लेखनक्रिया : लिहून की बोलून ?

कुमार१'s picture
कुमार१ in जनातलं, मनातलं
20 Apr 2020 - 12:44 pm

सध्याच्या टाळेबंदीच्या काळात आपण घरकामे आणि विविध छंद यात मन रमवित आहोत. बरेच जण या निमित्ताने एखादी नवीन कला देखील शिकत आहेत. यातून स्फूर्ती घेऊन मी देखील एक कला शिकत आहे. ती शिकत असतानाच हा लेख लिहीत आहे. काही अंदाज येतोय का या कलेबद्दल ?

ठीक आहे. आता सांगतोच.

ही कला म्हणजेच संगणकावर हाताने टंकन न करता आपल्या बोलण्याद्वारे हे टंकन करीत आहे. बरेच दिवसांपासून याबद्दल ऐकत होतो. या पद्धतीत आपल्या हातांना आराम मिळणार असतो, म्हणून याचे आकर्षण होते. काही काळापूर्वी असे ऐकले होते की, मराठी लेखनाच्या बाबतीत ही सुविधा इंग्लिश इतकी अजून प्रगत झालेली नाही. तसेच अशा मराठी लेखनात विरामचिन्हे मात्र बोलून टंकता येत नाहीत. तसे ऐकल्यावर मी या सुविधेपासून लांबच राहात होतो. परवा एकदा मिपाकर प्रकाश घाटपांडे यांच्याशी संवाद केला होता. त्यांच्याकडून असे कळले, की आता ही बोल-लेखन सुविधा मराठीत देखील खूपच विकसित झालेली आहे. त्यांनी स्वतः एक मोठा लेख याप्रकारे पूर्ण लिहिला होता. विरामचिन्हे आपल्यालाच टंकावी लागतील, असे त्यांनी सांगितले. तसेच अशा लेखनात साधारण दहा टक्के मजकूर हातानेच टंकून संपादित करावा लागेल, असेही समजले.

एखादा लेख लिहिताना ९० टक्के काम बोलूनच होईल, हा भाग नक्कीच आकर्षक वाटला. मग काल रात्री हे नवे तंत्र शिकून घेतले.
आज प्रथम एक छोटा प्रतिसाद अशा प्रकारे टंकलिखित केला. मग हुरुप आला. म्हणून या विषयावर एक छोटा लेख लिहून पाहत आहे.

या निमित्ताने माझ्या लेखन प्रकाराचा थोडक्यात आढावा घेतो आणि त्यातले काही अनुभव सांगतो. सन २०१५ पूर्वी मी सर्व लेखन हस्तलिखित करीत असे. तेव्हा ते फक्त छापील माध्यमांसाठीच पाठवीत असे. आपण लिहिताना एकीकडे विचार विचार करीत असतो. त्यानुसार हातांना संदेश मिळून ते काम करतात. ही लेखनाची अगदी नैसर्गिक पद्धत आहे. त्यामुळे अशा लेखनाचा माझा वेग सर्वाधिक असतो. आजही मला जर एखादे लेखन एकटाकी करायचे असेल, तर मी हातानेच लिहिणे पसंत करेन. आपले विचार आणि हस्तलेखन यांच्यातील समन्वय जबरदस्त असतो. या लेखनात आपली लेखणी अक्षरशः सशासारखी पळते. अर्थात असे लेखन करताना हाताची फक्त तीनच बोटे वापरली जातात आणि त्यामुळे त्यांच्यावर खूप ताण येतो.

२०१६ पासून मी संगणकावर टंकलेखन करून स्वतंत्र लेख लिहिण्यास सुरुवात केली. सुरवातीस हे लेखन दमादमानेच करायचे होते. म्हणून प्रथम ते ऑफलाईन करण्याचे शिकलो. तेव्हा डेस्कटॉप वापरत होतो. त्यावर टंकताना हातांना ऐसपैस जागा मिळते खरी. पण त्याच बरोबर बोटे कळफलकावर अक्षरश आपटत असतात. त्यामुळे एका बैठकीत दीर्घ लेखन होऊ शकत नाही. म्हणून एका वेळेस फक्त अर्धा तास लिहित असे. त्यानंतर बोटांना थोडेसे दाबावे लागे आणि त्यांची उघडझाप करून व्यायाम करावा लागे.

