वकीलाना टाटा-बायबाय

होय,कालच युवालचा ए.आय ची मुलाखत ऐकत होते.ए.आय ला सर्व नियम माहिती आहे.तुम्हाला केस लढवताना काही नियम आठवत नाही, त्याबाबत ए आय तुम्हाला हरवू शकेल.असा काहीसा तो मतितार्थ होता.

नियम सर्वांना ठाऊक असतात पण नियमांच्या व्याख्येत गुन्हा कसा बसत नाही हे तक्रारदार आणि साक्षीदारांच्या उलट तपासणीत त्यांच्या उत्तरांतून कोर्टाला दाखवून देण्याचे काम आरोपीचे वकील करतात. मग संशयाचा फायदा मिळतो. हे काम एआइ करणार नाही.

@युयुत्सु

याही पुढे जाऊन न्यायाधीशांच्या जागीच AI येईल, याबद्दल काय वाटते?

सध्या शहाण्याने कोर्टाची पायरी चढू नये म्हटले जाते. त्याचे कारण म्हणजे वकील, न्यायालयातले कारकून, न्यायाधीश सगळेच ढिले आहेत. त्यामुळे अशिलांचा भयानक वेळ जातो शिवाय न्याय होत नाही. ए आय आले तर खूप चांगले होईल. मी सध्या एका ए आय प्रोजेक्टमधे काम करत आहे आणि अर्थ लावण्याच्या बाबतीत ए आय परिपूर्ण नाही, पण ८०% बरोबर आहे. माणसांचे अनेक संदर्भ शोधण्याचे काम अक्षरशः क्षणात होते.

ए.आय मुळे टाटा बायबाय करावा लागेल अशी अनेक क्षेत्रे आहेत- जवळपास सगळीच. कोणीतरी जात्यात आहे तर इतर सगळे सुपात आहेत. पण सगळे कधीनाकधी जात्यात ढकलले जाणारच आहेत. मग जसा वकिलांना टाटा-बायबाय असा लेख लिहिला तसे अमक्याला टाटा-बायबाय, तमक्याला टाटा-बायबाय असे लेख लिहिणार की काय? :)

न्याय व्यवस्थेत ए आय आल्यास न्यायाधीशांना टावेल, टोपी, नारळ देता येईल का?

कारकून ए आय ला विचारून न्याय निवाडा करू शकेल काय,?

LLB (Lover of Last Bench)

कृपया हलकेच घ्या.

लेखक,कंटेट रायटर, कवी,चित्रकार हे सुद्धा मोडीत निघण्याच्या तयारीत आहेत.

( ए आय ला विचारले की तू काय काय करू शकतो तेव्हां तो म्हणाला अहं ब्रह्मास्मी)

संपत्तीचे वारसांत आणि संदिग्ध वारसांत ( यांना वारस म्हणायचे का नाही असे) वाटप कसे करणार? एआइ ते कसे करणार? तर अशा काही गोष्टी वाचून त्यावरून सुचवणार.
उदाहरणार्थ -
एका माणसाकडे आठ प्राणी (घोडे/ऊंट/गायी... वगैरे)होते. तो मेल्यावर त्यांच्या तीन मुलांत ते वाटायचे होते. मुलं भांडली पण वाटप ठरेना. एका महाजनाकडे गेले. त्याने त्यांच्याकडच्या एक प्राणी त्यात घालून प्रत्येकाला तीन प्राणी दिले आणि ते मुलांना पटले. मग तो म्हणाला आता माझा मोबदला म्हणून माझ्या एका प्राण्याची किंमत तिघांनी वाटून द्या. तसे केले.
तर हे एआइ करेल. पण पटवून घ्यायची तयारी हवी ना?

ए आय ची क्षमता अफाट आहे .
मध्यंतरी ऑस्ट्रेलियाच्या एका फर्मने शक्य ते सगळे खटले, निकाल डिजिटल करून क्रॉल करून घेतले ( त्यांचा मेटाडेटा ) तयार करून घेतला .
आता त्यांचा ए आय जर त्यंचा वकील खटला लढवत असेल तर सग्ळे संदर्भ , रेफरन्स क्ष्णात हजर करतो .
आपण केस अपलोड केलि तर मेरीट सांगतो ( जिंकायची शक्यता वगैरे) ..

