तुमच्या लेखी मराठी भाषेतील सर्वोत्कृष्ट वाक्य कोणते ?

१. जय श्रीराम. (अर्थात या वाक्याला भाषेचे बंधन नाही.)

२. प्रीती आणि पराक्रम या तरुण मनाच्या दोन मोठ्या प्रेरणा असतात.

सदा स्वरुपानुसंधान
हे मुख्य साधुचे लक्षण
जनी असोन आपण
जनावेगळा.
-- गेली पंचावन वर्षे हेच मराठीतले मला सर्वात भावलेले (वाक्य?) आहे.

जो जें वांछील तो ते लाहो| प्राणिजात ||

माझी आवडती मनावर परिणाम.करणारी मराठीतील काव्य पंक्ती.म्हणजे अगदी किमान शब्दात कमाल करणारी
1
आपले सर्वांचे लाडके आरती प्रभूची ही अदभुत ओळ
शब्दांवाचून कळले सारे शब्दांच्या पलीकडले.
2
कुसुमाग्रजांची फक्त एकच अंगावर रोमांच आणणारी ओळ
वेडात मराठे वीर दौडले सात.
3
केशवसुतांची ही विलक्षण ओळ
कंटक शल्ये बोथटली , मखमालीची लव वठली.
4
सुरेश भटांची ही अप्रतिम
अजून तुझे हळदीचे अंग अंग पिवळे ग
अजून तुझ्या डोळ्यातील मोठेपण कवळे ग

किती सुंदर.भाषा आहे.मराठी.एक एक ओळीत किती ते.सौंदर्य

माझ्या मते शिवाजी महाराजांचे वाक्य- हे राज्य व्हावे ही तो श्रींची इच्छा.

लाखो तलवारी पेटवणारी!
“हर हर महादेव” घोषणा!

॥ रतीचिया बेटा, आदळती कामाचिया लाटा, जेथ जीवफ़ेन संघाटा, सैंघ दिसे ॥

ज्ञानेश्वर तसं श्रुंगारिक वा बोल्ड लिहतं नाहीत फ़ारसं ती त्यांची प्रकृतीच नाही मुळात. तरीही काही ठिकाणी बॅचलर ज्ञानेश्वर सुखद धक्के देतात उदा. कधी त्यांची रिगतां वल्लभांपुढे, नाहीं आंगी जींवीं सांकडे ,जिच्या अंगात कुठलाही संकोच राहत नाही, गळुन पडतो, अशी प्रियाच्या सहवासात फ़ुलुन येणारी स्त्री, तर माहेवणीं (गर्भवती) प्रयत्नेंसी. चुकविजे सेजे जैसी मधली शेजेला चुकवणारी , कधी तर सांडुनी कुळे दोन्ही, प्रियासी अनुसरे कामिनी, द्वंद्वत्यागें स्वचिंतनी, पडली तैसी मधली "कामिनी" येते. कधी प्रथमवयसाकाळीं, लावण्याची नव्हाळी, प्रगटे जैसी आगळी, अंगनाअंगी. तुन तरुण स्त्रीत ( अंगनाअंगी )येणारा लावण्याचा आगळा बहर देखील ते नोंदवतात. तर एक मायानदी चं भव्य रुपक आहे जे अर्थातच मुळातुनच वाचायला हवं इतक सुंदर आहे. त्यात रतीच्या बेटाची अनोखी उपमा येते. कल्पना फ़ार भव्य आहे. अखिल मानवजातीच्या संदर्भात आलेली अशी विशाल कल्पना आहे. "माया" अनेक धार्मिक ग्रंथात "समजावुन" सांगितलेली आहे पण असं सुंदर काव्यमय वर्णन अगदीच दुर्मिळ, हर्मन हेस्से च्या सिद्धार्थ मधल्या नदीची आठवण हमखास होते मात्र त्याचा विषय तसा वेगळाच आहे तर मुळ गीतेत असा श्लोक येतो..
मुळ गीता अ-७ श्लोक क्र.१४ अन्वय- एषा दैवी गुणमयी मम माया हि दुरत्यया (अस्ति), ये मां एव प्रपद्यंते, ते एतां मायां तरंति.
माझी ही माया जी त्रिगुणयुक्त आहे दैवी अशी आहे ती पार करणे मोठे कष्टाचे अवघड काम आहे, जे माझी भक्ती करुन मला प्राप्त होतात तेच हि मायानदी तरुन जातात.