गेल्या वर्षी मी डेस्कटॉप चा त्याग करून लॅपटॉप घेतला. काही आधुनिक संगणक सुविधांसाठी हे नक्कीच फायद्याचे आहे. आता यावर टंकलेखन करू लागलो. बोटांच्यासाठी एक सुखद बदल लगेच जाणवला. पूर्वी जी बोटे बोर्डवर अक्षरशः आपटत असंत, त्यांना आता एक प्रकारे मुलायम स्पर्श जाणवू लागला ! या सुखामुळे आता टंकन बऱ्यापैकी आरामदायी झाले. मग लेखनाचा हुरूप वाढला. आता एक गंमत असते. एखादी कृती सुखावह झाली की आपण ती अधिकाधिक करू लागतो. कालांतराने असे लक्षात येते की आपण आपले श्रम वाढवूनच ठेवले आहेत ! त्यामुळे एक गोष्ट स्पष्ट झाली की टंकन दीर्घ काळ केल्यास बोटांना ताण हा पडणारच. त्यानुसार लेखन करताना योग्य अंतराने विश्रांती घेतलेली बरी.

अलीकडे काही जणांकडून या बोल-लेखन सुविधेबद्दल ऐकत होतो. त्यात हळूहळू बऱ्याच सुधारणा होतं असल्याचे समजत होते. पण काहीही नवे शिकण्याचा आळस मला त्यापासून लांब ठेवत होता. तसेच या पद्धतीत एकेक शब्द सुटा सुटा व्यवस्थित उच्चारणे आवश्यक असते. त्यामुळे लेखनाचा वेग खूप मंदावणार हे उघड होते. अशात सध्याची घरात सक्तीने बसण्याची परिस्थिती निर्माण झाली. नेहमीच्या भाषाविषयक छंदांमध्ये मन रमवित होतोच. त्या जोडीला जालावरचे चित्रपट पाहणेही चालू आहे. तरीही असे वाटत राहिले की या काळात काहीतरी नवे शिकूयाच. आता नेहमीच्या व्यवहारात नसलेली पूर्णपणे नवीन गोष्ट शिकायला नको वाटते. म्हणून असे ठरवले, की आपल्या लेखन छंदालाच उपयोगी पडेल अशी ही नवी कृती शिकावी.

आता नवे नवे शिकत असल्याने अगदी मजा येत येत आहे. त्याच बरोबर आपले उच्चार आणि समोर उमटणारी अक्षरे यांच्यातील काही गमती जमती ती देखील नजरेस पडत आहेत. त्या पाहून अंमळ मजाही वाटते आहे. नमुन्या दाखल काही उदाहरणे देतो:

( प्रथम माझा उच्चार आणि यापुढे प्रत्यक्ष उमटलेले शब्द)

१. स्फूर्ती : टाकली
२. शिकत : चिकन

३. अक्षरशः : अक्षर शहा / शहर शहा
४. पसंत : वसंत…..

आहे की नाही हे हे मजेदार?
एकाक्षरी शब्द दोनदा पडणे हे तर फार फार होते बुवा !

अजून एक जाणवले. ‘की’, ‘ही’ सारखे एकाक्षरी शब्द बरेचदा जाम उमटत नाहीत. मग आपण चिडून संगणकावर ओरडतो ! पूर्वीचे टंकन आणि आणि ही सुविधा यात अजून एक महत्त्वाचा फरक आहे. वर्डमधील टंकन हे ऑफलाईन करता येते. त्यामुळे ते करताना आपल्या जालसुविधेचा वेग वगैरे गोष्टींचा विचार नसतो. तसेच टंकनासाठी आपला डेटाही खर्ची पडत नाही. याउलट बोल सुविधातील लेखन खूप हळू होत असल्याने डेटा खर्च होतो. तसेच मधून मधून जाल सेवेचा वेग कमी होत असतो. त्यामुळे हे लेखन मध्ये मध्ये अडते. हळूहळू या या प्रकाराचा सराव वाढल्यावर अजून मजा येईल असे वाटते. एकीकडे टंकनश्रम कमी करण्याच्या नादात दुसरीकडे संपादनाचे कष्ट बरेच वाढताहेत, असे आता तरी वाटत आहे.

