संगीत

भारतीय संगीतातली साथसंगत आणि कांही अनोखे प्रयोग

सुधीर कांदळकर's picture
सुधीर कांदळकर in जनातलं, मनातलं
14 Jun 2025 - 6:38 pm

भारतीय संगीत मैफ़िलीत प्रमुख कलाकाराबरोबर साथीचे कलाकार असतात हे आपल्याला ठाऊक आहे. जसे गायकाबरोबर तानपुरा, संवादिनी, व्हायोलीन, तबला इ.इ. सादरकर्त्या कलाकारांच्या एकमेकांना पूरक अशा केलेल्या साथसंगतीमुळे मैफ़िलीतील रसिकांना अनेक अपूर्व, अविस्मरणीय असे क्षण लाभतात. भारतीय संगीतातली साथसंगत हा या लेखातला पहिला मुद्दा.

तानसेनाच्या काळातले भारतीय अभिजात शास्त्रीय संगीत हे स्वरप्रधान संगीत होते. इथे शब्द बापुडवाणे होत. संगीताच्या या दरबारात देखणे, रुबाबदार शब्द देखील गरीब बिचारे होऊन सेवकाच्या भूमिकेत जाऊन नतमस्तक होऊन जवळजवळ मूक होतात.

संगीतआस्वाद

गर्दी, चेंगराचेंगरी: कारणे, आकडेवारी आणि शास्त्रीय उपाय

माहितगार's picture
माहितगार in जनातलं, मनातलं
6 Jun 2025 - 8:35 am

प्रेर्ना चर्चा विजयोत्सवाला गालबोट - प्रा. डॉ. दिलीप बिरुटे

आरसीबीचा हा विजय साजरा करण्यासाठी बंगळुरूच्या चिन्नास्वामी स्टेडियमवर कर्नाटक सरकारने संघाच्या सत्काराचा कार्यक्रमदेखील आयोजित केला होता. पण या कार्यक्रमाला चेंगराचेंगरीचं गालबोट लागले. अकरा जणांना आपल्या जीवाला नाहक मुकावं लागलं दुर्दैवी घटना.

आपल्याकडे गर्दी आणि गर्दीचं नियोजन ही मोठी समस्या आहे. नियोजन नसल्यामुळे लोक वाटेल तसे जमेल तिथे गर्दी करतात. लोक ऐकत नाही आणि नियोजन कोलमडतं. आणि अशी दुर्दैवी घटना घडते.

- मिपाकर प्राडॉ

वावरसंस्कृतीकलासंगीतधर्मसमाजजीवनमानतंत्रराहणीऔषधोपचारप्रवासराजकारणशिक्षणमौजमजाचित्रपटलेखसल्लामाहिती

पुष्पा २: द रूल् - संक्षिप्त ओळख वगैरे

वामन देशमुख's picture
वामन देशमुख in जनातलं, मनातलं
20 Dec 2024 - 5:46 pm

एकाच आठवड्यात हा सिनेमा मी दोनदा पाहीला. पहिल्यांदा कुटुंबीयांसमवेत हिंदीत एका थेटरात; चार दिवसांनी मित्रांसमवेत तेलुगूत दुसऱ्या एका थेटरात.

पुष्पा १: द राइज् आवडलेला होताच. पुष्पा २: द रूल् अधिकच आवडला.

इतर कोणत्याही लोकप्रिय तेलुगु सिनेमातल्यासारखाच या सिनेमातही प्रचंड मसाला आहे. पराकोटीची साहस दृष्ये, मादक शैलीतील गाणी, कमालीचे इमोशनल प्रसंग आणि शेवटचा अनपेक्षित ट्विट यांनी सिनेमा भरलेला आहे.‌

संस्कृतीकलानृत्यनाट्यसंगीतधर्मकथामुक्तकचित्रपटछायाचित्रणप्रतिक्रियालेखबातमीअनुभवमतशिफारससल्लामाहिती

सहज सुचलं म्हणून

कंजूस's picture
कंजूस in जनातलं, मनातलं
20 Dec 2024 - 12:13 pm

सहज सुचलं म्हणून
( राजकारणसोडून छोट्या चर्चांसाठी)
इतिहास, पुस्तकं, पाककला आणि इतर विषयांची चर्चा खरडफळ्यावर होते आणि मोठमोठे माहितीपर प्रतिसाद खरडफळा साफ झाल्यावर गायब होतात. तर तसे होऊ नये म्हणून हा धागा सुरू करत आहे.