१) अगदी अलिकडेच माझा एक मित्र मल्टीलेव्हल मार्केटींगच्या प्रकाराला भुलला होता, मल्टीलेव्हल मार्केटीन्गच्या बाबतीत कायदे काय सांगतात असे विचारले तर एआय ने व्यवस्थीत माहिती दिली. पण प्रत्येक वेळी एआय अचुकतेने करू शकेल किन्वा एआय नरेटीव्ह बाधीत नसतात असे नव्हे त्यामुळे ते प्रत्यक्ष वकीली सल्ल्याची जागा अद्यापतरी घेऊ शकणार नाहीत.

२) सर्वसाधारणपणे पे वॉल्सच्या मागेअ असणारा जुन्या लीगल केसेसची माहिती उपलब्ध करणारा सॉफ्टवेअर सपोर्ट गेली पाच दहावर्षे पासून वकीलांना उपलब्ध आहेच एआय मुळे कदाचीत केसच्या मांडणीचे उर्वरीत काम आणि प्रुफ रिडीग भाषिक दुरुस्त्याण्चे काम सोपे होईल. यातून वकीलांचे काम पूर्ण बंद झाले नाहीतरी त्यांना असीस्टन्ट लोकांची गरज कमी भासेल आणि ज्या वकीलांकडे असीस्टंट नव्हते इंग्रजी भाषेत अंशत कच्ची होते ते इन्ग्रजीत अस्खलीत असलेल्याना चान्गली स्पर्धा देऊ लागतील
३) वकीलानी सबमीट केलेल्या केस्स्टदीज क्रॉसचेक करणे दोन्ही बाजूची परस्पर विरोधी बाजूण्च्या मांडणीची तुलना उपलब्ध करुन देणे आणि निकाल नाही पण निकालाचा रिपिटीटीव्ह भाग लिहिण्यातला वेळ वाचवणे हि कामे ए आय करु शकेल

जोवर वकील हा वर्ग आस्तित्वात आहे तोवर कितीही ए आय आले तरी न्याय नकाराला मरण नाही

कृत्रिम बुद्धिमत्ते मुळे न्यायालयीन निकालांचे अनेक संदर्भ चुटकीसरशी हाती लागतात आणि आपल्याला हवा तो निवाडा न्यायालयात सादर करता येतो.

परंतु जोवर न्यायाधीश आणि कायदे करणारी माणसेच आहेत तोवर न्यायसंस्थेत माणसांची गरज संपणारी नाही.

कायद्याचा अर्थ कसा लावायचा हा पण एक भाग कृत्रिम बुद्धिमत्तेच्या कक्षेच्या बाहेरचा आहे.

उदा. १७ व्य वर्षी मुलीचे लग्न करून दिले तर तो गुन्हा आहे परंतु कुणीच तक्रार करत नसेल तर केवळ कायद्यावर बोट ठेवून त्या जोडप्याला विभक्त करायचे का?

किंवा

त्या नवऱ्याला बलात्काराच्या आरोपाखाली १४ वर्षे तुरुंगात पाठवायचे. अज्ञान मुलीशी संबंध ठेवला तर तो बलात्कार ठरतो.

एकंदर समाजाची ठेवण पाहून तारतम्य बाळगून निकाल द्यायला लागतो यासाठी न्यायाधीशांना वैकल्पिक अधिकार दिलेले आहेत.

अमेरिकेत तर एका राज्यात गुन्हा असणारी गोष्ट दुसऱ्या राज्यात सर्रास मान्यता प्राप्त आहे. उदा चरस पिणे.

अशा स्थितीत जर माणूस शेजारच्या राज्यात चरस पिऊन आला आणि इकडे दंगा केला तर ती स्थिती कशी कायद्यात बसवायची याबद्दल बरीच धूसरता आहे.

अर्थात हि अगदीच ढोबळ उदाहरणे आहेत.

त्यातून जोवर येणाऱ्या न्यायाधीशांची आणि वकिलांची पिढी कृत्रिम बुद्धिमत्ता शिकून त्यात पारंगत होत नाही तोवर न्यायसंस्थेतून वकील जाणार नाहीत हे नक्की.

यामुळे आता वकीलांना लवकरच "टाटा-बायबाय" करायची वेळ आली आहे हे विधान सध्या तरी अतिशयोक्त वाटतं.

ए आय ला एकच प्रश्न वेगळ्याप्रकारे विचारला तर वेगवेगळे उत्तर येते
उदा: तंबाखू खाणे हे आरोग्यासाठी कसे चांगले आहे
हा प्रश्न
तमबाखू खाणे आरोग्यासाठी कसे वाईट आहे असा विचारला तर वेगळी उत्तरे येतात