सहज जाणवलेला एक मुद्दा. आपण टंकनक्रिया शांतपणे करू शकतो. त्यामुळे आजूबाजूच्या कुणाला आपला त्रास नसतो. बोलसुविधेत पुरेसा खाजगीपणा आवश्यक ठरतो. मग घरात आपल्या खोलीचे दार लाऊन बसावे लागते.
आपल्यातील बरेच जण संगणक तंत्रज्ञानात कुशल आहेत. त्यातील काहीजण ही सुविधा वापरत असतीलच. तेव्हा तुमचेही यातले अनुभव जाणून घेण्यास उत्सुक.

… हा लेख नव्या प्रकारे शिकून लिहिल्याने छोटाच ठेवत आहे. शेवटी नवशिकेपणाच्या मर्यादा असतातच.
धन्यवाद !
**************************************

भाषालेख

प्रतिक्रिया

प्रा.डॉ.दिलीप बिरुटे's picture

20 Apr 2020 - 1:08 pm | प्रा.डॉ.दिलीप बिरुटे

चांगलं आहे, लॅपटॉपला कसं युज करताते त्याचं अ‍ॅप्लीकेशन कोणतं तेही सांगा. माझ्या मोबाईलवर टेक्स्ट टू स्पीच वरुन मराठी टंकन करतो पण मला स्वतःला असं वाटतं की, लॅपटॉपवर किंवा मोबाईलवर टंकन करतांना माझ्या मेंदूत जो शब्द उमटला की तो टाईप होतो, असा माझा समज आहे. टंकनस्पीड म्हणा किंवा अन्य काय म्हणा. पण, जेव्हा मी मोबाईलवर बोलून जी अक्षरं उमटतात त्यात मला 'माझा टच' असत नाही, अर्थात हे सर्व समज असावेत. पण भविष्य काळात अशा सुविधा आवश्यकच आहेत. एकदा सवय झाल्या की ते सर्वांना जमून जाईल.

-दिलीप बिरुटे

कुमार१'s picture

20 Apr 2020 - 1:21 pm | कुमार१

गुगल डॉक्स >>> टूल्स >>> मराठीचा पर्याय.

बाकी तुमच्याशी सहमत !

प्रकाश घाटपांडे's picture

20 Apr 2020 - 2:12 pm | प्रकाश घाटपांडे

हे फक्त क्रोमवर होते. अन्य ब्राउजरवर होत नाही.
तज्ञांनी अजून पर्याय सुचवावेत.

कुमार१'s picture

20 Apr 2020 - 2:32 pm | कुमार१

मोबाईलवर जमेना झालंय.
'मराठी' करून पण अंग्रेजीच उमटतंय ....

बोलसुविधेत पुरेसा खाजगीपणा आवश्यक ठरतो.

हाच या सुविधेतला सर्वात जास्त कळीचा मुद्धा आहे. सध्या व्हॉटसअ‍ॅप किंवा तत्सम अ‍ॅप्सवर लोक लिहिण्याचा कंटाळा करतात आणि आपले बोलणे मुद्रित करुन पाठवितात. मात्र त्यामुळे जास्त डेटा खर्च होतो, मोबाईलवरील साठवणूकीच्या जागेवर (स्टोरेज) परिणाम होतो आणि समोरचा बोलत असताना त्यात आजूबाजूचे आवाज मिसळून जो कोलाहल होत असतो त्यातून नेमके काय बोलला आहे हे शोधण्यासाठी श्रम पडतात. माझ्या पाहण्यातील बरेच जण मोबाईल वर गुगल सर्च देखील अशाच पद्धतीने करतात. अर्थात याचा एक फायदा आहे. जे लोक इंग्रजीतून मराठी किंवा हिंदी लिहित असतात ते समजून घेण्यासाठी देखील मेंदूला तितकेच श्रम द्यावे लागतात. त्यामुळे दगडापेक्षा वीट मऊ असा हा एक फायदा आहेच. काही लोक केवळ गुगल बाईंचा आवाज ऐकण्यासाठी देखील ही सुविधा वापरतात अशाही बातम्या वाचनात आल्या आहेत.

