अस्थिकलश

माहितगार,

गांधींना लक्ष्य करण्याआधी जिनाला का मारलं नाही असा प्रश्न आहे. देशाची फाळणी माझ्या प्रेतावरनं होईल असं गांधींनी वचन दिलं होतं. Vivisect me before vivisecting India असे ते शब्द होते. त्यावर हिंदू विसंबून राहिले. त्यामुळे जिनाला ठार मारायचा प्रश्नंच उद्भवंत नव्हता.

मात्र फाळणी स्वीकारली गेली ती एप्रिल १९४७ नंतर. प्रत्यक्षात झाली ती लगेच ऑगस्ट १९४७. मात्र फाळणीची तयारी सप्टेंबर १९४६ पासून पडद्याआड चालू होती. एकंदरीत खंडप्राय भारताची फाळणी हा अत्यंत घिसाडघाईने घेतलेला व राबवलेला निर्णय आहे. त्यातंच ऑगस्ट १९४६ पासून जिनाने डायरेक्ट अॅक्शन चे दंगे सुरु केले होते.

एकंदरीत दंगे हिंदूंनी थांबवायचे आणि त्याच वेळेस गांधींनी फाळणी रोखायची असं अलिखित श्रमविभाजन ठरलं होतं. मात्र फाळणी स्वीकारल्यावर ती रोखण्यासाठी जिनाला उडवायची तयारी करायला वेळंच मिळाला नाही. गांधी हा तोवर गोडसेंचा कधीच लक्ष्य नव्हता.

गोडसेंचा गांधी लक्ष्य झाला तो गांधीच्या टेररिस्ट फायनान्सिंग च्या आचरट कृत्यामुळे. त्याचा फाळणीशी थेट संबंध नाही.

आ.न.,
-गा.पै.

कारण, त्यावेळी महात्मा गांधी हे एकमेव असे व्यक्ति होते, जे फाळणी रोखु शकत होते...

....मुस्लिम लीगला कोणी गांभीर्याने घेत नव्हतं.....

गा.पै.

१) आपल्या उपरोक्त वाक्यात लीग शब्दाच्या ठिकाणी आक्रमक हा शब्द ठेऊन १४०० वर्षांचा इतिहासाची पाने उलटा आणि आपल्या उपरोक्त वाक्या आता. 'हिंदू महासभा, संघ आणि नथुराम गोडसे मुस्लिम लीगला गांभीर्याने घेत नव्हते' असे वाचून पहा आणि मुस्लिम लीगला गांभीर्याने न घेण्याची पहिली जबाबदारी 'हिंदू महासभा, संघ आणि नथुराम गोडसे यांची स्वतःची नव्हे काय याचे उत्तर द्यावे.

२) सार्वजनिक हिंसेची भिती असेल तर महात्मा गांधी त्यांचे पाय मागे घेतात हा महात्मा तब्बल चाळीस वर्षांचा गांधी इतिहास नथुराम गोडसेंना माहित नव्हता म्हणून महात्मा गांधींवर विश्वासून तत्कालीन मुस्लीम लीग नेतृत्वा विरुद्ध नथुराम प्रभृतींनी काहीच केले नाही हा नथुराम गोडसेंचा स्वतःचा हलगर्जीपणा नसेल तर नासमझी म्हणायचे का ? (चुभूदेघे)

आता याच गोष्टीची तुलना सुभाषचंद्र बोसांच्या धोरणाशी करा त्यांनी महात्मा गांधींचा खूनही केला नाही आणि महात्मा गांधीवर विसंबलेही नाहीत

....गांधी एरव्ही उपासाला बसायचे, पण प्रत्यक्ष वेळ पडल्यावर नुसती घोषणाही केली नाही.....

