रोहिथ वेमुला

रोहिथ,आपण आधी कधी एकमेकांना भेटलो आहे का ? पण काल तू स्वप्नात आलास ,अन आपण बोललो,हे कस काय ? काय बोललो हे तुलाही माहितेय अन मलाही पण तेच आज लिहावास वाटतंय -

मी - तू जगलास काय किंवा मेलास काय इथं कुणाला काही 'घंटा' फरक पडणार नाही .काही दिवस तुझी चर्चा होईल TV आणी वर्तमानपत्रात वर अन पुन्हा 'जैसे थे' तू आत्महत्या करायला नको होतीस ! स्वत जीव देऊन युद्ध नाहीत जिंकता येत मित्रा ! रणांगणात दुसऱ्याकडून लढता लढता मेलं तर ते वेगळ पण असा जीव देण मनाला हुरहूर करून सोडणार आहे .

तू - I would not be around when you read this letter. Don’t get angry on me. I know some of you truly cared for me, loved me and treated me very well. I have no complaints on anyone. It was always with myself I had problems. I feel a growing gap between my soul and my body. And I have become a monster. I always wanted to be a writer. A writer of science, like Carl Sagan. At last, this is the only letter I am getting to write.

मी- तू किती 'परिस्थितीमुळे विस्कटलेला' आहेस हे ह्यावरून कळते ! तुझी स्वप्न तू पूर्ण करायला हवी होतीस ! कदाचित तुझं हे शेवटच पत्र खूप प्रसिद्ध होईल ,जर तू पुस्तकं लिहिली असतीस तर त्याच्या पेक्षा जास्त ! पण खरच आत्महत्येचा हा निर्णय योग्य आहे का ?

तू - I loved Science, Stars, Nature, but then I loved people without knowing that people have long since divorced from nature. Our feelings are second handed. Our love is constructed. Our beliefs colored. Our originality valid through artificial art.

मी- अन तेच प्रेम साध्य करण्यासाठी तू निसर्गाकडे गेलास का ? अरे इथं जनावरांच्या जीवाची काळजी माणसाच्या जिवापेक्षा जास्त होते ,हे ठाऊक नव्हत का तुला ?

तू -It has become truly difficult to love without getting hurt.The value of a man was reduced to his immediate identity and nearest possibility. To a vote. To a number. To a thing. Never was a man treated as a mind. As a glorious thing made up of star dust. In very field, in studies, in streets, in politics, and in dying and living.I am writing this kind of letter for the first time. My first time of a final letter. Forgive me if I fail to make sense.

मी- आता मात्र मी शांत आहे ,इथं माझ्याकडे तुझ्यासाठी उत्तर नाही , 'माणसाचा जीव' हा फक्त स्वार्थासाठी आहे !

तू - May be I was wrong, all the while, in understanding world. In understanding love, pain, life, death. There was no urgency. But I always was rushing. Desperate to start a life. All the while, some people, for them, life itself is curse. My birth is my fatal accident. I can never recover from my childhood loneliness. The unappreciated child from my past.[ I myself strike these words off.]

मी- दलित कुटुंबात जन्म घेण ह्याचा अर्थ तुझ्याकडे संघर्ष करण्याची ताकद जास्त आहे ! अरे दलितांचा जन्म हा फक्त संघर्ष करण्यासाठी झाला आहे .क्षेत्र कोणतही असो जर तू दलित आहेस तर संघर्ष आलाच !

तू - I am not hurt at this moment. I am not sad. I am just empty. Unconcerned about myself. That’s pathetic. And that’s why I am doing this.

मी- .............!

तू - People may dub me as a coward. And selfish, or stupid once I am gone. I am not bothered about what I am called. I don’t believe in after-death stories, ghosts, or spirits. If there is anything at all I believe, I believe that I can travel to the stars. And know about the other worlds.

मी- तेच तर मी म्हणतोय , आत्महत्या हा पर्याय नव्हे !

तू - If you, who is reading this letter can do anything for me, I have to get 7 months of my fellowship, one lakh and seventy five thousand rupees. Please see to it that my family is paid that. I have to give some 40 thousand to Ramji. He never asked them back. But please pay that to him from that

मी- समजतंय ,तुझी तुझ्या घरच्याबद्दल ची काळजी ! तुझे वडील security guard अन आई टेलर , ह्यात तुझ्या शिक्षणाचा खर्च ! चूक आपलीच आहे यार की आपल्यात स्वाभिमान एवढा भरलाय की घरून पैसे मागायला ही लाज वाटते ! घरी गेलो की सगळे विचारतात 'किती ताप देनारेस अजून आईबापांना नोकरी कर कोणतीतरी , मरेपर्यंत त्यांना काम करू देणार आहेस का ? शेवटी पर्याय म्हणून तू तुझ्या मित्राकडून पैसे घ्यायला सुरुवात केलीस …पण 'भीक' मागणे अन स्वार्थासाठी झुकणे हे आपल्या स्वभावात नाही , तू एवढा तुटला होतास का ह्या जाती -व्यवस्थेमुळे ?

तू - Let my funeral be silent and smooth. Behave like I just appeared and gone. Do not shed tears for me. Know that I am happy dead than being alive.

मी- हे कसं शक्य आहे ? तुझं मरण हे एका माणसाचा मरण म्हणून नाही तर एका दलित माणसाच मरण म्हणून कितीतरी दिवस चालेल इथं . राजकारणी आपापले तवे घेऊन पोळ्या भाजायला तुझ्या चितेवर येतील !

“From shadows to the stars.” Bye.

मी- नको !

तू - Uma anna, sorry for using your room for this thing.

To ASA family, sorry for disappointing all of you. You loved me very much. I wish all the very best for the future.

For one last time,

Jai Bheem
मी- जय भीम आत्महत्या करताना शोभत नाही !

तू - I forgot to write the formalities. No one is responsible for my this act of killing myself.
No one has instigated me, whether by their acts or by their words to this act.
This is my decision and I am the only one responsible for this.
Do not trouble my friends and enemies on this after I am gone.

मी- ही शेवटी formalities आहे . सर्वाना माहितेय कि तू का आत्महत्या करत आहेस ! पण त्याने काही फरक पडेल का ? आपलेच नेते सत्तेसाठी स्वताला विकत आहेत तिथं दुसऱ्याकडून काय अपेक्षा ठेवावी ? तू जातोयेस कदाचित तुझी मानसिकता मला कळायला वेळ लागेल किंवा ज्याची जळते त्यालाच कळते असाही असेल , पण एक लाख सत्तर हजारात तुझे आई -वडील बाकीच आयुष्य कस काय सारतील ? त्यांची जबाबदारी कुणाची ? तुझ्या विद्यापीठान तुझी हक्काची जबाबदरी स्वीकारली नाही तर ती तुझ्या घरच्यांची तरी कशी स्वीकारतील !!!!

रोहिथ , तुझी वाढलेली दाढी , विस्कटलेले केस , डोळ्यात system बरोबर लढताना हरल्याचा निरागस भाव कितीतरी रात्री मला नीट झोपू नाही देणार !