लोकसभा निवडणूक विरोधीपक्ष जागावाटपाचा फार्मुला कसा असावा ?

थोडक्यात मोदींना पर्याय सुचवा. :)

अ मिलियन डॉलर क्वेश्चन !

लोकसभेच्या निवडणुकीत एकतर सर्वप्रथम काँग्रेसला जिंकणे अवघड आहे हे मान्य करु . किमान भाजपा जास्तीत जास्त टफ फाईट कशी देता येईल याचा व्हिचार त्यांनी केला पाहिजे.
जागा वाटप हा एक क्रिटिकल प्रश्न आहे , त्याला बरीच डेटा अ‍ॅनालिसिस ची मदत घेता येईल. बरेच अ‍ॅडव्हान्सड लेव्हल काम करायचे आहे ह्यात !

पण किमान पहिले ट्रिव्हियल आयटरेशन इथे लिहायला हरकत नाही !

१. ज्या जागांवर मागल्या बेळेस जो मतदार जिंकलेला , त्याला त्या जागेची सीट द्यावी.
२. जेथे मागल्या निवडनुकात जिंकलेले पण मोदी लाटेत हरले त्यांना त्या जागी दुसरी संधी द्यावी.
३. जेथे मित्रपक्श थोडक्यात विजया पासुन हुकला तिथे त्यांना समर्थन द्यावे , निवडनुक पुर्व युती करावी!
४. जिथे निर्विवाद पणे भाजपा जिंकणार आहे तिथे भाजपाच्या आमदाराला फोडण्याचा प्रयत्न करावा , जास्तीत जास्त अपक्श कसे उभे रहातील ह्याचा प्रयत्न करावा.

हे झाले बेसिक फर्स्ट आयटरेशन . २०१४ नंन्तर मधल्या काळात झालेल्या निवडणुका , इतर घडामोडी , जनतेचा कल , वगैरे मुद्दे लक्शात घेवुन जास्तीत जास्त परफेक्ट सीट अ‍ॅलोकेशन ऑप्टिमायझेशन करता येईल, एकदा सीट ठरल्या की पुढील प्रचाराची स्ट्रेटेजी ठरवता येईल.

-
डिस्क्लोजर : आम्ही बिजिनेस अ‍ॅनालिस्ट आहोत . आमचा कोणत्याही राजकीय पक्शाशी संबंध नाही. राजकीय पक्षांनी अधिक डिटेल्ड कन्सल्टन्सीसाठी व्यक्तीगत संपर्क करावा .

काँग्रेस पार्टी स्वतःच्या मुलाला सॅक्रिफाईझ करणार नाही. तसेच शशी थरूर यांची पुढची वाटचाल सुनंदा पुष्कर मृत्यू निकालावर ठरेल.
नितीश कुमार काहीतरी हालचाल करणार असे मला वाटते.

किंवा मोदी कोणीतरी असा चेहरा पुढे करतील की जनता त्याच्या मागे जाऊ शकेल आणि मोदी पडद्यामागून सूत्रे हलवू शकतील. काँग्रेस च्या पुढच्या खेळ्या मोदी काय करतात यावरच अवलंबून असल्याने (स्वतःचा काहीच अजेन्डा नसल्याने); मोदी शांतपणे आणि सावध हालचाली करतील आणि शेवटच्या क्षणापर्यंत वेळ काढतील.

विरोधकांची सर्वात मोठी गोची अशी आहे की...

१. त्यांच्यात सद्यातरी काँग्रेस हा एकच पक्ष आहे जो राष्ट्रिय पक्ष असा दावा करतो... आणि तेही सद्य परिस्थिती लक्षात घेऊन नाही तर केवळ भूतकाल विचारात घेऊन ! बाकी सगळे पक्ष राज्यस्तरीय किंवा त्यापेक्षा कमी प्रभावाचे आहेत.