बोलून टंकलेखन करणार्‍या मिपाकरांच्या प्रतिक्रियेच्या प्रतिक्षेत मी देखील आहेच.

वामन देशमुख's picture

20 Apr 2020 - 2:32 pm | वामन देशमुख

लेखनाचे नवीन तंत्र शिकल्याबद्दल अभिनंदन, कुमार१.

पीसीवर किंवा मोबाईलवर लिहिताना गुगल डॉक्स, (किंवा कोणतीही गूगल उत्पादने), स्पीच टेक्स्टर् आणि अ‍ॅन्ड्रॉइड मोबाईलवर जीबोर्ड हे वापरायला अगदी सोपे आहेत. मागच्या काही वर्षांमध्ये बरंच लिखाण मी असे स्पीच-टू-टेक्स्ट ॲप्प्स वापरूनच केलंय.

परवाचा हा लेख (झैरात) मी पूर्णतः लिहून बोलून काढला आहे. what is your name, phone and salary? हे वाक्य त्यातील विरामचिन्हांसहित मी आताच स्पीचटेक्सटरवर लिहून इकडे पेस्ट केलंय.
...

नैसर्गिक भाषा प्रक्रिया (Natural Language Processing) ह्या तंत्रावर गूगल, ॲप्पल, ॲमेझॉन,यांसारख्या कंपन्या प्रचंड काम करत आहेत. माझ्या अंदाजानुसार, २०२५ च्या आधीच सध्याचे कीबोर्डस वगैरे (टाईपराईटर सारखे) कालबाह्य होतील आणि सगळेच सॉफ्टवेअर्स तोंडी आज्ञा स्वीकारू लागतील.

मराठी कथालेखक's picture

20 Apr 2020 - 2:56 pm | मराठी कथालेखक

२०२५ च्या आधीच सध्याचे कीबोर्डस वगैरे (टाईपराईटर सारखे) कालबाह्य होतील आणि सगळेच सॉफ्टवेअर्स तोंडी आज्ञा स्वीकारू लागतील

कालबाह्य नाही होणार कारण ऑफिसमध्ये तर कीबोर्डच हवं ना नाहीतर सगळ्यांच्या आवाजाचा कलकलाट होईल. शिवाय काही वेळा (खासकरुन मॅनेजर वगैरे लोक) काय टाईप करत आहेत हे आजूबाजूच्या लोकांना समजणे अपेक्षित नसते. मला मोबाईलवर मराठी टंकनापेक्षा बोलून-टंकन जास्त सोईस्कर वाटते , अनेकदा वापरतोही पण तरी ऑफिसमध्ये असताना मी ते कधी करत नाही (कारण मजकूर खासगी असतो)
तसंही बहूधा कामात टंकन इतके जास्तही नसते टंकनाचा वेग कमी पडल्याने वा टंकन करुन थकल्याने कामाचा वेग कमी व्हावा (मी निदान आय टी पुरते बोलतो आहे). ज्या क्षेत्रात टंकन खूप जास्त आहे तिथे अशा सॉफ्टवेअर्सचा फायदा नक्कीच होईल.

वामन देशमुख's picture

20 Apr 2020 - 3:02 pm | वामन देशमुख

ज्या क्षेत्रात टंकन खूप जास्त आहे तिथे अशा सॉफ्टवेअर्सचा फायदा नक्कीच होईल

.

कुमार१'s picture

20 Apr 2020 - 2:46 pm | कुमार१

वा दे,
धन्यवाद.

हे वाक्य त्यातील विरामचिन्हांसहित मी आताच स्पीचटेक्सटरवर लिहून इकडे पेस्ट केलंय.

>>> फक्त इंग्लिश ना? मराठीत चिन्हे कधी येतील ?

वामन देशमुख's picture

20 Apr 2020 - 3:06 pm | वामन देशमुख

मराठीत चिन्हे कधी येतील?