सार्वजनिक हिंसाचार होईल असे कृत्य करायचे नाही अशी त्यांची स्वतःची उहड भूमिका होती - ते त्यांच्या स्वतःच्या भूमिकेनुसार वागले. पण तशी बोटचेपी भूमिका सावरकर आणि संघाची नव्हती ना ? सावरकरांनी गोडसेंनी संघाने स्वतःच्या भूमिकेला जागून, काँग्रेस लीग ब्रिटीश कृत फाळणी मानत नाही , 'वुई आर ऑप्टींग फॉर अनरिलेंटेड सिव्हील वॉर विथ पाकीस्तान अटीळ वुई गेट बॅक द सेम ' अशी घोषणा करुन गृहयुद्ध का केले नाही ? व्हिएतनामने गृहयुद्ध करुन आमेरीकेसारख्या बलाढ्य महासत्तेस पाणि पाजले, अफगाणांनी दोन दोन महासत्ताम्शी दोन हात करण्यासाठी दोन पिढ्या डावावर लावल्या सुभाषचंद्र बोसांनी ब्रिटीशांशी जेव्हाच्या तेव्हा संघर्ष केला त्या प्रमाणे जेव्हाच्या तेव्हा पाकीस्तानशी किमान संघर्ष पुकारुन तर दाखवायचा होता त्यांनी ते तसे केले आणि मला माहित नसेल तर चुभूदेघे पण निव्वळ महात्मा गांधी आणि काँग्रेसच्या नावाने बोटे मोडण्या पेक्षा स्वतः पाकीस्तान वादींशी वेळीच दोन हात केले नाही आणि नंतर ही नेहरुंना न जुमानता युद्धाची हिंमत दाखवली नाही . कुठे चुकत असेल तर दाखवून द्या माझे विश्लेषण बदलताना कदाचित मला आनंदही होऊ शकेल. मी माझ्या शंकांची उत्तरे समजून घेण्याचा प्रयत्न करतोय.

आपली नेमकी भूमिका काय आहे ?

....ही जबाबदारी सर्व हिंदूंची आहे. फक्त गोडसेंची नाही.....तरीही हिंदूंनी फाळणी कशीबशी रडतखडत का होईना स्वीकारली.....

मी काँग्रेस/संघ/किंवा कम्युनीस्ट समर्थक नाही तरीपण, मी फाळणी कधी स्विकारली ? फाळणी स्विकारली नसेल तर मी हिंदू नाही का ? किंवा पाकीस्तानातले चार नास्तिक मुस्लिम तरुण घ्या मी / आम्ही कोणत्या पुर्वजाला माझ्या देशाची फाळणी स्विकारण्याचा आधिकार कधी दिला ?

आपणही जिन्ना प्रमाणे हिंदू= काँग्रेस आणि काँग्रेस = हिंदू अशी गल्लत करत नाही आहात ना ? संघ आणि सावरकरीय हिंदू महासभेने फाळणी नेमकी कोणत्या तारखेस स्विकारली ? आपण म्हणता तसे फाळणी सर्व हिंदूंनी स्विकारली तर गोडसेंच्या अस्थिकलश विसर्जन न केले जाण्याचे आणि त्या बाबतच्या लेखाचे कोणते नेमके कोणते प्रयोजन शिल्लक रहाते ?

गांधी-नेहरु आणि त्यांची काँग्रेस -एकसंघ देशाशी ईमानापेक्षा धर्मनिरपेक्षता अहिंसा या मुद्यांशी ते अधिक बांधील असणे उघड गुपित नव्हते का/? हा वेगळा मुद्दा पण - किमानपक्षी हे दोघे त्यांच्या दोघा स्वतः पुरते स्वतःच्या धर्मनिरपेक्षतेच्या आणि हिंसेपुढे बोट्चेपेपणा दाखवण्याच्या व्यक्तिगत संकल्पनांशी प्रामाणिक होते. संघ आणि सावरकरांच्या भूमिका वेगळ्या नव्हत्या काय ? ते (इनक्लूडींग गोडसे) त्यांच्या देशाच्या एकसंघतेसाठीच्या व्यक्तिगत संकल्पनांशी प्रामाणिक राहीले का ? त्यांनी दिशाभूल करणार्‍या तत्कालीन मुस्लिम लीग नेतृत्वाशी संघर्षच कुठे केला ? फाळणी कालीन दंगलीत जे काही संघर्ष झाले ते सामान्य जनतेशी आगा पिछा न तपासता झाले नाही का ? आपल्या स्वतःच्या इतर धाग्यातील प्रतिसादातून असो वा अगदी तारेक फताह म्हणतात तसे असो मुस्लिम लीगच्या प्रत्यक्ष समर्थनापेक्षा उत्पातमुल्याचे भय अधिक होते आणि मग सामान्य जनतेशी संघर्ष करण्या पेक्षा उत्पात मुल्य दाखवणार्‍या तत्कालीन मुस्लिम लीग नेतृत्वाशी संघर्ष का नाही केला ? गृहयुद्धाच्या नावा खाली दंगली करता येत नसतात समोरच्या सशस्त्र व्यक्तिशी लढावे लागते, संघ आणि हिंदू महासभेने रोज दहा माणसे लाहोरवर हल्ला करण्यासाठी पाठवली असती तर ईस्वी १९९७ पर्यंत पन्नास वर्षात तब्बल दिडलाख हल्ले लाहोरवर चढवता आले नसते का ?