२. काँग्रेसकडे सर्व विरोधी पक्ष एकत्र करून, एकत्र ठेवून, नेतृत्व करेल असा एकही नेता नाही. ज्या कोणाची नावे घेतली जातील त्यांची काँग्रेसमधून गच्छंती होईल. याशिवाय, काँग्रेसने (विषेशतः रागा यांनी) हातमिळवणी केलेला प्रत्येक पक्ष निवडणूकीत बुडाला आहे. (याला एकच अपवाद म्हणजे बिहार, तेथे काँग्रेस तीन क्रमांकाची लिंबूटिंबू पार्टनर होती.) त्यामुळे, कोणत्याही नवीन आघाडीत काँग्रेसचे निर्विवाद नेतृत्व असणे ही गोष्ट ऐतिहासिक झाली आहे. सद्या काँग्रेसला बाहेर ठेवून (विनाभाजप-विनाकाँग्रेस) तिसरी आघाडी बनविण्याचे प्रयत्न चालले आहेतच. :)

३. विरोधी पक्षांची मोट बांधली गेलीच तर आघाडीतले जे महत्वाचे चारपाच नेते आहेत ते पंतप्रधानपदावर नजर ठेवूनच काम करतील आणि प्रतिस्पर्ध्याचा पत्ता कसा काटता येईल इकडे लक्ष देतील... कारण, निवडणूकीनंतर मिळालेले आपले पद राखण्यासाठी आपल्या प्रतिस्पर्ध्यांची ताकद व महत्व ताब्यात/कमी ठेवणे हा पंतप्रधान होणार्‍याचा सहाजिक सर्वोच्च उद्येश असेल.

अश्या वस्तूस्थितीत, विरोधी पक्षांना, निवडणूकीअगोदरच पंतप्रधानपदाच्या दावेदाराचे एक नाव पुढे करणे सद्य परिस्थितीत शक्य वाटत नाही. तसे करण्याने युती न बनण्याची किंवा ती अल्पकाळासाठी बनून भंगण्याचीच शक्यता जास्त आहे.

थोडक्यात...

असंख्य वैचारिक मतभेद असलेल्या पक्ष आणि नेत्यांची एखादी युती बनलीच तर, तर इतर काहीपेक्षा वैयक्तिक/पक्षिय हितसंबंध राखणे हा सर्वोच्च उद्येश डोळ्यासमोर ठेवून बनेल. वर वर मैत्रीचे कितिही प्रदर्शन केले तरी, आतल्या गोटात, युतीमध्ये आपले हितसंबंध वरचढ राखण्यासाठी युतीतल्याच कोणाचे किती पाय ओढायला हवेत आणि कोणाशी किती दोस्ती करायला हवी याचे आडाखे मांडूनच प्रत्येकाची कृती होईल. यदाकदाचित युतीला बहुमत मिळालेच तर, कोणत्या मागण्या पुढे करून आपला हितसंबंध (पंतप्रधानपद, महत्वाचे मंत्रीपद, इतर पदे, आर्थिक फायदा, राजकिय फायदा, इ) साधायचा याची गणिते मांडूनच निवडणूकीच्या नंतर कारवाया केल्या जातील (मात्र, याचा विचार व त्यानुसार मोर्चे बांधणी निवडणुकीच्या अगोदरपासून सुरू असेल, हेवेसांन). डझनावारी लहानमोठ्या व परस्पर विरोधी हितसंबंध असलेल्या पक्षांची मोट बांधणे आणि टिकवणे किती कठीण असते हे सांगायला नकोच... त्यांच्या दुर्दैवाने अश्या ताकदीचा एकही नेता विरोधी पक्षांकडे नाही, एखाद्याला नेता केलेच तर ती एक कमकुवत तडजोड (fragile compromise) असेल.

अपेक्षेप्रमाणे आजच्या घटकेत काँग्रेस, युपीए, भाजप, एनडीए, तिसरी आघाडी अशी पंचरंगी तालीम चालली आहे. त्यातले ऑलमोस्ट सगळेच दोन वा अधीक आघाड्यांवरुन इतरांशी व स्वतःशी देखील लढताहेत. विरोधी पक्षांनी भाजपाविरोध हा एककलमी कार्यक्रम सिरीयसली घेतला तर भाजपचा पराभव अटळ आहे. उत्तर प्रदेशात सपा+बसपा, महाराष्ट्रात काँग्रेस+ राष्ट्रवादी असं समीकरण, राजस्थान-गुजरात-पंजाब-हरयाणामधे भाजपचा घटलेला जनाधार, एन्डीएच्य घटकपक्षांची नाराजी... एव्हढ्या भांडवलावर भाजपच्या १०० जागा आरामात फिरतील. पण... केवळ भाजपा विरोध हा एककलमी कार्यक्रम नसणार.