जिये ब्रह्माचळाचां आधाडां, पहिलिया संकल्पजळाचा उभडा, सवेंचि महाभुतांचा बुडबुडा, साना आला । जे सृष्टीविस्ताराचेनि वोघें, चढत काळकलनेचेनि वेगें, प्रवृत्तिनिवृतीची तुंगे, तटे सांडी। जे गुणघनाचेनि वृष्टिभरें, भरली मोहाचेनि महापुरें, घेऊनि जात नगरें, यमनियमांची । जे द्वेषांचां आवर्ती दाटत, मत्सराचे वळसे पडत, माजी प्रमादादि, तळपत, महामीन । जेथ प्रपंचाचीं वळणे, कर्माकर्मांची वोभाणे, वरी तरताती वोसाणे, सुखदु:खांची । रतीचिया बेटा, आदळती कामाचिया लाटा, जेथ जीवफ़ेन संघाटा, सैंघ दिसे । अहंकाराचिया चळीया, वरि मदत्रयाचिया उकळिया, जेथ विषयोर्मीच्या आकळिया, उल्लाळे घेती । उदो अस्ताचे लोंढे, पाडीत जन्ममृत्युचे चोढे, जेथ पांचभौतिक बुडबुडे, होती जाती । (अ-७ ओ-६९ ते ७६)
आधाडां- अर्धा तुटलेला कडा, उभडा- उगम , आवर्ती- भोवर्‍यात, चळिया- चिळकांड्या, आकळिया- लाटा- उल्लाळे-उसळी

एकी वयसेचे जाड बांधले, मग मन्मथाचिये कासे लागले, ते विषयमगरीं सांडिले, चघळुनियां । आता वृद्धाप्याचिया तरंगा, माजीं मतिभ्रंशाचा जरंगा, तेणें कवळिजताती पै गा, चहुकडे । आणि शोकाचां कडा उपडत, क्रोधाचा आवर्ती दाटत, आपदागिधीं चुंबिजत, उधवलां ठायीं । (अ-७ ओ-८५ ते ८७)
जरंगा- जाळ्यात, कवळिजताती- जखडले जातात, आपदागिधीं- संकटरुपी गिधाडे,.

अर्थ- ही मायानदी ब्रह्मरुपी पर्वताच्या अर्ध्या तुटलेल्या कड्यावरुन ( आधाडा) खाली कोसळली, मी अनेक रुपांनी व्हावे असा संकल्परुपी पाण्याचा पहीला लोट जिला आला आणि सोबतच पंचमहाभुतांचा लहानसा बुडबुडाही आला. जी मायानदी सृष्टीविस्ताराच्या ओघात, कालक्रमाने चढत्या वाढत्या प्रवृत्ती-निवृत्ती या दोन उंच तटावरुन सैरावैरा कोसळली. जी सत्व-रज-तम गुणरुपी मेघांच्या वृष्टीने, मोहाच्या महापुराने भरली जाऊन, तिच्या लोंढ्यात यम-नियमांची नगरे च वाहुन नेत आहेत. या मायारुपी महानदीत द्वेषाचे खोल भोवरे आहेत व मत्सराची जिला अनेक वळणे पडलेली आहेत आणि जिच्या प्रवाहात प्रमाद, मद, मोह इ. दोषरुपी मोठाले मासे चमकत आहेत. या मायानदीत कर्म अकर्माच्या पुरात वेगात, सुखदु:खांचा केरकचरा तरंगत असतो आणि जिच्यात संसाराची असंख्य वळणे आहेत. मायानदीत स्त्री-पुरुषांच्या मैथुनरुपी रतीचे बेट आहे, ज्या बेटावर काम वासनेच्या लाटा सातत्त्याने आदळत असल्याने तेथील किनार्‍यावर जीवरुपी फ़ेसांचे असंख्य पुंजके अडकलेले दिसुन येतात. या मायानदीत अहंकाराच्या चिळकांड्या उडत आहेत, त्यावर कहर तीन प्रकारच्या मदांच्या लाटा उकळत आहेत, आणि विषयरुपी उर्मींच्या लाटा उसळी मारत आहेत. या नदीत चंद्र-सुर्यांचे उदयास्तांचे लोंढे वरचेवर येत असतात, आणि या नदीत ती प्रत्येक ठीकाणी जन्ममरणांचे खळगे पाडीत जाते, यात देहादी पदार्थांचे पंचमहाभुतांपासुन झालेले अनेक बुडबुडे उत्पन्न होऊन नष्ट होत असतात.