हं, बरोबर आहे. मला वाटतं, प्रादेशिक भाषांचा पुरेसा डाटा गोळा झाल्यावर हे शक्य होईल.

कुमार१'s picture

20 Apr 2020 - 3:30 pm | कुमार१

वरती वादे यांनी नैसर्गिक भाषा प्रक्रियेचा उल्लेख केला आहे. त्या अनुषंगाने एक विचार मांडतो.

Koparda यांचे एक एक वचन असे आहे:

“ कथा ही ही सांगायची वस्तू आहे, लिहायची नव्हे”.

याहून पुढे जाऊन असे म्हणता येते की भाषा हीच मुळात बोलायची गोष्ट आहे. लिहिणे एक प्रकारे कृत्रिम आहे.

याहून पुढचा एक अतिरेकी विचार:
काही शतकानंतर जर लिहिणेच बंद झाले तर….. ? हातांची विविध कामे तोंडच करू लागले तर हात निरुपयोगी होणार का ?

उत्क्रांती दरम्यान काहीही होऊ शकेल, अशी एक शक्यता. ....हे माझे मुक्तचिंतन !

अनिंद्य's picture

21 Apr 2020 - 10:54 am | अनिंद्य

लेखन एकटाकी करायचे असेल, तर मी हातानेच लिहिणे टंकणे पसंत करेन.
+ १

चौथा कोनाडा's picture

21 Apr 2020 - 11:21 am | चौथा कोनाडा

थोडेसे "स्पीच टू टेक्स" ह अ‍ॅप वापरलेय मोबाइल वर, खुपच सुधारणा करायला लागल्या म्हणुन टंकन सुरु केले परत.
सध्यातरी टंकन करायलाच आवडते.
"बोलून-लेखन" हाच भविष्यकाळ असेल तर हे तंत्र शिकायलाच लागेल !

शेखरमोघे's picture

21 Apr 2020 - 11:48 pm | शेखरमोघे

"बोलून-लेखन" हे तंत्र शिकून वापरूही लागल्याबद्दल अभिनन्दन!!

कुमार१'s picture

22 Apr 2020 - 8:37 am | कुमार१

सर्व नवीन प्रतिसादकांचे आभार !

एक विचार चर्चेसाठी ठेवतो:

साधारण आपण असे समजतो की –
१. बोलणे हे ऐकण्यासाठी असते आणि
२. लिहिणे हे वाचण्यासाठी.

आता या नव्या सुविधेने आपण बोलणे >> लिखित स्वरूप >> वाचणे , असे करतोय.
पण...
भविष्यात जर प्रत्येक संगणकीय आज्ञा बोलूनच करायची ठरली (कारण कळफलक नाहीच) तर मग अये होऊ शकेल का ....
बोलणे >>> संगणकीय ध्वनिमुद्रण >>> दुसऱ्याने ऐकणे .

मधली ‘लिहिणे’ ही प्रक्रियाच बाद ठरू शकते का?

काय वाटते तंत्रज्ञांना ?

कुमार१'s picture

6 May 2020 - 1:33 pm | कुमार१

इच्छुकांसाठी:

गुगल डॉक्सपेक्षा www.speechtyping.com इथली बोलसुविधा सरस वाटली.
अधिक गतिमान आहे.

टर्मीनेटर's picture

6 May 2020 - 4:51 pm | टर्मीनेटर

टंकन: एक कंटाळवाणी क्रिया.
ह्या जगात (अर्थातच माझ्यापुरती) सर्वात कंटाळवाणी क्रिया जर कुठली असेल तर ती म्हणजे टंकनक्रिया!
सातवी-आठवित असताना टायपिंग इंस्टीट्यूट मध्ये प्रवेश घेतला होता, पण हे काम आपल्याला ह्या जन्मात जमणार नाही हे चार-पाच दिवसांतच लक्षात आले आणि तिकडे फिरकणे बंद केले! मुळात टायपिंग हे दोन्ही हातांच्या बोटांनी करायचे असते ही संकल्पनाच मला अजून पर्यंत पटलेली नाही 😀
डेस्कटॉप असो की लॅपटॉप त्यावर टंकन करण्यासाठी उजव्या हाताच्या मधल्या बोटाचा आणि मोबाईलवर (केवळ इंग्रजी; मराठी टंकण्याच्या भानगडीत मी पडत नाही, रादर तेवढी माझी क्षमताच नाही) टंकताना उजव्या हाताच्या अंगठ्याचा वापर करूनच आत्तापर्यंत जे काही लिहिले आहे ते लिहिले आहे. टायपिंग स्पीड वगैरे गोष्टींची तमा कधी बाळगली नाही आणि ह्यापुढेही कधी बाळगणार नाही 😁