२०१९ च्या लोकसभा निवडणुकीसाठी सर्व विरोधी पक्षांनी एकत्र येण्याच्या कल्पनेचे भाजपा अध्यक्ष अमित शहा यांनी स्वागत केले आहे. हे सर्व पक्ष एकत्र आले तरी त्यांच्या नरेंद्र मोदींचा पराभव करण्याची क्षमता नसल्याचा टोला लगावला. विरोधी पक्षांनी दाखल केलेल्या अविश्वास प्रस्तावावरही त्यांनी भाष्य केले. ३०० हून अधिक खासदारांचा पाठिंबा असलेल्या एनडीएचे सरकार लोकसभेत अविश्वास ठरावाचा सहज सामना करेल, असा विश्वास त्यांनी व्यक्त केला आहे.

लाक्षागृह सिंड्रोम झाला आहे , त्याची लक्षणे दिसू लागली आहेत.

लाक्षागृह जाळल्यावर दुर्योधन रोज सकाळी पांडवांबाबत विचारणा करत होता. त्याला भिती वाटत होती , हे चुकुन परत आले तर ?

तशीच गत झाली आहे. पूर्ण बहुमतात सत्ता मिळुनही सुख भोगता येईनासे झाले आहे .
सकाळ झाली की राहूल , सोनिया , इंदिरा , नेहरु आणि बापूजी , मायावती , ममता , नायडू , यादव इ इ ची आठवण होते. भीती वाटते .. हे परत आले तर ... ?

तोंडाने रोज बोलायचे , काँग्रेस नष्ट झाली , सभेत ओरडून सांगायचे , पण आतून धास्ती - कुणीतरी परत आले तर ... !!

राज ठाकरे यांचे गुढीपाडवा भाषण ऐकले,
आज दि 18 मार्च 2018, त्यांनी भाकीत केलात, भाजपा या निवडणुकीच्या आधी खूप मोठ्या प्रमाणात देशभर हिंदू मुसलमान दंगे घडवून आणणार, राम मंदिर मुद्द्यावरून....

:(

निवडून आलेले लोक असे काय दिवे लावतात म्हणून कोण येईल याची १-२ वर्षे आधी चर्चा करावी?

समजा महागठबन्धनामुळे २०१९ची निवडणूक भाजपा हरली तर यातील विजेत्याकडॅ फक्तं मोदीन्चा पराभव एवढेच ध्येय आहे त्यामुळे हे देशासाठी काय करणार आहेत तसेच निवदूनआल्यावर पन्तप्रधान कोण होणार व ज्यात लाच सघ्त्घेता येइल ती मन्त्रीपदे कोणाला मिळणार यात मारामारी नक्की होइल त्यामूळे देशाचे अतोनात नुकसान होईल. भ्रश्टाचार बोकाळेल लाचलुचपत वाढेल. मागल्या ७० वर्शात जे झाले ते होइल व चर्चिलचे भारताविशयीचे भवितव्य खरे ठरेल. आशा आहे की मोदी परत निवडून येतील.

महागठबन्धनात असे नेते आहेत ते पन्तप्रधन व्हवयाची स्वप्ने बालगून आहेत. त्यात प्रमुख म्हणजे शरद पवार, राहुल गान्धी, लालु यादव, ममता बानर्जी, आदि. या लोकामधे युद्ध होईल ते कित्येक महिने धुमसत राहिल.

पंतप्रधानपद निवडीसाठी काय पर्याय सुचवाल

मतदार या गोष्टीला फार महत्त्व देतो असे वाटत नाही.

चटकन आठवणारी दोन उदाहरणे - १९७७ च्या ऐतिहासिक निवडणूका. तत्कालीन जनता पक्षाने पंतप्रधान पदाचा उमेदवार जाहीरच केला नव्हता. तरीही त्यांना बहुमताने निवडून दिले गेले.

दुसरे उदाहरण २००४ चे. भाजपातर्फे अटलजींचे नाव निश्चित होते. काँग्रेसने नाव जाहीरच केले नव्ह्ते. तरीही मतदारांनी काँग्रेसला सर्वाधिक जागा (युपिएला बहुमत) मिळवून दिले.

तिसर्‍या आघाडीचे नेत्रुत्व चन्द्राबाबू नायडूंकडे न जाता, ममता अथवा अन्य (तेलंगणा राज्य मुख्यमंत्री) व्यक्तीकडे जाण्याचा संभव दिसला म्हणुन तर एन डी ए शी फारकत घेतली असावी असे वाटते.