संघर्षकरणार्‍याच्या वयाचा तुमचा मुद्दा तकलादू आहे शांततेच्या धर्माच्या प्रेषिताने आक्रमणे वयाच्या चाळीस ते ६२ वया पर्यंत केली आणि त्यांचे दूत जगभर त्यांचा संदेश शांततामय मार्गे त्यांच्या नंतरही पोहोचवताहेत ह्याचा १४ शे वर्षांचा अनुभव नाही का ? दूर कशाला जाता बाळासाहेब ठाकरेंचे उदाहरण घ्या चुक का बरोबर वेगळी गोष्ट किमान आवाहन करण्यात स्व-विचारधारेशी प्रामाणिक !
संघ/सावरकर गोडसेंसमोर अनुयायांना गृहयुद्धाचे आवाहन करण्याचा तर प्रश्न होता ना ? तेवढे ही करुन स्वविचारधारेशी प्रामाणिक रहाता आले नाही ? १९४७ मध्ये अटल बिहारी वाजपेयी तर तरुण सळसळत्या रक्ताचे होते ना नतृत्व उपलब्ध नव्हते असे कसे म्हणता येईल ?

वड्याला तेलात तळायची हिम्मत झाली नाही की वांगी तळतात, तसे कुठे कमलनाथ कुठे म.गांधी यांचे आयुष्य वेठीस धरणे याचे समर्थन कसे होते ते अद्याप उमगत नाही.

आपण माझ्या दूध, 'वीरजण' ते तुप आणि परंपरावादाची सुयोग्य जोपासना धागा चर्चेत सहभाग घ्यावा असे सुचवू इच्छितो. इथली उर्वरीत चर्चा त्यानंतर पुढे नेणे कदाचित अधिक सुलभ होईल असे वाटते. मनमोकळ्या चर्चेसाठी अनेक आभार

(असे काहीतरी संत रामदास म्हणाले होते)​

ते असेही काही म्हणाले असावेत
समास नववा “…. विरक्तें शास्त्रें धांडोळावी । विरक्तें मतें विभांडावी । (विरक्ताने शास्त्रांचे शुद्ध व सखोल ज्ञान मिळवावे. निरनिराळी मते खोडून काढावीत. )

समर्थ रामदास शिवाजी महाराजांचे गुरु होते की नव्हते हा वाद बाजूला ठेवला तरी, किमान शिवाजी महाराजांना प्रतिपक्षासोबत संघर्ष सोडण्याचे सल्ले दिल्याचे पुरावे नसावेत. इतर काही नाही तर हनुमानाची मंदिरे उभारली असावीत असो.

जाता जाता: बाबासाहेब आंबेडकर म्हणाले होते...

अखंड वा विभाजित भारतात दलितेतर दुबळे होते म्हणून बाबा साहेबांनी त्यांना देशात सवर्णांच्या दयेवर जगावे लागेल वगैरे अशी काही भूमिका घेतली होती की देशात राहून अधिकारासाठी संघर्षरत रहाण्याची भूमिका घेतली होती ?

....परमेश्वराने या देशावरील शाप काढून घेतला असून हा देश एकसंध, महान, आणि वैभवशाली बनण्याचा मार्ग मोकळा झाला आहे."

ज्याचे विभाजन झाले त्याला एकसंघ कसे म्हणतात ? ज्या कुटूंबाचे तुकडे तुकडे होत जातात ते महान नेमके कसे होते ? अधिक वैभव प्राप्ती एकसंघतेने होते की तुकड्या तुकड्यात विभाजन झाल्याने होते ?

