एखादा बर्यापैकी टेलीस्कोप घ्या. मी काही दिवसांपूर्वी हा घेतला -
Orion StarMax 90mm TableTop Maksutov-Cassegrain Telescope

या लिंक मध्ये हा नुसता टेलिस्कोप आहे पण याबरोबर जास्तीच्या काही accessories घेतल्या तर खूपच छान अवकाश निरीक्षण करता येतं. मी संपूर्ण Kit $४०० (approx. रुपये २६०००) ला घेतलं. यात संगणकीकृत पण मिळतात. ज्यात जवळपास ३०००० objects चा डेटा फीड केलेला असतो. नुसता चालू करायचा आणि काय बघायचंय ते द्यायचं की आपोआप टेलिस्कोप तिकडे सेट होतो. पण ते महाग असतात आणि त्याला batteries खूप लागतात. माझ्या अंदाजाने ८ AA batteries वर साधारतः ३ तास चालतो. नाहीतर मग adapter मिळतो पण तारे बघायला आपण शहराबाहेर जातो तिथे वीज असेलच याची खात्री नसते.

माझ्या मुलीला पण अॅस्ट्राॅनाॅमीमध्ये करीअर करायचंय म्हणून थोडी माहिती मी पण गोळा करतोय. अजून तुम्हाला काही प्रश्न असल्यास विचारा, मला माहित असल्यास सांगीन नाहीतर काहीतरी खटपट करून माहिती मिळवता येईल.

माझ्या माहितीतल्या एकाने Indian Institute of Space Science and Technology,Thiruvananthpuram इथुन Bachelor of Technology (B.Tech.), Avionics केलय (२०१२ पास आउट). त्यानंतर ईस्रो मधे Summer Internship, मग Tata Institute of Fundamental Research ट्रेनिंग आणि मग २ वर्ष ईस्रो मधेच नोकरी केली. सद्ध्या San Jose State University मधुन मास्टर्स करतोय. अजुन माहिती पहिजे असेल तर मी त्याला ईमेल करुन तुमच्यशी कनेक्ट करु शकीन.

काकू .

तुमचे प्रतिसाद पाहता त्याला फिजिक्स मध्ये इंटरेस्ट असेल असं वाटतं .

७०-७५ हे वाईट अजिबात नाहीत. आणि तो "जाता जाता " तेवढे मिळवत असेल . आणि अजून खच्चून मेहनत करायची तयारी असेल तर aeronautics इंजिनियरिंग करता येईल का विचारून पहा . त्यासाठी काय परीक्षा लागतात त्याचा मला अंदाज नाही . नेत वर माहिती मिळेलच किंवा इथले लोक हि सांगतील . पण नेहमी पेक्षा वेगळा फील्ड आहे . आणि सध्या अश्या लोकांची गरज आहे.

कम्प्युटर मध्ये आवड असेल तर नेहमीचा cs आहेच . पण तिथून पुढे नेट्वर्किंग , वर्च्युअल मशिन्स , नेटवर्क सेक्युरिटी इत्यादी विषय घेऊन तो बराच काही शिकू शकतो . आणि सेक्युरिटी एक्स्पर्ट कायम लागतात .

भारत सरकार (MHRD) ने National Institutional Ranking Framework (www.nirfindia.org) सुरू केले आहे. यात एप्रिल-२०१६ मधे भारतातील कॉलेजेस चे पहिले रँकिंग प्रसिध्द होणार आहे. यात खुप मोठा भर faculty वर आहे. त्यातुन चांगली कॉलेजेस कळतील (असा आमचा तरी आशावाद आहे).

---
कानडा

ईंजिनिअरींग ब्रँच निवडतांना शक्यतो मुलभूत ब्रँच निवडा : मेकॅनिकल, ईलेक्ट्रीकल आणि सिव्हील.

आणि ईंजिनिअरींग करायला घाबरू नका. ईंजिनिअर पदवीधारकांची संख्या प्रचंड असली तरी ईंजिनिअर्स खूप कमी आहेत.
---
कानडा

+100

आवड असेल तर User Experience Design या क्षेत्राचा नक्की विचार करावा. यात जगभर खूप चांगला स्कोप आहे. तंत्रज्ञान आणि डिजाईन अशी दुहेरी आवड असेल तर हे क्षेत्र छान आहे. या विषयावर मी लिहिलेला लेख इथे वाचता येईल:
http://misalpav.com/node/27069

मूळ लेख (लोकसत्ता- करिअर वृत्तांत पुरवणी, १० फेब्रुवारी २०१४). (http://www.loksatta.com/career-vrutant-news/usage-of-technology-367435/?...)