कित्येकांनी तारुण्याची घट्ट कंबर बांधली, आणि मदनाच्या कासेला लागले, त्यांना विषयरुपी मगरींनी चघळुन फ़ेकुन दिले. आणि पुढे या मायनदीत जी म्हातारपणाची लाट येते त्यात जी बुद्दीभ्रंशाची अनेक जाळी आहेत त्यात अनेकजण अडकतात जखडले जातात. आणि पुढे ते शोकाच्या कड्यावर आदळतात. क्रोधाच्या भोवर्‍यात गटांगळ्या खाउ लागतात, त्या गाळातुन जर मुष्कीलीने कधी डोके वर काढण्यात यशस्वी झालेच तर संकटरुपी गिधाडे त्यांचा कडाडुन चावा घेतात.

गो-ब्राह्मण प्रतिपालक यवन-परपीडक प्रौढ़ प्रताप धुरंधर, क्षत्रिय कुलवतंस राजाधिराज योगीराज श्री छत्रपति शिवाजी महाराज की जय ।


हे माझे आवडते वाक्य.

टिळकपथावरील लोकमान्य टिळक स्मारक मंदिराजवळील एका ग्रंथविक्री दुकानाच्या फलकावर खालील वाक्य होते जे मला खूप आवडले.

शब्दकोशातील सर्व शब्द येथे सुंदर होऊन मिळतात.

कवी ग्रेस
सुन्न देखणा चेहरा माझा, बिगुल मुखातून वाजे
पराभवाच्या पर्वामध्ये जसे उजळती राजे

मर्ढेकरांची
जाऊ दे कार्पण्य मी चे., दे धरू सर्वांस पोटी
भावनेला येऊ दे गा शास्त्रकाट्याची कसोटी

धामणस्करांची

विसर्जनासाठी गणपती नेताना
मला मूर्ती जड झाली, तेव्हा
उसळत्या तारुण्याचा
माझा मुलगाच मला म्हणाला: द्या इकडे.

मी मूर्ती तात्काळ मुलाच्या हातावर ठेवली
चौरंगासहित.
मुलानेही मूर्ती हातात घेतली नीट सावरून, तर
मी एका दैवी आनंदात अकल्पित
परंपरा पुढे सरकल्याच्या..

मी पुन्हा तरूण ययातीसारखा;
माझा मुलगा जख्ख म्हातारा,
परंपरेच्या ओझ्याने वाकलेला..

*कधी शारदा तू, कधी लक्ष्मी तू कधी भाविनी वा कधी रागिणी सहस्त्रावधी सूर्य झुकतात जेथे स्वयंभू अशी दिव्य सौदामिनी

*मोगरा फुलला,फुले वेचिता बहरू कळियांसी आला...

*अवचिता परिमळु, झुळुकला अळुमाळु...

*फक्त तुझ्यासाठी..

*माझा आत्मा तुझा आत्मा बाहेर..ओम भट स्वाहा..

झाकून डोळे एकांताचे जवळी मजला घेशील का ?

कल्पतरूला फुल नसे का वसंत सरला तरी?

मरण कल्पनेशी थांबे तर्क जाणत्यांचा

मी पदर पसरते जन्मदायीनी आई

प्रत्यक्षाहून प्रतिमा उत्कट

संध्याकाळचा पिवळा प्रकाश हा
विश्वजननी च्या अंगावर उमटलेली
सुंदर गर्भ छाया आहे,
असे मला वाटते

- दुर्गा भागवत

१. जो जे वांच्छील तो ते लाहो.

२. निंदकाचे घर असावे शेजारी.

३. देणा-याने देत जावे घेणा-याने घेत जावे
घेता घेता एक दिवस देणा-याचे हात घ्यावेत.

क्षणभर मिटले डोळे, सुख न मला साहे ।
विरघळून चंद्र आज रक्तातून वाहे ।
- मंगेश पाडगावकर

तुयासारखी नाही तूच पाहिजेस !

तूच आहेस तुझ्या जीवनाचा शिल्पकार !

आमची माती आमची माणसं !