मागे इजिप्त वरील लेख मालिका लिहिताना पहिल्या दोन-तीन भागांनंतर टंकनाचा प्रचंड कंटाळा आल्याने ह्या बोल-लेखन सुविधेचा (Speech to Text) वापर करण्याचा प्रयत्न केला होता. त्यात पहिली अडचण होती ब्राऊजरची! एकतर ही सुविधा फक्त गुगल क्रोम ब्राऊजरवर उपलब्ध होती आणि तो माझा सगळ्यात नावडता ब्राऊजर!
तरीपण करून बघू; झाला उपयोग तर झाला म्हणून क्रोम इन्स्टॉल करून प्रयोगाला सुरुवात केली आणि भीक नको पण कुत्रं आवर अशी परिस्थिति निर्माण झाली होती! वरती लेखात आपण म्हंटल्या प्रमाणे आपले उच्चार आणि त्यापुढे प्रत्यक्ष उमटलेले शब्द यांच्यातली तफावत दुरुस्त करण्यात जेवढा वेळ जात होता त्यापेक्षा नक्कीच कमी वेळात मी एका बोटाने का होईना पण वेगात लिहू शकत होतो.

AI (Artificial Intelligence) चा वाढता प्रभाव जाणवलयाने गुगलची अँन्ड्रॉईड सकट सर्वच उत्पादने वापरणे बंद केले असल्याने गुगलची किंवा आपण प्रतिसादात दिलेली www.speechtyping.com ही क्रोम बेस्ड सुविधा पुन्हा वापरण्याची वेळ बहुदा येणार नाही.

असो, लेख आवडला.. नवीन गोष्टी शिकण्याच्या प्रयत्ना साठी तुमचे अभिनंदन आणि शुभेच्छा! यापुढेही आपले ह्या सुविधेविषयीचे अनुभव शेअर करत रहा ही विनंती.

चौथा कोनाडा's picture

6 May 2020 - 9:10 pm | चौथा कोनाडा

माझं सुद्धा तुमच्या सारखंच झालं बोलून टंकणे या बाबतीत !
बोलून टंकणे याचा मी देखिल काही कालावधीसाठी मोबाईल वर प्रयोग करून पाहिला, पण चुका दुरूस्त करण्यात वेळ जाऊ लागला. मग बंद केले ते.
त्यापेक्षा मराठी टंकन करणे मला जास्त सोयीस्कर वाटले.

कुमार१'s picture

6 May 2020 - 6:29 pm | कुमार१

विस्तृत प्र आवडला !

AI (Artificial Intelligence) चा वाढता प्रभाव जाणवलयाने गुगलची अँन्ड्रॉईड सकट सर्वच उत्पादने वापरणे बंद केले असल्याने

हे एक भारीच !
धन्यवाद .

Nitin Palkar's picture

6 May 2020 - 8:24 pm | Nitin Palkar

लेख थोडा उशिरा वाचला... त्यामुळे काही चांगल्या प्रतिक्रिया देखील वाचायला मिळाल्या.
वैयक्तिक माझा तसा लिखाणाशी, टंकण्याशी खूप कमी संबंध येतो (आळसामुळे मी तो येऊ देत नाही हे त्याचे मुख्य कारण). मीसुद्धा हा प्रयत्न करून बघेन......
लेख आवडला हे वेगळे सांगणे न लगे.