शरद पवार हे पुण्याचे मुख्यमंत्री असतील किंवा बारामती नगरपालीकेचे राष्ट्रपती असतील

छान चर्चा. खोके/पेट्या कधी कशा पोचवल्या जातात ह्यावर फॉर्म्युला अवलंबून असतो रे माहितगारा!. बाकी विचारधारा,समविचारी पक्ष.. वगैरे हे धाग्यांमध्ये चर्चा/मारामारी करण्यासाठी असतात असे ह्यांचे मत. असो.
हल्लीपर्यंत तिसर्या आघाडीची शक्यता धूसर वाटायची. पण शेतकर्यांचा मोर्चा,आंध्रचा प्रश्न्,उत्तर प्रदेशात दोन जागांवर भाजपाचा पराभव,मोदींचे मौन.. ह्यामुळे कम्युनिस्ट,आ.प. ते तळ्यात-मळ्यात शिवसेना,वाय.एस.आर. काँग्रेस ते अगदी मनसे.. सगळेच आक्रमक झालेले दिसतात. सगळे हे असे एकत्र येणार असे गृहित धरले तर ज्या पक्षाचे जास्त खासदार त्या पक्षाचा नेता पंतप्रधानपदासाठी साहजिक दावा करणार.सध्या स्थानिक राजकीय पक्षांच्या मूळावरच भाजपावाले आल्याने अनेक नेते संतापले आहेत. त्यात त्यांची लढत दुहेरी असणार आहे. म्हणजे भाजपा व काँग्रेस..

फक्त आणि फक्त शरद पवार. अर्थात, ति उमेदवारी पवारसाहेब युपीएमधे बसुन मिळवतील ;) ( या मागे लॉजीक वगैरे काहि नाहि. हि केवळ आमची इच्छा आहे)

मला वाटतय .. मोदी नाही होणार असतील तर शरद पवार .. पण त्यान्ना सोनिया किती स्विकारतील हा प्रश्न आहे ..

मला असं वाटतय की कडबोळ्यांनी सरकार बनवुन जे चार महानुभाव पंप्र बनायला गुबाबां तयार आहेत त्यांना सव्वा-सव्वा वर्ष पंप्र बनवावे, त्यांची पण जत्रेतल्या लाकडी घोड्यावर बसायची हौस फिटुन जाईल.

या सगळ्यात नितीश कुमार काय करतात हे महत्वाचे आहे. जर ते तिसऱ्या आघाडीला जाऊन मिळाले तर ते पंतप्रधानपदाचे प्रमुख दावेदार होऊ शकतात. याला बाकी बिहारी नेते विरोध करतील पण नितीशकुमार यांच्याएवढी चांगली प्रतिमा तिसऱ्या आघाडीतील बाकी कुठल्या नेत्याकडे नाही. जर नितीशकुमार सामील नाही झाले तर मात्र मारामारी असेल.

पर्याय पहिला: काँग्रेस सोबत हातमिळवणी. हे केलं तर काँग्रेस "राष्ट्रीय" पक्ष असल्याने त्यांना जास्त जागा द्याव्या लागतील. त्याच्या खालोखाल ममता बंगालमधील सर्व आणि लालू बिहार मधील सर्व जागा मागणार. काँग्रेस या दोन राज्यात फारशी ताकदवान नसल्याने कदाचित जागा देईलही. पण महाराष्ट्रात पवार पूर्ण ताकद लावतील आणि काँग्रेसचा सुद्धा महाराष्ट्रात बऱ्यापैकी जोर आहे. उ.प्र. मधील काही जागा मात्र काँग्रेसकडे राहतील तरी अखिलेश, मायावती ला बऱ्यापैकी जागा द्यायला लागतील.

आघाडी कदाचित पंप्र उमेदवार आधी जाहीर करणार नाही पण ते करणे धोकादायक ठरेल. राहुलला पंतप्रधान पद मिळावे म्हणून सोनिया आणि काँग्रेस आकाशपाताळ एक करतील. पण जर निवडणुकीआधीच हे जाहीर केलं तर हार नक्की असेल. त्यामुळे आधी जरी एखाद्या सर्वसंमतीच्या माणसाला जरी पंप्र उमेदवार म्हणून जाहीर केलं तरी काँग्रेस सतत काड्या घालत राहणार. यातही नितीशकुमार आले तर गणितं बदलतील.