येथे कामगारांना रोज पगार दिला जातो

आमच्या येथे सर्व पदार्थ वनस्पती तेलात तळले जातात.

कृपया पादत्राणे आपल्या जागेवर ठेवावीत.

खबरदार ! गाठ आमच्याशी आहे .

तरी आतापुरते....
वाचलेली ऐकलेली माणसे गेली कुठे
पुस्तकांतून पाहिलेली माणसे गेली कुठे

कितीतरी सांगता येतील.

मराठी भाषेतील सर्वोत्कृष्ट वाक्य एकच !
जेवलीस का ?
यातून प्रेम,काळजी, आपुलकी सगळ्याच भावना एकत्रच व्यक्त होतात.

*हे पण दिवस जातील*

बघतोस काय रागाने ओव्हरटेक केलंय वाघाने

आणि दुसरे

हॉर्न ओके प्लिज

सर्वोत्कृष्ठ नाही पण सर्वात भयभीत करणारे वाक्य.
शुभमंगल सावधान! :)

हे आमचे आवडते शिलावाक्य :)

शिलाहार अपरादित्य (द्वितीय) याचा लोनाड शिलालेख (इ.स. ११८४)

इये शासने लिखिता भाषा जो लोपि अथवा लोपावि यो गर्दभनाथु गर्दभु
तेहाचिए मांए सूर्यपर्वे गर्दभु झवे इति विचार्य तथा यस्य यस्य यदा भूमिस्तस्य

शेवगा

फुलवून पंखा
शुभ्र फुलांचा
तुरा टपोरा
तलम उन्हाचा
टाकीत टाकीत
सुने उसासे
टिपे शेवगा
धुंद कवडसे.

शेवटी

सर्व वस्तुमात्र
पुसून टाकलं
तरी शेवटी
हात उरलेच
नि हातातलं
हे फडक

सर्वोतक्रूष्ट वाक्य असे नाही पण मला सर्वात आवडलेले वाक्य म्हणजे , १)"मला वाटले मला खूप पुस्तके लेख अभ्यासावे लागतेय या राजाचे मी काय देणे लाघतोय पण नाही हा राजाच माझे काही दैणे लागत होता, तयाचयावर पुस्तक लिहता लिहिता हया राजानेच मला इतके काही दिले की माझया पामराची झोळी काय ती पुरणार ( यातला सर्वात सुदर भाग शेवटचा म्हणजे राजाचेच देणे ते माझी पामराची झोळी काथ ती पुरणार? इति स्वामी कादमबरी ---रणजित देसाई यानचया पुस्तकातील प्रस्तावनेतील वाक्य. सर्वात छान वाक्य

अभिमानाने ऊर भरून आणणारे व थोरले माधवराव पेशव्यावरचे छोटटयाशा आयुष्यात खूप कर्तुत्व गाजवणारा राजा !!."
२) याच राजाने स्वामी कादमबरीत म्हटलेले वाखम ""आम्हाला सत्तेचा लोभ नाही केवळ धोरल्या महाराजाचे ( छत्रपती शिवाजी महाराजाचे ) विश्वस्त म्हणून आम्ही राज्यकारभार बघतोय..
३) ज्ञानेश्वराचे प्रसिद्ध पसायदान मधील शेवट सर्वे सन्तु निरामय:सर्वे भद्राणी पश्यन्तु मा कश्चिद दु:खम् आप्नुयात जो जे वान्छिल तो ते लाभो प्राणीजात| व लताबाईन्चया आवाजात व सगीतकार ह्रुदनाथाचया चालीवर ते अप्रतिमपणे आपलया मनात या बुद्धीमान भावन्डानी रुजवलेय.. ज्ञानेश्वर माऊ
ली थोर व थोर ही मनगेशकर भावन्डे !

पण ज्याशिवाय मराठी बाण्याची अपूर्ण आहे ते

बचेंगे तो और भी लडेंगे

"हाती धनुष्य ज्याच्या
त्याला कसे कळावे ?
हृदयात बाण ज्याच्या
त्यालाच दुःख ठावे "

"काय म्हटलंय यापेक्षा कुणी म्हटलंय याला जगात जास्त महत्त्व आहे !!!"

याहून मोठे सत्यवचन कुठले असेल ?

"आता माझी सटकली."
"अरे, तुझी केव्हा सटकत नाही?"

"श्री चामुंडराये करवियले, गंगाजे सुत्ताले करवियले"