वावरकलासंगीतपाकक्रियाइतिहासवाङ्मयभाषासमाजजीवनमानतंत्रआरोग्यउपाहारपारंपरिक पाककृतीपौष्टिक पदार्थभाजीमराठी पाककृतीराहणीऔषधोपचारप्रवासभूगोलविज्ञानशेतीअर्थकारणअर्थव्यवहारशिक्षणमौजमजाछायाचित्रणप्रकटनविचारप्रतिसादआस्वादमाध्यमवेधबातमीअनुभवमतशिफारससल्लामाहितीसंदर्भचौकशीप्रश्नोत्तरेमदतविरंगुळा

उस्ताद झाकीर हुसेन. एक आठवण

नीलकंठ देशमुख's picture
नीलकंठ देशमुख in जनातलं, मनातलं
19 Dec 2024 - 4:34 pm

उस्ताद झाकीर हुसेन.
  अंदाजे चाळीस वर्षांपूर्वी  झाकीर हुसेन यांना सवाई गंधर्व संगीत महोत्सवात पहिल्यांदा पाहिले.अत्यंत आकर्षक  व्यक्तीमत्व असलेले झाकीर म्हणजे प्रचंड उत्साह ,आणि चैतन्य.ते मंचावर  एकटे येत नसत .त्यांचा श्वासच जणू असलेला 'जीवलग 'तबला' दोन्ही हातात असे. त्यांच्या साठी ती निर्जीव वस्तू नव्हती.ते होते त्यांचे आराध्य दैवत!
झाकीर भाई येण्याची घोषणा होताच टाळ्यांचा कडकडाट सुरू होई तो थांबतच नसे.त्या स्वागताचा स्विकार करताना तेही श्रोत्यांना अभिवादन करत

संगीतलेख

उस्ताद झाकिर हुसेन - भावपूर्ण श्रद्धांजली

मूकवाचक's picture
मूकवाचक in जनातलं, मनातलं
17 Dec 2024 - 7:46 pm

उस्ताद झाकिर हुसेन यांना भावपूर्ण श्रद्धांजली वाहताना त्यांच्याविषयी नेमके काय लिहावे याचा विचार करत होतो. युट्युबवरच्या काही चित्रफितींचा क्रमबद्ध वापर करत उस्तादजींच्या अष्टपैलू तबलावादनाचा आढावा घ्यावा असे वाटले. त्या दिशेने केलेला हा प्रयत्न.

एकल तबला वादनः

उस्ताद झाकिर हुसेन यांचे एकल तबलावादन ऐकताना वादनाची सुरूवात ज्या पेशकार या प्रकाराने होते, त्यात दिसणारी त्यांची कल्पकत बेजोड होती. या बाबतीत ते एकमेव अद्वितीय होते.

https://youtu.be/M3FJCIEpKUE?si=weNw78hMRfLSFZSd

संगीतआस्वाद

शास्त्रीय संगीत/ वाद्यांची ओळख - उत्तम माहितीपट

चौकस२१२'s picture
चौकस२१२ in जे न देखे रवी...
18 Oct 2024 - 7:25 am

शास्त्रीय संगीतातील एक मात्तबर कलाकार सॊ विणा सहस्र्बुद्धे यांच्यावरील एक उत्तम माहितीपट नक्की पाहावा असा
https://www.youtube.com/watch?v=oUPPv83s_cU

त्याचे वडील म्हणजे पंडित शंकर श्रीकांत बोडस जे कानपुर स्तिथ होते ते मुळात सांगलीचे होते त्याना कानपुर ला पाठवले ते लाहोर ला १९०१ साली स्थापित केलेल्या गांधर्व महाविद्यालयाचे संस्थापक पंडित विंष्णू दिगंबर पलुस्कर यांनी .

संगीत

सांगलीचे कर्णमधूर लेझीम

स्वधर्म's picture
स्वधर्म in जनातलं, मनातलं
30 Sep 2024 - 7:50 pm

आधी ढोल ताशा पथके की वेठबिगारी ? या लेखाला प्रतिक्रिया लिहीली होती, पण खालील दुवे आधिक लोकांनी पहावेत असे वाटले, म्हणून सांगलीच्या लेझीम परंपरेचे दुवे छोटा लेख म्हणून देत आहे.

संस्कृतीकलानृत्यसंगीतप्रकटनआस्वाद

माचीवरला बुधा

श्रीगणेशा's picture
श्रीगणेशा in जनातलं, मनातलं
8 Aug 2024 - 8:22 am

माचीवरला बुधा ही गोनिदांची कादंबरी, त्यावर आधारित विजयदत्त यांनी दिग्दर्शित केलेला चित्रपट, आणि त्या चित्रपटासाठी धनंजय धुमाळ यांनी संगीतबद्ध केलेलं एक पक्ष्यांचं संगीत.

संगीतसाहित्यिकचित्रपटशिफारसमाहिती

अहत पेशावर , तहत तंजावूर

चौकस२१२'s picture
चौकस२१२ in जे न देखे रवी...
2 Aug 2024 - 7:27 am

अहत पेशावर , तहत तंजावूर
एक उत्साहपूर्वक गाणे ( हे पाठ कारेन किती अवघड आहे आणि सुरत / चाळीत गाणे )
नक्की बघा

https://www.youtube.com/watch?v=OaYxZ1sDh_I

या शिवाय एक मालवणी गाणे !

https://www.youtube.com/watch?v=GKGwZQ6m9lw

संगीत