मुलीचा संपत्तीतला वाटा आणि समाज.

आमच्या आईने काहीच न विचारता सही केली. वडीलांच्या प्रामाणिक सहमतीने. मावशीने एका मुद्द्यावर अडविले तर ती वेगळी ठरली. तसा तिचा मुद्दा योग्यच होता... पण आपण म्हणता ते खरेच आहे.

मुलीच्या लग्नाचा आणि संपत्तीतल्या वाट्याचा काहीही संबंध नाही. लग्न झालेलं असो, नसो.. कधीही झालेलं असो.. वाटा समानच मिळायला हवा. नसेल मिळत तर कोर्टात जाऊन बहुदा तो घेता येईलच.

मुलीच्या लग्नाचा आणि संपत्तीतल्या वाट्याचा काहीही संबंध नाही. लग्न झालेलं असो, नसो.. कधीही झालेलं असो.. वाटा समानच मिळायला हवा. नसेल मिळत तर कोर्टात जाऊन बहुदा तो घेता येईलच.

आमची आई आणि तिचे ३ भाऊ दोन बहिणी अशी सहा अपत्ये आमच्या जिल्हा परिषदेत गुरुजी म्हणून काम करणाऱ्या बाबांनी मोठी केली. त्या काळातील शाळेत जाणाऱ्या ब्राह्मण, मराठा समाजाव्यतिरिक्त याच बहिणी. शिकवुन माध्यमिक आणि प्राथमिक शिक्षिका म्हणुन तीनही बहिणी सक्षमपणे मोठ्या झाल्या. आज आईचे वय ६० वर्ष आहे. मोठ्या भावाने आपली केलेली मदत आणि पुर्वीचे संस्कार यामुळे बहिणींना आणि आमच्या वडिलांना दुसऱ्याचे नको या विचाराने सही केली.

मुलींनाही बरोबरीने वाटा मिळायला हवा हे योग्य आहेच (खरंतर तो चर्चेचा विषयही होऊ नये) पण कोर्टात जाय्ला लागणे न लागणे हे संपत्ती किती आहे, त्यासाठी आपल्याला किती झीज सोसायला लागू शकते हे पाहण्याची वेळ येऊ शकते. जसे, वाटणी फारशी नसणार पण केवळ हक्क हक्क म्हणून वकीलांचे व कोर्टाचे काम यात एनर्जी घालवणे. आपली परिस्थिती बरी असताना त्या थोडक्या पैशांसाठी आतापर्यंत बरे असलेले नाते बिनसवणे वगैरे. आता यातील दोन गोष्ती स्वार्थीपणाने सांगितल्यात हे मान्य आहे.
उदा. उगीच चार सहा लाख सोडून दिले पण माहेरी जाण्याचा हक्क शाबूत ठेवला गेला, शेतीतून धान्य दरसाल येत राहिले, आईवडिलांच्या घरी येण्याजाण्यासाठी मोकळेपणा आला वगैरे गोष्टी आहेत. त्यापायी कोर्टाच्या चकरा मारणे वाचले तर सासरच्यांवर ताण येत नाही. यातही अनेक बारीक खाचाखोचा असू शकतात. हे एक उदाहरण म्हणून आपण घालून दिले व त्यामुळे बाकी बहिणींवर अन्याय झाला असे व्हायला नको.
ते काही असो आज मिपावर धाग्यांचा उत्सव चालू आहे असे वाटतेय. ;)

या हक्कासोबत पालकांना सांभाळण्याची जबाबदारीही तेवढ्याच हक्काने (विभागून) घेतली तर कुणाला प्रॉब्लेमच नसला पाहिजे.

या हक्कासोबत पालकांना सांभाळण्याची जबाबदारीही तेवढ्याच हक्काने (विभागून) घेतली तर कुणाला प्रॉब्लेमच नसला पाहिजे.>>>>> इस्टेटीत पुरतं माहेरी सम्बंध ठेवलेली उदाहरण पाहिली आहेत.आईवडिल जिवंत असताना क्वचित संबंध ठेवले सठी सहामाशी पत्र लिहुन, पण वाटणीच्या वेळी दहा चकरा मारल्या. अशी अनेक उदाहरण आहेत. तुम्ही म्हणता त्यप्रमाणे मुली जबाबदारी घेऊ इच्छिणार्‍या असल्या तरी आईवडिल प्राधान्य मुलाला देतात. फक्त मुली असल्या तर वाटून घेतात हे ढोबळ निरीक्षण आहे.

जी मुलगी स्वतःच्या वडिलांकडे किंवा भावाकडे हिस्सा मागत आहे तिला एकदा विचारा कि जर तिच्या नवर्याच्या बहिणीने जर हिस्सा मागितला तर तिचे काय म्हणणे असेल ? सर्व साधारण पणे मुलीचे लग्न हे स्वतः पेक्षा बड्या घरामध्ये लावून दिले जाते (काही अपवाद असू शकतात ) उद्देश हाच कि तिला कशाचीही कमतरता असू नये. आता त्यामुळे ती तिच्या नवर्याच्या संपत्ती मध्ये अर्धी हिस्सेदार होते . मग जर समजूतदारपणे भाऊ अपेक्षा ठेवत असेल कि बहिणीने हक्क सांगू नये तर त्यात वाईट काय आहे ?

बहिणीच्या लग्नात खर्च करणारे, प्रसंगी कर्ज काढणारे भाऊ आहेत.
अनेकदा भाऊ वेळोवेळी बहिणीला /मेहूण्याला भेटवस्तू देतो.
याशिवाय आई-वडीलांचा सांभाळ करणे,त्यांची आजारपण वगैरे यांत खर्च करणे हे सगळे भाऊ करतो.
असे असताना 'व्यहवार व्यहवाराच्या जागी' असे म्हणत जर बहीण रेटून निम्मा वाटा मागू लागली तर भाव-बहिणीचे प्रेम संपून फक्त व्यहवार उरेल.
बाकी प्रेम/नाती आणि व्यहवार यात कशाला जास्त महत्व द्यायचे हा ज्याचा त्याचा प्रश्न.

तुमच्या लिहिंयावरुन मुलीची आई अजून हयात असावी असे दिसते.
त्या हयात असताना मुलगा, मुलगी यांच्यातल्या वाट्याचा प्रश्न येतोच कुठे ?
निधन झालेल्या माणसाची पत्नी यानुसार सगळा वाटा त्यांचाच असणार. मुलांचा. मुलींचा वाटा वगैरे मुद्दे त्यांच्या प्श्चात उद्भवतात.
शिवाय, स्वकष्टार्जित संपत्ती असेल तर मुलांना मागण्याचा हक्क वगैरे नसतो.
हा मुद्दा वडिलोपार्जित संपत्तीच्या वेळेसच उद्भवत असावा.