भारताच्याच इतिहासात १७१५ नंतर मुघल सत्ता कमकुवत झाल्या पंजाब आधी शीख मिसल आणि नंतर सावकाश रणजीतसिंगच्या अधिन झाला मध्यंतरात पेशवाई येऊन गेली त्यांनी इतर घटकांप्रमाणे मुस्लिमांवरही यशस्वीपणे राज्य केले. काश्मिरात नेपाळी डोगरा ते रणजितसिंघ ते नंतरचे राजे यांनी यशस्वी राज्य केले. अनेक वसाहतवादी युरोपीयनांनी अनेक मुस्लिम बहुल देशांचे वसाहतीकरण केले. चीन त्यांच्या मुस्लिम बहुल राज्यांवर यशस्वीपणे एकसंघ राज्य टिकवून आहे. आख्ख्या मध्य आशियात रशियाची मर्जी/वर्चस्व चालते. आणि मध्यपुर्वेत आमेरीकेचे वर्चस्व चालते. किती बोंबलू द्यात इज्राएल पॅलेस्टाईनवर वर्चस्व टेवून आहेच. भारताचे मालदीववर बर्‍यापैकी प्रभाव ठेवण्याची क्षमता अगदी अलिकडेपर्यंत बाळगून होता. बहुसंख्य मुस्लिम जनते सोबत इंडोनेशियातील बाली बेटावक्ची हिंदू संस्कृती कठीण परिस्थितीतही तगून आहेच. सारीच उदाहरणे आदर्श प्रभावकर्ते अथवा आदर्श राज्यकर्ते म्हणून नसतीलही पण किमान त्यात रडकू नेभळटपणा नाही.

अर्थात राजकीयदृष्ट्या पहाता भारत एकसंघ नसल्यामुळे अफगाणिस्तानात दोन दोन महासत्तांना लगोलग लुडबूड करता आली. पाकीस्तानात सौदी, चीन आणि आमेरीका लुडबूड करतात, तर दुसर्‍या बाजूला भारताला चीनची लुडबूड सहन करावी लागते.

फाळणीने १९४७ मधल्या दंगलींची संख्या कमी राहीली असेल किंवा फारफार गृहयुद्ध अथवा यादवीस काही वर्षे सामोरे जावे लागले असते पण पाकीस्तानच्या अण्वस्त्रांवर अतिरेक्यांचे बोट पडताक्षणी आज किती भारतीयांचा जीव टांगणीवर लागून आहे. फाळणी झालेल्या भारतातही मुसलमानांना शरीयाची सवलत रहात आली आहे एकसंघ भारतातही शरीयाला जरा आणखी डोक्यावर घेऊन त्यांनी त्यांच्याच मुस्लिम बांधवांचे मानवाधिकार संकुचित केले असते त्या पलिकडे कोणते नुकसान होते.

महात्मा गांधी लोकांना भगवद गीता वाटत फिरत होते . गीता वाटणार्‍याकडून प्रसंगी कृष्णावताराची अपेक्षा असते ते गांधी गांधीचे समस्त अनुयायी ते नाण्याची दुसरी बाजू असलेले संघ ते सावरकर गीता माहित असूनही गर्भगळित होऊन यादवीच्या धमक्यांना बळी पडले आणि आमच्या नव्या पिढ्यांवर अण्वस्त्रांनी नेस्तनाबूत होण्याचा धोका आला ! आम्ही आमच्या कोणत्याही भावी पिढ्यांनी भारताच्या विभाजनाची परवानगी आमच्या कोणत्याही पुर्वजांना दिलेली नव्हती. आमचे आमच्या बांधवांचे जीव अण्वस्त्र युद्धाच्या डावावर लावायचे आणि मग द्विराष्ट्रवाचाच्या शहाणपणाला काय ओवाळून घ्यायचे ?

ज्या कारणास्तव अखंड भारताची मागणी पुढे आली ती कारणे काय होती, व ती नेहमी करता कशी टाळता येते ? इ.इ.
​

मनमोकळ्या चर्चेसाठी अनेक आभार. अरे धागा लेखक कुठे हरवलेत ?

Let us agree to differ.