Nitin Palkar's picture

6 May 2020 - 8:24 pm | Nitin Palkar

लेख थोडा उशिरा वाचला... त्यामुळे काही चांगल्या प्रतिक्रिया देखील वाचायला मिळाल्या.
वैयक्तिक माझा तसा लिखाणाशी, टंकण्याशी खूप कमी संबंध येतो (आळसामुळे मी तो येऊ देत नाही हे त्याचे मुख्य कारण). मीसुद्धा हा प्रयत्न करून बघेन......
लेख आवडला हे वेगळे सांगणे न लगे.

कुमार१'s picture

12 May 2020 - 11:00 am | कुमार१

वरील चर्चेतून पण आपण डिजिटल तंत्रज्ञानाची कमाल पाहिली.

याच दरम्यान एक लघुलेख वाचण्यात आला त्याचा विषय आहे की, भविष्यात कागदावरील हस्तलेखन टिकून राहील नाही ?
त्यात एका अभ्यासपूर्ण सर्वेक्षणाचा उल्लेख आहे. Forrester ही अमेरिकी व्यापारी संशोधन संस्था, तंत्रज्ञानाचा मानवी जीवनावर होणारा परिणाम, यावर अभ्यास करीत असते. त्यांच्या एका सर्वेक्षणातून असे दिसून आले की, विविध उद्योग जगतातील ८७% अधिकारी वर्ग डिजिटल लेखनाच्या बरोबरीने हस्तलिखित टिपणे देखील आवर्जून काढीत असतो !

त्यांच्या या सवयीचा कार्य-समन्वय आणि कार्यक्षमता वाढीसाठी चांगलाच उपयोग होतो, असे दिसले आहे.

कुमार१'s picture

17 Jul 2020 - 1:19 pm | कुमार१

एक आश्चर्यकारक अनुभव .

मराठी बोल लेखन सुविधेत अजून विरामचिन्हे येत नाहीत हे माहिती आहे. काल मी speechtyping.com इथे एक वाक्य बोलल्यावर त्याच्यापुढे उद्गारवाचक चिन्ह आपोआप उमटले !
कसे ते काय माहित ?
नंतर पुन्हा प्रयत्न करून पाहिला, तर मात्र काही आले नाही.

कुमार१'s picture

4 Aug 2020 - 6:40 pm | कुमार१

आज या सुविधेची काही विशेष शब्द वापरून परीक्षा घेतली. त्यात असे दिसले :

शहामृग षटकोन
कोश कोषातून विशेष शहा
शोषण शेषाद्री मेष पोषण
…………………….

ऋषिकेश ( पण हृषिकेश नाही येत).
हृदय
वांग्मय ( हे मार खाते )
सुशेगात घर्षण

.......बऱ्यापैकी छान होतंय .

नऱ्याभाऊ's picture

4 Aug 2020 - 6:57 pm | नऱ्याभाऊ

खरंतर मराठी टंक लेखनासाठी याचा उपयोग फार मर्यादित आहे. बरेचसे शब्द स्पष्ट उच्चारूनसुद्धा भलतेच शब्द उमटतात. केलेले लिखाण पुन्हा नीट लक्ष देऊन झालेल्या चुका सुधारायची तयारी असेल तरच अशी app उपयुक्त ठरतात.

चौकस२१२'s picture

11 May 2022 - 12:07 pm | चौकस२१२

बरेचसे शब्द स्पष्ट उच्चारूनसुद्धा भलतेच शब्द उमटतात
हायला आम्ही देवनागरीत टंकलेखन करताना पण मुद्राराक्षचे विनोद खूप होतात स्पीच आप नंतर !

सर्वच काही ज्ञान वाटत नाहीत.
किती तरी लोक
अत्यंत खासगी संदेश लिहतात .
त्यांना ह्या सुविधेचा काडी िचा उपयोग नाही.
फक्त 2 percent लोकांना फायदा होईल.

कुमार१'s picture

17 May 2021 - 10:30 am | कुमार१

(टंकनाशी संबंधित आहे म्हणून इथे लिहितो)

एक चांगला लेख

"Roman Lipit Lihinarya मराठी बहाद्दरांविषयी…
इतकं वेळखाऊ का वाटतं आपल्याला आपल्याच लिपीत लिहिणं?"

