लेख

निसर्ग, पर्यावरण आणि आपण १: प्रस्तावना

निसर्ग, पर्यावरण आणि आपण २: नैसर्गिक असंतुलनामध्ये मानवाची भुमिका

निसर्ग, पर्यावरण आणि आपण ३: आर्थिक विकासातला अनर्थ

निसर्ग, पर्यावरण आणि आपण ४: शाश्वत विकासाच्या वाटेवरचे काही प्रयत्न

पाणीवाले बाबा: राजेंद्रसिंह राणा

तीन वर्षापूर्वी आमच्या मुलीचं (कॅप्टन पुनव गोडबोलेचं) लग्न झालं. तेव्हां समारंभ करण्याऐवजी आम्ही ती सगळी रक्कम एका फौंडेशनला दिली जे गेली तीस वर्ष अनाथ मुली आणि निराधार वृद्धांना निवारा आणि शिक्षण देताहेत.

साधारण वर्षभरानंतर फौंडेशनचा कुठलासा कार्यक्रम होता जिकडे बरेच महत्वाचे आणि धनाड्य लोक येणार होते. तिथे मी त्यांना काही motivational सांगावं असं फौंडेशनच्या संचालकांनी सुचवलं. बौद्धिक घेणारी भाषणं रटाळ आणि कंटाळवाणी होतात असं माझं मत पण इलाज नव्हता.

सरदार दिठेरीकरांची गढी - कथा - काल्पनीक

शहरातुन दुपारी बाराच्या सुमारास निघालेली जीवनराज ट्रॅव्हल्सची बस दिठेरी गावापाशी आली तेव्हा संध्याकाळचे पाच वाजले होते. बसमधील प्रवासी जरा पेंगुळले होते . बसमध्ये पुढच्या सीटवर बसलेले टुर मॅनेजर श्री. कारेकर हे सर्व प्रवाशांना तत्परतेने माहिती सांगु लागले .

अगदी नेहमीसारखाच दिवस होता. नेहमीसारखाच प्रवास; नेहमीच्याच दोन ठिकाणांमधला. घर ते कामाचं ठिकाण. तोच ट्रॅफिक, तेच सगळं. पण कधीकधी अशी एखादी छोटीशी गोष्ट, तीही नेहमीचीच, अगदी नव्याने समोर येते आणि बाकी सगळ्या नेहमीच्या गोष्टींवर हळुवार फुंकर मारून जाते. आणि दीर्घकाळ मग तो गारवा पुरतो.

तर, गाडीतल्या स्टिरिओवर हरिहरनची एक ग़ज़ल लागली. तसा ग़ज़ल हा मुळातच हळुवार विषय आणि त्यात ग़ुलाम अली, मेहदी हसन, किंवा तसे नव्या पिढीचे हरिहरन असतील तर मग आवाजाबररोबर शब्दांचा अर्थही अ‍ॅम्प्लिफाय होऊन तुमच्यापर्यंत येतो.

परमेश्वराने स्त्री व पुरुष अशा दोन जाती जरी निर्माण केल्या असल्या तरी त्यांच्यात एकमेकाबद्दल वाटणारे प्रेम, आदर , आपुलकी, जिव्हाळा हे मात्र कांही वेगळेच असते . मग हे नाते मुलाचे व आईचे असेल किंवा वडिलांचे व त्यांच्या मुलीचे असेल अथवा भाऊ बहिणीचे ही असू शकेल, मात्र नात्या प्रमाणे प्रत्येकाची एकमेकाबद्दल असणारी ही ओढ, ही कांही न्यारीच असते आणी शेवटी स्त्री व पुरुषाला जन्म देणारी एकमेव व्यक्ती ही स्त्रीच असते . आता पहा ना, माझी सात वर्षाची छोटी मुलगी ,मी तिला प्रेमाने "चिमणी" म्हणतो . तिची आणि माझी अशी काय गट्टी जमते कि कधी कधी मला असे वाटू लागते कि आपण तिच्या शिवाय राहुच शकणार नाही.

स्थळ : राहते घर
वेळ: शनिवार, सकाळचे दहा वाजलेले

ह्या आधीचे..........
राजाराम सीताराम एक राजाराम सीताराम दो।...... भाग १ प्रवेश.
राजाराम सीताराम....... भाग २... पुढचे चार दिवस.
राजाराम सीताराम....... भाग ३... सुरवातीचे दिवस – भाग १.
राजाराम सीताराम....... भाग ४... सुरवातीचे दिवस – भाग २.
राजाराम सीताराम....... भाग ५... आयएमएतले दिवस.
राजाराम सीताराम....... भाग ६... मसुरी नाइट.
राजाराम सीताराम....... भाग ७… ड्रिलस्क्वेअर.
राजाराम सीताराम....... भाग ८....शिक्षा.
राजाराम सीताराम....... भाग ९....एक गोली एक दुश्मन।.... भाग १.

.

पाचव्या शतकात वराहमिहीर नावाचा प्रकांड ज्योतिषी व पर्यावरणशास्त्रज्ञ होऊन गेला.
भूगर्भातील पाण्याचा शोध घेण्याविषयी त्यांनी संशोधन केलेच, शिवाय अन्य ऋषींचे संशोधनही आपल्या बृहत्‌संहिता या ग्रंथात लिहून ठेवले. आजच्या काळाला त्याची सुसंगत जोड देत सध्याच्या संशोधनाला त्यातील काही सिद्धांतांचा, नियमांचा उपयोग होऊ शकेल.

- डॉ. सुधीर रा. देवरे

खालील लेख वाचताना एक गोष्ट मात्र कायम लक्षात ठेवायला हवी
"त्या काळात एखाद्या कारकुनाचा पगार महिना ८ रुपये असायचा तर चांगल्या मास्तरांचा ३०-३५.''