पर्याय दुसरा: काँग्रेस शिवाय आघाडी. यातसुद्धा सगळे प्रादेशिक पक्ष आपापल्या प्रदेशातील सगळ्या जागा घेतील. ज्या राज्यात एक पेक्षा जास्त पक्ष "प्रबळ" असल्याचे मानत आहेत तिथे मात्र जरा गोंधळाचं असणार आहे. म्हणजे महाराष्ट्रात रा. कॉ., शिवसेना, मनसे हे भांडतील तर उ.प्र. मध्ये अखिलेश आणि मायावती जागा वाटून घेतील.

थोडं अवांतर होतंय पण मला तर असं वाटायला लागलं आहे की बीजेपीने किंवा मोदींनी फार त्रास करून घेऊ नये. गांधी परिवार वा इतर कोणाला सत्ता पाहिजे असेल ती देऊन टाकावी म्हणजे बऱ्याच लोकांना मनःशांती लाभेल. अथवा वेळेआधीच निवडणूक घ्यावी आणि सरळ पास द्यावा.

कितीतरी योग्य नेते आहेत आपल्याकडे... जरा कोणाला कुठले महत्वाचे पद / खाते मिळू शकेल ते बघूया

पंतप्रधान- राहुल गांधी किंवा ममता बॅनर्जी किंवा शरद पवार किंवा मायावती किंवा चंद्राबाबू (न जमल्यास ५ वर्ष आपसात वाटून घ्यावी)
गृह - ममता किंवा मायावती (पंतप्रधान पद मिळालं नाही तर)
अर्थ - चिदंबरम वा चंद्राबाबू
संरक्षण - पवार (पंतप्रधान पद मिळालं नाही तर)
परराष्ट्र - शशी थरूर अथवा अखिलेश
रेल्वे - लालू किंवा ममता

अजून ठरवा कोणाला कुठलं खातं देता येईल.

बॉलीवुड ला भारत चालवायला द्यावा.
माधुरी दिक्शीत नेने यांना पंतप्रधान कराव.
खान आणि कपूर यांचे मन्त्रीमंडळ करावे.
दक्षिण भारतीय नट मंडळी पण मन्त्री करावी.

म्हणजे उच्चवर्णिय खुश.
स्त्रिया खुश
एकेकाळी ब्राम्हण स्त्रियानी खूप अन्याय सोसला आहे त्यामुळे माधुरीला पददलित म्हणता येईल व पाठींबा मिळेल.
पूर्ण भारत खुश

मग लोकसभेचे कामकाज बघायला मजा येईल.
दाऊद भारतात पैसे गुन्तवेल.

अजून बरेच काही
_______________________________________________

धागा लेखक या प्रतिसादाबद्दल सौरी बर का!!
पण मला स्वताला हाच पर्याय सुचतो आहे...

बडोद्याचे दादुमिया यानी २०१९ मधे २०१४ चे यश मिळाले नाही तरी भाजपाच सत्तेवर येईल असे भाकित केले आहे. २०२४ चे मात्र सांगता येत नाही असे त्यांचे मत आहे. माझा हाच होरा आहे. मला असे वाटते की भाजपेतर सर्वच पक्ष एकत्र येणेच मुळात अशक्य आहे. सर्वाचे राजकीय रक्त वेगळे आहे. असे रक्त एकत्र आले तर गुठळी जागा वाटप करतानाच होईल. मुळात नेत्रूत्च कुणाचे असा प्रशन आला तर ममता, मायावती, नीतीशकुमार,चन्द्राबाबू यांचे नेत्रुत्व राहूल गान्धी यान्चा हेकेखोर पक्ष कधीही स्वीकारणार नाही. मोदीना खाली खेचावे असे राजकीय नेत्याना वाटले तरी ते लोकाना ही वाटले पाहिजे. महागाईचा दर मोदींच्या काळात कमी झालेला दिसत आहे. लोकांचा सर्वात नाजूक मुद्दा तोच असतो. गव्हर्नन्स वर मोदी काहीसे काम करताना दिसत आहेत तरीही नासक्या व्यवस्थेपुढे त्यानीही हात टेकलेले दिसतात.

ह्या वेळेस हे jinx मोडणार आहे. दोन्हीकडे भोकर डोळ्यांचे सरकार येणार. सनीला वस्त्रोद्योग मंत्री करायची तुमची इच्छाही पूर्ण होईल.

म्हणजे फेकूचे सरकार येणार नाही असं म्हणायचं आहे का? बापरे आता फेकू पकोडे विकणार की काय?

काय भाषा एकेकाची! वाचून धन्य झाले!

गाढवाने सांगितली गीता, कालचा गोंधळ बरा होता असा काही अर्थ लागतोय.