हे कीती कष्टदायक आहे याचे वैषम्य म्हणुन हे घडत असेल ;)

कुमार१'s picture

11 May 2022 - 10:31 am | कुमार१

गेली दोन वर्षे मी नियमित बोलून टंकन speechtyping.com येथे करीत आहे.

आताचे काही अनुभव :
१. अजूनही बोलायला सुरुवात केल्यानंतरचा पहिला शब्द बऱ्याचदा उमटत नाही. मग दोन-तीनदा जोरात उच्चारल्यावर एकदम तो दुहेरी तिहेरी स्वरूपात उमटतो.
२. अंक मराठीतून बोलले असताही रोमन लिपीतच उमटतात.

३. जी मराठी नावे आकारांत आहेत व त्यांना जर प्रत्यय लावला (उदा. आवरणातील) तर ते बहुतेक वेळा
“आवरण आतील” असे उमटते. त्यामुळे नंतर संपादनाचे काम बऱ्यापैकी पडते.

४. नुसत्या ‘कोविड’ शब्दाची गम्मत अजूनही चालूच आहे ! ते ‘कोबी ड किंवा कॉमेडी’ असे उमटते. (आपण लिहितोय आजाराबद्दल आणि याला पडलय कोबीच्या भाजीबद्दल ! ). मात्र covid-19 असे उच्चारल्यावर ते रोमन लिपीत बरोबर उमटते.

५. मराठीत विरामचिन्हे अजूनही नाही उमटत.

तुमच्याही अनुभवांच्या गमतीजमती लिहा. याहून अधिक सरस संस्थळ असल्यास सुचवा.

चौथा कोनाडा's picture

11 May 2022 - 12:47 pm | चौथा कोनाडा

"स्पीच टू टेक्स्ट "चे काही मोजके अ‍ॅप्स वापरून पाहिले, कुठलंच पर्फेक्ट नाही.
एखादे विशिष्टच वापरायचे ठरवले तर त्याचे गुणदोष पाहून त्याच्याशी अ‍ॅजेस्टमेंट करणंच उत्तम.
मला आपलं थेट टंकनच बरं वाटतं, आणी मिपा टंकन बेष्ट आहे !

कुमार१'s picture

26 Nov 2022 - 12:59 pm | कुमार१

बोलणाऱ्या व्यक्तीच्या निव्वळ ओठांच्या हालचालीवरून बोलणे ओळखणारे तंत्रज्ञान:
VSR

यातले जाणकार अधिक काही सांगू शकतील.

उग्रसेन's picture

26 Nov 2022 - 1:04 pm | उग्रसेन

जाणकार बोलतील काका.
आपले स्वतःचे धागे वर काढायचं
तंत्रज्ञान लय जब्रा.

त्यात काय चुकले? विषयानुरूप नवीन माहिती दिली आहे. उगाच नवीन धागा काढत नाही बसले

कुमार१'s picture

26 Nov 2022 - 1:36 pm | कुमार१

तंत्रज्ञान लय जब्रा.

धन्यवाद काका.

विषयानुरूप नवीन माहिती दिली आहे.

हाच हेतू आहे.

गवि's picture

26 Nov 2022 - 1:44 pm | गवि

डॉ कुमारेकसर,

तुम्ही ज्ञानयज्ञ चालू ठेवा. खोडसाळ प्रतिसादांकडे लक्ष देऊ नका.

कृत्रिम बुद्धिमत्तेवर आधारलेल्या या साधनाचा सगळ्या मोठा दुष्पपरिणाम लेखनकलेवर होऊ शकतो. ही कलाच संपुष्टात येऊ शकते

मात्र या कृत्रिम बुद्धिमत्तेवर आधारलेल्या साधनाचा सगळ्या मोठा दुष्पपरिणाम लिहिण्यावर म्हणजे लेखनकलेवर होऊ शकतो. चॅट-जीपीटी हे साधन वापरून कोणीही विनासायास कुठल्याही विषयावर निबंध लिहू शकतो आणि महत्त्वाचं म्हणजे तो स्वतःचा म्हणून खपवू शकतो.

.. विचारप्रवर्तक.

कंजूस's picture

14 Dec 2022 - 11:27 am | कंजूस

हावभावावरून 'वेज फ्रॅंकी' ओळखतात.