कविता माझी

तुझ्यापाशी जन्मलेली माझी
हट्टी, खोडकर, अल्लड
कविता
तू डोळ्यांत सांभाळून
घेऊन ये....

येता येता वाट चुकली
तर मला जागं कर...पण
मी माझ्याच तंद्रीत असेन
तर
माझ्या कवितेला वाट विचार....

खरी कविता कधी येते माहितीये का?
जेव्हा ती आतून हाक मारते ना! तेंव्हा!!!
तीच तिची खरी-यायची वेळ..

तिला मग यमकांची, छंदांची, वृत्तांची, कसलीच गरज उरत नाही..

खरोखर अनावृत्त होऊन छंदमुक्तीचा
खरा ध्यास घेऊनच धावत येते ती! .

वेदना जागायची, स्वतःहुन चालत बोलत घडत धडपडत बाहेर यायची खरी वेळ..

काहीही सुचायची, सांगायची, बोध शिकवायची, ओझी डोक्यावर न घेता ती सताड उमटते बाहेर! जशी आत आहे तशीच!!!

हीच तिची खरी सुरवात मानायची का हो!???
असेल, असेल कदाचित..आणि असू दे ..असली तरीही!

जनुक जिन्याची सर्पिल वळणे
अणुगर्भातिल अदम्य लवथव
सूक्ष्माच्या प्रत्येक विभ्रमीे
कल्पिताहुनी अद्भुत वास्तव

अथांगासही क्षुद्र ठरविते
असीम व्याप्ती विश्वाची
प्रकाशवर्षे मोजुनी थकती
स्थलकालाच्या थिट्या मिती

शून्यस्पर्शी अन् अपार- व्यापक
ताणे-बाणे गहनाचे
तरल तलम सूक्ष्माचे तंतू
विणती वस्त्र विराटाचे

कुणी म्हणाले दलित
भटक्या कुणी म्हणाले
हाडाचा कुणबी तो
ठणकावून सांगितले

बिनकाम रित्या डोक्यांना
विषय चघळाया नवा
खडा तुरट जातीचा
बेशर्म जिभांना हवा

स्वये श्रीरामप्रभू मातले
जनचर्चा त्या बाधली
जनसामान्य इथे तर सारे
नेत्यांच्या आधीच हवाली

देवळाबाहेरच्या रांगेतला
एकेक मोजला जाईल
हक्काचा मतदार, त्याची
जात पडताळणी होईल

लोकशाहीला नाही वर्ज्य
कुणीही, माणूस वा देव
तुझ्यावरच आले आता
मारूतीराया, तुझी जात समोर ठेव
<\p>
- संदीप चांदणे (२२/१२/२०१८)

कधी असतेस, कधी नसतेस,
       तरीही मला सगळीकडे तूच दिसतेस...

कधी कारवा होतेस, कधी मारवा होतेस,
कधी मनाला धुंद करणारा गारवा होतेस..
कधी ऊन होतेस, तर कधी पाऊस होतेस,
कधी त्याच वेड्या पावसाची चाहूल होतेस..
असंच कधी असतेस, कधी नसतेस,
       तरीही मला सगळीकडे तूच दिसतेस...

कधी शब्द होतेस, कधी भावना होतेस,
कधी प्रेरणा देऊन जगण्याची साधना होतेस..
कधी रंग होतेस, कधी तरंग होतेस,
कधी या मनातून दरवळणारा सुगंध होतेस...
असंच कधी असतेस, कधी नसतेस,
       तरीही मला सगळीकडे तूच दिसतेस...

आयुष्याच्या रणांगणात
होतच राहतील स्वाऱ्या
वाघासारख्या चढाया कर
संकट परतविणाऱ्या

जरी होतील किती वार
तरी हार नकोस मानु
पराभवाचा विचारसुद्धा
तू मनात नकोस आणु

घोंगावणारी वादळेही
शिकवण देतात नवी
नवं त्यातुन शिकण्याची
तुझी दृष्टी मात्र हवी

बेडरपणे तुटुन पड
संकटांवर आता
थांबु नको येईल म्हणत
वाचविण्याला त्राता

झेलत राहा पाऊसवारा
कणखर बनत जाशील
हार मानेल संकटसुद्धा
सक्षम असा होशील

नसेल जरी जगात साऱ्या
आज तुझे काही
तरी नसेल भविष्यातही
असे मुळीच नाही

गुबगुबीत बाळाचा पहिला वाढदिवस
वाटतोय अगदी प्रदर्शनीय उत्सवच
चिमण्या नजरेने टिपलेली लठ्ठ श्रीमंती
देतीय भविष्यातील ऐश्वर्याची हमी

पुढच्या टप्प्यात दिसतंय सुखासीन बालपण
मागेल ते मिळतंय कारण कमी नाही धन
बागडणाऱ्या गोंडसाचा काढून टाकलेला लगाम
खुणावतोय की व्हायचे नाहीच कधी गुलाम

धोधो ओतलेल्या पैशातून अंकुरलेले शिक्षण
कमीच पडतंय की लावायला चांगले वळण
केलेल्या गुंतवणुकीतून हवी असलेली वसुली
शोधाया लावतेय कोणा सावजाची टुमदार हवेली

राजा येतो
सगळे उठतात
राजा बसतो
सगळे बसतात

राजाचे स्वागत होते
सगळे टाळ्या पिटतात
राजा सभोवार बघतो
सगळे नजर फिरवतात

राजाची बडबड सुरू होते
सगळे शून्यात बघू लागतात
राजा मधूनच जोरात बरळतो
सगळयांच्या मुद्रा त्रासिक होतात

राजा विजयी मुद्रेने सभोवार पाहतो
सगळे सुटका होण्याची वाट बघतात
राजाने अधिकार प्रदर्शित केलेला असतो
सगळ्यांच्या सहनशक्तीचा अंत झाला असतो.
----------------------------–--------

छकु

एकदा एक गंम्मत झाली....
माझी आईच शाळेत गेली.
प्रयोग वही अपूर्ण म्हणून... हातावर पट्टी देखील ख्खाली;
इंग्रजीच्या स्पेलिंगची; प्प्रॅक्टिस तिने नव्हतीच् केली...
सरांनी 'ढ़ढ्ढोबा' म्हणताच मात्र, हिरमुसली झाली!
'छकुला नाव सांगिन....' अस मनातच म्हणाली;
तेवढं म्हणून मग... माझ्यासारखीच खुश झाली.

'सारखा सारखा अभ्यास... मग खेळायचं कधी आम्ही?
तुम्ही मोठे झालात..... आमच्यासाठी काही?'
खूपसारं खेळून मग खूप खूप दमली;
घरी येऊन एकदम 'हुश' करुन बसली.

आम्ही बायका म्हणजे बोलीभाषा, बोलघेवड्या !
चुलीपासून फोनपर्यंत बडबडबड, गप्पागोष्टी....

लिपीबिपीचे बंधन नाही
व्याकरणबिकरण... हे काय असते?

आम्ही बोलतो अनंत बोलीतून ....
कुजबुज जितकी थरथरणारी
तितके भांडण कडकडणारे
कठोरतेचा शीण आम्हाला
मवाळतेचा शाप तसाही
पण बोली आमची जपून ठेवतो....

अर्थाचा पण अनर्थ करू....
खिल्ली तुमची सहज उडवू
निरर्थाला अर्थ देऊ...
पण तुटका संसार नेटका करू....