दिगंबर - फसलेला संन्याशी अन थकलेला संसारी

'स्वामी दया करा.
आता या वयात हे करायला सांगू नकात.
कळत नव्हतं, तेव्हापासून तुमच्या पंखाखाली घेतलंत मला!
चार चांगल्या गोष्टी शिकवल्या!
ब्राह्मण नव्हतो तरी, संध्या शिकावलीत.
येत नव्हतं तरी, घासून पुसून संस्कृत शिकवलेत.
चार घरी अनवाणी पायांनी भिक्षा मागायला शिकवलीत.
प्रसंगी, स्वतः रांधून एकटच जेवायला शिकवलंत.
स्वामी, तुम्ही माझ्यासाठी एवढं केलंत,
पण आता हे करायला सांगू नकात!

तुम्ही युगांडात म्हणालात, मी युगांडात गेलो.
तुम्ही रवांडात म्हणालात, मी रवांडात गेलो.
तुम्ही टांझानियात म्हणालात, मी तिथेही गेलो.
तुम्ही पोरांना शिकव म्हणालात, मी शिकवलं.
तुम्ही आजार्यांची सेवा कर म्हणालात, मी केली.
तुम्ही 'जगन्मिथ्या' म्हणालात,
सभोवती जग दिसत असूनही, मी तुमच्यावर विश्वास ठेवला.
तुम्ही 'ब्रह्म सत्य' म्हणालात, मला कधीही अनुभव आला नाही,
परंतु तुमच्या चरणांकडे पाहून, विश्वास ठेवला.
स्वामी, आत्ताही, तुमच्या मागे अरण्यात धावायला तयार आहे.
काट्यांवरून चालायला तयार आहे.
निखारे गिळायला तयार आहे.
पण, आधीसारखाच तुमच्या वळचणीला पडू द्या.
स्वामी, द्या करा.
हे एवढं करायला सांगू नकात.
स्वामी, तुम्हीच शिकवलंत ,
'स्त्री नरकाचे द्वार आहे, मोक्षप्राप्तीतील धोंड आहे!'
आईच्या आठवणीने डोळ्यात पाणी यायचे,
तरीही तुमची शिकवण प्रमाण मानली.
हरेक स्त्रीला माताच मानले.
विनम्रपणे तिच्या चरणांवर लोटांगण घातले.
तुम्ही सांगितलेत, काम आवर!
आवरत नसताना , आवरला स्वामी!

आता, हे असलं काही करायला सांगू नकात स्वामी!
या शाळकरी पोरीबरोबर लग्न करायला सांगू नकात.
ऐका स्वामी, ऐका.
मला प्रेम माहित नाही, संसार माहित नाही.
माझ्या जवळ उदरनिर्वाहाचे साधन नाही.
मला बाहेरची दुनिया माहित नाही.
तुमच्या शिवाय मला दुसरे जग ठावूक नाही.
मी काय काम करू? मी धन कसे मेळवू? मी कुटुंब कसे सांभाळू?
हे प्रश्न आहेतच!
पण स्वामी, आता मला कशातच रुची वाटत नाही!
तुमच्याच कृपेने निम्मा भवसागर तरून आलोय.
मध्यावरती गरगरणाऱ्या भोवऱ्यात असं लोटू नकात.
दया स्वामी दया!
ती मुलगी अनाथ आहे, मान्य आहे.
तुमचे इतके श्रीमंत भक्त आहेत, तिचा सांभाळ कुणीही करील.
तिचं सुयोग्य वराशी लग्न लावून देतील, तुमच्या शब्दाबाहेर कुणीही नाही!'

गुहेतून गंभीर शब्द उमटले,
'दिगंबरा, तूच का मग आमचा शब्द ओलांडतोयस?
संसारही तपश्चर्याच आहे! जा. ईश्वर तुला मार्ग दाखवेल.
कल्याणमस्तु!'

इकडे अंधारी गुहा, तिकडे न बांधलेले घर!
करड्या दाढीचा दिगंबर कमरेची लंगोट उद्वेगाने भिरकावत ओरडला,
'का मला असे जन्मास घातले देवा!
का मला असे नागवे करून मोडीत काढले देवा!?'