हा लेख वाचून महाराष्ट्रातल्या बऱ्याच विद्यार्थी/पालकांचे इमेल्स आले होते. अधिक माहिती हवी असेल तर मला निसंकोचपणे निरोप पाठवा.

क्रिएटिव्ह फील्डची आवड असेल तर डिझाईन क्षेत्रात अनेक संधी आहेत.
यात अनेक पदवी, पदविका, पदव्युत्तर अभ्यासक्रम येतात, सहसा १२वी नंतर कोणत्याही कोर्सला प्रवेश घेता येतो,
हवे ते स्पेशलायझेशन निवडता येते.
उदा: ग्राफिक डिझाईन, अ‍ॅनिमेशन डिझाईन, प्रॉडक्ट डिझाईन, फिल्म & व्हिडीओ डिझाईन, टेक्स्टाईल डिझाईन,
युझर एक्सपीरीयंस ui/ ux design इ.
ui/ ux design सध्या खूप डिमांडमध्ये आहे, त्यात करियरला पूर्ण स्कोप आहे, पगारही जोरदार असतात.

आवड असेल तर आर्किटेक्चरल ३डी व्हिज्युलायझेशन/ ३डी मॉडेलिंग हेही एक भरपूर संधी असलेले फील्ड आहे.
वरीलपैकी कोणताही कोर्स केल्यावर सर्व्हिस/ व्यवसाय्/ फ्रिलांस काम इ.अनेक पर्याय उपलब्ध असतात.

१. http://www.nid.edu/education/bachelor-design

२. http://www.mitid.edu.in/

३. http://sid.edu.in/

४. http://www.shiksha.com/getListingDetail/119842/course/course-Diploma-In-...,
C-DAC-National Multimedia Resource Centre (NMRC): DACA - Diploma-In-Advanced-Computer-Arts

वरील साईट्स चेक कराल, mit, symbiosis, C-DAC या पुण्यातील संस्थांमध्ये अनेक कोर्सेस उपलब्ध आहेत,
याशिवायही इतर बर्‍याच छोट्या मोठ्या संस्थांमधून हे कोर्सेस शिकवले जातात.

स्नेहा ताई, मुलाने अ‍ॅप्टिट्यूड टेस्ट (कल चाचणी) दिलीय का कधी, त्यातूनही कोणत्या फील्डची आवड,
कल, क्षमता आहे ते कळू शकतं.

सर्व प्रतिसाद वाचले खूप मार्गदर्शक आहेत.
जर दहावी नंतर सहजासहजी डीप्लोमाला अ‍ॅडमिशन मिळत असेल तर ते घ्यावे की बारावी सायन्सला जावे?

आणि अतीशय उपयुक्त माहिती. नेहमीच्या ईंजीनियर आणि मेडिकल वाटा सोडूनहि करीयरचे एवढे मार्ग उपलब्ध असतात हे नव्याने कळले. थॅक्स टू मिपा आणि मिपाकर्स.....जीयो.

मला हॉटेल मॅनेजमेंट करायचं फार मनात होतं पण काही कारणाने राहून गेलं...

"वेल पेईंग आणि फुल-डे बिझी नसणारा, फॅमिली फ्रेंडस एंजाॅयमेंट करता येण्यासारखा जाॅब हवा"
User Experience Design क्षेत्रात सुरुवातीला कष्ट करावे लागतात पण एका टप्प्यानंतर बरीच स्थिरता मिळते आणि कुटुंब-छंद यांच्यासाठी वेळ देता येतो (विशेषतः अमेरिकेत तर नक्की). आयटी क्षेत्रातल्या डेवलपर किवा टेस्टर पेक्षा नक्कीच कमी कष्ट करावे लागतात. User Experience Designer चं काम खूप niche असल्यामुळे आणि हे काम करणारे खूपच कमी लोक असल्यामुळे हे काम करणाऱ्या माणसाला बरंच महत्व आणि स्वातंत्र्य असतं. मी कोलोराडो मधून कॅलिफोर्नियाला नोकरी बदलून गेलो तर माझ्या ग्राहक कंपनीला कोलोराडो मध्ये replacement मिळाला नाही आणि न्यूजर्सीतून User Experience Designer आणावा लागला. आम्हाला अमेरिकेतल्या विविध ग्राहक कंपन्यांसाठी अनेकदा User Experience Designer लागतात पण अनेक आठवडे शोधून मिळत नाहीत.