ट्रम्प , ट्विटर , अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य , पॉलिटिकल बायस आणि मिसळपाव

संदर्भः

ट्रम्प -
नुकतेच अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प ह्यांच्या काही ट्वीट्स वर फॅक्ट चेक मार्क लावला , अर्थात डोनाल्ड् ट्रम्प खोटे बोलत आहेत असे अपरोक्ष पणे सुचवण्याचा प्रयत्न केला.

अर्थातच ह्यावरुन डोनालड ट्रम्प ह्यांनी खालील प्रत्युत्तर दिले आहे :
Republicans feel that Social Media Platforms totally silence conservatives voices. We will strongly regulate, or close them down, before we can ever allow this to happen. We saw what they attempted to do, and failed, in 2016. We can’t let a more sophisticated version of that....

....Twitter is completely stifling FREE SPEECH, and I, as President, will not allow it to happen!

अर्थात रिपब्लिकन पार्टीला असे वाटते की सोशल मीडीया जाणीवपुर्वक त्यांचा आबाज दाबण्याचा प्रयत्न करत आहे , असे असल्याने आम्ही त्यांचावर निर्बंध लादु किंव्वा त्यांना बंदच करुन टाकु .

ट्विटर विशिष्ट वर्गाचा आवाज दाबण्याचा प्रयत्न करीत आहे , हा अभिव्यक्ती स्वातंत्र्यावरील घाला आहे आणि अमेरिकेचा अध्यक्ष म्हनुन मी हे कदापि होउ देणार नाही.

ट्विटर

ह्या वर ट्विटर चे सीईओ ह्यान्नी खालील मत दिले आहे :

"Fact check: there is someone ultimately accountable for our actions as a company, and that's me. Please leave our employees out of this. We'll continue to point out incorrect or disputed information about elections globally. And we will admit to and own any mistakes we make,"

अर्थात आम्ही सातत्याने काय चुक काय बरोबर काय विवादास्पद ह्याचा शोध घेत राहु आणि आमच्याकडुन चुका झाल्या तरी आम्ही त्या मान्य करु .

ह्यावर फेसबुक च्या झुकरबर्ग ने म्हणले आहे की - "I just believe strongly that Facebook shouldn't be the arbiter of truth of everything that people say online," . "Private companies probably shouldn't be, especially these platform companies, shouldn't be in the position of doing that."

अर्थात सत्य काय असत्य काय हे ठरवण्याच्या भानगडीत फेसबुक ने पडणे योग्य नाही ( अर्थात जे ट्विटर करत आहे ते चुकीचे आहे) कोणत्याही खाजगी कंपन्यानी सत्य असत्य काय हे ठरवण्याचा भानगडीत पडु नये !!!

मुद्दा:
अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य , पॉलिटिकल बायस

अभिव्यक्ती स्वातंत्र्यावरील असे एकांगी हल्ले हे केवळ अमेरिकेपुरते मर्यादित नाहीत , हे सारे भारतातही होत आहे . बहुतांश मीडीया विषिष्ट पोलिटिकल बायस घेऊन प्रचार अपप्रचार करत असतातच . अगदीच मागच्या वर्षी अब्प माझा ने स्वातंत्र्यवीर सावरकर ह्यांच्या जयंती निमित्त - " सावरकर - हिरो कि व्हिलन" अशा अर्थाचा वाद संवाद घेतला होता ! त्यावरील काही प्रतिसादात - गांधी जयंतीला गांधी हिरो कि व्हिलन अशी चर्चा घ्या असे सुचवले होते पण ते मात्र त्यांनी केले नाही !
आणि हे केवळ एक उदाहरण झाले अशी अगणित उदाहरणे देता येतील . काश्मीर मध्ये अतिरेकी मारले गेले की ते कसे साधे भोळे गणिताचे शिक्शक होते हे दाखवण्यात चॅनेल्स गुंग असतात अन हेच आपल्या मिल्ट्रीचे लोक चकमकीत मारले गेले तर त्यांना शहीद न म्हणता मारले गेले असे म्हणले झाले . काश्मीर पोलिसांच्या गाडीवर दगडफेक करतानाचा फोटो काढणार्‍या माणसाला पुलिस्तर पुरस्कार मिळतो अन देशातील मोठ्ठे नेते त्याचे कौतुकही करतात ! त्यावर सर्व चॅनेल मिठाची गुळणी धरुन बसतात !

करोनाचा प्रसार व्हायच्या आधीच "ठाकरे सरकार अन केजरीवाल मोदींपेक्शा भारी काम करत आहेत असे सर्वत्र सोशल मिडीयावर प्रसार सुरु असतो " अन महाराष्ट्र देशात नंबर १ आला तरीही कोणी चुकीबद्दल माफी मागत नाही उलट करोना सोडुन इतर गोष्टीवर वाद विवाद घालत बसतत.

एकुणच सर्वत्र सोशल मिडीयावर उजव्या विचारसरणीच्या लोकांचे विचार दाबण्याचा प्रयत्न होताना दिसतो . आणि डाव्या किंववा न्युट्रल विचार्सरणीच्या लोकांच्या चुका हळुच कार्पेट खाली सरकवल्या जातात , दुर्लक्शित केल्या जातात. हे अगदी सुर्यासारखे ढळढ्ळीत सत्य आहे !

आणि मिसळपाव

आणि मराठी सोशल मीडीयाही काही ह्याला अफवाद नाही - तुर्तास तुलनेने कमी असले तरी पुर्वी असे एकांगी सेन्सॉरिंग प्रचंड पाहिले आहे . एका विषिष्ठ धर्माच्या श्रधास्थानांवर आरोप करणे , त्याला प्रत्युत्तर दिले तर ते प्रतिसाद संपादित करणे हे पाहिले आहे . एक दहावी नापास महाभागांना लोकमान्य टिळकांवर बेसलेस आरोप प्रत्यारोप करताना पाहिले आहे ! बाकी सावरकर संघ हे तर अगदी चुकला घाव ऐरणीच्या माथी झालेले आहेत ! हिंदुराष्ट्राविषयी बोलणे तर अगदीच महापाप असल्यासारखे झाले आहे . आणि जे मुळातच नाही असे काल्पनिक बागुलबुवे उभे करुन उजव्या विचारसरणीच्या लोकांची बदनामी बहुतांश सोशल मीडीया वर चालु असतेच !
असो

चर्चा

१. सोशल मीडीया हे असे एकांगी संपादन कितपत योग्य आहे ?
२. फेसबुक ट्विटर ची कार्यालये कॅलिफोर्निया मध्ये आहेत तस्मात त्यांचे बहुतांश एम्प्लॉयी हे लेफ्ट लिबरल विचारसरणीचे असणे स्वाभाविक आहे , त्यांच्या कडुन निष्पक्ष पणे कंपनी चालवली जाण्याची शक्यता जवळपास नाहीच . भारतातही स्थिती थोड्याफार फरकाने तशीच आहे , बहुतांश मीडीया जाणीवपुर्वक उजव्याविचारसरणीचे विचार दाबण्यात अग्रकमावर असतात , अशावेळी उजव्या विचारसरणीच्या लोकान्नी काय करावे ?
३. आणि हा उजव्या आणि डाव्या विचारर्सरणीच्या लोकांमधील संघर्ष अगदीच पुरातन आहे , किमान फ्रेंच राज्यक्रांती पासुनचा तरी नक्कीच ! अशावेळी अलिप्त रहाणे कितपत शक्य आहे ? निर्दयी खुनी चे गव्हेरा चे टीशर्ट घालुन लोकं अभिमानाने मिरवत असताना केवळ भगवे कपडे घातले आहेत म्हणुन ३ साधुंची पोलिसांदेखत हत्या होत असेल अन मीडीया तेही दाबत असेल तर आपण कुठवर अलिप्त राहु शकु ?
४. डाव्यांकडुन होणार्‍या सोशल मीडीयावरील अशा एककल्ली संपादनाचा उद्रेक समाजात उमटला तर त्याला जबाबदार कोण ? उजवे की डावे ?

५. आणि मुळातच अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य असणे कितपत प्रॅक्टिकल आहे, कारण प्रत्येक माणसाला स्वत:चे अभिनिवेश थोड्याफार प्रमाणात असणारच की . आणि तो पॉवर पोजिओशन मध्ये असला कि तो दुसर्‍याचा आवाज दाबणारच की ! आजवर डाव्या विचारसरणीचे लोक मीडीया हाताळत आहे म्हणुन उजवे विचार दाबले जात आहेत, उद्या उजवे मीडीयामध्ये पॉवर पोजिशन मध्ये आहे अन डावे विचार दाबायला लागले तर त्यांना दोष का द्यावा ?

?